Yıl: 2021 Cilt: 58 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 176 - 183 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29399/npa.27531 İndeks Tarihi: 29-09-2021

Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi

Öz:
Amaç: Retina sinir lifi tabakası (RSLT) kalınlığı multipl sklerozlu (MS)hastalarda hastalık aktivitesinin izlenmesinde kullanılmaktadır. Retinanınmaküler ganglion hücre kompleksi (GHK) tabakası da optik koherenstomografi (OKT) ile değerlendirilebilir ve MS’te potansiyel bir biyobelirteçolarak önerilmiştir. Bu çalışmada, maküler GHK ve bunun Multipl Skleroz(MS) hastalarında potansiyel bir biyobelirteç olarak rolünü araştırdık.Metod: Bu prospektif kohort çalışmasında, katılımcılar tekrarlayıcı(relapsing-remitting) MS hastalarından (n=62) ve sağlıklı kontrollerden(n=60) oluşuyordu. MS hastalarının gözleri optik nörit öyküsüne (ON)göre iki alt gruba ayrıldı. Spektral domain OKT ile standart peripapillerRSLT, maküler tarama protokolü ve retinal oto-segmentasyonugerçekleştirildi. Maküler RSLT (mRSLT), ganglion hücre tabakası (GHT)ve iç pleksiform tabaka (İPT) ile bu üç tabakanın toplamı olan GHKkaydedildi. Makula ETDRS halka sistemi kullanılarak dokuz sektörebölündü (4×9=36 değişken).Bulgular: Toplamda 36 hastanın 50 gözünde geçirilmiş ON atağı saptandı.36 GHK parametresinden 35’i, MS hastalarında ve alt gruplarda, kontrolgrubuna göre daha inceydi (p<0.05). Optik nörit öyküsü olan ve olmayangözler karşılaştırıldığında, 36 parametrenin 25’i, ON geçirenlerdedaha inceydi. ON hikâyesi olan hastalarda görme keskinliği ve GHKparametreleri ile EDSS skorları arasında güçlü düzeyde korelasyonlarsaptandı. Bununla beraber, ON hikâyesi olmayanlarda böyle bir ilişkibulunamadı.Sonuç: GHK, MS’de GHT, İPT ve mRSLT sırasıyla incelmektedir. GHK’ninayrıntılı olarak incelenmesi MS için faydalı bir biyobelirteç olabilir.
Anahtar Kelime:

Detailed Evaluation of Macular Ganglion Cell Complex in Patients with Multiple Sclerosis

Öz:
Introduction: Retinal nerve fiber layer thickness has been used for monitoring of disease activity in patients with multiple sclerosis (MS). Macular ganglion cell complex (GCC) layer of retina also can be measured by OCT and has been suggested as a potential biomarker in MS. In this study we investigated the macular GCC and its role as a potential biomarker in patients with Multiple Sclerosis (MS). Methods: A prospective cohort-study, subjects consisted of RelapsingRemitting MS patients (n=62) and healthy controls (n=60). Eyes of MS patients were divided into two subgroups according to the history of the optic neuritis (ON). Standard peripapillary-RNFL and macular scan protocol, and retinal auto-segmentation of spectral-domain OCT were performed. Macular RNFL (mRNFL), ganglion cell layer (GCL), and inner plexiform layer (IPL), and GCC (the sum of these former three layers) were recorded. The macula was divided into nine sectors using the ETDRS grid (4×9=36 variables). Results: In total, 50 eyes of 36 patients had previous ON attacks. 