Yıl: 2005 Cilt: 0 Sayı: 19 Sayfa Aralığı: 35 - 53 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi

Öz:
Bu araştırmanın amacı, bilgisayar öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerini cinsiyet, hizmet süresi, mezun olunan bölüm, görev yapılan öğretim kademesi, okul türü, ders yükü, sınıf sayısı, öğrenci sayısı ve öğretim süreçlerinde karşılaşılan sorunlar açısından incelemektir. Araştırma, 70 bilgisayar öğretmeni üzerinde gerçekleştirilmiştir. Öğretmenlerin %57'si kadın, %43'ü erkektir. Grubun yaş ortalaması 29, ortalama hizmet süresi 5,5 yıldır. Çalışmanın verileri, kişisel bilgi formu, Maslach Tükenmişlik Envanteri ve öğretmenlerin karşılaştıkları sorunları ifade edebilecekleri açık uçlu bir form ile toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Sonuçlar, bilgisayar öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin cinsiyet, görev yapılan öğretim kademesi, okul türü, sınıf sayısı ve öğrenci sayısı açısından anlamlı biçimde farklılaştığını; öte yandan, hizmet süresi, ders yükü, mezun olunan bölüm ve karşılaşılan sorun sayısı açısından ise, anlamlı farklılaşmaların olmadığını göstermiştir.
Anahtar Kelime: bilgisayar öğretmenleri tükenmişlik maslach tükenmişlik envanteri işle ilgili tükenmişlik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Balkın, R. S., White, G. L., & Bodey, K. J. (2002). Do classroom behavior, access to materials, and teaching experience influence teachers leaving the profession? Arkansas Educational Research & Policy Studies Journal, 2(2), 65-79.
  • Baykoçak, C. (2002). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Mesleki Sorunları ve Tükenmişlik Düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Baysal, A. (1995). Lise ve Dengi Okul Öğretmenlerinde Meslekte Tükenmişliğe Etki Eden Faktörler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
  • Brissie, J. S., Hoover-Dempsey, K. V., & Bassler, O. C. (1988). Individual, situational contributors to teacher burnout, journal of Educational Research, 82(2), 106-112.
  • Brouwers, A. & Tomic, W. (2000). A longitudinal study of teacher burnout and perceived self-efficacy in classroom management Teaching and Teacher Education, 16,239-253.
  • Bryne, J. J. (1998). Teacher as hunger artist: Burnout: Its causes, effects, and remedies. Contemporary Education, 69(2), 86-91.
  • Byrne, B. M. (1991). Burnout: Investigating die impact of background variables for elementary, intermediate, secondary, and university educators. Teacher and Teacher Education, 72, 197-209.
  • Cano-Garcia, F. J., Padilla-Munoz, E. M., & Carrasco-Ortiz, M. A. (2005). Personality and contextual variables in teacher burnout. Personality and Individiual Differences, 3S(4), 929-940.
  • Cassel, R. N. (1985). Critical factors related to teacher burnout. Education, 105(1), 102-106.
  • Cherniss, C. (1980). Professional burnout in human service organizations. New York: Praeger.
  • Çam, O. (1992). Tükenmişlik Envanterinin Geçerlilik ve Güvenirliğinin Araştırılması. (Editörler: R. Bayraktar ve İ. Dağ). VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, (ss.155-160). Ankara.
  • Çokluk, Ö. (1999). Zihinsel ve İşitme Engelliler Okulunda Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerde Tükenmişliğin Kestirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
  • Descy, D. E. (1991). Instructional media utilization in the classroom and its relationship to teacher burnout and student learning. International Journal of Instructional Media, 18(2), 99-107.
  • Dolunay, A. B. (2002). Keçiören İlçesi Genel Liseler ve Teknik-Ticaret-Meslek Liselerinde. Görevli Öğretmenlerde Tükenmişlik Durumu Araştırması. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 55(1), 51-62.
  • Dorman, J. P. (2003a). Testing a model for teacher burnout. Australian Journal of Educational & Developmental Psychology, 3,35-47.
  • Dorman, J. P. (2003b). Relationship between school and classroom environment and teacher burnout: A LISREL analysis. Social Psychology of Education, 6,107-127.
  • Dworkin, A. G., Saha, L. J., & Hill, A. N. (2003). Teacher burnout and perceptions of a democratic school environment. International Education Journal, 4(2), 108-120.
  • Edelwich, J. & Brodsky, A. (1980). Burnout: Stages of disillusionment in the helping professions. New York: Human Sciences Press.
  • Ergin, C. (1992). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması. (Editörler: R. Bayraktar ve İ. Dağ). VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, (ss.143-154). Ankara.
  • Farber, B. A. (1984). Teacher burnout: Assumptions, myths, and issues. Teachers College Record, 86(2), 321-338.
  • Farber, B. A. (2000). Treatment.strategies for different types of teacher burnout. Journal of Clinical Psychology, 56(5), 675-689.
  • Freudenberger, H. J. (1974). Staff burnout. Journal of Social Issues, 1,159-164.
  • Friedman, I. A. (1991). High-and-low-burnout schools: School culture aspects of teacher burnout. Journal of Educational Research, 84(6), 325-333.
  • Friedman, I. A. (1995). Student behavior patterns contributing to teacher burnout. Journal of Educational Research, 88(5), 281-289.
  • Friedman, I. A. (2000). Burnout in teachers: Shattered dreams of impeccable professional performance. Journal of Clinical Psychology, 56(5), 595-606.
