DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI

ÇATAK, MUZAFFER

doi:10.17755/esosder.859411

DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI

Muzaffer ÇATAK (Siirt Üniversitesi, Siirt, Türkiye)

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik)

57 7

Yıl: 2021 Cilt: 20 Sayı: 79 Sayfa Aralığı: 1218 - 1234 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17755/esosder.859411 İndeks Tarihi: 29-07-2022

DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI

Öz:

Değerler, toplumdan topluma farklılık gösterse de bütün milletler için yüzyıllar boyunca süregelen vetoplumların temel yapı taşlarını oluşturan kıymetlerdir. Son yıllarda okullarda artan şiddet ve kanun ihlallerinedeniyle birçok ülkenin, öğretim programlarında yer alan değerler eğitimini nitelik ve nicelik yönündengeliştirmeye çalıştıkları görülmektedir. Türkiye’deki öğretim programında yer alan değerlerle okullardakideğerler eğitimi her ne kadar sistemli bir şekilde kullanılmasa da değerler eğitiminin niteliğini arttırmaya yönelikçalışmalar devam etmektedir. Kısaca, akademik açıdan değerler eğitimi ülkemizde ve dünyada popülaritesiniarttırmaya devam etmektedir. Değerler eğitiminin gelişimi için edebi ürünlerin kullanılması ve ilgilimateryallerin geliştirilmesi önemlidir. Bu edebi ürünler arasında yer alan fıkralar, öğrencilerin dikkatinicanlandırmakla beraber bir odakta toplanmasına yardımcı olan güçlü bir motivasyon unsurudur. Fıkralaröğrencilerin konuyu daha iyi kavramasına, öğrenmede kalıcılığı arttırmasına ve öğrencinin ilgisini derseçekmede yardımcıdır. Öğretmenler, öğrencilere değerlerin kazandırılması için çok farklı materyalleri, öğretimyöntem ve teknikleri kullanmaktadırlar. Bu kullanımların fıkralarla zenginleştirilmesine ve çeşitlendirilmesinekatkı sağlamak ise çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Literatürde, fıkraların kullanılarak öğrencilerdedeğerlerin kazandırılmasına yönelik az sayıda çalışma bulunmaktadır. Nitel yaklaşımlardan doküman analiziyleincelemek oluşturulan bu makalede değerler eğitimi için kullanılabilecek ve alana katkı sağlayacak örnekfıkralara yer verilmiştir.

Anahtar Kelime: Sosyal Bilgiler Fıkra Değerler Değerler Eğitimi

USE OF HUMOROUS ANECDOTES IN MORAL EDUCATION

Öz:

