Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi
Yıl: 2020 Cilt: 15 Sayı: 6 Sayfa Aralığı: 351 - 389 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7827/TurkishStudies.43904 İndeks Tarihi: 21-12-2021
Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi
Öz: 1 Aralık 2019 tarihinde Çin’in Hubei bölgesinin başkenti olan Vuhan’da ortaya çıkıp hemen hemen tümdünyayı etkisi altına alan korona virüs salgını, sadece bir sağlık sorunu olarak kalmayıp sosyal, ekonomik,siyasi, dini ve kültürel birçok alanda çağımızın en büyük küresel sorunu haline gelmiştir. 11 Mart 2020 günükoronavirüsün tespit edildiği ülkeler arasına Türkiye de katılmış ve o tarihten itibaren virüs salgını ile mücadeleetmek adına pek çok tedbir alınmıştır. Alınan tedbirlerin yanı sıra başta Sağlık Bakanlığı olmak üzere bir çokresmi kurum iletişim çalışmalarına başlamıştır. Gerek geleneksel gerekse sosyal medyada kamu spotlarıyayınlanmaya başlamış, bunu bazı marka ve işletmelerin yaptığı reklamlar izlemiştir. Bu çalışma kapsamında,Türkiye’de ilk koronavirüs vakasının görüldüğünün resmi olarak açıklandığı tarih olan 11 Mart 2020 tarihi ile7 Nisan 2020 tarihleri arasında yayınlanan kamu spotları ve reklamların izleyici üzerindeki etkisi saptanmayaçalışılmıştır. Amaç, izleyicilerin ilk tepkilerini krizin patlat verdiği ilk günlerde sıcağı sıcağına tespit etmekolduğundan googleforms üzerinden tasarlanan anket, 2-7 Nisan 2020 tarihleri arasında online olarakgerçekleştirilmiştir. Aynı nedenle örnekleme sürecinde kolayda örnekleme yöntemi kullanılmış ve anketingerçekleştrildiği son gün olan 7 Nisan’da katılımcı sayısı 263 olarak tespit edilmiştir. Çalışma, MersinÜniveristesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu tarafından incelenmiş ve 26/08/2020-36 etik kurul karartoplantı tarihi ve karar no ile etik yönden uygun bulunmuştur. Verilerin analizinde nonparametrik yöntemlerkullanılmıştır. Analiz sonucunda izleyicilerin kamu spotu ve reklamları izledikten sonra hissettikleriduyguların çoğunlukla olumsuz olduğu ancak bu kamu spotları ve reklamlara yönelik düşünce ve tutumlarınınolumlu olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime: The Effects of Public Service Announcements and Advertisements which Aired in the First Days of Covid-19 Coronovirüs Pandemic
Öz: During the first human cases of COVID-19 were identified in Wuhan, China in December, thepandemic has become the biggest global problem of our time that affects the social, economic, political,religious, and cultural life of all humanity. Since the date, March 11, 2020, the first case in Turkey reported bythe minister of the ministry of health of Turkish Rebuplic, to fight against Covid-19, on the side ofcommunication, public service announcements have started to be broadcast on both traditional and socialmedia. After a while, businesses and brands started to advertise that themed Covid-19. In this study, therational, emotional effects of these public service announcements, and advertisements, which had airedbetween the dates March 11 and April, 7 and the attitudes of audiences toward these, had determined. Aquestionnaire was designed on google forms. Because the aim is to find out the first responses of audiencesjust after the occasion, at the beginning of the Covid-19 pandemic crisis, the questionnaire had conductedonline between the dates April 2 and April 7. Because of the same reason, convenience sampling had used inthe sampling procedure. At the end of the last day, the number of participants reached 263. As a result of theanalysis, it was concluded that the emotions of audiences after watching the public spots and advertisementsto the viewers were negative but the thoughts and attitudes of the participants were generally positive aboutsuch public spots and advertisements.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ataşçi, N. (2018). Televizyonda yayınlanan kamu spotlarının halkı bilgilendirmedeki yeri ve önemi: Konya örneğinde ampirik bir çalışma [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://doi.org/10.33692/avrasyad.628310
- Bambi Yatak (2020, 31 Mart). #HAYATEVESIĞAR [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=571Kvz0buWA
- Baydili, İ. (2020). Covid-19 sürecinde YouTube’daki doktor videolarının WHO ve Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı söylemleri ile karşılaştırılması. Turkish Studies, 15(4), 153- 178. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44188
- Biel, A.L. (2004). “Reklamın azaltılması ve bunun kriz döneminde karlılık ve pazar payına etkisi.” Reklam Nasıl İşe Yarar? Araştırmanın Rolü. (Der.) John Philip Jones. (Çev.) Mustafa Dilber, Didem Ünal Biçicioğlu. Reklamcılık Vakfı Yayınları. 283-293.