35/36 GCC parameters were thinner in MS patients and subgroups compared to the control group (p<0.05). When the eyes with and without a history of optic neuritis were compared, 25 of 36 parameters were thinner in those with ON. There were strong correlations between visual acuityGCC parameters and EDSS scores in patients with a history of optic neuritis. However, no such relationship was found in those without an ON story. Conclusion: Ganglion cell complex gets thinner in patients with MS with a decreasing order of GCL, IPL, and mRNFL. The examination of GCC in detail could be a beneficial biomarker for MS
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Singh S, Dallenga T, Winkler A, Roemer S, Maruschak B, Siebert H, Bruck W, Stadelmann C. Relationship of acute axonal damage, Wallerian degeneration, and clinical disability in multiple sclerosis. J Neuroinflam 2017;14:57. [Crossref]
  • 2. Thompson AJ, Banwell BL, Barkhof F, Carroll WM, Coetzee T, Comi G, Correale J, Fazekas F, Filippi M, Freedman MS, Fujihara K, Galetta SL, Hartung HP, Kappos L, Lublin FD, Marrie RA, Miller AE, Miller DH, Montalban X, Mowry EM, Sorensen PS, Tintoré M, Traboulsee AL, Trojano M, Uitdehaag BMJ, Vukusic S, Waubant E, Weinshenker BG, Reingold SC, Cohen JA. Diagnosis of multiple sclerosis:2017 revisions of the McDonald criteria. Lancet Neurol 2018;17:162–173. [Crossref]
  • 3. Balcer LJ. Clinical practice. Optic neuritis. N Engl J Med 2006;354:1273–1280. [Crossref]
  • 4. Frohman EM, Frohman TC, Zee DS, McColl R, Galetta S. The neuroophthalmology of multiple sclerosis. Lancet Neurol 2005;4:111–121. [Crossref]
  • 5. Syc SB, Saidha S, Newsome SD, Ratchford JN, Levy M, Ford E, Crainiceanu CM, Durbin MK, Oakley JD, Meyer SA, Frohman EM, Calabresi PA. Optical coherence tomography segmentation reveals ganglion cell layer pathology after optic neuritis. Brain 2012;135:521–533. [Crossref]
  • 6. Perry VH, Lund RD. Evidence that the lamina cribrosa prevents intraretinal myelination of retinal ganglion cell axons. J Neurocytol 1990;19:265–272. [Crossref]
  • 7. Tatrai E, Simo M, Iljicsov A, Nemeth J, Debuc DC, Somfai GM. In vivo evaluation of retinal neurodegeneration in patients with multiple sclerosis. PLoS One 2012;7:e30922. [Crossref]
  • 8. Hendrickson A, Warner CE, Possin D, Huang J, Kwan WC, Bourne JA. Retrograde transneuronal degeneration in the retina and lateral geniculate nucleus of the V1-lesioned marmoset monkey. Brain Struct Funct 2015;220:351–360. [Crossref]
  • 9. Jindahra P, Petrie A, Plant GT. The time course of retrograde transsynaptic degeneration following occipital lobe damage in humans. Brain 2012;135:534–541. [Crossref]
  • 10. Meier P, Maeder P, Borruat FX. Transsynaptic Retrograde Degeneration: Clinical Evidence with Homonymous RGCL Loss on OCT. Klin Monbl Augenheilkd 2016;233:396–398. [Crossref]
  • 11. Mitchell JR, Oliveira C, Tsiouris AJ, Dinkin MJ. Corresponding Ganglion Cell Atrophy in Patients With Postgeniculate Homonymous Visual Field Loss. J Neuroophthalmol 2015;35:353–359. [Crossref]
  • 12. Nguyen J, Rothman A, Gonzalez N, Avornu A, Ogbuokiri E, Balcer LJ, Galetta SL, Frohman EM, Frohman T, Crainiceanu C, Calabresi PA, Saidha S. Macular Ganglion Cell and Inner Plexiform Layer Thickness Is More Strongly Associated With Visual Function in Multiple Sclerosis Than Bruch Membrane Opening-Minimum Rim Width or Peripapillary Retinal Nerve Fiber Layer Thicknesses. J Neuroophthalmol 2019;39:444–450. [Crossref]
