Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki
Yıl: 2020 Cilt: 15 Sayı: 6 Sayfa Aralığı: 79 - 94 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7827/TurkishStudies.43882 İndeks Tarihi: 20-12-2021
Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki
Öz: Bu çalışmanın amacı; son günlerde tüm dünyayı etkisi altına alan ve hızlı bir şekilde yayılan COVID-19salgını sürecinde Türkiye’de yaşayan bireylerin sosyodemografik özellikleri ile psikolojik sağlamlıkları vekaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışmanın evrenini, Türkiye’nin çeşitli illerindeyaşamakta olan, yaşları 15 ile 72 arasında değişen 525 birey oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, bilimselaraştırma onayı ve etik kurul onayı alınmıştır. Katılımcılara tesadüfi örnekleme yoluyla, elektronik tabanlıanket yöntemiyle (Google Forms aracılığıyla) ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak; kişisel bilgi formu,Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (KPSÖ) ve Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) kullanılmıştır. Spearmankorelasyon analizi, katılımcıların psikolojik sağlamlıkları arttıkça anksiyetelerinin düştüğünü göstermektedir( r= -0.453, p<0.01). Katılımcıların COVID-19’a yakalanabilme algısı arttıkça anksiyeteleri artmaktadır (r = 0.177, p<0.01). Ayrıca psikolojik sağlamlık arttıkça önleyici davranışları da artmaktadır (r = 0.103, p<0.01).Katılımcıların %95.8’inin salgın sürecinde ellerini daha sık yıkamaya başladıkları, %93.7’sinin elsıkışmaktan kaçındığı öğrenilmiştir. Salgın sürecine dair ekonomik endişesi olan grubun (%77.7) kaygıdüzeyleri anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur (p = 0.002). Gerçekleştirilen analizler sonucundakatılımcıların psikolojik sağlamlık düzeyi arttıkça kaygı düzeylerinin azaldığı sonucuna ulaşılmıştır.Katılımcıların COVID-19’a yakalanacağı ihtimali yönündeki algısı arttıkça kaygılarının da arttığı tespitedilmiştir. COVID-19 pandemisinde kadınların erkeklere göre kaygı düzeylerinin daha yüksek olduğugörülmüş ve kadınların psikolojik sağlamlık düzeylerinin daha düşük olduğu bulgulanmıştır. Öte yandan;evde yaşayan kişi sayısı, katılımcıların evli ya da bekar olma durumu, eğitim düzeyleri ve yaşadıkları ilinkatılımcıların kaygı ve psikolojik sağlamlık düzeylerini etkilemediği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: Relationship Between Sociodemographic Characteristics, Psychological Resilience and Anxiety Levels in the Coronavirus (COVID-19) Outbreak
Öz: In recent days, the whole world is under the influence of the quickly spreading Covid-19. The aimof this study is to analyze the effect this highly infectious disease on individuals living in Turkey. This wasachieved by focusing on the relationship between the participants’ psychological resilience and anxiety levelsand also their socio-demographic characteristics. The study sample consisted of 525 individuals with agesranging between 15 and 72, who live in various provinces of Turkey. Ethics committee approval andscientific research approval were obtained. Participants were reached through random sampling, via anelectronic-based survey method (Google Forms). As a data collection tool; a personal information form,Short Psychological Resilience Scale (KPSÖ) and Beck Anxiety Inventory (BAI) were used. The Spearmancorrelation analysis showed that anxiety decreases as the psychological resilience of the participantsincreases (r = -0.453, p<0.01). As the participants' perception of possibility to catch COVID-19 increases,their anxiety increases (r = 0.177, p<0.01). In addition, as psychological resilience increases, preventivebehavior also increases (r = 0.103, p<0.01). It was learned that 95.8% of the participants started to wash theirhands more frequently during the epidemic period and 93.7% of them avoided shaking hands. The anxietylevels of the group (77.7%) with economic concerns regarding the epidemic process were significantly higher(p = 0.002). As a result, it was concluded that anxiety levels decreased as the psychological resilience level of the participants increased. As the participants' perception of the possibility of getting COVID-19 increased, itwas found that their anxiety increased. In the COVID-19 pandemic, women had higher anxiety levels thanmen and it was found that women had a lower level of psychological resilience. On the other hand; it hasbeen determined that the number of people living at home, participants' being married or single, theireducation level and the province they live in didn’t affect the anxiety and psychological resilience levels ofthe participants.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alakara Özcan, G. (2018). Afetlerde psikososyal destek hizmetlerinin AFAD’da çalışan sosyal çalışmacılar tarafından değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Hacettepe Üniversitesi. http://hdl.handle.net/11655/5105
- Ankaralı, H., Ankaralı, S., & Erarslan, N. (2020). COVID-19, SARS-CoV2, enfeksiyonu: Güncel epidemiyolojik analiz ve hastalık seyrinin modellemesi. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi; 25(1), 1-22. https://doi.org/10.21673/anadoluklin.707038
- Bag, M. (2020). Dünya’da Covid-19: Salgının ilk 100 gününde yaşananlar, ilk nerede ortaya çıktı? Nasıl yayıldı? Euronews. https://tr.euronews.com
- Beck, A. T., Epstein, N., Brown, G., & Steer, R. A. (1988). An inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties. Journal of consulting and clinical psychology, 56(6), 893-897. https://doi.org/10.1037/0022-006X.56.6.893
- Blascovich, J. J., & Katkin, E. S. (Eds.) (1993). Cardiovascular reactivity to psychological stress & disease. American Psychological Association.
