BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

KIRAÇ, RAMAZAN; KALAYCI KIRLIOĞLU, Huriye İrem

BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Ramazan KIRAÇ, (Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Kahramanmaraş, Türkiye)

Huriye İrem KALAYCI KIRLIOĞLU (Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sosyal Hizmet Bölümü, Konya, Türkiye)

Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi

4 3

Yıl: 2021 Cilt: 25 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 95 - 104 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz:

Bu araştırmanın amacı, sağlık yönetimi öğrencilerinin bilinçli farkındalıklarının ve empatik eğilimlerinineleştirel düşünmeye etkisini incelemektir. Çalışma Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde eğitimgören Sağlık Yönetimi Bölümü öğrencileri üzerine uygulanmıştır. Nicel araştırma deseni kullanılarakaraştırmaya 103 erkek 279 kadın olmak üzere 382 kişi katılmıştır. Araştırmada Bilinçli Farkındalık, EmpatikEğilim ve Eleştirel Düşünce ölçeği kullanılmıştır. Ölçeklerin cronbach-alpha değeri sırasıyla 0.820, 0.801 ve0.825’dir. Araştırmada frekans analizi ve regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin, %27’sierkek, %73’ü kadındır. Bunların, %23,8’i 1.sınıf, %28,3’ü 2.sınıf, %24,3’ü 3.sınıf, %23,6’sı 4.sınıflarındanoluşmaktadır. Araştırma sonucunda, düzenli olarak sosyal aktivite yapanların empatik eğilimlerinin daha yüksekolduğu, son sınıf öğrencilerinin diğerlerine göre eleştirel yeteneğin daha yüksek olduğu ve aile gelir düzeyiyüksek olanların empatik ve eleştirel yeteneğinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bilinçli farkındalıkve empatik eğilim eleştirel düşünceyi pozitif yönde etkilemektedir. Bilinçli farkındalık 1 birim artış eleştireldüşünmede 0,19’luk bir artış göstermektedir. Empatik eğilimdeki 1 birim artış eleştirel düşünmede 0,21’lik birartış göstermektedir. İki değişken birlikte eleştirel düşüncenin %19’unu açıklamaktadır

Anahtar Kelime: Bilinçli Farkındalık Sağlık Yönetimi Eleştirel Düşünce Empatik Eğilim Öğrenciler

THE EFFECT OF CONSCIOUS AWARENESS AND EMPATHIC TENDENCIES ON TENDENCIES OF CRITICAL THINKING: A RESEARCH ON HEALTH MANAGEMENT STUDENTS

Öz:

The aim of this study is to examine the effect of health management students' conscious awareness and empathic tendencies on critical thinking. The study has been applied on the students of the Health Management Department of Selcuk University’s Faculty of Health Sciences. 382 people, 103 males and 279 females, participated in the study using the quantitative research design. Conscious Awareness, Empathic Tendency and Critical Thinking scales have been used in the study. The Cronbach-alpha value of the scales are 0.820, 0.801 and 0.825, respectively. Frequency analysis and regression analysis were performed in the study. Of the students participating in the study, 27% are men and 73% are women. Of these, 23.8% are 1st class, 28.3% are 2nd class, 24.3% are 3rd class, 23.6% are 4th class. As a result of the research, it has been found that those who regularly engage in social activities have higher empathic tendencies, senior students have higher critical ability than others, and those with high family income have higher empathic and critical skills. In addition, conscious awareness and empathic disposition affect critical thinking positively. Conscious awareness 1unit increase shows an increase of 0.19 in critical thinking. 1unit increase in empathic tendency shows an increase of 0.21 in critical thinking. Together, the two variables explain 19% of critical thinking

