Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz

KİLİMCİOĞLU, ALİ AHMET; Ozkol, Mine; OK, ULGEN ZEKI

doi:10.5578/mb.6971

Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz

Ülgen Zeki OK, (Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Parazitoloji Anabilim Dalı, Manisa, Türkiye)

Ali Ahmet KİLİMCİOĞLU, (Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Parazitoloji Anabilim Dalı, Manisa, Türkiye)

Mine ÖZKOL (Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyodiagnostik Anabilim Dalı, Manisa, Türkiye)

Mikrobiyoloji Bülteni

10 0

Yıl: 2020 Cilt: 54 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 510 - 522 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5578/mb.6971 İndeks Tarihi: 15-10-2021

Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz

Öz:

Kistik ekinokokkoz (KE) Türkiye’de oldukça yaygın olmasına rağmen, genellikle yıllarca semptomvermemesi ve zorunlu olduğu halde sıklıkla bildirilmemesi nedeniyle son derece ihmal edilmektedir.Enfeksiyonun bireysel ve kitlesel tanısında başta ultrasonografi (USG), ardından akciğer grafisi olmaküzere, radyolojik yöntemler önem taşır. Serolojik yöntemler, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme gibi ileri teknikler tanıyı doğrulamada ve cerrahi girişime hazırlık aşamasında yararlıolmaktadır. Türkiye’de insanlarda KE’nin prevalansına ilişkin verilerin çoğu hastane kayıtlarına, bildirilenolgulara ve serolojik yöntemlerin uygulandığı araştırmalara dayanmaktadır ve gerçeği yansıtmamaktadır. Seropozitif olguların büyük çoğunluğunda herhangi bir kist saptanamaması, serolojik yöntemleredayalı araştırmaların değerini önemli ölçüde kısıtlamaktadır. KE’ye yönelik en değerli epidemiyolojikveriler taşınabilir USG kullanılarak yapılan kitle taramalarıyla elde edilir ve özellikle son 20 yılda serolojikyöntemlerin yerini USG almıştır. Türkiye’de USG kullanılarak yapılan kısıtlı çalışmaların ilkinde, Konya’nınbir köyünde, 20 yaş üzerindeki 190 kişinin 2 (%1.1)’sinde KE saptanmıştır. Manisa’da ilköğretim öğrencileri üzerinde gerçekleştirilen çalışmaların ilkinde, üç köyde USG, göğüs mikrofilmi ve serolojik testlerlearaştırılan 630 öğrencinin 2 (%0.3)’sinde USG ile KE tanısı konmuştur. İkinci çalışmada, iki köyde sadeceUSG kullanılarak, 575 öğrencinin 3 (%0.5)’ünde hidatik kistler gözlenmiş; bu veriler KE’ye yönelik sahaçalışmalarında USG’nin tek başına kullanılmasının daha kolay, hızlı ve yararlı olduğunu düşündürmüştür.Üçüncü çalışmada, dünyada ilk kez, il bazlı örneklem yöntemiyle, Manisa ilinin 37 farklı okulundaki6093 öğrenci belirlenmiş ve USG ile 9 (%0.2) çocukta (ikisi önceden opere edilmiş) KE saptanmıştır. Bumodelin başka bölgelerde de uygulanabilmesi için yapılan çağrıya sadece Elazığ’dan yanıt gelmiş; burada seçilen 2500 öğrenci, USG ile incelendiğinde 6 olgu (biri önceden opere edilmiş) saptanmış, Elazığilinde prevalans %0.2 olarak belirlenmiştir. Aynı yıllarda, Van’da KE nedeniyle opere edilmiş 40 hasta ileaynı yaşam alanını paylaşan 102 olgunun 13 (%12.7)’ünde radyolojik olarak KE belirlenmiş; Aydın’daise hayvancılık yapılan bir bölgedeki 209 olgudan 1 (%0.5)’inde USG ile KE saptanmıştır. Manisa’dakidördüncü araştırmada, 4275 üniversite öğrencisi USG ile araştırılmış, bu öğrencilerden 2034’ü “enzymelinked immunosorbent assay (ELISA)” ve “western blot (WB)” yöntemleri ile serolojik olarak da araştırılmıştır. WB yönteminin KE’de tarama testi olarak etkinliğinin dünyada ilk kez araştırıldığı çalışmada,USG ile altı yeni, üç opere edilmiş olgu saptanırken, gençlerde KE prevalansı %0.2 olarak belirlenmiştir.Bulgaristan, Romanya ve Türkiye’nin kırsal bölgelerinde USG ile yapılan araştırmalarda, Türkiye’nin altı ilinde bulunan (Ankara, Aksaray, Balıkesir, Bitlis, Edirne, Şanlıurfa) 8618 kişinin 53 (%0.6)’ünde USGile abdominal KE saptanmış; Türkiye’de her 163 kişiden birinde KE bulunduğu belirlenmiştir. Bu oran,Türkiye’de KE’nin en önemli halk sağlığı sorunlarından biri olduğunu göstermektedir. KE ile mücadele,“Tek Sağlık” anlayışı ile olasıdır. Türkiye’de etkili bir kontrol programına ve geçerli kanunlarda değişikliklere gereksinim vardır. Bu derlemede ayrıca, farklı tanı yöntemlerinin değerleri de tartışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Cystic Echinococcosis in Humans in Turkey