- Bonanno, G. A., Ho, S.M.Y., Chan, J.C.K., Kwong, R.S.Y., Cheung, C.K.Y., Wong, C.P.Y. ve Wong, V.C.W. (2008). Psychological resilience and dysfunction among hospitalized survivors of the sars epidemic in hong kong: a latent class approach. Health Psychology Copyright, 27(5): 659– 667. https://doi.org/10.1037/0278-6133.27.5.659
- Budak, F., & Korkmaz, Ş. (2020). COVID-19 Pandemi sürecine yönelik genel bir değerlendirme: Türkiye örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, 62-79.
- Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri Analizi El Kitabı. Pegem A Yayıncılık.
- Carver, C. S. (1998). Resilience and thriving: Issues, models, and linkages. Journal of Social Issues, 54(2), 245-266.
- Çiçek, B., & Almalı, V. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde kaygı öz-yeterlilik ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişki: Özel sektör ve kamu çalışanları karşılaştırması. Turkish Studies, 15(4), 241-260. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43492
- Çölgeçen, Y., & Çölgeçen, H. (2020). Covid-19 pandemisine bağlı yaşanan kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi: Türkiye örneği. Turkish Studies, 15(4), 261-275. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44399
- Doğan, T. (2015). Kısa psikolojik sağlamlık ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102. https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/kisa-psikolojik-saglamlik-olcegi-toad.pdf
- Ekiz, T., Ilıman, E., & Dönmez, E. (2020). Bireylerin sağlık anksiyetesi düzeyleri ile COVID-19 salgını kontrol algısının karşılaştırılması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6(1), 139-154.
- Fredrickson, B. L. (1998). What good are positive emotions? Review of General Psychology, 2(3), 300-319. https://doi.org/10.1037/1089-2680.2.3.300
- Fredrickson, B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-andbuild theory of positive emotions. American psychologist, 56(3), 218-226. https://doi.org/10.1037/0003-066X.56.3.218
- Geçtan, E. (2012). Psikodinamik psikiyatri ve normaldışı davranışlar. (20. ed.). Metis Yayınları.
- Göksu, Ö., & Kumcağız, H. (2020). Covid-19 salgınında bireylerde algılanan stres düzeyi ve kaygı düzeyleri. Turkish Studies, 15(4), 463-479. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44397
- Holland, K. (2019) Everything you need to know about anxiety. Healthline (cited 2020 April 18). https://www.healthline.com/health/anxiety
- IFRC. (2009). Community-Based Psychosocial Support. Denmark: International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies. https://pscentre.org/?resource=community-basedpsyhosocial-support-trainers-book-english
- Karcıoğlu, Ö. (2020). Coronavirüs nedir, nasıl korunabiliriz? Anka Tıp Dergisi, 2(1), 66-71.
- Lotfi, S., & Başcıllar, M. (2017). Travma sonrası stres bozukluğu ve sosyal hizmet. IGUSABDER, 3, 275-86. https://hdl.handle.net/11363/604
- Manav, F. (2011). Kaygı kavramı. Toplum Bilimleri Dergisi, 5(9), 201-11.