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adams, M. H., Whitlow, J. R., Stover, L. M. ve Johnson, K. W. (1999). A longitudunal evaluation of baccalaureate students' critical thinking abilities. Journal of Nursing Education. 38, (3), 139-141.
Adams, R., Dominelli, L. ve Payne, M. (2015). Eleştirel bir sosyal anlayışına doğru. Adams, R., Dominelli, L., Payne, M. (Ed.). Sosyal hizmet temel alan ve eleştirel tartışmalar içinde. Ankara: Nika Yayınevi.
Akbıyık, C. (2002). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu. S., Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
Ayvaz, M. (2018). Beden eğitimi ve spor, müzik ve resim-iş bölümlerinde okuyan öğretmen adaylarının empati kurma ve eleştirel düşünme düzeylerinin karşılaştırılması. Doktora Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Babahanoğlu, R., Mavili, A. (2018). Sosyal hizmet öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile bilinçli farkındalıkları arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Konya Örneği). Toplum ve Sosyal Hizmet, 20(1) 90-113.
Badea, L. ve Pana, N.A. (2010). The role of empathy in developing the leader’s emotional intelligence. Theoretical and Applied Economics, 17 (543), 69-78.
Bıyıklı, C., Veznedaroğlu RL., Öztepe, B., Onur, A. (2008). Yapılandırmacılığı nasıl uygulamalıyız?. Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve iletişim A. ġ., 1. Baskı, 10-248.
Bishop, S. R., Lau, M., Shapiro, S., Carlson, L., Anderson, N. D., Carmody, J.,& Devins, G. (2004). Mindfulness: A proposed operational definition. Clinical Psychology: Science and Practice, 11(3), 230-241.
Brown, A. L. (1978). Knowing when, where and how to remember. A problem of metacognition. In R. Glaser (Ed.). Advances in instructional psychology. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Burke, B., Dalyrmple, J. (2015). Eleştirel müdahale ve güçlendirme. Adams, L. D., Payne, M. (Ed.). Sosyal Hizmet: Temel Alanlar ve Eleştirel Tartışmalar. Ankara: Nika Yayınevi.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç, Çakmak E., Akgün, ÖE., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Cengiz, R., Serdar, E., Konuk, B. (2016). Üniversite öğrencilerinin bilinçli farkındalık ve girişimcilik düzeylerinin incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 2 (4), 1320-1328.
Coffey, K. A., & Hartman, M. (2008). Mechanisms of action in the inverse relationship between mindfulness and psychological distress. Complementary Health Practice Review, 13(2), 79-91.
Cüceloğlu, D. (1995). İyi düşün doğru karar ver. Onuncu baskı. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Çorapçıgil, A. (2014). Öz değerlendirme destekli fizik laboratuar uygulamalarının üniversite öğrencilerinin eleĢtirel düĢünme eğilimlerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Çubukçu, Z. (2012). Düşünme becerileri. Ankara: Pegem Akademi.
Demirci, C. (2002). Eleştirel düşünme. http://www.epo.hacettepe.edu.tr/ eleman/yayınlar/eleştireldüşünme.doc. Erişim tarihi, 21 Nisan 2015.
Ennis RH, (2013). Critical thinking across the curriculum (CTAC). OSSA Conference Archive 10, Universty of Windsor, 1-16.
Erduran, M. M. (2018). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu ile fen fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin eleştirel düşünme ve empati kurma düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
Gül, Ö. (2019). Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri, empatik eğilimleri ve karar verme düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hitit Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çorum.
Gülle, M. (2015). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin bölümlerine göre eleştirel düşünme ve empati kurma düzeylerinin incelenmesi. Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Hamarta, E. (2003). Eleştirel düşünme. Murat, A. (Ed.) Eğitime Yeni Başlıklar içinde (ss. 121-126) Konya: Mikro Yayınları.
Ip, W., Lee, D., Lee, I., Chau, J., Wootton, Y. ve Chang, A. (2000). Dispositions toward critical thinking: A study of Chinese undergraduate nursing students. Journal of Advanced Nursing, 32, 84-90.
İçağasıoğlu-Çoban, A., Buz, S. (2008). Eleştirel teori: Gelişimi, kabulleri ve sosyal hizmette kullanımı. Toplum ve Sosyal Hizmet, 19(1), 71-89.
Karabacak, A., Demir, M. (2017). Özerklik, bağlanma stilleri, bilinçli farkındalık ve duygu düzenleme arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 271-291.
Kaya, B. ve Çolakoğlu, Ö. M. (2015). Empati düzeyi belirleme ölçeği (EDBÖ) uyarlama çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 17-30.
Kayıntu, A. (2001). Vocabulary teaching and learning through learning styles. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Kazancı, O. (1989). Eğitimde ne düşünmek mi nasıl düşünmek mi? Çağdaş Eğitim Dergisi. 14, (145), 19-24.
Kırlıoğlu, M. (2019). Güçler temelli yaklaşım ve güçlendirme: Kolektif kimlik, bilgi-beceri, benlik kavramı, eleştirel farkındalık, harekete geçme. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 2248-2277.
Kırlıoğlu, M. (2020). Sosyal hizmet uzmanlarının kişisel ve mesleki güç algılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(1), 174-202.
Kökdemir, D. (2012). Üniversite eğitimi ve eleĢtirel düĢünme. PĠVOLKA, 21(7), 16-20.
Louca, (2003). The concept and ınstruction of metacognition. Teacher development, 7(1), 9-30.
Mavili Aktaş, A. (2011). Profesyonelliğin gelişimi kimi etik tartışmalar. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Hizmet Sempozyumu 2011, 50. Yılında Türkiye'de Sosyal Hizmet Eğitimi: Sorunlar, Öncelikler ve Hedefler. Bildiriler Kitabı, 73-80.
McAllister, G. F., & Irvine, J. J. (2002). The role of empathy in teaching culturally diverse students: A qualitative study of teachers' beliefs. Journal of Teacher Education, 53(5), 433-443.
Özer, N. (2002). Kritik düşünme. A.Ü. Hemşirelik Yükseokulu Dergisi. 5(2), 63-67.
Özpulat, F., Bilgen-Sivri, B. (2014). Hemşirelik öğrencilerinin empatik eğilimleri ve eleştirel düşünme becerileri. SSTB International Refereed Academic Journal of Sports, Health & Medical Sciences, 12(4), 31-49.
Öztürk, Y.E., Kıraç, R., Doğru, B. (2018). selçuk üniversitesi öğrencilerinin empatik eğilimlerinin eleştirel düşünceye etkisinin incelenmesi. 2nd International 12th National Congress on Health and Hospital Administration, 1558-1567.
ÖzyeĢil, Z., Arslan, C., Kesici, G., Deniz, ME, (2011). Bilinçli farkındalık ölçeği’ni Türkçeye Uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim Dergisi, 36(160), 224-35.
Sheafor, B., Horejsi, C. (2014). Sosyal hizmet uygulaması temel teknikler ve ilkeler. Ankara: Nika Yayınevi.
Thompson, N. (2013). Kuram ve uygulamada sosyal hizmeti anlamak. Ankara: Dipnot Yayınları.
Uçan Ö., Taşçi S., Ovayolu N, (2008). Eleştirel düşünme ve hemşirelik. Elazığ, Fırat Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3, 17-27.
Uzuntiryaki-Kondakçı, E., Çapa-Aydın, Y. (2013). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin bilinçüstü düzenleme becerileri ve kimya öz yeterlikleri ile yordanması. Kuram ve Uygulama Eğitim Bilimleri Dergisi, 661-70.
Williams, J., Mark, G. & Kabat- Zin, J. (2013). Mindfulness: Diverse perspectives on its meaning, origins and applications. New York: Routlege.