  • 13. Parisi V, Manni G, Spadaro M, Colacino G, Restuccia R, Marchi S, Bucci MG, Pierelli F. Correlation between morphological and functional retinal impairment in multiple sclerosis patients. Invest Ophthalmol Vis Sci 1999;40:2520–2527. https://iovs.arvojournals.org/article. aspx?articleid=2199757
  • 14. Birkeldh U, Manouchehrinia A, Hietala MA, Hillert J, Olsson T, Piehl F, Kockum IS, Brundin L, Zahavi O, Wahlberg-Ramsay M, Brautaset R, Nilsson M. The Temporal Retinal Nerve Fiber Layer Thickness Is the Most Important Optical Coherence Tomography Estimate in Multiple Sclerosis. Front Neurol 2017;8:675. [Crossref]
  • 15. Martinez-Lapiscina EH, Arnow S, Wilson JA, Saidha S, Preiningerova JL, Oberwahrenbrock T, Brandt AU, Pablo LE, Guerrieri S, Gonzalez I, Outteryck O, Mueller A-K, Albrecht P, Chan W, Lukas S, Balk LJ, Fraser C, Frederiksen JL, Resto J, Frohman T, Cordano C, Zubizarreta I, Andorra M, Sanchez-Dalmau B, Saiz A, Bermel R, Klistorner A, Petzold A, Schippling S, Costello F, Aktas O, Vermersch P, Oreja-Guevara C, Comi G, Leocani L, Garcia-Martin E, Paul F, Havrdova E, Frohman E, Balcer LJ, Green AJ, Calabresi PA, Villoslada P. Retinal thickness measured with optical coherence tomography and risk of disability worsening in multiple sclerosis: a cohort study. Lancet Neurol 2016;15:574– 584. [Crossref]
  • 16. Petzold A, Balcer LJ, Calabresi PA, Costello F, Frohman TC, Frohman EM, Martinez-Lapiscina EH, Green AJ, Kardon R, Outteryck O, Paul F, Schippling S, Vermersch P, Villoslada P, Balk LJ, Aktas O, Albrecht P, Ashworth J, Asgari N, Balcer L, Balk L, Black G, Boehringer D, Behbehani R, Benson L, Bermel R, Bernard J, Brandt A, Burton J, Calabresi P, Calkwood J, Cordano C, Costello F, Courtney A, Cruz-Herranz A, Diem R, Daly A, Dollfus H, Fasser C, Finke C, Frederiksen J, Frohman E, Frohman T, Garcia-Martin E, Suárez IG, Pihl-Jensen G, Graves J, Green A, Havla J, Hemmer B, Huang S-C, Imitola J, Jiang H, Keegan D, Kildebeck E, Klistorner A, Knier B, Kolbe S, Korn T, LeRoy B, Leocani L, Leroux D, Levin N, Liskova P, Lorenz B, Preiningerova JL, Martínez-Lapiscina EH, Mikolajczak J, Montalban X, Morrow M, Nolan R, Oberwahrenbrock T, Oertel FC, Oreja-Guevara C, Osborne B, Outteryck O, Papadopoulou A, Paul F, Petzold A, Ringelstein M, Saidha S, Sanchez-Dalmau B, Sastre-Garriga J, Schippling S, Shin R, Shuey N, Soelberg K, Toosy A, Torres R, Vidal-Jordana A, Villoslada P, Waldman A, White O, Yeh A, Wong S, Zimmermann H. Retinal layer segmentation in multiple sclerosis: a systematic review and metaanalysis. Lancet Neurol 2017;16:797–812. [Crossref]
  • 17. Britze J, Pihl-Jensen G, Frederiksen JL. Retinal ganglion cell analysis in multiple sclerosis and optic neuritis: a systematic review and meta-analysis. J Neurol 2017;264:1837–1853. [Crossref]
