Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali

Sema BUZ, (Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal Hizmet Bölümü, Ankara, Türkiye)
Ali DİKMEN (Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal Hizmet Bölümü, Ankara, Türkiye)
Toplum ve Sosyal Hizmet
20 5
Yıl: 2021 Cilt: 32 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 227 - 250 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33417/tsh.728689 İndeks Tarihi: 13-10-2021

Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali

Öz:
yilik hali (well-being) üzerine literatürde çeşitli tanımlamalar olmakla birlikte bu kavram çoğunlukla fiziksel, sosyal ve psikolojik açılardan sağlıklı olmak olarak açıklanmaktadır. Bu çalışmada psikososyal iyilik hali, zorunlu göçten etkilenmiş sığınmacı ve mülteciler özelinde ele alınmıştır. Zorunlu göç deneyimi, sığınmacı ve mültecilerin iyilik hali üzerinde çeşitli düzeylerde etkilere sahiptir. Bu etkiler göç öncesi, göç sırası ve sonrası deneyimlerin iyilik haline etkisi olarak üç gruba ayrılmaktadır. Aynı zamanda bu süreçler, sığınmacı ve mültecilerde birtakım psikolojik yakınmalara da neden olabilmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada en sık gözlemlenen yakınmalardan travma sonrası stres bozukluğuna ve depresyona değinilmektedir. Çalışmanın devamında zorunlu göçten etkilenen bireylerin iyilik halini koruyucu ve geliştirici faktörler ele alınmıştır. Son kısımda ise konunun sosyal hizmet ile ilişkisine ve birey/grup ve topluluk/toplum düzeylerinde önerilere yer verilmektedir.
Anahtar Kelime:

Psychosocial Well-Being of Forced Migrants

Öz:
Although there are various definitions in the literature on well-being, this conceptis mostly explained as being healthy in physical, social and psychologicalaspects. In this study, psychosocial well-being was handled specifically forasylum seekers and refugees affected by forced migration. Forced migrationexperience has several levels of impact on the well-being of asylum seekers andrefugees. These effects are divided into three groups as the effects of pre migration, migration and post-migration experiences on well-being. At the sametime, these processes can cause some psychological complaints among asylumseekers and refugees. In this study, post-traumatic stress disorder and depressionare mentioned among the most frequently observed complaints. Further in thestudy, the factors that protect and improve the well-being of individuals affectedby forced migration are handled. In the last part, the relation of the subject withsocial work and suggestions at the individual / group and community/societylevels are given.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acartürk, C. (2016). Göçün ruh sağlığına etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (25), 137- 150.
  • AFAD. (2014). Türkiye’deki Suriyeli kadınlar. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/17934/xfiles/turkiye_deki-suriyeli-kadinlar_- 2014_2_.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Akgün, N. (2016). Suriyeli mültecilerde ruhsal iyilik hali ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi (Tıpta uzmanlık tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 431750).
  • Alpak, G., Ünal, A., Bülbül, F., Sağaltıcı, E., Bez, Y., Altındağ, A., Dalkılıç A. ve Savaş, H.A. (2014). Post-traumatic stress disorder among Syrian refugees in Turkey: a cross-sectional study. International Journal of Psychiatry in Clinical Practice, 19 (1), 1-6. doi:10.3109/13651501.2014.961930
  • Attepe-Özden, S., Pak, M.D. ve İçağasıoğlu-Çoban, A. (2017). Sosyal hizmette iyilik hali kavramı. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 87-104.
  • Aykırı, K. (2017). Sınıf öğretmenlerinin sınıflarındaki Suriyeli öğrencilerin eğitim durumlarına ilişkin görüşleri. Turkish Journal of Primary Education, 2, 44-56.
  • Barın, H. (2015). Türkiye’deki Suriyeli kadınların toplumsal bağlamda yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Göç Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 10-56.