- Öz, F., & Bahadır Yılmaz, E. (2009). Ruh sağlığının korunmasında önemli bir kavram: Psikolojik sağlamlık. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 16(3), 82-89. http://www.hacettepehemsirelikdergisi.org/pdf/pdf_HHD_87.pdf
- Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., & Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: assessing the ability to bounce back. International journal of behavioral medicine, 15(3), 194-200. https://doi.org/10.1080/10705500802222972
- Tugade, M. M., Fredrickson, B. L., & Feldman Barrett, L. (2004). Psychological resilience and positive emotional granularity: Examining the benefits of positive emotions on coping and health. Journal of Personality, 72(6), 1161-1190. https://doi.org/10.1111/j.1467- 6494.2004.00294.x
- Ulusoy, M., Şahin, N, Erkman, H. (1998). Turkish version of The Beck Anxiety Inventory: psychometric properties. Journal of Cognitive Psychotherapy: An International Quarterly, 12(2), 28-35.
- Üstün, Ç., & Özçiftçi, S. (2020). COVID-19 pandemisinin sosyal yaşam ve etik düzlem üzerine etkileri: Bir değerlendirme çalışması. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25(1), 142- 153.
- World Health Organization. (2020). Q&A On Coronaviruses (COVID-19). https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses.
- Yıldırım Ş. (2016). Sosyal hizmette krize müdahale yaklaşımının kullanımı. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(4), 481-486. https://dergipark.org.tr/en/pub/cbusbed/issue/26662/272680
| APA | ATAK I, ARTAN T, KARAMAN M, CEBECİ F (2020). Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. , 79 - 94. 10.7827/TurkishStudies.43882 |
| Chicago | ATAK Irmak,ARTAN Taner,KARAMAN Merve,CEBECİ FATİH Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. (2020): 79 - 94. 10.7827/TurkishStudies.43882 |
| MLA | ATAK Irmak,ARTAN Taner,KARAMAN Merve,CEBECİ FATİH Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. , 2020, ss.79 - 94. 10.7827/TurkishStudies.43882 |
| AMA | ATAK I,ARTAN T,KARAMAN M,CEBECİ F Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. . 2020; 79 - 94. 10.7827/TurkishStudies.43882 |
| Vancouver | ATAK I,ARTAN T,KARAMAN M,CEBECİ F Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. . 2020; 79 - 94. 10.7827/TurkishStudies.43882 |
| IEEE | ATAK I,ARTAN T,KARAMAN M,CEBECİ F "Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki." , ss.79 - 94, 2020. 10.7827/TurkishStudies.43882 |
| ISNAD | ATAK, Irmak vd. "Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki". (2020), 79-94. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.43882 |
| APA | ATAK I, ARTAN T, KARAMAN M, CEBECİ F (2020). Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Turkish Studies (Elektronik), 15(6), 79 - 94. 10.7827/TurkishStudies.43882 |
| Chicago | ATAK Irmak,ARTAN Taner,KARAMAN Merve,CEBECİ FATİH Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Turkish Studies (Elektronik) 15, no.6 (2020): 79 - 94. 10.7827/TurkishStudies.43882 |
| MLA | ATAK Irmak,ARTAN Taner,KARAMAN Merve,CEBECİ FATİH Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Turkish Studies (Elektronik), vol.15, no.6, 2020, ss.79 - 94. 10.7827/TurkishStudies.43882 |
| AMA | ATAK I,ARTAN T,KARAMAN M,CEBECİ F Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Turkish Studies (Elektronik). 2020; 15(6): 79 - 94. 10.7827/TurkishStudies.43882 |
| Vancouver | ATAK I,ARTAN T,KARAMAN M,CEBECİ F Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Turkish Studies (Elektronik). 2020; 15(6): 79 - 94. 10.7827/TurkishStudies.43882 |
| IEEE | ATAK I,ARTAN T,KARAMAN M,CEBECİ F "Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki." Turkish Studies (Elektronik), 15, ss.79 - 94, 2020. 10.7827/TurkishStudies.43882 |
| ISNAD | ATAK, Irmak vd. "Koronavirüs (COVID-19) Salgınında Sosyodemografik Özellikler, Psikolojik Sağlamlık veKaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki". Turkish Studies (Elektronik) 15/6 (2020), 79-94. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.43882 |
