Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi

Yaman, Burcu

Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi

Burcu Yaman (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Yabancı Diller Yüksekokulu)

Turkish Studies - Language and Literature

50 12

Yıl: 2021 Cilt: 16 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 909 - 932 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-01-2022

Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi

Öz:

Bu çalışmada Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü başlıklı romanının çeviri göstergebilimi yöntemiyle çözümlenmesi ve eserin W. D. Halsey’e ait İngilizce çevirisinin Sündüz Öztürk Kasar tarafından oluşturulmuş Çeviride Anlam Evrilmesi Dizgeselliği’ne göre değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çözümleme özgün metnin İnkılâp yayınevi tarafından yayınlanan kırkıncı baskısı üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda özgün metin çözümlenmiş ve çevirileri ‘Çeviride Anlam Evrilmesi Dizgeselliği’ çerçevesinde incelenmiştir. Elde edilen bulgular çevirilerde farklı derecelerde bazı anlam evrilmelerinin olduğunu göstermiştir. İncelenen çeviri eserde yer alan örneklerde anlamın bozulması, anlamın eksik yorumlanması, anlamın aşırı yorumlanması, anlamın bulanıklaştırılması gibi bazı anlam evrilmeleri olduğu görülmüştür. İnceleme örnekleri sonuçlarına bakıldığında çeviri metinde hemen hemen her düzeyde anlam evrilmeleri görülmesine karşın en fazla karşılaşılan anlam evirici eğilim ‘Anlamın Bozulması’ olmuştur. Göstergebilim anlam evrenini anlamak için önemlidir. Bu yüzden metnin çevrilmeden önce göstergebilimsel analizinin yapılması metnin daha detaylı bir şekilde okunmasını dolayısıyla sadece dilsel ögelerin değil aynı zamanda göstergesel unsurların da atlanmadan aktarılmasını sağlayacaktır. Bir çevirmenin en önemli görevlerinden biri anlam evrenini ortaya çıkarmaktır. Çeviri eylemini gerçekleştirecek olan çevirmenin çalışmada sunulan ‘Çeviride Anlam Evrilmesi Dizgeselliği’ hakkında bilgisinin olması çeviri üründe ortaya çıkabilecek bu problemleri önceden görmesi ve çözüme kavuşturmasına yardımcı olacaktır. Çeviri göstergebilimi çevirmenler için bir eleştiri vasıtası değil çevirinin karmaşık dünyasına ışık tutan bir rehberdir. Bu bağlamda çalışmanın çeviri çalışmalarına katkı sunacağı düşünülmüştür.

Anahtar Kelime:

The Analysis Of The Novel Yaprak Dökümü By Reşat Nuri Güntekin From Semiotics of Translation Perspective and The Analysis of Its English Translation By W.D. Halsey

Öz:

This study aims the semiotic analysis of the novel Yaprak Dökümü of Reşat Nuri Güntekin and the analysis of its translation by W.D. Halsey based on Systematics of Designification compiled by Sündüz Öztürk Kasar. For the analysis, the fortieth press of the novel by İnkılâp publisher has been used as source text. In this context the source text has been analysed semiotically and the translations have been evaluated in the framework of Systematics of Designfication. The data results showed some designifications in the translations such as distortion of the meaning, incomplete interpretation, over interpretation, blurring the meaning of which expresses different degrees. The most common among them was the distortion of the meaning. Semiotics is important for comprehending the universe of the meaning. One of the most important duties of a translator is to find out the meaning universe of the text. Thus to analyse the text semiotically before the translation process will provide a detailed reading. So not only the linguistic items but also the semiotic items will be transfered. To be aware of the Systematics of Designification will help the translator to foresee the problems which may occur in the translation product and solve them. The Systematics of Designification doesn’t aim to criticize. It is a guide for the translators and translation studies. At this point this study will contribute to the translation studies