  • 18. Saidha S, Syc SB, Durbin MK, Eckstein C, Oakley JD, Meyer SA, Conger A, Frohman TC, Newsome S, Ratchford JN, Frohman EM, Calabresi PA. Visual dysfunction in multiple sclerosis correlates better with optical coherence tomography derived estimates of macular ganglion cell layer thickness than peripapillary retinal nerve fiber layer thickness. Multiple Sclerosis (Houndmills, Basingstoke, England) 2011;17:1449–1463. [Crossref]
  • 19. Mekhasingharak N, Laowanapiban P, Siritho S, Satukijchai C, Prayoonwiwat N, Jitprapaikulsan J, Chirapapaisan N, Siriraj Neuroimmunology Research G. Optical coherence tomography in central nervous system demyelinating diseases related optic neuritis. Int J Ophthalmol 2018;11:1649–1656. [Crossref]
  • 20. Nolan RC, Galetta SL, Frohman TC, Frohman EM, Calabresi PA, CastrilloViguera C, Cadavid D, Balcer LJ. Optimal Intereye Difference Thresholds in Retinal Nerve Fiber Layer Thickness for Predicting a Unilateral Optic Nerve Lesion in Multiple Sclerosis. J Neuroophthalmol 2018;38:451–458. [Crossref]
  • 21. Lampert EJ, Andorra M, Torres-Torres R, Ortiz-Perez S, Llufriu S, Sepulveda M, Sola N, Saiz A, Sanchez-Dalmau B, Villoslada P, Martinez-Lapiscina EH. Color vision impairment in multiple sclerosis points to retinal ganglion cell damage. J Neurol 2015;262:2491–2497. [Crossref]
  • 22. Andersen MR, Roar M, Sejbaek T, Illes Z, Grauslund J. Long-term structural retinal changes in patients with optic neuritis related to multiple sclerosis. Clin Ophthalmol 2017;11:1519–1525. [Crossref]
  • 23. Doğan Ü, Ulaş F, Aydın Türkoğlu Ş, Ögün MN, Ağca S. Eyes are mirror of the brain: comparison of multiple sclerosis patients and healthy controls using OCT. Int J Neurosci 2019;129:848–855. [Crossref]
  • 24. Garcia-Martin E, Jarauta L, Vilades E, Ara JR, Martin J, Polo V, Larrosa JM, Pablo LE, Satue M. Ability of Swept-Source Optical Coherence Tomography to Detect Retinal and Choroidal Changes in Patients with Multiple Sclerosis. J Ophthalmol 2018;2018:7361212. [Crossref]
  • 25. Green AJ, McQuaid S, Hauser SL, Allen IV, Lyness R. Ocular pathology in multiple sclerosis: retinal atrophy and inflammation irrespective of disease duration. Brain 2010;133:1591–1601. [Crossref]
  • 26. Pawlitzki M, Horbrugger M, Loewe K, Kaufmann J, Opfer R, Wagner M, Al-Nosairy KO, Meuth SG, Hoffmann MB, Schippling S. MS optic neuritisinduced long-term structural changes within the visual pathway. Neurol Neuroimmuno Neuroinflam 2020;7:e665. [Crossref]
  • 27. Cennamo G, Romano MR, Vecchio EC, Minervino C, Della Guardia C, Velotti N, Carotenuto A, Montella S, Orefice G, Cennamo G. Anatomical and functional retinal changes in multiple sclerosis. Eye (London, England) 2016;30:456–462. [Crossref]
  • 28. Tugcu B, Soysal A, Kilic M, Yuksel B, Kale N, Yigit U, Arpaci B. Assessment of structural and functional visual outcomes in relapsing remitting multiple sclerosis with visual evoked potentials and optical coherence tomography. J Neurol Sci 2013;335:182–185. [Crossref]
  • 29. Perez Del Palomar A, Cegonino J, Montolio A, Orduna E, Vilades E, Sebastian B, Pablo LE, Garcia-Martin E. Swept source optical coherence tomography to early detect multiple sclerosis disease. The use of machine learning techniques. PLoS One 2019;14:e0216410. [Crossref]
