Yıl: 2021 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 312 - 324 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-07-2021

Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler

Öz:
19. yüzyılın ikinci yarısında Fransız Lumiere Kardeşlerin sinematografcihazını icat etmeleriyle birlikte ortaya çıkan ve ülkemize de takip edenyüzyılın başlarında gelen sinema sanatının ilk örnekleri tüm dünyadaolduğu gibi ülkemizde de öncelikle belge filmler üzerindenoluşturulmuştur. Dünya savaşlarının hemen ertesinden günümüze gelenedeğin ise sinema, başlangıcındaki belge niteliğinin yanında zaman içerisindegeliştirdiği türlü konu ve teknik altyapı üzerine çok büyük bir birikimkoyarak halk kitlelerinin görsel sanatlar içerisinde en çok ilgi duyduğu vebelki de dünyanın en yaygın bilinen sanat dalı haline gelmiştir.Anlatının dört unsuru olarak ele alınan olay, yer, zaman ve kişiler bir metin(senaryo) olarak başlayan sinema eseri anlatısının da en önemli unsurlarınıoluşturmaktadır. Bu doğrultuda sinema eserlerinin de bir edebi anlatıgözüyle değerlendirilmesi mümkündür. Hatta sinema eseri bu anlamdaedebi eserden bir kat daha ileri giderek özellikle mekân bağlamıylaizleyicinin zihninde daha ayrıntılı bir yer edinebilmektedir. Bu bakımdanmekân sinema eserinin doğru okunabilmesi veya anlamlandırılmasıaçısından çok önemli bir görevi de yerine getirmektedir. Çünkü mekân,sinema eserinin konusunun geçtiği yer olmasının yanında, vermek istediğimesajın da izleyiciye tam anlamıyla yansıtılmasını sağlayan görseltemsillerin sahnelendiği yerdir. Dolayısıyla bir sinema eserinideğerlendirme durumunda mekân bağlamı asla göz ardı edilmemelidir.Türk sinemasında çok önemli bir sinematik gösterge olarak yer alanHaydarpaşa Garı ile ilgili temsillerin değerlendirilmeye çalışıldığı buaraştırmada öncelikle sinema – mekân ilişkisine değinilmiş, ardındanHaydarpaşa Garı’nın tespit edilen filmlerde hangi psiko-sosyal, sosyokültürel, sosyo-ekonomik ve geleneksel kodlarla izleyiciye sunulduğuüzerinde durulmuştur. Bu anlamda 1950-2020 yılları arasındaki yetmiş yıllıksüre zarfında Yeşilçam sineması olarak adlandırılan Türk sinemasıgeleneğinde Haydarpaşa Garı’nı bir şekilde mekân olarak seçen yaklaşık 80eserden yapılan seçkilerdeki gar temsilleri görsel içerik çözümlemesiyöntemiyle ele alınıp değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelime:

The Threshold of New Life in Turkish Cinema: Assessments on Haydarpaşa Station

Öz:
In the second half of the 19th century, the first examples of the art of cinema, which emerged with the invention of the cinematograph device of French Lumiere Brothers, and came to our country in the beginning of the following century were created primarily on document films also in our country as all over the world. From the very beginning of the world wars to the present days, besides the documentary characteristics at the beginning, cinema has become the most interested and most widely known branch of art in the visual arts, by putting a great accumulation on the subject and technical infrastructure it has developed over time. The event, place, time and people, which are considered as the four elements of the narrative, are also the most important elements of the narrative of the cinema works that started as a text (script). In this direction, it is possible to evaluate cinema works with a literary narrative perspective. In fact, cinema can go a step further than the literary work in this sense, and it can have a more detailed place in the mind of the viewer especially in terms of space. In this respect, the place also fulfills a very important task in terms of reading or making sense of the cinema works. Because, as well as being the place where the subject of the cinema work passes, the place is the place where the visual representations, which ensure that the message it wants to give is fully reflected to the audience, are staged. Therefore, in the case of evaluating a cinema work, the context of space should never be ignored. In this research, in which the representations about Haydarpaşa Station, which is a very important cinematic indicator in Turkish cinema, was tried to be evaluated, the relationship between cinema and space was first mentioned. And then, it is emphasized that which psycho-social, sociocultural, socio-economic and traditional codes of Haydarpaşa Station were presented. In this sense, in the Turkish cinema tradition called Yeşilçam cinema during the seventy-year period between 1950-2020, the station representations in the selections made from about 80 works that chose the Haydarpaşa Station as a venue were handled and evaluated by visual content analysis.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
APA Aça M, DİNÇ M (2021). Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler. , 312 - 324.
Chicago Aça Mustafa,DİNÇ MUSTAFA Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler. (2021): 312 - 324.
MLA Aça Mustafa,DİNÇ MUSTAFA Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler. , 2021, ss.312 - 324.
AMA Aça M,DİNÇ M Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler. . 2021; 312 - 324.
Vancouver Aça M,DİNÇ M Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler. . 2021; 312 - 324.
IEEE Aça M,DİNÇ M "Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler." , ss.312 - 324, 2021.
ISNAD Aça, Mustafa - DİNÇ, MUSTAFA. "Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler". (2021), 312-324.
APA Aça M, DİNÇ M (2021). Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(1), 312 - 324.
Chicago Aça Mustafa,DİNÇ MUSTAFA Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 10, no.1 (2021): 312 - 324.
MLA Aça Mustafa,DİNÇ MUSTAFA Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, vol.10, no.1, 2021, ss.312 - 324.
AMA Aça M,DİNÇ M Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2021; 10(1): 312 - 324.
Vancouver Aça M,DİNÇ M Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2021; 10(1): 312 - 324.
IEEE Aça M,DİNÇ M "Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler." İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10, ss.312 - 324, 2021.
ISNAD Aça, Mustafa - DİNÇ, MUSTAFA. "Türk Sinemasında Yeni Hayatın Eşiği: Haydarpaşa Garı Üzerine Değerlendirmeler". İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 10/1 (2021), 312-324.