- Bingül Ak, B., Türk, A., Ak, R. (2020). Covıd-19 Bağlamında Tarihteki Büyük Salgınlar ve Ekonomik Sonuçları, Turkish Studies, 15(4), 189-200. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44242
- Borzekowski, D. L., Poussaint, A. F. (1999). “Public service announcement perceptions: A quantitative examination of anti-violence messages.” American journal of preventive medicine, 17(3): 181-188.
- Bozkurt, Y. (2020). “Markaların sosyal medyada gündem kullanımı: Gerçek zamanlı reklamlar.” IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 344-365. https://doi.org/10.21733/ibad.668020
- Bozkuş, F. (2018, 23 Eylül). Reklamı kesenler bu dönemde kaybeder. Ekonomist. https://www.ekonomist.com.tr/soylesi/reklami-kesenler-bu-donemde-kaybeder.html
- Bütün, M., Selçuk, M., Akadal, E., Gülseçen, S. (2018). “Kamu spotlarının etkililiği üzerine bir araştırma.” Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 11(2): 273-291. https://doi.org/10.18094/josc.414493
- Casais, Proenca, Casais, B. ve Proença, J. (2012). Inhibitions and implications associated with celebrity participation in health-related social marketing: An exploratory research focused on HIV prevention in Portugal. Health Marketing Quarterly, 29(3), 206. https://doi.org/10.1080/07359683.2012.705642
- Coombs, W.T. (2013). “Parameters for crisis communication.” The Handbook of Crisis Communication. (Ed: W. Timothy Coombs and Sherry J. Holladay). Wiley-Blackwell. 17- 53. https://doi.org/10.1002/9781444314885.ch1
- De Los Salmones, M., Dominguez, R., Herrero, A. (2013). “Communication using celebrities in the non-profit sector, determinants of its effectiveness.”, International Journal of Advertising, 32(1): 101-119. https://doi.org/10.2501/ija-32-1-101-119
- Dillard, J.P., Peck, E. (2000). “Affect and persuasion: Emotional responses to public service announcements.” Communication Research, 27(4): 461–495. https://doi.org/10.1177/009365000027004003
- Dondurucu, Z. B., Çetinkaya, A. (2020). Uluslararası havayolları şirketlerinin Covid-19 salgını sürecinde Instagram’da marka iletişimi stratejilerinin analizi. Turkish Studies, 15(4), 325- 356. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44479
- Duğan, Ö., Şahin, E. (2016). “Organ bağışı kamu spotlarının üniversite öğrencileri üzerinde farkındalık oluşturma düzeyinin incelenmesi.” Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(28/4): 121-146. https://doi.org/10.33437/ksusbd.527548
- Ekinci, H., İzci, F. (2006). “Kriz yönetiminde insan kaynaklarına psikolojik desteğin önemi ve kayseri tekstil sektöründe bir araştırma.” Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12) 2006/2: 39-54. https://doi.org/10.16953/deusbed.62106
- Erol, M. (2020). Koronavirüs salgınında kriz iletişimi. Seta Yayıncılık. https://setav.org/assets/uploads/2020/04/A316.pdf
- Gáti, M., Bauer, A. (2011, May 13-14). The economic approach of advertising and the problem of allocating advertising budgets during a recession [Conference presentation]. Annual Conference on Contemporary Issues in Economy: After the Crisis?, Torun, Poland. https://www.researchgate.net/profile/Mirko_Gati/publication/270959192_The_Economic_ Approach_of_Advertising_and_the_Problem_of_Allocating_Advertising_Budgets_During _a_Recession/links/58eb5acaaca272bd2875d52e/The-Economic-Approach-of-Advertisingand-the-Problem-of-Allocating-Advertising-Budgets-During-a-Recession.pdf
- Glazer, E. L. (2004). The effect of humor on memory and reactance in public service announcements [Unpublished master of arts dissertation]. Michigan State University. https://search.proquest.com/docview/305159886?pq-origsite=gscholar
- Mejova, Y., & Kalimeri, K. (2020). Advertisers jump on coronavirus bandwagon: Politics, news, and business. arXiv preprint arXiv:2003.00923.
