Yıl: 2021 Cilt: 7 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 973 - 992 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31592/aeusbed.907768 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri

Öz:
Bu araştırmanın amacı ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeylerini tespit etmektir. Tarama modelinde doküman incelemesi ile gerçekleştirilen araştırmanın örneklemini Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları tarafından 9, 10, 11 ve 12. sınıf düzeyleri için hazırlanan kitaplardaki 40’ı öyküleyici, 36’sı bilgilendirici türde olmak üzere toplam 76 metin oluşturmuştur. Şiir ve tiyatro türündeki metinlerin dâhil edilmediği araştırmada örneklemde yer alan metinlerin okunabilirlik düzeyleri Ateşman (1997) ve Çetinkaya-Uzun (2010) okunabilirlik formüllerine göre incelenmiştir. Ulaşılan bulgulara göre Ateşman formülünden hareketle incelenen öyküleyici metinlerde 9. sınıfta “kolay” ve “orta güçlükte” metinler eşit sayıdayken 10. sınıfta “orta güçlükte”, 11 ve 12. sınıfta “kolay” metinlerin ağırlıkta olduğu; bilgilendirici metinlerde ise bütün sınıf seviyelerinde “orta güçlükte” metinlere daha fazla yer verildiği belirlenmiştir. Çetinkaya-Uzun formülüne göre bütün sınıf düzeylerinde hem öyküleyici hem de bilgilendirici metinlerde “eğitsel” düzeyin öne çıktığı tespit edilmiştir. Metinlerin ortalama kelime ve cümle uzunluklarına bakıldığında bilgilendirici metinlerin öyküleyici metinlere göre daha uzun kelime ve cümlelere sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Ateşman formülüne göre örneklemdeki öyküleyici metinlerin %55’i “kolay”, bilgilendirici metinlerin %56’sı “orta güçlükte” düzeydeyken Çetinkaya-Uzun formülüne göre öyküleyici metinlerin %83’ünün, bilgilendirici metinlerin ise %66’sının “eğitsel” düzeyde olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelime: metin Türk dili ve edebiyatı okunabilirlik okunabilirlik düzeyi

Readability Levels of Texts in Turkish Language and Literature Textbooks

Öz:
The aim of this study is to determine the readability levels of the texts in high school Turkish Language and Literature textbooks. The sample of the study, which was carried out as a document analysis in the survey model, was composed of a total of 76 texts, 40 of which were narrative and 36 were informative, taken from the books prepared by the Ministry of National Education Publications for the 9th, 10th, 11th and 12th-grade levels. The readability levels of the texts in the sample were examined according to the readability formulas of Ateşman (1997) and Çetinkaya-Uzun (2010) in the study, which did not include poetry and theatre texts. According to the findings, in the narrative texts analysed based on the Ateşman formula, there were equal numbers of "easy" and "medium difficulty" texts in the 9th grade, whereas "medium difficulty" texts in the 10th grade, and "easy" level texts in the 11th and 12th grade were the majority. It was also determined that the informative texts included more "medium difficulty" texts at all grade levels. According to the ÇetinkayaUzun formula, it was determined that the "educational" level stands out in both narrative and informative texts at all grade levels. When the average word and sentence lengths of the texts were examined, it was found that the informative texts had longer words and sentences than the narrative texts. According to the Ateşman formula, 55% of the narrative texts in the sample were "easy," and 56% of the informative texts were "medium difficulty" level. Additionally, according to the Çetinkaya-Uzun formula, 83% of the narrative texts and 66% of the informative texts were at the "educational" level.
Anahtar Kelime: text readability

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
APA KEMİKSİZ Ö (2021). Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri. , 973 - 992. 10.31592/aeusbed.907768
Chicago KEMİKSİZ ÖMER Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri. (2021): 973 - 992. 10.31592/aeusbed.907768
MLA KEMİKSİZ ÖMER Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri. , 2021, ss.973 - 992. 10.31592/aeusbed.907768
AMA KEMİKSİZ Ö Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri. . 2021; 973 - 992. 10.31592/aeusbed.907768
Vancouver KEMİKSİZ Ö Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri. . 2021; 973 - 992. 10.31592/aeusbed.907768
IEEE KEMİKSİZ Ö "Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri." , ss.973 - 992, 2021. 10.31592/aeusbed.907768
ISNAD KEMİKSİZ, ÖMER. "Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri". (2021), 973-992. https://doi.org/10.31592/aeusbed.907768
APA KEMİKSİZ Ö (2021). Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(3), 973 - 992. 10.31592/aeusbed.907768
Chicago KEMİKSİZ ÖMER Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7, no.3 (2021): 973 - 992. 10.31592/aeusbed.907768
MLA KEMİKSİZ ÖMER Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.7, no.3, 2021, ss.973 - 992. 10.31592/aeusbed.907768
AMA KEMİKSİZ Ö Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2021; 7(3): 973 - 992. 10.31592/aeusbed.907768
Vancouver KEMİKSİZ Ö Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2021; 7(3): 973 - 992. 10.31592/aeusbed.907768
IEEE KEMİKSİZ Ö "Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri." Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, ss.973 - 992, 2021. 10.31592/aeusbed.907768
ISNAD KEMİKSİZ, ÖMER. "Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri". Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7/3 (2021), 973-992. https://doi.org/10.31592/aeusbed.907768