Öz:

Although cystic echinococcosis (CE) is quite prevalent in Turkey, it is extremely neglected due to being usually asymptomatic for years and frequently not to be reported although it is obligatory. Most of the data on the prevalence of CE in humans in Turkey are based on hospital records, reported cases and the studies based on serological methods and they do not reflect the truth. The fact that detecting no cysts in most of the seropositive cases limits the value of researches based on serological tests. The most valuable epidemiologic data on CE are obtained by mass screening surveys with the use of portable ultrasonography (US) and it took the place of serological tests, especially in the last 20 years. Two of 190 cases older than 20 years were found to be positive for CE in a village of Konya city at the first study that US was performed in Turkey. At the first research performed on preliminary school children in Manisa Province; of the 630 students examined by US, serology and chest X-ray, 2 (0.3%) were diagnosed as CE by US. Only US was used at the second study, and hydatid cysts were observed in 3 (0.5%) of the 575 students in two villages; these data suggested that the use of US alone was more easy, fast and beneficial in the field studies. In the third research, 6093 students from 37 different schools of Manisa Province were selected as a representative sample, and 9 (0.2%) children (two previously operated) were found to be positive for CE by US. The only response to the invitation to use this model in different regions of Turkey was from Elazig Province and of the 2500 students selected, six cases (one previously operated) were detected, and the prevalence was found to be 0.2% in Elazig Province. During the same years, of the 102 cases sharing the same living space with 40 patients operated due to CE, 13 (12.7%) were radiologically diagnosed as CE in Van, while CE was diagnosed in 1 (0.5%) of the 209 cases in an area dealing with animal husbandry in Aydın. At the fourth research in Manisa, 4275 students from university were examined by US, while 2034 of these were also serologically tested by ELISA and Western Blot (WB). The efficacy of WB as a screening test in CE was investigated for the first time in the world; six new and three operated cases were detected, and the prevalence was 0.2%. During the research in the rural areas of Bulgaria, Romania and Turkey, of the 8618 cases living in six cities (Ankara, Aksaray, Balikesir, Bitlis, Edirne, Sanliurfa) of Turkey, 53 (0.6%) abdominal CE cases were detected by US and one of every 163 cases in Turkey was found to be infected with CE. This ratio shows that CE is one of the most important public health problems in Turkey. Control of CE is possible with “One Health” concept. An effective control program and changes in valid laws are needed in Turkey. In this review, the value of different diagnostic procedures have also been discussed.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Bibliyografik

