DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ
Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 43 Sayfa Aralığı: 191 - 204 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30794/pausbed.741900 İndeks Tarihi: 12-10-2021
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ
Öz: Dünyada hızla büyüyen endüstrilerden biri olan turizm tüm ülkeler için önemli hale gelmiştir. Bununla birlikte küreselleşmesüreciyle beraber gelişmekte olan ülkelerde doğrudan yabancı yatırım girişleri de artmıştır. Bu kapsamda özellikle gelişmekteolan ülkelerde turizm endüstrisinin gelişimi için gerekli olan sermaye ve altyapının iyileştirilmesinde doğrudan yabancıyatırımlar önemli bir rol oynayabilmektedir. Turizmin gelişmesiyle birlikte birçok sektör için artan talep, çok uluslu şirketleriyatırım yapma konusunda teşvik etmektedir. Bu çalışmanın amacı doğrudan yabancı yatırımlar ve gelen turist sayısı arasındakinedensel ilişkiyi Türkiye örnekleminde incelemektir. Bu kapsamda değişkenler 2005:1-2019:4 dönemine ait veriler kullanılarakGranger nedensellik ve Johansen eşbütünleşme yöntemleriyle analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda değişkenler arasındaeşbütünleşme ilişkisinin olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca gelen turist sayısından doğrudan yabancı yatırımlara doğru tekyönlü nedensellik ilişkisi de tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: THE RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN DIRECT INVESTMENT AND TOURISM: THE CASE OF TURKEY
Öz: Tourism which is one of the fastest growing industries in the world, has become important for all countries. In addition, foreign direct investment in developing countries has increased with the globalization process. In this context, foreign direct investments can play an important role in improving the capital and infrastructure required for the development of the tourism industries, especially in developing countries. In addition, with the development of tourism, increasing demand for many sectors encourages multinational companies to invest. The aim of this study is to examine the causal relationship between foreign direct investments and the number of tourist arrivals in the sample of Turkey. In this context, variables were analyzed using data from 2005:1-2019:4 by Granger causality and Johansen cointegration methods. As a result of the study, it was found that there was a cointegration relationship between the variables. In addition, the unidirectional causality relationship has been identified from the number of tourist arrivals to foreign direct investments.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ak, Ö. ve Zengi̇n, B . (2020). “Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları: Turizm Sektörü Üzerine Bir Değerlendirme”, Troyacademy Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi , 5/1, 85-108.
- Akar, G. (2019).”Turizm sektörü”, Sektörel ekonomik analiz Türkiye (2003-2018),(Ed: M.Alagöz ve G.Akar), Gazi Kitabevi, Ankara.
- Arain, H., Han, L., Sharif, A. ve Meo, M. S. (2019). Investigating The Effect of Inbound Tourism on FDI: The Importance of Quantile Estimations”, Tourism Economics, doi:10.1177/1354816619859695.
- Bahar, O. (2010).“Turizm Sektörüne Sağlanan Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının (DYSY) Ekonomik Büyüme Üzerine Olan Olası Etkisi: Türkiye Örneği (1986–2006)”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21/1, 27-40.
- Bezuidenhout, H. ve Grater, S. (2016).”The Dimensions of FDI in the Tourism Sector in Afrıca”, The Journal of Applied Business Research, 32/4, 1115-1135.
- Bezic, H. ve Radic, M.N. (2017). “Tourism Foreign Direct Investment Led Tourism Gross Value Added: A CoIntegration And Causality Analysis Of Croatian Tourism”, Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 30/1, 1443–1460.
- Bozkurt, H. (2013). Zaman Serisi Analizi. Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa.
- Chen, X (2010). The influence of FDI on China’s tourism industry. (Unpublished Master of Business Thesis). Auckland University of Technology.
- Chen, Y. (2017).”China’s Tourism-Led Foreign Direct Investment Inflows: An Empirical Study”, Modern Economy, 8/01, 39.
- Cortes-Jimenez , I. (2008).”Which Type of Tourism Matters To The Regional Economic Growth? The Cases of Spain and Italy”, International Journal of Tourism Research, 10/2,127–139.
- Çakmur Yıldırtan, D. (2010). E-Views Uygulamalı Temel Ekonometri : Makro Ekonomik Verilerle. Türkmen Kitabevi, İstanbul.
- Çeken, H. (2003). “Türk Turizminde Yabancı Sermaye ve Yabancı Sermaye Ortamının İyileştirilmesine Yönelik Öneriler”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6/10, 23-45.