  • Birleşmiş Milletler (1951). Mültecilerin hukuki statüsüne ilişkin sözleşme. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. http://www.multeci.org.tr/wp-content/uploads/2016/12/1951-Cenevre-Sozlesmesi1.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Birman, D. ve Tran, N. (2008). Psychological distress and adjustment of Vietnamese refugees in United States: association with pre- and postmigration factors. American Journal of Orthopsychiatry, 78 (1), 109-120. doi: 10.1037/0002-9432.78.1.109
  • Buz, S. (2005). Türkiye’deki sığınmacıların psikososyal sağlığı. Toplum ve Sosyal Hizmet, 16 (2), 93-105.
  • Buz, S. (2006). Kadın ve göç ilişkisi: sığınan ve sığınmacı kadınlar örneği. Hacettepe Üniversitesi SBE Sosyal Hizmet ABD Yayınlanmamış Doktora Tezi (Tez No. 175026).
  • Buz, S. (2008). Türkiye’deki sığınmacıların sosyal profili. Polis Bilimleri Dergisi, 10 (4), 1-14.
  • Ceylan, V., Algan, C., Yalçın, M., Yalçın, E., Akın, E. ve Köse, S. (2017). Suriyeli mülteci ve sığınmacıların çeşitli psikolojik faktörler açısından incelenmesi: Batman örneklemi. International Journal of Social Sciences and Educational Research, 3 (2), 595-606.
  • Çeri, V., Beşer, C. Perdahlı-Fiş, N. ve Arman, A. (2018). İstanbul’daki mülteci çocuklara bakım vermek üzere özelleşmiş bir çocuk psikiyatri ünitesinden bulgular. Klinik Psikiyatri, 21, 113- 121.
  • Çırakoğlu, O.C. ve Kahil, A. (2018). Mülteci psikolojik sağlığı. A. İçağasıoğlu-Çoban ve S. AttepeÖzden (Ed.), Psikiyatrik sosyal hizmet içinde (s. 283-295). Ankara: Nobel.
  • Demirbaş, H. ve Bekaroğlu, E. (2013). Evden uzakta olmak: sığınmacıların/ mültecilerin psikolojik sorunları ve alınacak önlemler. Kriz Dergisi, 21, 11-24.
  • Ersöz, H.Y. (2003). Doğuşundan günümüze sosyal politika anlayışı ve sosyal politika kurumlarının değişen rolü. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 53 (2), 119-144.
  • Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik. (2016, 15 Ocak). T. C. Resmi Gazete (Sayı: 29594). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.20168375.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Geçici Koruma Yönetmeliği. (2014, 22 Ekim). T. C. Resmi Gazete (Sayı: 29153). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141022-15-1.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Gencer, T.E. (2019). Göç süreçlerindeki çocukların karşılanamayan gereksinimleri, haklara erişimleri ve beklentileri: Ankara ve Hatay’da yaşayan Suriyeli çocuklar örneği. Hacettepe Üniversitesi SBE Sosyal Hizmet ABD Yayınlanmamış Doktora Tezi (Tez No. 540880).
  • German Cooperation (2018). Guiding framework for mental health and psychosocial support (MHPSS) in development cooperation: as exemplified in the context of the crisis in Syria and Iraq. Erişim tarihi: 28 Mart 2020. https://www.giz.de/en/downloads/giz2018-en-guidingframework-MHPSS.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2020). Yabancı uyruklular polikliniği. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/yabanc%C4%B1-uyruklar-poliklini%C4%9Fi.html adresinden edinilmiştir.
  • Hassan, G., Ventevogel, P., Jefee-Bahloul, H., Barkil-Oteo, A. ve Kirmayer, L.J. (2016). Mental health and psychosocial wellbeing of Syrians affected by armed conflict. Epidemiology and Psychiatric Sciences, 25 (02), 129–141. doi: 10.1017/S2045796016000044
  • Ife, J. (2017). İnsan hakları ve sosyal hizmet. (D. Baran Çiftci, Çev. Ed.), Ankara: Nika.
