Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi
Yıl: 2021 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 120 - 127 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.35229/jaes.839147 İndeks Tarihi: 25-06-2021
Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi
Öz: Akarçay Havzası sanayi ve tarımsal faaliyetler ile evsel atık suların yoğun baskısı altındadır.Havzaya adını veren Akarçay Akarsuyu’ da bu antropojenik etkilere maruz kalmaktadır. Busebeple Akarçay da üç farklı istasyondan Nisan-2019 ile Mart-2020 arasında mevsimsel olarakalınan su örneklerinde bazı fizikokimyasal ve ağır metal parametreleri incelenmiştir. Elde edilensonuçlar Pearson Korelasyon İndeks (PCI) istatistik metotu ile değerlendirilmiştir. PCI analizinegöre Akarçay Akarsuyunda fizikokimyasal ve ağır metaller birbirleriyle pozitif ve negatifkorelasyon göstermiştir. Bulunan sonuçlar ulusal ve uluslararası kalite kriterlerinde yer alan limitdeğerlerleri karşılaştırılmıştır. Ölçülen ortalama ağır metal (Co, Mo, B, Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni,Pb, Se, Zn) değerlerinin hepsi I. kalite su sınıfı içerisindedir. Mangan ve nikelin ölçülenmaksimun değerleri ise Su Kalitesi Kontrol Yönetmeliğine (SKKY) göre II. kalite su sınıfındadır.Akarçay Akarsuyu fizikokimyasal parametreleri, SKKY’ ye göre IIII-IV. sınıf arasında değişimgöstermektedir.
Anahtar Kelime: Determination of Water Quality and Heavy Metal Pollution of Akarçay Stream (Afyonkarahisar)
Öz: Akarçay Basin is under excessive pressure from industrial and agricultural activities and domestic wastewater. Akarçay Stream, which gives the basin its name, is also exposed to these anthropogenic effects. For this reason, some physicochemical and heavy metal parameters were examined in the water samples taken seasonally between April-2019 and March-2020 from three different stations in the Akarçay Stream. Pearson Correlation Index statistical methods were used during the evaluation of the obtained results. According to PCI, physicochemical and heavy metal parameters showed positive and negative correlation with each other in Akarçay Stream. The obtained results have been compared to the limit values included within the national and international quality criteria. All of the measured average heavy metal (Co, Mo, B, Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, Se, Zn) values are within the I. quality water class according to the Water Quality Control Regulation (WPCR). The measured maximum values of manganese and nickel are in II. quality water class according to WPCR. The physicochemical parameters in Akarçay Stream was found to be class III-IV according to WPCR.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- APHA. (1985). Standard methods forthe examination of water and wastewater. American Public Health Association, 16th ed. Washington: 40 p.
- Arıman, S., Cüce, H., Özbayrak, E., Bakan, G. & Büyükgüngör, H. (2007). Orta Karadeniz kıyı şeridi nehirleri su ve sediman ortamlarında ağır metal kirliliği izlenmesi. 7. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi, Yaşam Çevre Teknoloji 24-27 Ekim 2007, İzmir, Türkiye.
- Bakan, G. & Cuce, H. (2007). Water/sediment quality assessment and SOD studies in Kızılırmak River at the Black Sea coast of Turkey. Fresenıus Envıronmental Bulletın, 16(12A), 1544.
- Burgan, H.İ., İçağa, Y., Bostanoğlu, Y. & Kilit, M. (2013). Akarçay Akarsuyu 2006-2011 Dönemi Su Kalite Eğilimi. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 19(3) 127-132. DOI: 10.5505/pajes.2013.46855
- Cüce, H., Kalıpcı, E., Taş, B. & Yılmaz, M. (2020). Rakım Farklılığı Nedeniyle Oluşan Meteorolojik Değişimlerin Su Kalitesine Olan Etkilerinin CBS ile Değerlendirilmesi: Morfolojik Olarak Farklı İki Göl için Bir Karşılaştırma. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 10(1), 1-26. DOI: 10.31466/kfbd.649297
- Dalkıran, N., Karacaoğlu, D., Taş, D., Karabayırlı, G., Atak, S., Arda Koşucu, T.N., Coşkun, F. & Akay, E. (2020). Mustafakemalpaşa Çayı’nın (Bursa) su kalitesinin faktör analizi kullanılarak değerlendirilmesi. Acta Aquatica Turcica, 16(1), 124-137. DOI: 10.22392/actaquatr.610888
- DKMPGM. (2008). Akşehir Eber gölleri sulak alan yönetim planı (2008-2012). T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü.