  • Friedman, I. A. (2003). Self-efficacy and burnout in teaching: The importance of interpersonal-relations efficacy. Social Psychology of Education, 6,191-215.
  • Friedman, I. A. & Farber, B. A. (1992). Professional self-concept as a predictor of teacher burnout. Journal of Educational Research, 86(1), 28-35.
  • Friedman, I. A. & Lotan, I. (1985). Teacher burnout. Jarusalem: The Henrietta Szold Institute.
  • Girgin, G. (1995). İlkokul Öğretmenlerinde Meslekten Tükenmişliğin Gelişimini Etkileyen Değişkenlerin Analizi ve Bir Model Önerisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
  • Gold, Y. (1984). Burnout: A major problem for the teaching profession. Education, 104(3), 271-274.
  • Gold, Y. (1985). Does teacher burnout begin with student teaching. Education, 105(3), 254-257.
  • Huston, J. (1990). Teacher burnout and effectiveness: A case study. Education, 110(1), 70-78.
  • Iwanicki, E. F. (1983). Toward understanding and alleviating teacher burnout. Theory and Practice, 22(1), 27-32.
  • Kırılmaz, A. Y., Çelen, Ü. ve Sarp, N. (2003). İlköğretimde Çalışan Bir Öğretmen Grubunda Tükenmişlik Durumu Araştırması. İlköğretim-Online, 2(1), 2-9.
  • [Online]: http://www.ilkogretini-online.org.tr
  • Maslach, C. (1982). Burrtout-the cost of caring. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
  • Maslach, C. & Jackson, S. E. (1981). Measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2,1-15.
  • Maslach, C. & Jackson, S. E. (1986). Maslach burnout inventory: Manual. Palo Alto: CA: Consulting Psychologist Press.
  • Murat, M. (2000). Sınıf Öğretmenlerinde 10 YıHıkMeslek Sürecinde Tükenmişliğin Gelişiminin Haritalanması ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
  • Pehlivan Aydın, İ. (2002). İş Yaşamında Stres. (2.baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Pines, A. M. (2002). Teacher burnout: A psychodynamic existential perspective. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 8(2), 121-140.
  • Rottier, J., Kelly, W., & Tomhave, W. K. (1984). Teacher burnout-small and rural school style. Education, 104(1), 72-79.
  • Salanova, M., Peiro, J. M., & Schaufeli, W. B. (2002). Self-efficacy specifity and burnout among information technology workers: An extension of the job demand-control model. European Journal of Work and Organizational Psychology, 11(1), 1-25.
  • Salanova, M. & Schaufeli, W. B. (2000). Exposure to information technology and its relation to burnout. Behaviour & Information Technology, 19(5), 385-392.
  • Savicki, V. & Cooley, E. J. (1982). Implications of burnout research and theory for counselor educators. The Personnel and Guidance Journal, 60(7), 415-119.
  • Seidman, S. A. (1985). "The relationship between teacher burnout and media utilization". Paper presented at the annual meeting of the Association for Educational Communications and Technology. (ERIC Document Reproduction Service No:ED256334).
  • Schwab, R. L. & Iwanicki, E. F. (1982). Perceived role conflict, role ambiguity, and teacher burnout. Educational Administration Quarterly, 18, 60-74.
  • Schwarzer, R., Schmitz, G. S., & Tang, C. (2000). Teacher burnout in Hong Kong and Germany: A cross-cultural validation of the Maslach burnout inventory. Anxiety, Stress, and Coping, 23,309-326.
  • Sucuoğlu, B. ve Kuloğlu, N. (1996). Özürlü Çocuklarla Çalışan Öğretmenlerde Tükenmişliğin Değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 10(36), 44-60.
  • Tatar, M. & Horenczyk, G. (2003). Diversity-related burnout among teachers. Teaching and Teacher Education, 29,397-408.
  • Weisberg, J. & Sagie, A. (1999). Teachers' physical, mental, and emotional burnout: Impact on intention to quit. The Journal of Psychology, 233(3), 333-339.
  • Whiteman, J. L., Young, J. C, & Fisher, M. L. (1985). Teacher burnout and the perception of student behaviour. Education, 105(1), 299-305.
APA DERYAKULU D (2005). Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. , 35 - 53.
Chicago DERYAKULU Deniz Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. (2005): 35 - 53.
MLA DERYAKULU Deniz Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. , 2005, ss.35 - 53.
AMA DERYAKULU D Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. . 2005; 35 - 53.
Vancouver DERYAKULU D Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. . 2005; 35 - 53.
IEEE DERYAKULU D "Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi." , ss.35 - 53, 2005.
ISNAD DERYAKULU, Deniz. "Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi". (2005), 35-53.
APA DERYAKULU D (2005). Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 0(19), 35 - 53.
Chicago DERYAKULU Deniz Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research 0, no.19 (2005): 35 - 53.
MLA DERYAKULU Deniz Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research, vol.0, no.19, 2005, ss.35 - 53.
AMA DERYAKULU D Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research. 2005; 0(19): 35 - 53.
Vancouver DERYAKULU D Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research. 2005; 0(19): 35 - 53.
IEEE DERYAKULU D "Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi." Eurasian Journal of Educational Research, 0, ss.35 - 53, 2005.
ISNAD DERYAKULU, Deniz. "Bilgisayar Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi". Eurasian Journal of Educational Research 19 (2005), 35-53.