Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi
Yıl: 2021 Cilt: 18 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 386 - 399 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33462/jotaf.681808 İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi
Öz: Bu çalışmada, Türkiye için pamuk üretim miktarı ile pamuk reel fiyatları arasındaki ilişkinin gecikmesi dağıtılmışmodellerden olan Koyck yaklaşımı çerçevesinde incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Türkiye’depamuk yetiştirilen 19 ile ait veri seti ve panel veri yöntemleri kullanılmıştır. Pamuk reel fiyatları, her ile ait nominalpamuk fiyatları ile Türkiye geneline ait tüketici fiyatları endeksi kullanılarak hesaplanmıştır. Çalışmada panel veriyatay kesit bağımlılığına yönelik yapılan incelemede farklı illere ait hem pamuk üretim miktarı hem de pamuk reelfiyat serileri arasında pozitif korelasyon olduğu görülmüştür. Bu korelasyonun pamuk üretim miktarı için %21.6ve reel pamuk fiyatları için %90.4 oranında olduğu görülmüştür. Panel birim kök testine ait bulgular, pamuk üretimmiktarı ve pamuk reel fiyatı serilerinin durağan olduğunu desteklemiştir. Bu sonuç hem pamuk üretim miktarı hemde reel pamuk fiyatı serisinin meydana gelen dış şoklardan sonra kendi uzun dönem düzeylerine dönme eğilimigösterdiğine işaret etmektedir. Panel veri sabit etkiler modelinin temel varsayımlarına ilişkin tespit edilen sorunlardikkate alınarak, pamuk üretim fonksiyonu dirençli standart hatalara dayanan ve otokorelasyon, değişen varyansve yatay kesit bağımlılığının varlığında da etkin sonuçlar sağlayan bir yaklaşım çerçevesinde tahmin edilmiştir.Koyck yaklaşımı çerçevesinde yapılan panel veri sabit etkili model tahmin sonuçları ise reel pamuk fiyatındameydana gelen %1’lik bir değişmenin pamuk üretim miktarını aynı yıl %0.31 oranında ve aynı yönde etkilediğinigöstermiştir. Reel pamuk fiyatındaki bu değişim 1 ve 2 yıl sonraki pamuk üretim miktarını sırasıyla %0.26ve %0.22 oranında etkilemektedir. Çalışmada, pamuk reel fiyatında meydana gelen değişmenin pamuk üretimmiktarına yansıması için gereken ortalama süre ise 4.99 yıl olarak hesaplanmıştır.
Anahtar Kelime: Analysis of the Relationship Between Cotton Production and Prices by using Koyck Approach in Turkey
Öz: In this study, the relationship between the amount of cotton production and real cotton prices was investigated for Turkey in the framework of Koyck approach, one of the distributed lag models. For this purpose, data for the 19 cotton grown provinces of Turkey and panel data methods were used. Cotton real prices were calculated using the nominal cotton prices of each province and the consumer price index of Turkey in general. Panel data crosssectional dependency analyses show that there are positive correlations between both the amount of cotton production and real price series of different provinces. This correlation was found to be 21.6% for cotton production and 90.4% for real cotton prices. Findings of panel unit root tests supported that cotton production and cotton real price series were stationary. This result supports that both series return to their long run levels after external shocks. Taking into account the problems related to the basic assumptions of the fixed effects model, the cotton production function was estimated in the context of an approach, which is based on robust standard errors and provides efficient results in the presence of autocorrelation, heteroscedasticity and cross-sectional dependence. The findings of the panel data fixed effect model estimated within the framework of the Koyck approach showed that a 1% change in the real cotton price affected cotton production in the same direction by 0.31% in the same year. Furthermore, this change in real cotton price affects cotton production by 0.26% and 0.22% after 1 and 2 years, respectively. Finally, the average time required to reflect the real cotton price changes on the production was calculated as 4.99 years.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ağazade, S. (2016). Doğu Avrupa geçiş ekonomilerinde rekabet ve gelir düzeyi ilişkisi. Rekabet Dergisi 66: 120-146.
- Akgül, S., Yıldız, Ş. (2016). Yozgat’ta buğday üretimi ve fiyat ilişkisinin Koyck modeliyle analizi. Bozok Üniversitesi Uluslararası Bozok Sempozyumu. 5-7 Mayıs, Yozgat. 178-188.
- Aktaş, E. (2006). Çukurova Bölgesi’nde pamuk arz duyarlılığının tahmini üzerine bir çalışma. Tarım Ekonomisi Dergisi 12 (1): 3-8.
- Arısoy, H., Bayramoğlu, Z. (2017). Determination of the effect of price fluctuation on producer income the case of potatoes. Turkish Journal of Agriculture –Food Science and Technology 5 (11): 1342-1349.
- Baltagi, B.H. (2013). Econometric analysis of panel data. 5th ed., John Wiley and Sons Ltd., UK.
- Baltagi, B.H., Wu, P.X. (1999). Unequally spaced panel data regressions with AR(1) disturbances. Econometric Theory 15 (6): 814-823.
- Berk, A. (2017). The analysis of relationship sunflower production and its price by using Koyck model in Turkey. Custos e@gronegocio on line 13 (4): 42-53
- Bhargava, A., Franzini, L., Narendranathan, W. (1982). Serial correlation and the fixed effects model. The Review of Economic Studies 49 (4): 533-549.
- Çelik, Ş. (2014). Türkiye’nin kabuklu fındık üretiminde üretim-fiyat ilişkisinin Koyck yaklaşımı ile analizi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1 (4): 524-530.
- Çelik, Ş. (2015). Koyck ve Almon gecikme modeli ile koyun sütü üretiminde üretim- fiyat ilişkisinin analizi: Türkiye örneği. Akademik Bakış Dergisi 50: 137-149.
- Çetinkaya, Ş. (2012). Türkiye’nin son on yıllık buğday üretimindeki miktar-fiyat ilişkisinin ekonometrik analizi: Koyck-Almon tekniği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 4 (1): 52-66.
- Dickey, D.A., Fuller, W.A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica 49 (4): 1057-1072.
- Dikmen, N. (2006). Koyck-Almon yaklaşımı ile tütün üretimi ve fiyat ilişkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 15 (2): 153-168
- Doğan, H.G., Gürler, A.Z., Ayyıldız, B. (2014). Patates üretiminde üretim-fiyat ilişkisinin Koyck yaklaşımı ile analitik olarak değerlendirilmesi (TR71 bölgesi örneği). Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi 2 (1): 42-46.
- Driscoll, J.C., Kraay, A.C. (1998). Consistent covariance matrix estimation with spatially dependent panel data. The Review of Economics and Statistics 80 (4): 549-560.
- Erdal, G. (2006). Tarımsal ürünlerde üretim-fiyat ilişkisinin Koyck yaklaşımı ile analizi (domates örneği). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 23 (2): 17-24.
- Erdal, G., Erdal, H. (2008). Kuru soğanda üretim fiyat etkileşimi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 25 (1): 33-39.
- Eski, Ö., Kayalak, S. (2018). Türkiye’de pamuk üretimi için bir öngörü modeli Var yaklaşımı. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 6: 131-137.
- Greene, W.H. (2016). Ekonometrik çözümleme. Yedinci baskıdan çeviri, Palme Yayıncılık, Ankara.
- Gujarati, D.N., Porter, D.C. (2012). Temel ekonometri. Beşinci baskıdan çeviri, Literatür Yayınları, İstanbul.
- Hausman, J. (1978). Specification tests in econometrics. Econometrica 46 (6): 1251-1271.
- Karaman, S., Koçak, A., Tezel, G. (2015). Determinants of cotton prices in Turkey: A Var approach. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi 1 (2): 1-8.
- Koyck, L.M. (1954). Distributed lags and investment analysis. North-Holland Publishing, Amsterdam.
- Önder, K. (2017). Pamuk arzını etkileyen faktörlerin panel veri ile analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi 12 (1): 83-98.
- Özbay, N., Çelik, Ş. (2016). Türkiye’de üretim-fiyat ilişkisinin almon gecikme modeli ile incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi 19 (2): 141-146.
- Özçelik, A., Özer, O.O. (2006). Koyck modeliyle Türkiye’de buğday üretimi ve fiyat ilişkisinin analizi. Tarım Bilimleri Dergisi 12 (4): 333- 339.
- Özer, O., İlkdoğan, U. (2013). Box-Jenkins modeli yardımıyla dünya pamuk fiyatının tahmini. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 10 (2): 13- 20.
- Özer, O.O., Özçelik, A., Kayalak, S. (2014). Geçmiş fiyatlar ile fark ödeme sisteminin pamuk üretimine etkisi. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi 3-5 Eylül, Samsun, 830-835.
- Özüdoğru, T., Miran, B. (2015). Türkiye’de farklı destekleme politikalarının pamuk arzı üzerine etkileri. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi 1 (2): 9-19.
- Pesaran, M.H. (2004). General diagnostic tests for cross section dependence in panels. Cambridge Working Papers in Economics 0435.
- Pesaran, M.H. (2007). A simple panel unit root test in the presence of cross-section dependence. Journal of Applied Econometrics 22 (2): 265- 312.
- Semerci, A., Çelik, A.D. (2018). Hatay ilinde pamuk üretiminin fonksiyonel analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 15 (2): 78-86.
- Tatoğlu, F.Y. (2012). Panel veri ekonometrisi. Beta Basım, İstanbul.
- TÜİK. (2019a). Bitkisel Üretim İstatistikleri, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1, (Erişim tarihi: 13.11.2019).
- TÜİK. (2019b). Tarımsal Fiyat ve Ekonomik Hesaplar, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1, (Erişim tarihi: 13.11.2019).
- TÜİK. (2019c). Tüketici Fiyat Endeksi, (TÜFE) https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=enflasyon-ve-fiyat-106&dil=1, (Erişim tarihi: 13.11.2019).
- Yurdakul, F. (1998). Pamuk üretimi ile pamuk fiyatları arasındaki ilişkinin ekonometrik analizi: Koyck ve Almon yaklaşımı. Çukurova Üniversiteis İİBF Dergisi 8 (1): 343-351.
| APA | Ağazade S (2021). Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi. , 386 - 399. 10.33462/jotaf.681808 |
| Chicago | Ağazade Seymur Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi. (2021): 386 - 399. 10.33462/jotaf.681808 |
| MLA | Ağazade Seymur Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi. , 2021, ss.386 - 399. 10.33462/jotaf.681808 |
| AMA | Ağazade S Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi. . 2021; 386 - 399. 10.33462/jotaf.681808 |
| Vancouver | Ağazade S Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi. . 2021; 386 - 399. 10.33462/jotaf.681808 |
| IEEE | Ağazade S "Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi." , ss.386 - 399, 2021. 10.33462/jotaf.681808 |
| ISNAD | Ağazade, Seymur. "Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi". (2021), 386-399. https://doi.org/10.33462/jotaf.681808 |
| APA | Ağazade S (2021). Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(3), 386 - 399. 10.33462/jotaf.681808 |
| Chicago | Ağazade Seymur Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 18, no.3 (2021): 386 - 399. 10.33462/jotaf.681808 |
| MLA | Ağazade Seymur Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.18, no.3, 2021, ss.386 - 399. 10.33462/jotaf.681808 |
| AMA | Ağazade S Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2021; 18(3): 386 - 399. 10.33462/jotaf.681808 |
| Vancouver | Ağazade S Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2021; 18(3): 386 - 399. 10.33462/jotaf.681808 |
| IEEE | Ağazade S "Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi." Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 18, ss.386 - 399, 2021. 10.33462/jotaf.681808 |
| ISNAD | Ağazade, Seymur. "Türkiye’de Pamuk Üretimi İle Fiyatı Arasındaki İlişkinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi". Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 18/3 (2021), 386-399. https://doi.org/10.33462/jotaf.681808 |
