HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ
Yıl: 2021 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 107 - 130 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30798/makuiibf.792585 İndeks Tarihi: 29-07-2022
HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ
Öz: Araştırmanın amacı, Türkiye’de çalışan hemşirelerin örgütsel adalet algılarının, intikamve affetme davranışları ile ilişkisi ve bu ilişkinin iki model yardımıyla betimlenmesidir.Çalışmanın evrenini TÜİK verilerine (2016) göre Türkiye’de çalışmakta olan 152.952hemşire oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemi ise 411 hemşiredir. Verilerin analizindeyüzde, ortalama, standart sapma, t testi, ANOVA testi, Doğrulayıcı Faktör Analizi(DFA) ve Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) yapılmıştır. Hemşirelerin cinsiyete göreintikam davranışı; medeni durum ve yaşa göre affetme davranışı; tecrübe yılına göreintikam ve affetme; çalışılan birim değişkenine göre toplam örgütsel adalet ve altboyutları arasında anlamlı düzeyde fark vardır (p<0,05). YEM yol şemaları ve eldeedilen regresyon değerlerine göre örgütsel adalet/amirlerle ilişki, affetme davranışınıpozitif yönde %19 oranında etkilerken (R2=0,19); intikam davranışını negatif yönde%13 oranında etkilediği (R2=0,13); örgütsel adalet/çalışanlarla ilişki durumu affetmedavranışını pozitif yönde %16 oranında etkilerken (R2 = 0,16), intikam davranışınınegatif yönde %25 oranında etkilediği (R2= 0,25) sonucuna ulaşılmıştır. Bulgulara göretasarlanan iki model de doğrulanmaktadır
Anahtar Kelime: THE RELATIONSHIP OF ORGANIZATIONAL JUSTICE PERCEPTION OF NURSES WITH REVENGE AND FORGIVENESS BEHAVIORS
Öz: The aim of the study is nurses' perceptions of organizational justice in Turkey, to determine the relationship of revenge and forgiveness behavior and describing this relationship implementing two models. According to TurkStat data the population of the study in 2016, whitch constitutes 152 952 nurses working in Turkey. The sample of the study is 411 nurses. Percentage, mean, standard deviation, t test, ANOVA test, Confirmatory Factor Analysis (CFA) and Structural Equation Model (SEM) were performed. The mean values of the nurses' revenge behavior according to gender; forgiveness behavior according to marital status and age; revenge and forgiveness by years of experience; there was a significant difference between total organizational justice and sub-dimensions according to the unit variable studied (p <0.05). According to SEM path diagrams and the obtained regression values, organizational justice/relationship with superiors positively affected forgiveness behavior by 19% (R2=0,19); it affected the revenge behavior negatively by 13% (R2=0,13); It was concluded that organizational justice/relationship with employees positively affected forgiveness behavior by 16% (R2=0,16), while negatively affecting revenge behavior by 25% (R2=0,25). Both models designed according to the findings are confirmed
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abbasoğlu, Ş. (2015). İş görenlerde örgütsel adalet algısı ve örgütsel adaletin çalışanların iş motivasyonu üzerindeki etkisi; bir devlet hastanesi örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atılım Üniversitesi.
- Akın, M., Özdevecioğlu, M. ve Ünlü, O. (2012). Örgütlerde intikam niyeti ve affetme eğiliminin çalışanların ruh sağlıkları ile ilişkisi, Amme İdaresi Dergisi, 45(1), 77-97.
- Alpar, R. (2014). Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik ve Güvenirlik (3. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Aquino, K., Grover, S.L., Goldman, B. ve Folger, R. (2003). When push doesn’t come to shove: interpersonal forgiveness in workplace relationships. Journal of Management Inquiry, 12(3), 209–216.
- Aquino, K., Tripp, T.M. ve Bies, R.J. (2006). Getting even or moving on? power, procedural justice, and types of offense as predictors of revenge, forgiveness, reconciliation, and avoidance in organizations. Journal of Applied Psychology, 91(3), 653-668.