1. Dahal R, Kahn L. Zoonotic diseases and one health approach. Epidemiol 2014; 4: e115.
2. Özbilgin A, Kilimcioğlu AA. Kistik Echinococcosis, pp: 541-66. In: Özcel MA, Özbel Y, Ak M (eds), Özcel’in Tıbbi Parazit Hastalıkları. 2007, Meta Basım, Türkiye Parazitoloji Derneği, İzmir.
3. Ben Jomaa S, Haj Salem N, Hmila I, Saadi S, Aissaoui A, Belhadj M, et al. Sudden death and hydatid cyst: A medicolegal study. Leg Med (Tokyo) 2019; 40: 17-21.
4. Kilimcioglu AA, Girginkardesler N, Korkmaz M, Özkol M, Düzgün F, Östan I, et al. A mass screening survey of cystic echinococcosis by ultrasonography, western blotting, and ELISA among university students in Manisa, Turkey. Acta Trop 2013; 128(3): 57-83.
5. Babba H, Messedi A, Masmoudi S, Zribi M, Grillot R, Ambriose-Thomas P, et al. Diagnosis of human hydatidosis: comparison between imagery and six serologic techniques. Am J Trop Med Hyg 1994; 50(1): 64-8.
6. Gemmell MA, Roberts MG, Beard TC, Campano Diaz S, Lawson JR, Nonnemaker JM. Control of echinococcosis, pp: 195-237. In: Eckert J, Gemmell MA, Meslin F-X, Pawlowski ZS (eds), WHO/OIE Manual on echinococcosis in humans and animals: a public health problem of global concern. 2002, Paris, France.
7. Wuestenberg J, Gruener B, Oeztuerk S, Mason RA, Haenle MM, Graeter T, et al. Diagnostics in cystic echinococcosis: serology versus ultrasonography. Turk J Gastroenterol 2014; 25(4): 398-404.
8. Brunetti E, Tamarozzi F, Macpherson C, Filice C, Piontek MS, Kabaalioglu A, et al. Ultrasound and cystic echinococcosis. Ultrasound Int Open 2018; 4(3): E70-E78.
9. Keser SH, Selek A, Ece D, Barışık CC, Şensu S, Geçmen GG, et al. Review of hydatid cyst with focus on cases with unusual locations. Turk Patoloji Derg 2017; 33(1): 30-6.
10. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/echinococcosis Erişim tarihi: 07.04.2020.
11. Larrieu E, Uchiumi L, Salvitti JC, Sobrino M, Panomarenko O, Tissot H, et al. Epidemiology, diagnosis, treatment and follow-up of cystic echinococcosis in asymptomatic carriers. Trans R Soc Trop Med Hyg 2019; 113(2): 74-80.
12. Tamarozzi F, Hou A, Morales ML, Giordani MT, Vilca F, Mozo K, et al. Prevalence and risk factors for human cystic echinococcosis in the Cusco region of the peruvian highlands diagnosed using focused abdominal ultrasound. Am J Trop Med Hyg 2017; 96(6): 1472-7.
13. Chebli H, Laamrani El Idrissi A, Benazzouz M, Lmimouni BE, Nhammi H, Elabandouni M, et al. Human cystic echinococcosis in Morocco: ultrasound screening in the Mid Atlas through an Italian-Moroccan partnership. PLoS Negl Trop Dis 2017; 11(3): e0005384.
14. Solomon N, Zeyhle E, Carter J, Wachira J, Mengiste A, Romig T, et al. Cystic echinococcosis in Turkana, Kenya: The role of cross-sectional screening surveys in assessing the prevalence of human infection. Am J Trop Med Hyg 2017; 97(2): 587-95.
15. Solomon N, Zeyhle E, Subramanian K, Fields PJ, Romig T, Kern P, et al. Cystic echinococcosis in Turkana, Kenya: 30 years of imaging in an endemic region. Acta Trop 2018; 178: 182-9.
16. Li T, Chen X, Zhen R, Qiu J, Qiu D, Xiao N, et al. Widespread co-endemicity of human cystic and alveolar echinococcosis on the eastern tibetan plateau, northwest Sichuan/southeast Qinghai, China. Acta Trop 2010; 113(3): 248-56.
17. Liu J, Gao Q, Li D, Feng Y, Ning W, Dong Y, et al. Ultrasound and serology for diagnosis of human cystic echinococcosis in an endemic zone in China. Arch Microbiol Immunol 2019; 3(2): 50-61.
18. Ok ÜZ. İnsanlarda epidemiyoloji, sorunun kaynakları ve çözüm yolları. (Türkiye’de Kistik Ekinokokkoz Sorunu ve Çözüm Yolları başlıklı Yuvarlak Masa Sunumu’nda) 20. Ulusal Parazitoloji Kongresi (Uluslararası Katılımlı), 25 – 29 Eylül 2017, Eskişehir. Program ve Özet Kitabı, s: 155-58.
19. Kalyoncu AF, Emri AS, Akhan O, Barış B, Bilir N, Barış Yİ. Aşağı Esence Köyü Beyşehir/Konya’da hidatik kist hastalığı prevalans çalışması, pp: 90-99. In Barış Yİ, Şahin AA, Bilir N, Kalyoncu AF, Emri S, Akhan O, Barış B, Çopur AS, Selçuk ZT (eds), Hidatik Kist Hastalığı ve Türkiye’deki Konumu. 1989. Türkiye Akciğer Hastalıkları Vakfı Yayını No: 1.
20. Özkol M, Kilimcioğlu AA, Girginkardeşler N, Balcıoğlu İC, Şakru N, Korkmaz M, et al. A discrepancy between cystic echinococcosis confirmed by ultrasound and seropositivity in Turkish children. Acta Trop 2005; 93(2): 213-6.
21. Kilimcioğlu AA, Özkol M, Bayındır P, Girginkardeşler N, Östan İ, Ok ÜZ. The value of ultrasonography alone in screening surveys of cystic echinococcosis in children in Turkey. Parasitol Int 2006; 55(4): 273-5.
22. Ok ÜZ, Özkol M, Kilimcioğlu AA, Dinç G, Bayındır P, Pabuşçu Y, et al. A province-based study using sampling method to investigate the prevalence of cystic echinococcosis among primary school children in Manisa, Turkey. Acta Trop 2007; 103(2): 116-22.
23. Bakal U, Kazez A, Akyol M, Kocakoç E, Şimsek S. A portable ultrasound based screening study on the prevalence and risk factors of cystic echinococcosis in primary school children in East Turkey. Acta Trop 2012; 123(2): 91-5.
24. Çobanoğlu U, Sayır F, Mergan D. Kist hidatik hastalarıyla aynı yaşam alanını paylaşan bireylerde radyolojik ve serolojik tarama sonuçları. Turkiye Parazitol Derg 2012; 36: 65-70.
25. Ertabaklar H, Dayanır Y, Ertuğ S. Aydın ilinin farklı bölgelerinde ultrason ve serolojik yöntemlerle kistik ekinokokkoz araştırılması ve eğitim çalışmaları. Turkiye Parazitol Derg 2012; 36: 142-6.
26. Tamarozzi F, Akhan O, Cretu CM, Vutova K, Akinci D, Chipeva R, et al. Prevalence of abdominal cystic echinococcosis in rural Bulgaria, Romania, and Turkey: a cross-sectional, ultrasound-based, population study from the HERACLES project. Lancet Infect Dis 2018; 18(7): 769-8.
27. Tamarozzi F, Akhan O, Cretu CM, Vutova K, Fabiani M, Orsten S, et al. Epidemiological factors associated with human cystic echinococcosis: a semi‑structured questionnaire from a large population‑based ultrasound cross‑sectional study in eastern Europe and Turkey. Parasit Vectors 2019; 12(1): 371.
28. https://www.tmc-online.org/userfiles/file/HKK-Oneri-5.pdf
29. Türkiye Zoonotik Hastalıklar Eylem Planı, T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Dairesi Başkanlığı, Ankara, 2019. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1130, Artı6 Medya Tanıtım Matbaa Ltd. Şti. (https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/zoonotik-vektorel-hastaliklar-db/daire-baskanligi/ eylem_plani/Zoonotik_Hastaliklar_Eylem_Pani.pdf)
30. http://www.youtube.com/watch?v=foAaFti_13U