- Doneen, L.D. (1964), Notes on water quality in agriculture. Department of Water Science and Engineering, University of California, Davis.
- EC. (2015). European Communities. Commission directive 2015 CD (EU) 2015/1787 of 6 October 2015 amending annexes II and III to council directive 98/83/EC on the quality of water intended for human consumption. European Council, Brussels, Belgium.
- EPA. (2009). United States Environmental Protection Agency. Edition of the drinking water standards and health advisories; [Erişim Tarihi: 16 Ocak 2020]. Erişim Adresi http://www.epa.gov/osw/hazard/testmethods/sw8 46/pdfs/3051a.pdf
- Egemen, Ö. (2011). Su kalitesi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Yayın no:14, 6. baskı, 150s, Bornova-İzmir.
- Güler, İ. & Çobaoğlu, Z. (1997). Su kirliliği. Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi, No: 43. 1. Baskı. 92 s. Ankara. ISBN 975-7572-60-8.
- Gümüş, N.E. & Akköz, C. (2020). Eber Gölü (Afyonkarahisar) Su Kalitesinin Araştırılması. LimnoFish. 6(2), 153-163. DOI: 10.17216/LimnoFish.638567
- Gündoğdu, A. & Çarlı, U. (2020) Sinop Karasu Çayı Fizikokimyasal Özellikleri ve Mikrobiyolojik Kirliliğinin Araştırılması. MKU. Tar. Bil. Derg. 25(2), 284-299. DOI: 10.37908/mkutbd.690179
- Karadavut, I.S., Saydam, A.C., Kalipci, E., Karadavut, S. & Özdemir, C. (2011). A Research For Water Pollution Of Melendiz Stream In Terms Of Sustainability Of Ecological Balance. Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences, 6(1), 65-80.
- Karadavut, S., Delibas, L., Kalipci, E., Özdemir, C. & Karadavut, I.S. (2012). Evaluation of irrigation water quality of Aksaray region by using geographic information system. Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences, 7(2), 171-182.
- Kargıoğlu, M., Serteser, A., Kıvrak, E., İçağa, Y. & Konuk, M. (2012). Relationships between epipelic diatoms, aquatic macrophytes, and water quality in Akarçay Stream, Afyonkarahisar, Turkey. Oceanological and Hydrobiological Studies, 41(1), 74-84. DOI: 10.2478/s13545-012- 0009-z
- Kalipci, E., Cüce, H. & Toprak, S. (2017a). Damsa Barajı Nevşehir Yüzey Suyu Kalitesinin Coğrafi Bilgi Sistemi ile Mekansal Analizi. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 7(1), 312-319.
- Kalipci, E., Cüce, H. & Toprak, S. (2017b). Coğrafi Bilgi Sistemleri (Cbs) Kullanılarak Mamasın Barajı Yüzey Suyu Kalitesinin Değerlendirilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(2), 351-361. DOI: 10.28948/ngumuh.341144
- Kıvrak, E., Uygun, A. & Kalyoncu, H. (2012) Akarçay’ın (Afyonkarahisar) Su Kalitesini Değerlendirmek İçin Diyatome İndekslerinin Kullanılması. AKÜ FEBİD, 12, 27-38.
- Klee, O. (1990). Wasser untersuchen: einfache Analysenmethoden und Beurteilungskriterien. Heidelberg, Wiesbaden, Quelle u. Meyer, p. 230.
- Köse, E., Tokatlı, C. & Çiçek, A. (2014). Monitoring stream water quality: A statistical evaluation. Pol. J. Environ.Stud., 23(5), 1637.
- Özer, Ç. & Köklü, R. (2019). Aşağı Sakarya Akarsu Su Kalitesinin Sulama Suyu Açısından Değerlendirilmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 237-246. DOI: 10.21324/dacd.483146
- Parsons, R.T. & Strickland, J.D. (1963). Discussion of spectrofotometric determination of marine plant pigments with revise dequations for as ceraining clorophyll sand corotenoids. J. Mar Res. 21(3), 155-163. DOI: 10.1016/0011-7471(65)90662-5
- Serteser, A., Kargιoğlu, M., Içağa, Y. & Konuk, M. (2008). Vegetation as an indicator of soil properties and water quality in the Akarçay Stream (Turkey). Environmental Management, 42(5), 764.
- SKKY. (2015). Yüzeysel su kalitesi yönetimi yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. Yayımlandığı resmi gazete: Tarih 15 Nisan 2015, Resmi gazete no: 29327
- Tanyolaç, J. (2010). Limnoloji (Tatlısu Bilimi). Ankara: Hatipoğlu Yayınevi, 297s.