- Yücel, O. (2020, 5 Nisan). #Koronavirüs zaman çizelgesi: Ne zaman ortaya çıktı? Nasıl yayıldı? Önemli tarihler nelerdi? Medyascope.TV. https://medyascope.tv/2020/04/05/koronaviruszaman-cizelgesi-ne-zaman-ortaya-cikti-nasil-yayildi-onemli-tarihler-nelerdi/
- T.C. Sağlık Bakanlığı [@saglikbakanligi]. (2020, 23 Ocak). Koronovirüs [Fotoğraf]. Instagram. https://www.instagram.com/p/B7q1VjrHQnH/
- T.C. Sağlık Bakanlığı [@drfahrettinkoca]. (2020, 9 Mart). Sorumluluk büyük, tedbirler çok basit. Lütfen uyalım. Detaylı bilgi için: http://saglik.gov.tr [Retweet]. Twitter. https://twitter.com/drfahrettinkoca/status/1236759904137994240?s=20
- T.C. Sağlık Bakanlığı [@saglikbakanligi]. (2020, 10 Mart). Ellerimizi ne zaman yıkamalıyız? #SağlıkElimizde [Tweet]. Twitter. https://twitter.com/saglikbakanligi/status/1237335724757782528?s=20
- T.C. Sağlık Bakanlığı (2020, 10 Mart). Ellerimizi ne zaman yıkamalıyız? [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=uVEv6ths3DM
- T.C. Sağlık Bakanlığı[@saglikbakanligi]. (2020, 10 Mart). Ellerimizi nasıl yıkamalıyız? #SağlıkElimizde [Tweet]. Twitter. https://twitter.com/saglikbakanligi/status/1237359110464647168?s=20
- T.C. Sağlık Bakanlığı (2020, 11 Mart). Ellerimizi nasıl zaman yıkamalıyız? [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=FY4YazgGQP8
- T.C. Sağlık Bakanlığı (2020, 16 Mart). Yurt Dışından Dönüşlerde 14 Gün Kuralı PAYLAŞIN, Koronavirüsün yayılmasını önleyin. [Video].
- YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=wfH2AjK1tXo
- T.C. Sağlık Bakanlığı (2020, 16 Mart). Koronavirüs Riskinden Korunmak İçin 14 Kural PAYLAŞIN, Koronavirüsün yayılmasını önleyin. [Video].
- YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=a6TTHBnRf1Q
- Turkcell (2020, 24 Mart). #EvdeHayatVar [Video].
- YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=8PgwWc7nHTk
- Türk Dil Kurumu. (2005). Kriz. İçinde Türk Dil Kurumu sözlüğü (10. Baskı, s.1243). https://doi.org/10.1017/s0041977x00076308
- Tekin, M., Öztürk, A. (2010). “Marka iletişiminin kriz dönemlerinde işletme performansına etkisi ve hazır giyim işletmeleri üzerine bir araştırma.” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 13(1-2): 221-240. https://doi.org/10.18506/anemon.624147
- Zalluhoğlu, E. A., Karslı, C., Candemir, A. ve Günay, G. N. (2015). Sosyal pazarlama çerçevesinde kamu spotlarının incelenmesi: Keşifsel bir analiz. 20. [Kongre bildirisi]. 20. Ulusal Pazarlama Kongresi, Eskişehir, Türkiye. http://www.pazarlama.org.tr/upk2015/konferans_dosyalari/bildiriler/53.pdf. https://doi.org/10.17719/jisr.2017.1533
| APA | DAL CANBAZOĞLU A (2020). Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi. , 351 - 389. 10.7827/TurkishStudies.43904 |
| Chicago | DAL CANBAZOĞLU ANIL Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi. (2020): 351 - 389. 10.7827/TurkishStudies.43904 |
| MLA | DAL CANBAZOĞLU ANIL Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi. , 2020, ss.351 - 389. 10.7827/TurkishStudies.43904 |
| AMA | DAL CANBAZOĞLU A Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi. . 2020; 351 - 389. 10.7827/TurkishStudies.43904 |
| Vancouver | DAL CANBAZOĞLU A Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi. . 2020; 351 - 389. 10.7827/TurkishStudies.43904 |
| IEEE | DAL CANBAZOĞLU A "Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi." , ss.351 - 389, 2020. 10.7827/TurkishStudies.43904 |
| ISNAD | DAL CANBAZOĞLU, ANIL. "Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi". (2020), 351-389. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.43904 |
| APA | DAL CANBAZOĞLU A (2020). Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi. Turkish Studies (Elektronik), 15(6), 351 - 389. 10.7827/TurkishStudies.43904 |
| Chicago | DAL CANBAZOĞLU ANIL Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi. Turkish Studies (Elektronik) 15, no.6 (2020): 351 - 389. 10.7827/TurkishStudies.43904 |
| MLA | DAL CANBAZOĞLU ANIL Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi. Turkish Studies (Elektronik), vol.15, no.6, 2020, ss.351 - 389. 10.7827/TurkishStudies.43904 |
| AMA | DAL CANBAZOĞLU A Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi. Turkish Studies (Elektronik). 2020; 15(6): 351 - 389. 10.7827/TurkishStudies.43904 |
| Vancouver | DAL CANBAZOĞLU A Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi. Turkish Studies (Elektronik). 2020; 15(6): 351 - 389. 10.7827/TurkishStudies.43904 |
| IEEE | DAL CANBAZOĞLU A "Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi." Turkish Studies (Elektronik), 15, ss.351 - 389, 2020. 10.7827/TurkishStudies.43904 |
| ISNAD | DAL CANBAZOĞLU, ANIL. "Türkiye’de Covid-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı Vakasının Ortaya Çıktığı ve YayılmayaBaşladığı İlk Günlerde Yayınlanan Kamu Spotu ve Reklamların İzleyici Üzerindeki Etkisi". Turkish Studies (Elektronik) 15/6 (2020), 351-389. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.43904 |