- Bağcı, Z. (2016). Hemşirelerin örgütsel adalet algılarının iş tatminleri üzerindeki etkisini incelemeye yönelik bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 330-346.
- Bradfield, M. ve Aquino, K. (1999). The effects of blame attributions and offender likableness on forgiveness and revenge in the workplace. Journal of Management, 25(5), 607-631.
- Berry, J.W., Worthington, E.L., O’Conner, L., Parrott, L. ve Waide, N.G. (2005). Forgivness, vengeful rumination and affective trait. Journal of Personality, 73(1), 183-226.
- Brown, R.P. (2004). Vengeance is mine: narcissism, vengeance, and the tendency to forgive. Journal of Research in Personality, 38, 576–584.
- Büyüköztürk, Ş., Akgün, O.E., Özkahveci, O., ve Demirel, F. (2004). Güdülenme ve öğrenme stratejileri ölçeğine Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 207-239.
- Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı (23. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
- Cameron, K. ve Caza, A. (2002). Organizational and leadership virtues and the role of forgiveness. Journal of Leadership and Organizational Studies, 9(1), 33-48.
- Cota-McKİnley, A.L., Woody, W.D., ve Bell, P.A. (2001). Vengeance: effects of gender, age and religious background. Aggressive Behaviour, 27, 343-350
- Cropanzano, R., Bowen, D.E. ve Gilliland, S.W. (2007).The management of organizational justice. Academy of Management Perspectives, 21(4), 35-38.
- Çetinkaya, F.F. ve Şener, E. (2016). Çalışma yaşamında affetme eğilimi ve duygusal emek ilişkisi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14, 109- 117.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, Y. ve Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları (4. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Donovan, M.A., Drasgow, F. ve Munson, L.J. (1998). The perseptions of fair interpersonal treatment scale: the development and validation of a mesaure of interpersonal treatment in the workplace. Journal of Applied Psychlogy, 83, 680-691.
- Eren, E. (2012). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi (13. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
- Erdem, İ. (2013). Kekeme öğrencilerine ilişkin öğretmen tutumları: bir ölçek geliştirme çalışması. International Journal of Social Science, 6(7), 401-416.
- Erkorkmaz, Ü., İtkan, İ., Demir, O., Özdamar, K. ve Sanisoğlu, S.Y. (2013). Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Journal of Medical Science, 33(1), 210-223.
- Exline, J.J., Baumeister, R.F., Bushman, B.J., Campbell, W.K. ve Finkel, E.J. (2004). Too proud to let go: narcissistic entitlement as a barrier to forgiveness. Journal of Personality and Social Psychology, 87(6), 894-912.
- Ghasemi, A. ve Zahediasl, S. (2012). Normality test for statistical analyses: a guide for nonstatisticians. International Journal of Endocrinology and Metabolism, 10(2), 486-489.
- Gollwitzer, M., Meder, M. ve Schmitt, M. (2011). What gives victims satisfaction when they seek revenge? European Journal of Social Psychology, 41, 364-374.
- Greenberg, J. (1987). A taxonomy of organizational justice theories. Academy of Management Review, 12(1), 9-22.
- Greenberg, J. (1990). Organizational justice: yesterday, today, tomorrow. Journal of Management, 16(2), 399-432.
- Hargrave, T.D. ve Sells, J.N. (1997). The development of a forgiveness scale. Journal of Marital and Family Therapy, 23(1), 41-62.
- Hukuk Sözlüğü. (t. y.). Adalet 12.12.2018 tarihinde T.C. Adalet Bakanlığı Hukuk Sözlüğü: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=istihdam-issizlik-ve-ucret-108&dil=1 adresinden alındı
- Hung, T.K., Chi N.W. ve Lu, W.L. (2009). Exploring the relationships between perceived coworker loafing and counterproductive work behaviors: the mediating role of a revenge motive. J Bus Psychol, 24, 257-270.
