Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik

Yıl: 2021 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 63 - 108 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24955/ilef.798007 İndeks Tarihi: 21-11-2021

Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik

Öz:
Bu makalede, Türkiye popüler basınında Covid-19 salgını hakkındaki haberler, Teun van Dijk’ın eleştirel söylem çözümlemesi modeli ile incelenmektedir. Makalenin problematiği, popüler basının Covid-19 haberciliğinin, okuyucularını bu yeni küresel kriz konusunda bilgilendirmekten çok yerleşik habercilik pratikleri ve ideolojik yönelimleri yeniden üretmesi üzerine kuruludur. Bu problematik, iki teorik izlek çerçevesinde tartışılmıştır. İlk izlek haber teorisidir: ana akım haberciliğin, üretim pratikleri ve söylemsel niteliği itibariyle, içermesi gereken yeni bilgiyi dışladığı öne sürülmüştür. İkincisi ise milliyetçi ideoloji izleğidir: Covid-19 konusundaki haberciliğin, okuyucularını etkin ve politik bir vatandaşlığın ihtiyaç duyduğu bilgilerle donatmak yerine, banal bir milliyetçiliğin retorik üretiminden ibaret olduğunu savunur. Bu kuramsal çerçeveyle, popüler basının bir örneği olarak Sabah gazetesinin, Türkiye’de ilk Covid-19 hastasının tespit edilmesinden sonra bir aylık dönemindeki tüm Covid-19 konulu haberleri analiz edilmiştir. van Dijk’ın makro ve mikro yapılarını betimleyen bir tablo aracılığıyla derlenen bulgular, modeldeki retorik analizi odağa alarak incelenmiştir. Buna göre haberlerin, Covid-19 fenomenini, millet olmanın belli türde vurgulanması ve milliyetçiliğin bir bayrak gibi dalgalandırılması için bir vesileye indirgendiği gözlenmiştir. Popüler basında Covid-19 haberlerinin, okuyucusuna kapitalist ulusal toplumların karşı karşıya kaldığı toplumsal ve ekonomik kriz karşısında yeni politikaları geliştirmek için gerekli yeni bilgileri sunmaktan çok, banal bir şekilde, “biz” (bizim milletimiz) ve “onları” (Batılı öteki milletleri) tanımlama ve konumlandırma retoriğinden ibaret hale geldiği söylenebilir.
Anahtar Kelime:

Covid-19 News in the Turkish Popular Press: New-Type Coronavirus, Old-Type Banal Nationalism

Öz:
This paper examines the Turkish popular press’s early coverage of the Covid-19 pandemic. The problematic ofthe article centers on how Covid-19 news in the popular press reproduces traditional reporting practices andideological orientations rather than informing readers about this new global crisis. This problematic is discussedin two theoretical tracks. The first is news theory: it is argued that mainstream journalism’s production practicesand discursive nature lead it to exclude the new knowledge it is supposed to contain. The second is nationalistideology: it is argued that reporting on Covid-19 rhetorically reproduces banal nationalism rather than equippingreaders with the knowledge needed for an effective and political citizenry. Using this framework, I employed acritical discourse analysis model to examine all the news about Covid-19 in the daily newspaper Sabah, which Itreat as representative of the Turkish popular press, during the month after the first Covid-19 patient was an nounced in Turkey. I summarize the examples relevant to the article’s problematic in a table using the macro andmicro structures of van Dijk’s model, and I use the rhetorical analysis component of that model to evaluate thefindings. I observe that the Covid-19 pandemic was reduced to a banal national story in the popular press, withan emphasis on being a certain kind of nation and flag-waving nationalism. The popular press used Covid-19as a rhetorical device to define and position “us” (Turks) and “them” (other Western nations) rather than provid ing readers with the new information necessary to develop policies to address the social and economic crisescapitalist nations faced during the pandemic.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alankuş Kural, Sevda. 1995. “Türkiye’de medya, hegemonya ve ötekinin temsili”. Toplum ve Bilim 67: 76–110.
  • Berger, Asa Arthur. 2012. Kültür Eleştirisi Kültürel Kavramlara Giriş. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
  • Billig, Michael. 2002. Banal Milliyetçilik. Editör Cem Şişkolar. İstanbul: Gelenek Yayıncılık.
  • Binark, Mutlu. 2004. “Kosova’ya İnsani Yardım Operasyonu’nun (1999) Türk Gazetelerinde Sunumu ve Ulusal Söylenlerin Dolaşımı”. Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi içinde, editör Çiler Dursun, 289–303. Ankara: Elips Kitap.