- Ege, Z. ve Gürdoğan, A . (2006). “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Türk Turizm Sektörü Açısından Değerlendirilmesi”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi , 4/5, 42-58.
- Endo,K. (2006). “Foreign Direct Investment in Tourism Flows and Volumes”, Tourism Management, 27,600–614.
- Erkılıç, A. Y. (2013). Türk Turizminde Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetine Yönelik Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarıyla Turizm Gelirleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Üzerine Ampirik Bir Çalışma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi.
- Fayissa B., Nsiah C. ve Tadasse B. (2008). “Impact of Tourism on Economic Growth And Development in Africa”, Tourism Economics, 14/4, 807-818.
- Fereidouni, G.H. ve Al-Mulali, U. (2012).”The Interaction Between Tourism And FDI İn Real Estate in OECD Countries”, Current Issues in Tourism, 17, 105–113.
- Gövdeli, T. (2019). “The Dynamıc Links Between, Foreign Direct Investment, Tourism and Economic Growth in the European”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7/19,407-427.
- Gujarati, N. D. (2016). Örneklerle Ekonometri, (Çev:N.Bolatoğlu), BB101 Yayınları, Ankara.
- Ilie, G. (2015). “Foreign Direct Investment in Tourism Sector”, Knowledge Horizons-Economics, 7/3,9-13.
- Işık, C. (2015). “Foreign Direct Investment in Tourism: Panel Data Analysis of D7 Countries”, Athens Journal of Tourism, 2/2, 93-104.
- Işık, C. (2016). Türkiye’de Turizm Harcamaları, Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Sınır Testi Yaklaşımıyla Analizi”. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 1/1, 1-8.
- Ivanovic,Z., Baresa, S. ve Bogdan, S. (2011). “Influence of Foreign Direct Investment on Tourism in Croatia”, UTMS Journal of Economics, 2/1, 21-28.
- Katırcıoglu, S. (2011). “The Bounds Test to The Level Relationship and Causality Between Foreign Direct Investment and International Tourism: The Case of Turkey”, E+M Ekonomie A Management, 1, 6-13.
- Kutlar, A. (2009). Uygulamalı Ekonometri. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- Marvell, A. (2011). Foreign Direct Investment in Tourism.
- https://www.academia.edu/1165345/Foreign_Direct_Investment_in_Tourism.
- Meivitawanli, B. (2018). “Foreign Direct Investment in Tourism and Economic Growth: Panel Data of OECD Countries”, International Journal of Advanced Engineering Research and Science, 5/9, 287-295.
- Moore, W. ve Craigwell, R. (2008).”Foreign Direct Investment and Tourism in SIDS: Evidence from Panel Causality Tests”, MPRA Paper, 33438, 1-15.
- Nunkoo R. ve Seetanah, B. (2018).” Foreign Direct Investment and Tourism Development: A Theoretical and Empirical Review”, Sage Handbook of Tourism Management, (Ed: C. Cooper, C.W. Gartner, N. Scott, ve S. Volo), Sage Publications, London.
- Peric, J. ve Radic, M. N. (2016). “FDI-led tourism growth hypothesis: empirical evidence from Croatian tourism”, European Journal of Tourism, Hospitality and Recreation, 7/3, 179– 186.
- Phillips, P.C.B. (1987).”Time Series Regression With A Unit Root”, Econometrika, 55, 277-301.
- Phillips, P.C.B., ve Perron, P. (1988).” Testing for A Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 2, 336-346.
- Rajapakse, R. P. C. R. (2016).”The Relationship between Foreign Direct Investment and Tourism Development: Evidence from Sri Lanka”, International Journal of Research in Economics and Social Sciences, 6/5, 183-193.
- Rasit, N.B., Singkong, F. ve Aralas, S. I. (2019). “Tourism and Foreign Direct Investment: An Analysis for ASEAN Countries”, Malaysian Journal of Business and Economics, 6/2,1-11.
- Salleh, N.H.M., Othman, R. ve Sarmidi, T. (2011).” An Analysis of the Relationships Between Tourism Development and Foreign Direct Investment: An Empirical Study in Selected Major Asian Countries”, International Journal of Business and Social Science, 2/17, 250-257.
- Samimi, A. J., Sadeghi, S. ve Sadeghi, S. (2013).”The Relationship Between Foreign Direct Investment and Tourism Development: Evidence from Developing Countries”, Institutions and Economies, 5/2, 59-68.
- Satrovic, E. ve Muslija, A. (2019).” Causality Relatıonship Between Foreign Direct Investment And Tourism”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 22, 65-76.
