ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ

Yıldız, Murat; BULUT, Meryem Berrin

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ

Meryem Berrin BULUT, (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Sivas, Türkiye)

Murat YILDIZ (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sosyal Hizmet Bölümü, Sivas, Türkiye)

Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi

9 3

Yıl: 2020 Cilt: 24 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 397 - 412 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ

Öz:

Kişilik, bireyi kendine has kılanözelliklerin bütünü olarak ele alınabilir. İnsanlar kişiliklerine göre farklıgruplar altında toplanabilmektedir. Yaşam doyumu, bireyin yaşamını olumludeğerlendirme derecesidir. Yaşamdan belirli beklentileri olan bireyin bubeklentilere ulaşabildiği ölçüde doyum aldığını söyleyebiliriz. Bu çalışmanınamacı, bireyin sahip olduğu kişilik özellikleri ile yaşam doyumu arasındaanlamlı ilişkiler olup olmadığının bir model kapsamında incelenmesidir. Cinsiyetdeğişkenine göre kişilik ve yaşam doyumu değişkenlerinin farklılaşıpfarklılaşmadığı da ele alınmıştır. Çalışmaya 602 öğrenci gönüllü olarakkatılmıştır. Veriler Boyutlandırılmış Beş Faktör Kişilik Envanteri, YaşamDoyumu Ölçeği ve kişisel bilgi formu ile toplanmıştır. Yaşam doyumu ileduygusal dengesizlik arasında negatif; dışadönüklük, uyumluluk ve sorumlulukarasında pozitif ilişki saptanırken; deneyime açıklık ile arasında anlamlıilişki tespit edilmemiştir. Yaşam doyumu, uyumluluk, sorumluluk ve deneyimeaçıklık değişkenlerinde kadın ve erkekler arasında anlamlı bir farklılık saptanmıştır.Araştırmanın modeli büyük çoğunlukla desteklenmiştir. Bulgular kişilikpsikolojisi alanyazını temelinde tartışılmış ve bu alanda çalışma yapacakaraştırmacılar için bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelime: boyutlandırılmış kişilik kişilik beş faktör yapısal eşitlik yaşam doyumu

THE EFFECT OF PERSONALITY TRAITS ON LIFE SATISFACTION OF COLLEGE STUDENTS

Öz:

Personality can be considered the totality of features that makes each individual unique. Life satisfaction can be considered as the degree of positive evaluation of life. The aim of this study is to investigate whether there are significant relationships between personality traits and life satisfaction. In this context, whether the personality and life satisfaction differentiate according to gender is also examined. 602 college students participated voluntarily in this study. Faceted Five Factor Personality Measure, Life Satisfaction Scale and personal information form were used to collect the data. Data were analyzed utilizing correlation analysis, independent samples t-test and structural equation model. There is a negative correlation between life satisfaction and neuroticism; a positive correlation between life satisfaction and extraversion, agreeableness and conscientiousness. There is no significant relation between life satisfaction and openness to experience. Women and men differ in life satisfaction, agreeableness, conscientiousness and openness to experience. The model of research is partially supported. The findings of the study were discussed, and some suggestions were provided.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Al-Attiyah, A. & Nasser, R. (2016). Gender and age differences in life satisfaction within a sexsegregated society: sampling youth in Qatar. International Journal of Adolescence and Youth, 21(1), 84-95.
Albert, P. R. (2015). Why is depression more prevalent in women? Journal of Psychiatry Neurosciences, 40(4), 219-221.
Atkins, A. (2000). The Effects of Uncertainty Avoidance on Interaction in the Classroom. URL: https://www.birmingham.ac.uk/Documents/collegertslaw/cels/essays/languageteaching/Atkins1. pdf (E.T. 18.02.2019).
Ben-Zur, H. (2003). Happy adolescents: The link between subjective well-being, internal resources, and parental factors. Journal of Youth and Adolescence, 32, 67–79.
Bibi, F., Chaudhry, A. G. & Awan, E. A. (2015). Impact of gender, age and culture on life satisfaction. Sci. int. (Lahore), 27(2), 1649-1652.
Bulut, M. B., & Yıldız, M. (2018). Boyutlandırılmış beş faktör kişilik envanteri’nin (b5fke) türkçeye uyarlanması: Üniversite öğrencileri örnekleminde geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mediterranean Journal of Humanities, 8(2), 181-200.
Bulut, M. B., & Yıldız, M. (2019). Tanrı’ya bağlanma ve kişilik. Mauritius: GlobeEdit.
Burger, J. M. (2006). Kişilik. (İ. D. Erguvan Sarıoğlu, Çev.). İstanbul: Kaknüs.
Chapman, B. P., Duberstein, P. R., Sörensen, S. & Lyness, J. M. (2007). Gender differences in Five Factor Model personality traits in an elderly cohort. Personality and Individual Differences, 43(6), 1594–1603.
Cloninger, S. C. (2004). Theories of personality: Understanding persons. 4th ed. Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.
Coon, D., & Mitterer, J. O. (2010). Introduction to Psychology: Gateways to Mind and Behavior. 12.Baskı. Belmont, CA: Wadsworth Cengage Learning.
Cyranowski, J. M., Frank, E., Young, E. & Shear, M. K. (2000). Adolescent onset of the gender difference in lifetime rates of major depression: A theoretical model. Archives of General Psychiatry, 57(1), 21-27.
Dağlı, B., & Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262.
Diener, M., Emmons, R. A., Larsen, R. J. & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
Eagly, A. H. (1987). Sex differences in social behavior: A social-role interpretation. New Jersey: Erlbaum.
Eagly, A. H., Wood, W. & Diekman, A. B. (2000). Social role theory of sex differences and similarities: A current appraisal. T. Eckes (Ed.). The developmental social psychology of gender içinde (ss. 123-174). London: Lawrence Erlbaum.
Gilman, R. & Ashby, J. S. (2003). A fi rst study of perfectionism and multidimensional life satisfaction among adolescents. Journal of Elderly Adolescence, 23, 218–235.
Giusta, M. D., Jewell, S. L. ve Kambhampati, U. S. (2011) Gender and Life Satisfaction in the UK. Feminist Economics, 17(3), 1-34.
Gray, P. (2007). Psychology, 5th ed. New York: Worth Publishers.
Hox, J. J. & Bechger, T. M. (1998). An introduction to structural equation modelling. Family Science Review, 11, 354-373.
Kalat, J. W. (2011). Introduction to Psychology. 9th ed. Belmont, CA: Wadsworth Cengage Learning.
Köksal, O. (2015). Beş faktör kişilik özellikleri ve yaşam doyumu. S. Doğan (Ed.). Yaşam Doyumu: Seçme Konular içinde (ss.93-116). Ankara: Nobel.
McCrae, R. R., & Costa, P. T. (1987). Validation of the five-factor model of personality across instruments and observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52(1), 81-90.
Montgomery, M. (2016). Reversing the gender gap in happiness: Validating the use of life satisfaction self-reports worldwide: Job market paper. https://dornsife.usc.edu/assets/sites/ 1011/docs/mallory_montgomery_JMP_gender_happiness_gap_-_nov_10.pdf (E.T. 18.02.2019).
Özkan, Ö. (2017). Türk toplumunda geleneksel değerlerin popüler kültür üzerinden dönüşümü. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 12(24), 131-142.
Rai, D., Zitko, P., Jones, K., Lynch, J. & Araya, R. (2013). Country- and individual-level socioeconomic determinants of depression: Multilevel cross-national comparison. The British Journal of Psychiatry, 202(3), 195-203.
Raykov, T., & Marcoulides, G. A. (2006). A first course in structural equation modeling. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Schwartz, S. H. (1994). Are there universal aspects in the structure and contents of human values? Journal of Social Issues, 50(4), 19-45.
Singer, J. A. (2005). Personality and psychotheraphy: Treating the whole person. New York: The Guilford Press.
Sirgy, M. J. (2012). The psychology of quality of life: Hedonic well-being, life satisfaction, and eudaimonia. 2nd ed. Virginia: Springer.
South, S.C., Jarnecke, A.M. & Vize, C.E. (2018). Sex differences in the big five model personality traits: A Behavior genetics exploration, Journal of Research in Personality, 74, 158-165.
Steel, P., Schnnidt, J. & Shultz, J. (2008). Refining the relationship between personality and subjective well-being. Psychological Bulletin, 134, 138–161.
Şimşek, E., & Aktaş, H. (2015). Örgütsel sessizlik ile kişilik ve yaşam doyumu etkileşimi: Kamu sektöründe bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 121-136.
Toker, B., & Kalıpçı, M. B. (2017). Beş faktör kişilik özelliklerinin yaşam doyumuna etkisi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. 5. Örgütsel Davranış Kongresi, Antalya.
Tuzgöl-Dost, M. (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 132-143.
Veenhoven, R. (2012). Happiness: Also known as “life-satisfaction” and “subjective wellbeing”. K. C. Land, A. C. Michalos ve M. J. Sirgy (Eds.) Handbook of Social Indicators and Quality of Life Research içinde (ss.63-77). Netherlands: Springer Publishers.
Watson, D., Nus, E. & Wu, K. D. (2017). Development and validation of the faceted inventory of the five-factor model (FI-FFM). Assessment, 1-28.
Yıldız, M. (2016). Üniversite öğrencilerinde duygusal zeka, yaşam doyumu ve depresyonun cinsiyet ve sınıf seviyelerine göre etkileri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(11), 451-474.

APA	BULUT M, Yıldız M (2020). ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ. , 397 - 412.
Chicago	BULUT Meryem Berrin,Yıldız Murat ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ. (2020): 397 - 412.
MLA	BULUT Meryem Berrin,Yıldız Murat ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ. , 2020, ss.397 - 412.
AMA	BULUT M,Yıldız M ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ. . 2020; 397 - 412.
Vancouver	BULUT M,Yıldız M ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ. . 2020; 397 - 412.
IEEE	BULUT M,Yıldız M "ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ." , ss.397 - 412, 2020.
ISNAD	BULUT, Meryem Berrin - Yıldız, Murat. "ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ". (2020), 397-412.

APA	BULUT M, Yıldız M (2020). ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(2), 397 - 412.
Chicago	BULUT Meryem Berrin,Yıldız Murat ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 24, no.2 (2020): 397 - 412.
MLA	BULUT Meryem Berrin,Yıldız Murat ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol.24, no.2, 2020, ss.397 - 412.
AMA	BULUT M,Yıldız M ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2020; 24(2): 397 - 412.
Vancouver	BULUT M,Yıldız M ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2020; 24(2): 397 - 412.
IEEE	BULUT M,Yıldız M "ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ." Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24, ss.397 - 412, 2020.
ISNAD	BULUT, Meryem Berrin - Yıldız, Murat. "ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YAŞAM DOYUMLARINA ETKİSİ". Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 24/2 (2020), 397-412.