- İlköğretim Okulları İçin Türkçe Sözlük (2013). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- İsmail, M.N., Mohideen, M.T.K. ve Togok, S. (2009). Forgiveness and revenge: empirical study of Malaysian business employees. Contemporary Management Research, 5(3), 227- 258.
- Kaya, Ş.D. ve Parlak, Ş. (2020). Sağlık çalışanlarında intikam davranışlarına eğilim. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23 (1), 12-22.
- Korucu, A.T. ve Usta, E. (2017). Sosyal medya öğretmen-öğrenci etkileşimi ölçeğinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 16(1), 197-216.
- Lucas, T., Young, J.D., Zhdanova, l. ve Alexander, S. (2010). Self and other justice beliefs, impulsivity, rumination, and forgiveness: justice beliefs can both prevent and Promote forgiveness. Personallity and Individual Differences, 49, 851-856.
- McCullough, M.E., Worthington, E.L. ve Rachal, K.C. (1997). Interpersonal forgiving in close relationship. American Psychological Association, 73(2), 321-336.
- McCullough, M.E., Bellah, C.G. ve Kilpatrick, J.L. (2001). Vengefulness: relationships with forgiveness, rumination, well-being, and the big five. Personality And Social Psychology Bulletin, 27(5), 601-610.
- Nahcivan, N. (2015). Nicel Araştırma Tasarımları içinde Hemşirelikte Araştırma. S. Erdoğan, N. Nahcivan, N. Esin (Ed). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
- Nayir, K.F. (2015). Öğretmen adaylarının öç alma davranışına ilişkin görüşleri. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 1205-1216.
- Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2016). Örgütsel Davranış (6.Baskı). Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
- Özmen, Ö.N.T., Arbak, Y. ve Özer, P.S. (2007). Adalete verilen değerin adalet algıları üzerindeki etkisinin sorgulanmasına ilişkin bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 7(1), 17- 33.
- Palanski, M.E. (2012). Forgivness and reconciliation in the workplace: a multi-level perspective and research agenda. Journal of Business Ethics, 109(3), 275-287.
- Parker, R.J. ve Kohlmeyer, J.M. (2005). Organizational justice and turnover in public accounting firms: a research note accounting. Organizationtions and Society, 30, 357- 369.
- Robbins, S.P. ve Judge T.A. (2013). Organizational Behavior (Örgütsel Davranış), (İ. Erdem, Çev. Ed). İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Rye, M.S. ve Pargament, K.I. (2002). Forgiveness and romantic relationships in college: can it heal the wounded heart? Journal of Clinical Psychology, 58, 419– 441.
- Sarıçam, H. ve Akın, A. (2013). Affedicilik ölçeğinin Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 37-46.
- Satıcı, S.A., Can, G. ve Akın, A. (2015). İntikam ölçeği: Türkçe’ye uyarlama çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 16(1), 37-43.
- Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
- Sommers, J.A., Schell, T.L. ve Vodanovich, S.J. (2002). Developing a measure of individual differences in organizational revenge. Journal of Business and Psychology, 17(2), 207- 222.
- Shteynberg, G. (2005). The cultural psychology of revenge in the Unites States and South Korea, Master of the Arts, PhD Thesis, University of Maryland.
- Seçer, İ. (2015). Psikolojik Test Geliştirme ve Uyarlama Süreci (1. Basım). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Seymen Çakar, A. (2013). Adalet mülkün temeli midir? Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 106, 261-276.
- Stuckless, N. ve Goranson, R. (1992). The vengeance scale: development of measure of attitudes toward revenge. Journal of Social Behavaior and Personality, 7(1), 25-42.
- Şahin, S. (2017). Örgütlerde mağduriyet algılamasının intikam niyeti ve affetme üzerindeki etkisi: bir uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi.