  • Inter-Agency Standing Committe (2010). Mental health and psychosocial support in humanitarian emergencies: what should humanitarian health actors know? Erişim tarihi: 27 Mart 2020, https://www.who.int/mental_health/emergencies/what_humanitarian_health_actors_should_ know.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Kadushin, A. ve Kadushin, G. (2016). Sosyal hizmet görüşme teknikleri. (Ö. Karakuş ve Y. Özdemir, Çev. Ed.), Ankara: Nika.
  • Kaya, M. (2017). Türkiye’deki savaş mağduru engelli Suriyeli mültecilerin toplumsal hayata adaptasyon süreçleri: özel ve kamusal alan engelleri. Diyalektolog Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 127-144.
  • Kirmayer, L.J., Narasiah, L., Munoz, M., Rashid, M., Ryder, A.G., Guzder, J., … Pottie, K. (2011). Common mental health problems in immigrants and refugees: general approach in primary care. Canadian Medical Association Journal, 183 (12), 959-967. doi: 10.1503/cmaj.090292
  • Kongar, E. (2007). Sosyal çalışma’ya giriş (2. Baskı). Ankara: Sabev.
  • Küçükdüveyki, E. (2019). Geçici koruma statüsündeki Suriyeli çocukların eğitim alanında yaşadıkları sorunlar ve sosyal desteklerinin incelenmesi: Altındağ örneği. Hacettepe Üniversitesi SBE Sosyal Hizmet ABD Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Tez No. 566038).
  • Lee, Y., Lee, M. ve Park, S. (2017). Mental health status of North Korean refugees in South Korea and risk and protective factors: a 10 year review of the literature. European Journal of Psychotraumatology, 8, 1-13. doi: 10.1080/20008198.2017.1369833
  • Mohamed, S. ve Thomas, M. (2017). The mental health and psychological well-being of refugee children and young people: an exploration of risk, resilience and protective factors. Educational Psychology in Practice, 33 (3), 1-15. doi: 10.1080/02667363.2017.1300769
  • Oishi, S. (2010). Culture and well-being: conceptual and methodological issues. E. Diener, J. F. Helliwell ve D. Kahneman (Ed.), International differences in well-being içinde (s. 34-69). New York: Oxford University Press.
  • Oral, M. ve Tuncay, T. (2012). Ruh sağlığı alanında sosyal hizmet uzmanının rol ve sorumlulukları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 23 (2), 93-114.
  • Önder, N. (2019). Türkiye’de geçici koruma altındaki Suriyelilere yönelik sağlık politikalarının analizi. Göç Araştırmaları Dergisi, 5 (1), 110-167.
  • Özbesler, C. ve Duyan, V. (2009). Okul ortamlarında sosyal hizmet. Eğitim ve Bilim, 34 (154). 17- 25.
  • Pacek, A. ve Radcliff, B. (2008). Assessing the welfare state: the politics of happiness. Perpectives on Politics, 6 (2), 267-277. doi: 10.1017/S1537592708080602
  • Placa, V.L., Mcnaught, A. ve Knight, A. (2013). Discourse on wellbeing in research and practice. International Journal of Wellbeing, 3 (1), 116-125.
  • Polat, G. (2007). İç göçün çocuk ruh sağlığına etkisi ve sosyal hizmet müdahalesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 18 (1), 89-106.