APA	KIRAÇ R, KALAYCI KIRLIOĞLU H (2021). BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. , 95 - 104.
Chicago	KIRAÇ RAMAZAN,KALAYCI KIRLIOĞLU Huriye İrem BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. (2021): 95 - 104.
MLA	KIRAÇ RAMAZAN,KALAYCI KIRLIOĞLU Huriye İrem BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. , 2021, ss.95 - 104.
AMA	KIRAÇ R,KALAYCI KIRLIOĞLU H BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. . 2021; 95 - 104.
Vancouver	KIRAÇ R,KALAYCI KIRLIOĞLU H BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. . 2021; 95 - 104.
IEEE	KIRAÇ R,KALAYCI KIRLIOĞLU H "BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA." , ss.95 - 104, 2021.
ISNAD	KIRAÇ, RAMAZAN - KALAYCI KIRLIOĞLU, Huriye İrem. "BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA". (2021), 95-104.

APA	KIRAÇ R, KALAYCI KIRLIOĞLU H (2021). BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(1), 95 - 104.
Chicago	KIRAÇ RAMAZAN,KALAYCI KIRLIOĞLU Huriye İrem BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 25, no.1 (2021): 95 - 104.
MLA	KIRAÇ RAMAZAN,KALAYCI KIRLIOĞLU Huriye İrem BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol.25, no.1, 2021, ss.95 - 104.
AMA	KIRAÇ R,KALAYCI KIRLIOĞLU H BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2021; 25(1): 95 - 104.
Vancouver	KIRAÇ R,KALAYCI KIRLIOĞLU H BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2021; 25(1): 95 - 104.
IEEE	KIRAÇ R,KALAYCI KIRLIOĞLU H "BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA." Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25, ss.95 - 104, 2021.
ISNAD	KIRAÇ, RAMAZAN - KALAYCI KIRLIOĞLU, Huriye İrem. "BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE EMPATİK EĞİLİMİN, ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA". Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 25/1 (2021), 95-104.