- Tokatlı, C. (2015). Assessment of the water quality in the Meriç Stream: as an element of the ecosystem in the Thrace Region of Turkey. Polish Journal of Environmental Studies, 24(5), 2205-2211.
- Tokatlı, C. (2020). Ergene nehir havzası su kalitesinin çok değişkenli istatistik analizler kullanılarak değerlendirilmesi. LimnoFish, 6(1), 38-46. DOI: 10.17216/LimnoFish.524036
- TSE-TS 266. (2005). İnsani tüketim amaçlı sular hakkında yönetmelik, sular-içme ve kullanma suları: Türk Standartları. Ankara.
- Sönmez, A., Hisar, O. & Yanık, T. (2012). Karasu Irmağında ağır metal kirliliğinin tespiti ve su kalitesine göre sınıflandırılması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 69- 77.
- Uncumusaoğlu, A. & Akkan, T. (2017). Assessment of water quality of Yağlidere stream Turkey using multivariate statistical techniquess. Polish Journal of Environmental Studies, 26(4), 1715- 1723. DOI: 10.15244/pjoes/68952
- WHO. (2017). Guidelines for drinking-water quality; [cited 2020 Jan 06]. Available from https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/ 254637/9789241549950-eng.pdf?sequence=1
- Wilcox, L.V. (1955). Classification and Use of Irrigation Waters. USDACircular No. 969, 19 p
- Varol, M. (2020). Spatio-temporal changes in surface water quality and sediment phosphorus content of a large reservoir in Turkey. Environmental Pollution, 259, 113860. DOI: 10.1016/j.envpol.2019.113860
- Verep, B., Mutlu, T., Çakır, V. & Aydın, G. (2017). Derepazarı Deresinin (Rize-TÜRKİYE) FizikoKimyasal Su Kalitesinin Belirlenmesi ve Bazı Su Kalite Standartlarına Göre Değerlendirilmesi. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 2(1), 19-22. DOI: 10.35229/jaes.297643
- Yılmaz Öztürk, B. & Akköz, C. (2014). Investigation of water quality of Apa dam lake (Çumra-Konya) and according to the evalution of PCA. Biological Diversity and Conservation, 7(2), 136-147.
- Zeydan, Ö., Özdoğan, N., Taştepe, P.Ş. & Demirtaş, D. (2019). Kozlu deresinde (Zonguldak) su kalitesinin incelenmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 187-197. DOI: 10.21324/dacd.451775
| APA | GÜMÜŞ N (2021). Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi. , 120 - 127. 10.35229/jaes.839147 |
| Chicago | GÜMÜŞ NUMAN EMRE Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi. (2021): 120 - 127. 10.35229/jaes.839147 |
| MLA | GÜMÜŞ NUMAN EMRE Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi. , 2021, ss.120 - 127. 10.35229/jaes.839147 |
| AMA | GÜMÜŞ N Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi. . 2021; 120 - 127. 10.35229/jaes.839147 |
| Vancouver | GÜMÜŞ N Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi. . 2021; 120 - 127. 10.35229/jaes.839147 |
| IEEE | GÜMÜŞ N "Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi." , ss.120 - 127, 2021. 10.35229/jaes.839147 |
| ISNAD | GÜMÜŞ, NUMAN EMRE. "Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi". (2021), 120-127. https://doi.org/10.35229/jaes.839147 |
| APA | GÜMÜŞ N (2021). Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi. JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES, 6(1), 120 - 127. 10.35229/jaes.839147 |
| Chicago | GÜMÜŞ NUMAN EMRE Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi. JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES 6, no.1 (2021): 120 - 127. 10.35229/jaes.839147 |
| MLA | GÜMÜŞ NUMAN EMRE Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi. JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES, vol.6, no.1, 2021, ss.120 - 127. 10.35229/jaes.839147 |
| AMA | GÜMÜŞ N Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi. JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES. 2021; 6(1): 120 - 127. 10.35229/jaes.839147 |
| Vancouver | GÜMÜŞ N Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi. JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES. 2021; 6(1): 120 - 127. 10.35229/jaes.839147 |
| IEEE | GÜMÜŞ N "Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi." JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES, 6, ss.120 - 127, 2021. 10.35229/jaes.839147 |
| ISNAD | GÜMÜŞ, NUMAN EMRE. "Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi". JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES 6/1 (2021), 120-127. https://doi.org/10.35229/jaes.839147 |