- Şahin, R. ve Kavas, R. (2016). Örgütsel adalet ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin belirlenmesinde öğretmenlere yönelik bir araştırma: Bayat örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(14), 119-140.
- Şantaş, G., Akbolat, M. ve Sağlam, H. (2019). Sağlık çalışanlarında örgütsel affetme ve örgütsel dedikodunun intikam niyeti üzerindeki etkisi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 36, 131-148.
- Şener, E., Çetinkaya, F.F., ve Akkoca, Y. (2017). Hidden side of the employee relations: the relationship between impression management and revenge intention. International Journal of Business and Management Invention, 6(7), 73-84.
- Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları (1. Basım). Ankara: Ekinox Yayıncılık.
- Tekin, G. (2019). Örgütsel adaletin, intikam ve affetme davranışları ile ilişkilendirilmesi: hemşireler üzerinde bir uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi.
- Tripp, T.M., Bies, R.J. ve Aquino, K. (2002). Poetic justice or petty jealousy? The aesthetics of revenge. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 89, 966-984.
- Tyler, T.R., ve Blader, S. (2003).The group engagement model: procedural justice, social identity, and cooperative behavior. Personality and Social Psychology Review, 7(4), 349–361.
- Türkiye İstatistik Kurumu. (2016). İstatistik Veri Portalı. 01.11.2017 tarihinde TÜİK: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=istihdam-issizlik-ve-ucret-108&dil=1 adresinden alındı
- Wasti, S.A. (2001). Örgütsel adalet kavramı ve tercüme bir ölçeğin Türkçe’de güvenirlik ve geçerlik analizi. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, 33-50.
- Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2014). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri (4. Basım). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Yılmaz, Ö.D. (2014). Algılanan mağduriyetin affetme eğilimi ve intikam niyeti üzerindeki etkisi: konaklama işletmeleri çalışanlarına yönelik bir araştırma. AKÜ İİBF Dergisi, 16(1), 87-105.
| APA | Tekin G, KAYA S (2021). HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ. , 107 - 130. 10.30798/makuiibf.792585 |
| Chicago | Tekin Gülnur,KAYA SERIFE DIDEM HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ. (2021): 107 - 130. 10.30798/makuiibf.792585 |
| MLA | Tekin Gülnur,KAYA SERIFE DIDEM HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ. , 2021, ss.107 - 130. 10.30798/makuiibf.792585 |
| AMA | Tekin G,KAYA S HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ. . 2021; 107 - 130. 10.30798/makuiibf.792585 |
| Vancouver | Tekin G,KAYA S HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ. . 2021; 107 - 130. 10.30798/makuiibf.792585 |
| IEEE | Tekin G,KAYA S "HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ." , ss.107 - 130, 2021. 10.30798/makuiibf.792585 |
| ISNAD | Tekin, Gülnur - KAYA, SERIFE DIDEM. "HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ". (2021), 107-130. https://doi.org/10.30798/makuiibf.792585 |
| APA | Tekin G, KAYA S (2021). HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 107 - 130. 10.30798/makuiibf.792585 |
| Chicago | Tekin Gülnur,KAYA SERIFE DIDEM HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 8, no.1 (2021): 107 - 130. 10.30798/makuiibf.792585 |
| MLA | Tekin Gülnur,KAYA SERIFE DIDEM HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.8, no.1, 2021, ss.107 - 130. 10.30798/makuiibf.792585 |
| AMA | Tekin G,KAYA S HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2021; 8(1): 107 - 130. 10.30798/makuiibf.792585 |
| Vancouver | Tekin G,KAYA S HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2021; 8(1): 107 - 130. 10.30798/makuiibf.792585 |
| IEEE | Tekin G,KAYA S "HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ." Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8, ss.107 - 130, 2021. 10.30798/makuiibf.792585 |
| ISNAD | Tekin, Gülnur - KAYA, SERIFE DIDEM. "HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 8/1 (2021), 107-130. https://doi.org/10.30798/makuiibf.792585 |