  • Boztepe, Veli. 2017. “Televizyon Haberlerinde Suriyeli Mültecilerin Temsili”. İlef Dergisi 4 (1): 91–122. https://doi.org/10.24955/ilef.312831.
  • Bruck, Peter A. 1992. “Crisis as Spectacle: Tabloid News and the Politics of Outrage”. Media, Crisis and Democracy: Mass Communication and the Disruption of Social Order içinde, editör M. Raboy ve B. Dagenais, 108–19. London: Sage.
  • Çomu, Tuğrul, ve Islam Halaiqa. 2014. “Web İçeriklerinin Metin Temelli Çözümlemesi”. Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri içinde, editör Mutlu Binark, 26–87. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Curran, James, ve Colin Sparks. 1999. “Basın ve Popüler Kültür”. Popüler Kültür ve İktidar içinde, editör Nazife Güngör, 439–67. Ankara.
  • Daley, Patrick, ve Dan O’Neill. 1991. “‘Sad Is Too Mild a Word’: Press Coverage of the Exxon Valdez Oil Spill”. Journal of Communication 41 (4). https://doi. org/10.1111/j.1460-2466.1991.tb02330.x.
  • Davies, Matt. 2008. “Oppositions in news discourse: The ideological construction of us and them in the British press”. Yayımlanmamış doktora tezi.University of Huddersfield, UK. http://eprints.hud.ac.uk/id/eprint/8352/1/mdaviesfinalthesis.pdf.
  • Dijk, Teun A. van. 1983. “Discourse Analysis: Its Development and Application to the Structure of News”. Journal of Communication 33 (2): 20–43. https://doi. org/10.1111/j.1460-2466.1983.tb02386.x.
  • Dijk, Teun A. van. 1988a. News Analysis: Case Studies of International and National News in the Press. Hillsday New Jersey: Lawrence Erlmaum Associates Pub.
  • Dijk, Teun A. van. 1988b. News As Discourse. Hillsday New Jersey: Lawrence Erlmaum Associates Pub.
  • Dijk, Teun A. van. 1998. “Opinions and Ideologies in the Press”. Approaches to Media Discourse içinde, editör Allan Bell ve Peter Garrett, 21–63. Oxford: Blackwell Publishing.
  • Doğanay, Ülkü ve Hatice Çoban Keneş. 2016. “Yazılı Basında Suriyeli ‘Mülteciler’: Ayrımcı Söylemlerin Rasyonel ve Duygusal Gerekçelerinin İnşası”. Mülkiye Dergisi.
  • Doğanay, Ülkü ve Halise Karaaslan Şanlı. 2010. “Söylemlerin Olağanlaştırılması: Habertürk Gazetesinin ‘Sıradan Bir Gün’deki Haberleri Üzerine Bir İnceleme”. Kültür ve İletişim 14 (December): 41–70.
  • Durna, Tezcan ve Çağla Kubilay. 2010. “Söylem Kuramları ve Eleştirel Söylem Çözümlemeleri”. Içinde Medyadan Söylemler, editör Tezcan Durna, 47–82. İstanbul: Libra Kitap.
  • Dursun, Çiler. 1998. “İşçi Sınıfı Kimliğinin Medyada Temsiliyeti: 1970- 1997”. Toplum ve Bilim 78: 210–43.
  • Dursun, Çiler. 2004. “Haberde ‘Gerçekliğin İnşa Edilmesi’ Ne Demektir?” Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi içinde, editör Çiler Dursun, 37–66. Ankara: Elips Kitap.
  • Entman, Robert M. 2004. Projections of Power: Framing News, Public Opinion, and U.S. Foreign Policy. Projections of Power. Chicago: University of Chicago Press.
  • Erdoğan, Murat, Yudum Kavukçuer, ve Tuğçe Çetinkaya. 2017. “Türkiye’de Yaşayan Suriyeli Mültecilere Yönelik Medya Algısı”. Liberal Perspektif ve Analiz 5, Ankara: Özgürlük Araştırmaları Derneği. https://mmuraterdogan.files.wordpress.com/2016/06/oad_ c2lgwsk.pdf.
  • Ertan Keskin, Zerrin. 2004. “Türkiye’de Haber İncelemelerinde van Dijk Yöntemi”. Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi içinde, editör Çiler Dursun, 391–405. Ankara: Elips Kitap.
  • Gans, Herbert J. 1979. Deciding What’s News. New York: Pantheon Books.
  • Gencel Bek, Mine. 2004. “Medya ve Avrupa Birliği’nin Temsili: Türkiye’nin AB Adaylığının Basındaki Sunumunun Analizi”. Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi içinde, editör Çiler Dursun, 225–58. Ankara: Elips Kitap.