APA	OK U, KİLİMCİOĞLU A, Ozkol M (2020). Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz. , 510 - 522. 10.5578/mb.6971
Chicago	OK ULGEN ZEKI,KİLİMCİOĞLU ALİ AHMET,Ozkol Mine Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz. (2020): 510 - 522. 10.5578/mb.6971
MLA	OK ULGEN ZEKI,KİLİMCİOĞLU ALİ AHMET,Ozkol Mine Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz. , 2020, ss.510 - 522. 10.5578/mb.6971
AMA	OK U,KİLİMCİOĞLU A,Ozkol M Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz. . 2020; 510 - 522. 10.5578/mb.6971
Vancouver	OK U,KİLİMCİOĞLU A,Ozkol M Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz. . 2020; 510 - 522. 10.5578/mb.6971
IEEE	OK U,KİLİMCİOĞLU A,Ozkol M "Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz." , ss.510 - 522, 2020. 10.5578/mb.6971
ISNAD	OK, ULGEN ZEKI vd. "Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz". (2020), 510-522. https://doi.org/10.5578/mb.6971

APA	OK U, KİLİMCİOĞLU A, Ozkol M (2020). Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz. Mikrobiyoloji Bülteni, 54(3), 510 - 522. 10.5578/mb.6971
Chicago	OK ULGEN ZEKI,KİLİMCİOĞLU ALİ AHMET,Ozkol Mine Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz. Mikrobiyoloji Bülteni 54, no.3 (2020): 510 - 522. 10.5578/mb.6971
MLA	OK ULGEN ZEKI,KİLİMCİOĞLU ALİ AHMET,Ozkol Mine Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz. Mikrobiyoloji Bülteni, vol.54, no.3, 2020, ss.510 - 522. 10.5578/mb.6971
AMA	OK U,KİLİMCİOĞLU A,Ozkol M Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz. Mikrobiyoloji Bülteni. 2020; 54(3): 510 - 522. 10.5578/mb.6971
Vancouver	OK U,KİLİMCİOĞLU A,Ozkol M Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz. Mikrobiyoloji Bülteni. 2020; 54(3): 510 - 522. 10.5578/mb.6971
IEEE	OK U,KİLİMCİOĞLU A,Ozkol M "Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz." Mikrobiyoloji Bülteni, 54, ss.510 - 522, 2020. 10.5578/mb.6971
ISNAD	OK, ULGEN ZEKI vd. "Türkiye’de İnsanlarda Kistik Ekinokokkoz". Mikrobiyoloji Bülteni 54/3 (2020), 510-522. https://doi.org/10.5578/mb.6971