- Selek, D. (2009) . Turizm Sektöründe Yabancı Sermaye Yatırımları: 1980 Dönemi Sonrası Üzerine Bir İnceleme. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi.
- Selvanathan, S., Selvanathan, E.A. ve Viswanathan, B. (2009). “Causality Between Foreign Direct Investment And Tourism: Empirical Evidence From India”, Working Papers 2009-046, Madras School of Economics, Chennai, India.
- Siddiqui, F. ve Siddiqui, D. A. (2019).”Causalıty Between Tourism And Foreign Direct Investment: An Empirical Evidence From Pakistan”, Asian Journal of Economic Modelling,7/1,27-44.
- Simatupang, P. ve Chik, A. R. (2014). “FDI in Tourism Sector And Economic Growth in Sumatra Utara”, Journal The Winners, 15/2,150-158.
- Snyman, J.A. ve Saayman, M. (2009),”Key Factors İnfluencing Foreign Direct Investment in the Tourism Industry in South Africa”, Tourism Review, 64 /3, 49 - 58.
- Şahbaz, A. ve Mızırak, Z. (2017). “Turizm Gelirleri ve Doğrudan Yabancı Yatırımlar Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19/32, 107-114.
- Tomohara, A. (2016). “Japan’s Tourism-Led Foreign Direct Investment Inflows: An Empirical Study”, Economic Modelling, 52, 435–441.
- Terzi, H. ve Akbulut Bekar, S. (2019). “Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Turizm ve Dışa Açıklık Arasındaki İlişki:1974-2014 Dönemi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 20/1, 15-30.
- UNCTAD (2007). “FDI in Tourism: The Development Dimension”, New York and Geneva, United Nations.
- Yapar Saçık, S., Akar, G. ve Gülmez, Z. (2019). “Turizm Gelirlerinin Cari Işlemler Dengesi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42, 303-316.
- Yazdi, S. K., Salehi, K. H. ve Soheilzad, M. (2017), “The Relationship Between Tourism, Foreign Direct Investment and Economic Growth: Evidence From Iran,” Current Issues in Tourism, 20/1, 15-26.
- Yu-Chi, S. ve Lin, H.P. (2018).”Causality Relationship Between Tourism, Foreign Direct Investment and Economic Growth in Taiwan”, Asian Journal of Economic Modelling, 6/3, 287-293.
- Beyan ve Açıklamalar (Disclosure Statements)
- 1. Bu çalışmanın yazarları, araştırma ve yayın etiği ilkelerine uyduklarını kabul etmektedirler (The authors of this article confirm that their work complies with the principles of research and publication ethics).
- 2. Yazarlar tarafından herhangi bir çıkar çatışması beyan edilmemiştir (No potential conflict of interest was reported by the authors).
- 3. Bu çalışma, intihal tarama programı kullanılarak intihal taramasından geçirilmiştir (This article was screened for potential plagiarism using a plagiarism screening program).
| APA | Akar G (2021). DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ. , 191 - 204. 10.30794/pausbed.741900 |
| Chicago | Akar Gökhan DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ. (2021): 191 - 204. 10.30794/pausbed.741900 |
| MLA | Akar Gökhan DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ. , 2021, ss.191 - 204. 10.30794/pausbed.741900 |
| AMA | Akar G DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ. . 2021; 191 - 204. 10.30794/pausbed.741900 |
| Vancouver | Akar G DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ. . 2021; 191 - 204. 10.30794/pausbed.741900 |
| IEEE | Akar G "DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ." , ss.191 - 204, 2021. 10.30794/pausbed.741900 |
| ISNAD | Akar, Gökhan. "DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ". (2021), 191-204. https://doi.org/10.30794/pausbed.741900 |
| APA | Akar G (2021). DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(43), 191 - 204. 10.30794/pausbed.741900 |
| Chicago | Akar Gökhan DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.43 (2021): 191 - 204. 10.30794/pausbed.741900 |
| MLA | Akar Gökhan DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.43, 2021, ss.191 - 204. 10.30794/pausbed.741900 |
| AMA | Akar G DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2021; 0(43): 191 - 204. 10.30794/pausbed.741900 |
| Vancouver | Akar G DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2021; 0(43): 191 - 204. 10.30794/pausbed.741900 |
| IEEE | Akar G "DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ." Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.191 - 204, 2021. 10.30794/pausbed.741900 |
| ISNAD | Akar, Gökhan. "DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ". Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 43 (2021), 191-204. https://doi.org/10.30794/pausbed.741900 |