  • Hall, Stuart. 1999. “İdeolojinin Yeninden Keşfi: Medya Çalışmalarında Baskı Altında Tutulanın Geri Dönüşü”. Medya iktidar İdeoloji içinde, editör Mehmet Küçük, 77–127. Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
  • Harding, Robert. 2006. “Historical representations of aboriginal people in the Canadian news media”. Discourse and Society 17 (2): 205-235. https://doi. org/10.1177/0957926506058059.
  • Hart, Christopher. 2010. Critical Discourse Analysis and Cognitive Science: New Perspectives on Immigration Discourse. Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/9780230299009.
  • Henry, William A. 1981. “News as Entertainment: The Search for Dramatic Unity”. What’s News: The media in American Society içinde, editör Elie Abel, 133–58. San Francisco, CA: Institute for Contemporary Studies.
  • Herman, Edward S., ve Noam Chomsky. 1988. “Manufacturing consent: A propaganda model”. Manufacturing Consent. Pantheon Books.
  • Hongladarom, K. 2002. “Discourse about them: Construction of ethnic identities in Thai print media”. Us and Others: Social Identities Across Languages, Discourses and Cultures içinde, editör Anna Duszak, 321–39. Amsterdam: John Benjamins.
  • Huang, Ying ve Shahira Fahmy. 2011. “Symbols of Nationalism or Symbols of Repression? The Visual Framing of the 2008 Olympic Torch Relay in U.S. & Chinese Dailies”. Sixty-First International Communication Association, May 25 içinde. Boston, MA. https://docplayer. net/9938148-1100-ica-virtual-online-conference-23-may-10-june-2011-monday-08-00-23- 00-online-conference-overlay.html.
  • İnal, Ayşe. 1996. Haberi Okumak. İstanbul: Temuçin Yayınları.
  • İnal, Ayşe. 2010. “Tabloid Habercilik”. Televizyon Haberciliğinde Etik içinde, editör Bülent Çaplı ve Hakan Tuncel, 163–78. Ankara: AU İLEF.
  • Jannepally, Hariwardhan Reddy. 2010. “The 2008 Mumbai Attack and Press Nationalism: A Content Analysis of Coverage in the New York Times, Times of London, Dawn, and the Hindu”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ohio University. https://etd.ohiolink. edu/!etd.send_file?accession=ohiou1283534128&disposition.
  • Köker, Eser, ve Ülkü Doğanay. 2010. Irkçı Değilim Ama Yazılı Basında Irkçı Ayrımcı Söylemler. Ankara: İnsan Hakları Ortak Platformu.
  • Köse, Aynur, ve Mustafa Yilmaz. 2012. “Flagging Turkishness: The reproduction of banal nationalism in the Turkish press”. The Journal of Nationalism and Ethnicity 40 (6):909-925. https://doi.org/10.1080/00905992.2012.742495.
  • Kristeva, Julia. 1991. Strangers to Ourselves. Hemel Hempstead: Harvester Wheatsheaf.
  • Kubilay, Çağla. 2010. İslamcı Söylemde Kamusal Alan ve Türban Tartışmaları. İstanbul: Libra Kitap.
  • Lou, Chen, Carson B. Wagner, ve Hong Cheng. 2016. “Press nationalism emerges in pollution disaster reporting”. Newspaper Research Journal 37 (2): 124-137. https://doi. org/10.1177/0739532916648958.
  • Luke, Timothy W. 1987. “Chernobyl: The packaging of transnational ecological disaster”. Critical Studies in Mass Communication 4 (4): 351-375. https://doi. org/10.1080/15295038709360145.
  • Mao, Zhifei. 2014. “Cosmopolitanism and global risk: News framing of the asian financial crisis and the European debt crisis”. International Journal of Communication 8: 1029-48.
  • Molek-Kozakowska, K. 2011. “The evil empire returns? A critical analysis of stereotypes of Russia in British and American press coverage of the Georgian crisis”. Us and Them – Them and Us: Constructions of the Other in Cultural Stereotypes – Perceptions, Challenges, Meanings içinde, editör A. Gonerko-Frej, M. Sokół, J Witkowska, ve U Zagratzki, 473– 490. Aachen: Shaker Verlag.
  • Nye, Joseph S. 1999. “Redefining the National Interest”. Foreign Affairs, July/August 1999. https://doi.org/10.2307/20049361.
  • Özer, Ömer. 2015. “Teun Adrian Van Dijk Örneğinde Eleştirel Söylem Çözümlemesi”. İletişim Çalışmalarında Yöntemler içinde, editör Besim Yıldırım, 197–286. Konya: LiteraTürk.