  • 30. Al-Louzi OA, Bhargava P, Newsome SD, Balcer LJ, Frohman EM, Crainiceanu C, Calabresi PA, Saidha S. Outer retinal changes following acute optic neuritis. Multiple Sclerosis J 2016;22:362–372. [Crossref]
  • 31. Khalil DH, Said MM, Abdelhakim M, Labeeb DM. OCT and Visual Field Changes as Useful Markers for Follow-up of Axonal Loss in Multiple Sclerosis in Egyptian Patients. Ocular Immunol Inflam 2017;25:315–322. [Crossref]
APA Özbilen K, GÜNDÜZ T, Cukurova Kartal S, Aksu-Ceylan N, ERAKSOY M, Kürtüncü M (2021). Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi. , 176 - 183. 10.29399/npa.27531
Chicago Özbilen Kemal Turgay,GÜNDÜZ TUNCAY,Cukurova Kartal Selva Nur,Aksu-Ceylan Nihan,ERAKSOY MEFKURE,Kürtüncü Murat Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi. (2021): 176 - 183. 10.29399/npa.27531
MLA Özbilen Kemal Turgay,GÜNDÜZ TUNCAY,Cukurova Kartal Selva Nur,Aksu-Ceylan Nihan,ERAKSOY MEFKURE,Kürtüncü Murat Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi. , 2021, ss.176 - 183. 10.29399/npa.27531
AMA Özbilen K,GÜNDÜZ T,Cukurova Kartal S,Aksu-Ceylan N,ERAKSOY M,Kürtüncü M Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi. . 2021; 176 - 183. 10.29399/npa.27531
Vancouver Özbilen K,GÜNDÜZ T,Cukurova Kartal S,Aksu-Ceylan N,ERAKSOY M,Kürtüncü M Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi. . 2021; 176 - 183. 10.29399/npa.27531
IEEE Özbilen K,GÜNDÜZ T,Cukurova Kartal S,Aksu-Ceylan N,ERAKSOY M,Kürtüncü M "Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi." , ss.176 - 183, 2021. 10.29399/npa.27531
ISNAD Özbilen, Kemal Turgay vd. "Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi". (2021), 176-183. https://doi.org/10.29399/npa.27531
APA Özbilen K, GÜNDÜZ T, Cukurova Kartal S, Aksu-Ceylan N, ERAKSOY M, Kürtüncü M (2021). Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi. Nöropsikiyatri Arşivi, 58(3), 176 - 183. 10.29399/npa.27531
Chicago Özbilen Kemal Turgay,GÜNDÜZ TUNCAY,Cukurova Kartal Selva Nur,Aksu-Ceylan Nihan,ERAKSOY MEFKURE,Kürtüncü Murat Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi. Nöropsikiyatri Arşivi 58, no.3 (2021): 176 - 183. 10.29399/npa.27531
MLA Özbilen Kemal Turgay,GÜNDÜZ TUNCAY,Cukurova Kartal Selva Nur,Aksu-Ceylan Nihan,ERAKSOY MEFKURE,Kürtüncü Murat Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi. Nöropsikiyatri Arşivi, vol.58, no.3, 2021, ss.176 - 183. 10.29399/npa.27531
AMA Özbilen K,GÜNDÜZ T,Cukurova Kartal S,Aksu-Ceylan N,ERAKSOY M,Kürtüncü M Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi. Nöropsikiyatri Arşivi. 2021; 58(3): 176 - 183. 10.29399/npa.27531
Vancouver Özbilen K,GÜNDÜZ T,Cukurova Kartal S,Aksu-Ceylan N,ERAKSOY M,Kürtüncü M Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi. Nöropsikiyatri Arşivi. 2021; 58(3): 176 - 183. 10.29399/npa.27531
IEEE Özbilen K,GÜNDÜZ T,Cukurova Kartal S,Aksu-Ceylan N,ERAKSOY M,Kürtüncü M "Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi." Nöropsikiyatri Arşivi, 58, ss.176 - 183, 2021. 10.29399/npa.27531
ISNAD Özbilen, Kemal Turgay vd. "Multipl Sklerozlu Hastalarda Maküler Ganglion Hücre Kompleksinin Detaylı Değerlendirilmesi". Nöropsikiyatri Arşivi 58/3 (2021), 176-183. https://doi.org/10.29399/npa.27531