  • Porter, M. ve Haslam, N. (2005). Predisplacement and postdisplacement factors associated with mental health of refugees and ınternally displaced persons. The Journal of the American Medical Association, 294 (5), 602-612. doi: 10.1001/jama.294.5.602
  • Posselt, M, Eaton H., Ferguson, M, Keegan, D. ve Procter, N. (2018). Enablers of psychological well-being for refugees and asylum seekers living in transitional countries: a systematic review. Health and Social Care in the Community, 27 (4), 1-16. doi: 10.1111/hsc.12680
  • Priebe, S., Gavrilovic, J.J., Bremner, S., Ajdukovic, J., Franciskovic, T., Galeazzi, G.M., …Bogic, M. (2013). Psychological symptoms as long-term consequences of war experiences. Psychopathology, 46, 45-54. doi: 10.1159/000338640
  • Reamer, F.G. (2018). Sosyal hizmet etiği ve değerleri. (H. Acar, Çev. Ed.), Ankara: Nika.
  • Sheafor, B. W. ve Horejsi, C.J. (2015). Sosyal hizmet uygulaması-temel teknikler ve ilkeler (2. Baskı). (D. Baran Çiftci, Çev. Ed.), Ankara: Nika.
  • Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği. (2020). Çok yönlü destek merkezleri. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. http://sgdd.org.tr/cok-yonlu-destek-merkezleri/#more-1256 adresinden edinilmiştir.
  • Sijbrandij, M., Acartürk, C., Bird, M., Bryant, R., Burchert, S., Carswell, K.,…Cuijpers, P. (2017). Strengthening mental health care systems for Syrian refugees in Europe and the Middle East: integrating scalable psychological ınterventions in eight countries. European Journal of Psychotraumatology, 8, 1-11. doi: 10.1080/20008198.2017.1388102
  • Simpson, G. ve Murr, A. (2014). Reconceptualising well-being: social work, economics and choice. Culture Unbound Journal of Current Cultural Research, 6, 891-904. doi: 10.3384/cu.2000.1525.146891
  • Steel, Z., Chey, T., Silove, D., Marnane, C., Bryant, R.A. ve Ommeran, M.V. (2009). Association of torture and other potentially traumatic events with mental health outcomes among populations exposed to mass conflict and displacement. The Journal of the American Medical Association, 302 (5), 537-549. doi: 10.1001/jama.2009.1132
  • Şuer, T. (2005). Posttravmatik stres bozukluğu. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, 47, 205-210.
  • Tatlıcıoğlu, O. (2019). Suriyeli çocukların iyi olma hallerinin incelenmesi: Altındağ örneği. Hacettepe Üniversitesi SBE Sosyal Hizmet ABD Yayınlanmamış Doktora Tezi (Tez No. 575025).
  • T.C. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2011). Sağlığın teşviki ve geliştirilmesi sözlüğü. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/Sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%2 0Te%C5%9Fviki%20S%C3%B6zl%C3%BCk.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Teodorescu, D.S., Heir, T., Hauff, E., Wentzel-Larsen, T. ve Lien, L. (2012). Mental health problems and post-migration stress among multi-traumatized refugees attending outpatient clinics upon resettlement to Norway. Scandinavian Journal of Psychology, 53, 316-332. doi: 10.1111/j.1467-9450.2012.00954.x
  • Tuzcu, A. ve Ilgaz, A. (2015). Göçün kadın ruh sağlığı üzerine etkileri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 7 (1), 56-67.
  • Türkiye Psikiyatri Derneği (2020). Depresyon Konusunda Bilmek İstedikleriniz. Erişim tarihi: 31 Ocak 2020. https://www.psikiyatri.org.tr/halka-yonelik/24/depresyon-konusunda-bilmekistedikleriniz adresinden edinilmiştir.
  • UNHCR (2019). Psychological wellbeing of refugees and asylum seekers in Serbia 2019 research report. Erişim tarihi: 28 Mart 2020. https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/72247.pdf adresinden edinilmiştir.
  • UNHCR (2020). Operational portal refugee situations, registered Syrian refugees. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. https://data2.unhcr.org/en/situations/syria/location/113 adresinden edinilmiştir.
  • UN WOMEN ve SGDD (2018) Türkiye’de Geçici Koruma Altındakı̇ Suriyelı̇ Kadın ve Kız Çocukların İhtiyaç Analizi, Ankara, UN Women Türkiye.