  • Özkırımlı, Umut. 2015. Milliyetçilik Kuramları Eleştirel Bir Bakış. 5. baskı. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
  • Park, Robert E. 1940. “News as a Form of Knowledge: A Chapter in the Sociology of Knowledge”. American Journal of Sociology 45 (5): 669-686. https://doi. org/10.1086/218445.
  • Riegel, O. W. 1938. “Nationalism in Press, Radio and Cinema”. American Sociological Review 3 (4): 510-15. https://doi.org/10.2307/2083898.
  • Schudson, Michael. 1997. “Haber Üretiminin Sosyolojisi”. A. Ü. İletişim Fakültesi Yıllık 7 içinde, editörler Abdurezak Altun ve Meltem Ağduk Gevrek, 135-167. Ankara: AÜ İLEF.
  • Şen, Fulya. 2017. “Bir ‘Öteki’ Olarak Mülteciler: Suriyeli Mültecilerin Anaakım ve Alternatif Medyada Temsili”. Atatürk İletişim Dergisi, 12: 27–42. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ atauniiletisim/issue/32754/374537.
  • Shoemaker, Pamela J., ve Stephen D. Reese. 1996. Mediating the Message: Theories of Influences on Mass Media Content. New York: Longman.
  • Sönmez, Mustafa. 2013. Medya, Kültür, Para ve İstanbul İktidarı. İstanbul: Yordam Kitap.
  • Sowinńska, Agnieszka, ve Tatiana Dubrovskaya. 2012. “Discursive construction and transformation of ‘us’ and ‘them’ categories in the newspaper coverage on the US antiballistic missile system: Polish versus Russian view”. Discourse and Communication 6 (4): 449-468. https://doi.org/10.1177/1750481312457521.
  • Tajfel, Henri. 1981. Human groups and social categories. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Taş, Oğuzhan, ve Tuğba Taş. 2018. “Post-Hakikat Çağında Sosyal Medyada Yalan Haber ve Suriyeli Mülteciler Sorunu”. Galatasaray Üniversitesi İleti-ş-im Dergisi 29: 183-208. https://doi.org/10.16878/gsuilet.500943.
  • Tokdoğan, Nagehan. 2018. Yeni Osmanlıcılık Hınç, Nostalji ve Narsisizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Ülkü, Güler. 2004. “Söylem Çözümlemesinde Yöntem Sorunu ve Van Dijk Yöntemi”. Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi içinde, editör Çiler Dursun, 371–89. Ankara: Elips Kitap.
  • Wodak, Ruth, Rudolf de Cillia, Martin Reisigl, Karin Liebhart, Angelika Hirsch, Richard Mitten, ve J. W. Unger. 2009. “The discursive construction of national identity.” Discourse & Society 10 (2): 149–73. https://doi.org/10.1177/0957926599010002002.
  • Yang, Jin. 2003. “Framing the NATO Air Strikes on Kosovo Across Countries: Comparison of Chinese and US Newspaper Coverage”. Gazette (Leiden, Netherlands) 65 (3): 231-249. https://doi.org/10.1177/0016549203065003002.
  • Yumul, Arus, ve Umut Özkırımlı. 2000. “Reproducing the nation: ‘banal nationalism’ in the Turkish press”. Media, Culture and Society 22 (6): 787–804. https://doi. org/10.1177/016344300022006005.
APA SARI E (2021). Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik. , 63 - 108. 10.24955/ilef.798007
Chicago SARI Engin Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik. (2021): 63 - 108. 10.24955/ilef.798007
MLA SARI Engin Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik. , 2021, ss.63 - 108. 10.24955/ilef.798007
AMA SARI E Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik. . 2021; 63 - 108. 10.24955/ilef.798007
Vancouver SARI E Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik. . 2021; 63 - 108. 10.24955/ilef.798007
IEEE SARI E "Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik." , ss.63 - 108, 2021. 10.24955/ilef.798007
ISNAD SARI, Engin. "Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik". (2021), 63-108. https://doi.org/10.24955/ilef.798007
APA SARI E (2021). Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik. Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi, 8(1), 63 - 108. 10.24955/ilef.798007
Chicago SARI Engin Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik. Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi 8, no.1 (2021): 63 - 108. 10.24955/ilef.798007
MLA SARI Engin Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik. Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi, vol.8, no.1, 2021, ss.63 - 108. 10.24955/ilef.798007
AMA SARI E Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik. Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi. 2021; 8(1): 63 - 108. 10.24955/ilef.798007
Vancouver SARI E Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik. Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi. 2021; 8(1): 63 - 108. 10.24955/ilef.798007
IEEE SARI E "Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik." Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi, 8, ss.63 - 108, 2021. 10.24955/ilef.798007
ISNAD SARI, Engin. "Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik". Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi 8/1 (2021), 63-108. https://doi.org/10.24955/ilef.798007