Although values differ from society to society, they are assets that have been going on for centuries for all nations and form the basic building blocks of societies. Due to the increasing violence and violations of the law in schools in recent years, it is seen that many countries are trying to improve values education in curriculum in terms of quality and quantity Although the function of the values in the curriculum in Turkey and the values education in schools are not systematic, efforts are underway to increase the quality of values education. In short, academic values education continues to increase its popularity in our country and around the world. For the development of values education, it is important to use literary products and develop related materials. Among these literary products, the humorous anecdotes are a powerful motivator that stimulates students' attention and allows them to gather in a focus. Humorous anecdotes help students to better understand the subject, increase permanence in learning and attract the student's attention to the course. Teachers apply a wide range of materials, teaching methods and techniques to gain values in students. Enriching and diversifying these uses with anecdotes are among the aims of the study. In the literature, there are few studies aimed at gaining values in students using paragraphs. In this study, which is examined by document analysis from qualitative approaches, sample humorous anecdotes that can be used in values education and contribute to the field are included.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ayyıldız, M. A. (2010). Fıkralar. 2. Baskı, Ankara: İtalik Kitaplar.
Akbaş O. (2008). Sosyal bilgilerde değerler ve öğretimi. B. Tay- A. Öcal (Editörler), Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi, Ankara: Pagem Yayıncılık, s. 335- 353’teki makale.
Akkaya, N. (2017). Kıbrıs Türk masallarinda değerler. Folklor/Edebiyat, 23 (90), 231- 244.
Akyol, V. ve İmre, Ş. (1947). Batıdan nükteler, fıkralar, meşhur sözler. İstanbul: Üniversite.
Artun, E. (2011). Çukurova halk kültüründe yerel fıkra tipi: Abdal fıkraları. Folklor/Edebiyat, 17 (67), 1-18.
Artun, E. (2019). Çukurova âşıklık geleneğinde mizahi yalanlamalar, taşlamalar-takılmalar, atışmalar. Türk Edebiyatında Mizah Sempozyumu 13-15 Mayıs 2016. Ankara.
Aycı, M. ve Çağlar, Ş. (2007). Nasretti Hoca’dan çocuklara seçme fıkralar. Ankara: Elips.
Balcı, A. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem.
Balta, A. (Ty.). Dünya fıkraları. İstanbul: Gaziosmanpaşa Kitabevi.
Bayırlı, H., Doruk, O. ve Tüfekçi̇, A. (2020). Öğretmenlerin değerler eğitimi hakkındaki görüşleri: Afyonkarahisar örneği. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8 (3), 865-894.
Bilgili, A. S. (2009). Geçmişten günümüze sosyal bilimler ve sosyal bilgiler. A. S. Bilgili (Ed.), Sosyal Bilgilerin Temelleri, 2. Baskı, Ankara: Pegem Akademi, s. 1- 34’deki makale.
Çalgan, K. (1993). Müzik fıkraları (Hoffnung’un karikatürleriyle). Ankara: Müzik Ansiklopedisi.
Çatak, M. (2019). Judgments and prejudices of students against their failure in the social studies class. Journal of Education and Training Studies, vol. 7, no. 6, 14- 23, DOİ:10.11114/jets.v7i6.4041
Çiçekler, S. (2006). Anadil (Türkçe) öğretiminde fıkra metinlerinin kullanılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Cimcoz, S. (2001). Adamın biri bir gün. Tarihten Fıkralar. İstanbul: Geçit Kitabevi.
Dağı, F., Alpteki̇n, M. ve Kaplan, T. (2018). Türk Dünyası hayvan masallarında tespit edilen değerler. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (43), 227-247. DOI: 10.21563/sutad.510507
Dedebağı, H. (2007). Nasreddin Hoca fıkralarının eğitim yönünden değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Demi̇r, T ve Özdemi̇r, B. (2013). Türkçe eğitiminde Karagöz / Gölge oyunları ile değer öğretimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11 (25), 57-89.
Demirtaş, T. (2012). Değerler eğitiminde edebi ürünlerden yararlanma: Nasreddin Hoca fikralari. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Duman, M. T. (2019). Değerler eğitimi ve söz varliği açısından Bektaşi fikraları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Duymaz, A. (1997). Türkmen fıkra tipi Kemine ve Nasreddin Hoca. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, Sayı: 2, ss.223-233. Ener, M. (1957). Meşhurların fıkraları. 2. Baskı, İstanbul: Varlık.
Erbaş, A. (2020). Sınıf öğretmenlerinin hayat bilgisi derslerinde kullandıkları değerler eğitimi yaklaşımları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (2), 926-941, DOI: 10.17679/inuefd.704600
Fırat, H. ve Mocan, A. (2014). Türkçe ders kitaplarindaki hikâyelerde yer alan değerler. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 183 (183), 25-49.
Gevenç, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde fıkraların kullanımı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde: Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Gi̇rmen, P. (2013). Türkçe eğitiminde atasözleri ve değer eğitimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11 (25), 117-142. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ded/issue/29175/312423
Gözaydın, N. (1998). Türkçe sözlük 1; A- J. Hasan Eren (Bşk.), Türk Dil Kurumu. Ankara.
Gür, Ç., Koçak, N., Şi̇ri̇n, N., Şafak, M. ve Demi̇rcan, A. (2015). İlköğretim öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin görüşleri ve karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi: Ankara örneği. Asya Öğretim Dergisi, 3 (1), 78-91.
Güven, A. Z. (2014). Türk efsanelerinin değerler eğitimi bakımından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (26), s. 225-246.
Kaflı, K. (1943). Osmanlı devrinden tarihi fıkralar. Yeni Mecmua Neşriyatı, İstanbul: Ahmet Sait.
Kanak, M., Önder, M. ve Subaşı, Ç. (2018). Türk ninnilerin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (66), 594-602. DOI: 10.17755/esosder.337879
Karadayı, E. (2006). Eyüp Karadayı’dan fıkralar- ayıptır söylemesi 2. İstanbul, Cem Ofset.
Karakuş, N. ve Baki, Y. (2014). Fikra türünün eğitimdeki yeri ve Türkçe ders kitaplarindaki kullanilabilirliği. Tarih Okulu Dergisi (TOD), yıl 7, sayı xvii, ss. 785-812, DOI: 10.14225/Joh406
Kayaokay, İ. (2014). Ali Riza Septioğlu’na bağli olarak anlatilan fikralar üzerine. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (8), s. 165-177.
Kaymakcı, S. (2013). Sosyal bilgiler ders kitaplarinda sözlü ve yazili edebî türlerin kullanim durumu. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (20), 230-255. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/zgefd/issue/47944/606584
Koçak, İ. (1993). Arapça fıkralar. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi, No: 370.
Kolaç, E. ve Özer, H. (2018). Sosyal bilgiler öğretiminde edebî ürünlerin kullanımı ve değer aktarımındaki katkılarına yönelik öğretmen adaylarının görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7 (4), 2629-2655.
Mertcan, A. (2006). Asker- polis fıkraları. İstanbul: Yaylım.
Olcar, A. (2019). Biraz da biz gülelim Nasreddin Hoca fıkraları. Ankara: Gönül Yayıncılık Matbaa. Özcan, İ. (2004). Espri ve fıkralarıyla ünlüler. İstanbul: Timaş.
Özmen, F. (2012). Mizah dili bağlamında polis konulu fıkralar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
SBDÖP (2018). Sosyal Bilgiler Dersi öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar) (http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354)
Şen, Ü. (2016). İki dilli Türk çocuklarına temel beceri ve temel değerlerin öğretiminde Nasrettin Hoca fıkralarının yeri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (40), 257- 272.
Tay, B., Durmaz, F. Z. ve Şanal, M. (2013). Sosyal bilgiler dersi kapsamında öğrencilerin değer ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri. GEFAD / GUJGEF, 33 (1), 67-93.
Topal, Y. (1999). Mahalli Trabzon fıkaraları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Uz, E. (2019). Müslüman mizahının Türk edebiyatına etkileri: cevâmiu’l-hikâyât örneği. Türk Edebiyatında Mizah Sempozyumu 13-15 Mayıs 2016. Ankara.
Uzun, M. ve Köse, A. (2017). Okul öncesi eğitimde değerler eğitiminin uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (23), 305-338.
Uzuner, N. (2019). Değerler eğitimine ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (2), 42-58. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/pesausad/issue/47373/553639c
Yaşar, Ö ve Avcı, N. (2017). Süleyman Demirel’in anlattığı fıkralarla 12 Eylül. TRT Akademi. 2 (3), 182-195. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/trta/issue/28362/302440
Yazar, T., Özeki̇nci̇, B. ve Lala, Ö. (2017). Öğretmen ve okul yöneticilerinin değerler eğitimi kavramına ilişkin metaforik algıları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5 (3), 245-269.
Yıldırım, D. (1999). Türk edebiyatında bektaşi fıkraları. Ankara: Akçağ.
Yıldırım, N. (2018). İncili Çavuş fıkralarında eğitici değerler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı), Ankara: Seçkin.
Web-1 http://www.hikayearsivi.net/detay.asp?hid=3609 adresinden 17.09.2020 tarihinde erişilmiştir.
Web-2 http://www.istikbalgazetesi.com/ adresinden 30.10.2020 tarihinde erişilmiştir.

APA	ÇATAK M (2021). DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI. , 1218 - 1234. 10.17755/esosder.859411
Chicago	ÇATAK MUZAFFER DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI. (2021): 1218 - 1234. 10.17755/esosder.859411
MLA	ÇATAK MUZAFFER DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI. , 2021, ss.1218 - 1234. 10.17755/esosder.859411
AMA	ÇATAK M DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI. . 2021; 1218 - 1234. 10.17755/esosder.859411
Vancouver	ÇATAK M DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI. . 2021; 1218 - 1234. 10.17755/esosder.859411
IEEE	ÇATAK M "DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI." , ss.1218 - 1234, 2021. 10.17755/esosder.859411
ISNAD	ÇATAK, MUZAFFER. "DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI". (2021), 1218-1234. https://doi.org/10.17755/esosder.859411

APA	ÇATAK M (2021). DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 20(79), 1218 - 1234. 10.17755/esosder.859411
Chicago	ÇATAK MUZAFFER DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 20, no.79 (2021): 1218 - 1234. 10.17755/esosder.859411
MLA	ÇATAK MUZAFFER DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.20, no.79, 2021, ss.1218 - 1234. 10.17755/esosder.859411
AMA	ÇATAK M DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2021; 20(79): 1218 - 1234. 10.17755/esosder.859411
Vancouver	ÇATAK M DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2021; 20(79): 1218 - 1234. 10.17755/esosder.859411
IEEE	ÇATAK M "DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 20, ss.1218 - 1234, 2021. 10.17755/esosder.859411
ISNAD	ÇATAK, MUZAFFER. "DEĞERLER EĞİTİMİNDE FIKRALARIN KULLANIMI". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 20/79 (2021), 1218-1234. https://doi.org/10.17755/esosder.859411