  • Usta, J. ve Masterson, A.R. (2015). Women and health in refugee settings: the case of displaced Syrian women in Lebanon. Gender-Based Violence, 119-143. doi: 10.1007/978-3-319- 16670-4_6
  • Walther, J., Fuchs, L.M., Schupp, J. ve Scheve, V.C. (2019). Living conditions and the mental health and well-being of refugees: evidence from a large-scale German panel study. German SocioEconomic Panel (SOEP), 1-17.
  • World Bank Group. (2016). Mental health among displaced people and refugees: making the case for action at the world bank group. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. http://documents.worldbank.org/curated/en/441551482228026197/pdf/111164-WP- P145350-PUBLIC-Mental-health-displaced-people-edit-Dec-19-2016.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu. (2013, 11 Nisan). T. C. Resmi Gazete (Sayı: 28615). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6458.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Yalın-Sapmaz, Ş., Uzel-Tanrıverdi, B., Öztürk, M., Gözaçanlar, Ö., Yörük-Ülker, G. ve Özkan, Y. (2017). Immigration-related mental helath disorders in refugees 5-18 years old living in Turkey. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 13, 2813-2821. doi: 10.2147/NDT.S150592
  • Yalim, A.C. (2020). The ımpacts of contextual factors on psychosocial wellbeing of Syrian refugees: findings from Turkey and the United States. Journal of Social Service Research, 1-14. doi: 10.1080/01488376.2020.1717717
  • Yolcuoğlu, İ.G. (2009). Sosyal çalışma ve çocuğun iyilik hali. Toplum ve Sosyal Hizmet, 20 (1), 85- 93.
  • Zastrow, C. (2016). Sosyal hizmete giriş. (D. Baran Çiftci, Çev. Ed.), Ankara: Nika.
APA Buz S, Dikmen A (2021). Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali. , 227 - 250. 10.33417/tsh.728689
Chicago Buz Sema,Dikmen Ali Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali. (2021): 227 - 250. 10.33417/tsh.728689
MLA Buz Sema,Dikmen Ali Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali. , 2021, ss.227 - 250. 10.33417/tsh.728689
AMA Buz S,Dikmen A Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali. . 2021; 227 - 250. 10.33417/tsh.728689
Vancouver Buz S,Dikmen A Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali. . 2021; 227 - 250. 10.33417/tsh.728689
IEEE Buz S,Dikmen A "Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali." , ss.227 - 250, 2021. 10.33417/tsh.728689
ISNAD Buz, Sema - Dikmen, Ali. "Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali". (2021), 227-250. https://doi.org/10.33417/tsh.728689
APA Buz S, Dikmen A (2021). Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32(1), 227 - 250. 10.33417/tsh.728689
Chicago Buz Sema,Dikmen Ali Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali. Toplum ve Sosyal Hizmet 32, no.1 (2021): 227 - 250. 10.33417/tsh.728689
MLA Buz Sema,Dikmen Ali Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali. Toplum ve Sosyal Hizmet, vol.32, no.1, 2021, ss.227 - 250. 10.33417/tsh.728689
AMA Buz S,Dikmen A Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2021; 32(1): 227 - 250. 10.33417/tsh.728689
Vancouver Buz S,Dikmen A Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2021; 32(1): 227 - 250. 10.33417/tsh.728689
IEEE Buz S,Dikmen A "Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali." Toplum ve Sosyal Hizmet, 32, ss.227 - 250, 2021. 10.33417/tsh.728689
ISNAD Buz, Sema - Dikmen, Ali. "Zorunlu Göçe Maruz Kalan Bireylerin Psikososyal İyilik Hali". Toplum ve Sosyal Hizmet 32/1 (2021), 227-250. https://doi.org/10.33417/tsh.728689
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 14:44

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları