Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi
Yıl: 2020 Cilt: 4 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 541 - 560 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29023/alanyaakademik.688172 İndeks Tarihi: 07-01-2022
Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi
Öz: Bu araştırma kayırmacılık (nepotizm) algısının, örgütsel muhalefet davranışı üzerinde oynadığı rolü tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini bir kamu yerel yönetim örgütü olan İl Özel İdare Genel Sekreterliklerinde görev yapan çalışanlar oluşturmaktadır. Kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak dijital ortamda gönderilen anket formlarından geri dönen ve incelemeye uygun 173 form incelemeye alınmıştır. Değişkenler arasındaki etkiyi tespit etmek üzere SPSS ve AMOS programlarından yararlanılmıştır. Araştırmada kullanılan değişkenlerin aralarındaki ilişkilerin ve etkilerin test edilmesinde korelasyon ve regresyon analizi kullanılmıştır. Kayırmacılığa ilişkin algıların örgütsel muhalefet davranışına pozitif yönde anlamlı olarak yordadığı, kayırmacılığın alt boyutlarına ilişkin terfi, işlem ve işe alma algılarının örgütsel muhalefet davranışının yaklaşık olarak yüzde 76’sını açıkladığı tespit edilmiştir. Araştırma neticesi elde edilen bulgular alanyazın doğrultusunda tartışılmış ve farklı çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelime: The Effect of Nepotism Perception on Organizational Opposition Behavior Doi: 10.29023/alanyaakademik.688172
Öz: This research was conducted to determine the role of nepotism perception in organizational opposition behavior. The universe of the research is the employees working in the Provincial Private Administration General Secretariat, a public local government organization. There were 173 forms returned from the questionnaire forms sent digitally using the easy sampling method and suitable for examination were included in the examination. SPSS and AMOS programs were used to determine the effect between the variables. Correlation and regression analysis were used to test the relationships and effects between the variables used in the research. It is seen that perceptions about nepotism, nepotism the sub-dimensions of nepotism, transaction and hiring perceptions about organizational opposition behavior, positively and significantly affect 76 percent of organizational opposition behavior. The findings of the research were discussed in line with the literature and suggestions were made for different studies.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKÖZER, M. (2003). “Kamuoyu Gözüyle Kamuda Yolsuzluk”. Görüş Dergisi, Aralık, 14- 22.
- ARASLI, H., BAVİK, A. ve EKİZ, E. (2006). The Effects Of Nepotism On Human Resource Management: The Case Of Three, Four And Five Star Hotels İn Northern Cyprus. International Journal Of Sociology And Social Policy. 26 (7/8), 295-308.
- AKAR, S. (2020). “Örgüt Kültüründe Bir İş Ahlakı Olarak Nepotizm,” Uluslararası Yönetim Akademi Dergisi, C.3, S.1, 241-251.
- ASUNAKUTLU, T. ve AVCI, U. (2010). "Aile İşletmelerinde Nepotizm Algısı ve İş Tatmini ilişkisi Üzerine Bir Araştırma ". Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt.15, No.2, 93-109.
- AKTAN, C. C. (2001). Siyasal Ahlak ve Siyasal Yozlaşma. Yolsuzlukla Mücadele Stratejileri. (Edt: C. C. Aktan). Ankara: Hak-İş Yayınları.
- AYDOĞAN, İ. (2009). “Favoritism in the Turkish Educational System: Nepotism, Cronyism and Patronage”. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 4(1), 19-35.
- ACARAY, A. (2018). “Örgütsel Muhalefet Üzerine Pozitif Psikolojik Sermayenin Etkisi: Eğitim Sektöründe Bir Çalışma”, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,83-81.
- BIAN Y., HUANG X. ve ZHANG L. (2015). Information and Favoritism: The Network Effect on Wage İncome in China. Social Networks, 40, 129-138.
- BÜTE, M. (2011). “Kayırmacılığın Çalışanlar Üzerine Etkileri ile İnsan Kaynakları Uygulamaları İlişkisi: Türk Kamu Bankalarına Yönelik Bir Araştırma”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 15 (1), 383-404.
- BRYMAN, A. ve CRAMER, D. (2005). Quantitative Data Analysis with SPSS 12 and 13: A Guide for Social Scientists. New York: Routledge. Taylor & Francis Group
- BIERMAN, L. ve FISHER, C. D. (1984). “Antinepotism Rules Applied to Spouses: Business and Legal Viewpoints”. Labor Law Journal, October, 634-642.
- BİÇKES, D. M. (2017). “Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Muhalefetin Bireylerarası Saldırganlık Üzerindeki Etkisi: Kapadokya’daki Otellerde Bir Araştırma”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(4).
- BÜTE, M. (2011). “Kayırmacılığın Çalışanlar Üzerine Etkileri ile İnsan Kaynakları Uygulamaları İlişkisi: Türk Kamu Bankalarına Yönelik Bir Araştırma”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 383-404.
- CHEN, Z. (2008). Collusion and Strategic Favoritism in Organizations. ESRC Centre for Competition Policy Working Paper, 08(27), 1-21. Cheney.
- ÇARIKÇI, İ. H. ve ARSLAN, E. T. (2010). Türk Yönetim Geleneğinde Kayırmacılığın Tarihi Seyri. R. Erdem (Ed.). Yönetim ve Örgüt Açısından Kayırmacılık, 27-39. İstanbul: Beta Yayıncılık.
- DÜZ, S. (2012). “Konaklama İşletmelerinde Nepotizm ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- FORD, R. ve MCLAUGHIN, F. (1985). “Nepotism”, Personnel Journal, September, 64, 7-61.
- ERDEM, M. ve MERİÇ, E. (2012). “Okul Yönetiminde Kayırmacılığa İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması”. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2), 141-154.
- FARRELL, D. (1983). “Exit, Voice, Loyalty and Neglect as Responsesto Job Dissatisfaction: A Multidimensional Scaling Study”. Academy of Management Journal, 26 (4), 596- 607.
- GRAHAM, J. W. (1986). “Principled Organizational Dissent. A Teoratical Essay”, Research in Organizational Behavior, 8, 1-52.
- HAMILTON, D. K. (2010). “Patronage in Illinois: The Political Subjugation of Public Administration”. Review of Public Personnel Administration, 30(2), 137-165.
- HIRSCHMAN, A. O. (1994). Excerpt from Chapter Eight Exit, Voice and Loyalty: Responses to Decline in Firms, Organizations and States. The Social Contract, 4 (4), 272-275.
- İLHAN, S. ve AYTAÇ, Ö. (2010). Yönetim ve Örgüt Açısından Kayırmacılık. Ramazan Erdem (Ed.), Türkiye'de Kayırmacı Eğilimlerin Oluşmasında Toplumsal ve Kültürel Yapının Rolü İçinde (61-83). İstanbul: Beta.
- İYİİŞLEROĞLU, S. C. (2006). Aile Şirketleri: Adana ve Çevresinde Faaliyet Gösteren Aile Şirketlerinde Nepotizm Uygulamasının Tespitine Yönelik Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
- KASSING, J. W. (1998). Development and Validation of the Organizational Dissent Scale. Management Communication Quarterly, 12(2), 183-229.
- KASSING, J. W. ve ARMSTRONG, T. A. (2002). “Someone’s Going to Hear About This: Examining the Association Between Dissent-Triggering Events and Employees’ Dissent Expression”, Management Communication Quarterly, 16 (1): 39-65.
- KAYABAŞI, Y. (2005). “Politik Yozlaşmaya Çözüm Olarak Anayasal İktisat (Yüksek Lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi.
- KARACAOĞLU, K. ve YÖRÜK, D. (2012). “Çalışanların Nepotizm ve Örgütsel Adalet Algılamaları: Orta Anadolu Bölgesinde Bir Aile İşletmesi Uygulaması.” İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(3), 43-64.
- KARAHAN, A. ve YILMAZ, H., (2014). “Nepotizm Ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ve Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Yıl, 14, S. 27.
- KURT, E. ve DOĞRAMACI, B., (2014). “Terfi, İşlem Kayırmacılığı ve İşe Alma Boyutlarında Kayırmacılık Davranışı Algısının Ölçülmesi: İstanbul İlinde Faaliyet Gösteren Bir Belediye İştirakinde Çalışanlar Üzerine Bir Araştırma”, Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi, C.2.
- MATTILA, A. S. ve PATTERSON, P. G. (2004). The İmpact of Culture on Consumers' Perceptions of Service Recovery Efforts. Journal of Retailing, 80(3), 196–206
- SHAHINPOOR, N. ve MATT, B. F. (2007). The Power of One: Dissent and Organizational Life. Journal of Business Ethics, 74(1), 37-48.
- SİPAHİ, B., YURTKORU, E.S. ve ÇİNKO, M. (2008). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi. İstanbul: Beta.
- ŞİMŞEK, M. Ş., ÖĞE, H. S. (2007). Stratejik ve Uluslararası Boyutları ile İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara, Gazi Kitabevi.
- TSAI, N. T. ve HSIUNG, H. H. (2013). “A Force-Field Perspective on Dissent Behavior: The Interaction Between Employee Negative Perception and Group Positive Climate”. Northeast Decision Sciences Institute Annual Meeting Proceedings, New York.
- TURUNÇ, Ö. ve ÇELİK M. (2010). “Çalışanların Algıladıkları Örgütsel Destek ve İş Stresinin Örgütsel Özdeşleşme ve İş Performansına Etkisi”, Yönetim ve Ekonomi, 17(2),183-206.
- TOYTOK, E. H. ve UÇAR, A. (2018). “The Effect of Administrators’ Behaviors That Involves Favoritism on Organizational Opposition, ” Journal of Education and Training Studies Vol. 6.
- TÜRK DİL KURUMU (1998). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- OKÇU, V. ve UÇAR, A. (2016). Effect Of School Principals’ Favouritism Behaviors And Attitudes On Teachers’ Organizational Commitment, Based On The Perceptions Of Primary And Secondary School Teachers. Journal of HumanSciences, 13(3).
- ÖZÜREN, Ü. ve PAKSOY, M. (2019). “İşgörenlerin Nepotizm Algılarının Örgütsel Muhalefet Tutumları Üzerindeki Etkisi: İstanbul’da Çorap Sanayi Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, Selçuk Ün. Sos. Bil. Ens.; (41): 210-219.
- ÖZSEMERCİ, K. (2003). “Türk Kamu Yönetiminde Yolsuzluklar, Nedenleri, Zararları ve Çözüm Önerileri”. Ankara Sayıştay Araştırma Dizisi.
- PONZO, M. ve SCOPPA, V. (2010). The Use of İnformal Networks in Italy: Efficiency or Favoritism?. The Journal of Socio-Economics, 39(1), 89-99.
- POUNDER, D. G. ve BLASE, J. J. (1988). Principal Favoritism: Explanations, Effects, and Implications for Practice. Planning and Changing, 19(1), 3-7.
- YILDIRIM, M. (2013). “Kamu Yönetiminin Kadim Paradoksu: Nepotizm ve Meritokrasi”. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2).
| APA | YILDIRIM A, TOKGÖZ A (2020). Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi. , 541 - 560. 10.29023/alanyaakademik.688172 |
| Chicago | YILDIRIM Ahmet,TOKGÖZ AYTEKİN Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi. (2020): 541 - 560. 10.29023/alanyaakademik.688172 |
| MLA | YILDIRIM Ahmet,TOKGÖZ AYTEKİN Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi. , 2020, ss.541 - 560. 10.29023/alanyaakademik.688172 |
| AMA | YILDIRIM A,TOKGÖZ A Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi. . 2020; 541 - 560. 10.29023/alanyaakademik.688172 |
| Vancouver | YILDIRIM A,TOKGÖZ A Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi. . 2020; 541 - 560. 10.29023/alanyaakademik.688172 |
| IEEE | YILDIRIM A,TOKGÖZ A "Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi." , ss.541 - 560, 2020. 10.29023/alanyaakademik.688172 |
| ISNAD | YILDIRIM, Ahmet - TOKGÖZ, AYTEKİN. "Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi". (2020), 541-560. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.688172 |
| APA | YILDIRIM A, TOKGÖZ A (2020). Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi. Alanya Akademik Bakış, 4(3), 541 - 560. 10.29023/alanyaakademik.688172 |
| Chicago | YILDIRIM Ahmet,TOKGÖZ AYTEKİN Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi. Alanya Akademik Bakış 4, no.3 (2020): 541 - 560. 10.29023/alanyaakademik.688172 |
| MLA | YILDIRIM Ahmet,TOKGÖZ AYTEKİN Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi. Alanya Akademik Bakış, vol.4, no.3, 2020, ss.541 - 560. 10.29023/alanyaakademik.688172 |
| AMA | YILDIRIM A,TOKGÖZ A Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi. Alanya Akademik Bakış. 2020; 4(3): 541 - 560. 10.29023/alanyaakademik.688172 |
| Vancouver | YILDIRIM A,TOKGÖZ A Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi. Alanya Akademik Bakış. 2020; 4(3): 541 - 560. 10.29023/alanyaakademik.688172 |
| IEEE | YILDIRIM A,TOKGÖZ A "Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi." Alanya Akademik Bakış, 4, ss.541 - 560, 2020. 10.29023/alanyaakademik.688172 |
| ISNAD | YILDIRIM, Ahmet - TOKGÖZ, AYTEKİN. "Kayırmacılık Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi". Alanya Akademik Bakış 4/3 (2020), 541-560. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.688172 |