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Benveniste, E. (1995). Genel dilbilim sorunları. (Çev. E. Öztokat). Yapı Kredi Yayınları.
Berman, A. (1999). La traduction et la lettre ou l’auberge du lointain. Seuil.
Çetin, N. (2017). Güncelliğini koruyan bir roman: Yaprak dökümü. Türk Dili, 67(782), 87-93.
Erdoğan, T. (2005). Reşat Nuri Güntekin’in yaprak dökümü adlı romanında değişmenin sosyokültürel boyutları. Sosyoloji Konferansları Dergisi, (31), 177-205.
Greimas, A. J. & Courtés, J. (1982). Semiotics and language: An analytical dictionary. (Çev. Larry Crist ve diğ.). Indiana University Press.
Güntekin, R. N. (2019). Yaprak dökümü. (40.basım), İnkîlap Yayınları.
Güntekin, R.N. (t. y) Yaprak dökümü. (40.basım). İnkîlap Yayınları
Halsey, W.D. (2013). Falling leaves. Create Space Independent Publishing Platform
Kafesçioğlu, F.O. (2016). 19. Yüzyılın ikinci yarısında Galata/Karaköy’de kent morfolojisi türlerinin incelenemsi. İdealkent, 7(18), 174-203.
Kanter, F. M. (2009). Yaprak dökümü romanında yapı ve izlek. Turkish Studies International Periodical For The Language Literature and History of Turkish or Turkic, 4(8), 1588-1620. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1011
Kourdis, E. (2020). Towards a Typology in Intersemiotic Translation from Verbal to Nonverbal and Polysemiotics Signs. (Ed.) Mesut Kuleli & Didem Tuna. Dil, edebiyat ve çeviri odağında kavramsal okumalar/conceptual readings in language literature and translation/lectures notionnelles de la langue de la littérature et de la traduction. Nobel Akademik Yayıncılık, 79-99.
Nowatna, M. (2020). Çözümleme aracı olarak söyleyenler kavramı ve kavramsal dilbilgisi. (Çev. S. Öztürk Kasar ve Didem Tuna). M. Kuleli & D. Tuna. (Ed.) Dil edebiyat ve çeviri odağında kavramsal okumalar. Nobel Bilimsel Eserler, 33-49.
Özalp, N. A. (2012). Bilgelikler divânı. 1.basım. Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları.
Öztürk Kasar, S. (2009). Pour une sémiotique de la Traduction, La traduction et ses métiers, (Ed. Colette Laplace, Marianne Lederer, Daniel Gile). Caen: Lettres Modernes Minard, 163-175.
Öztürk Kasar, S. (2012). Jean-Claude Coquet ile bir dil görüngübilimine doğru. XII. Uluslararası dil, yazın ve deyişbilim sempozyumu bildiriler kitabı, 427-433.
Öztürk Kasar, S. (2017). Jean-Claude Coquet ve söyleyenler kuramı. İrem Onursal Ayırır & Ece Korkut (Ed.), Prof. Dr. Ayşe Eziler Kıran’a armağan. Hacettepe Üniversitesi Basımevi, 183- 199.
Öztürk Kasar, S. (2021a). Honorѐ De Balzac’ın Le Chef-d’œuvre Inconnu başlıklı öyküsünden Jacques Rivette’in La Bellae Noiseuse Adlı Filmine. Sündüz Öztürk Kasar, Beki Haleva, Lale Arslan Özcan, Pınar Güzelyürek Çelik (Ed.) Göstergelerarası çeviride göstergelerin aktarımı ve dönüşümü, Prof. Dr. Hasan Anamur’un anısına, 101-131.
Öztürk Kasar, S. (2021b). Çevirmek anlamı eğip bükme sanatı mıdır? Söylem anlam ve çeviri üzerine disiplinlerarası tartışmalar interdisciplinary debates on discourse, meaning and translation. (Ed. Didem Tuna &Mesut Kuleli). Anı Yayıncılık, 19-40.
Öztürk Kasar, S. & Tuna D. (2015). Yaşam, yazın ve yazın çevirisi için gösterge okuma. Frankofoni Fransız Dili ve Edebiyatı İnceleme Ve Araştırma Ortak Kitabı, 27, 457-482.
Öztürk Kasar, S. & Batu, E. (2017). Oscar Wilde’nin bencil dev öyküsünün göstergebilimsel çözümlemesi ve çeviri göstergebilmi bağlamında Türkçe çevirilerinin değerlendirilmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(4), 920-950. http:/dx.doi.org/10.18298/ijlet.2433
Poyraz, T. & Alpenek, M. (1957). Reşat Nuri Güntekin hayatı ve eserleri. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 4(3), 1-18.
Rifat, M. (2008). XX. yüzyılda dilbilim ve göstergebilim kuramları. Yapı Kredi Yayınları.
Saussure D. F. (2011). Course in general linguistics Ferdinand de Saussure. Columbia University Press.
Steconi, U. (2004). Five reasons why semiotics is good for translation studies: Doubts and directions in translation studies. Benjamin Publishing, 15-26.
Topçu, H. (2012). Romandan tiyatroya: Yaprak Dökümü, Eski Şarkı. Erdem, (63), 223-246.
Torop, P. (2000). Towards the semiotics of translation. Semiotica, 128(3-4), 97-610.
Türkçe Sözlük I. (1988). TDK Yayınları.
Tuna, D. & Kuleli, M. (2017). Çeviri göstergebilimi çerçevesinde yazınsal çeviri için bir metin çözümleme ve karşılaştırma modeli. Eğitim Yayınevi.
Kuleli, M. & Tuna, D. (Ed.) (2020). Dil edebiyat ve çeviri odağında kavramsal okumalar. Nobel Bilimsel Eserler.
Tuna, D. & Kuleli, M. (Ed) (2021). Söylem anlam ve çeviri üzerine disiplinlerarası tartışmalar: Interdisciplinary debates on discourse, meaning and translation. Anı Yayıncılık.
Zarakolu, A. (1958). Türkiye’nin maden ve enerji ekonomisinde etibank. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 5(1), 165-194. http//doi.org/10.1501/Hukfak_0000001452
https://sozluk.gov.tr/
https://islamansiklopedisi.org.tr/
http://www.lugatim.com/s/ke%C5%9Fk%C3%BClS

APA	Yaman B (2021). Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi. , 909 - 932.
Chicago	Yaman Burcu Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi. (2021): 909 - 932.
MLA	Yaman Burcu Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi. , 2021, ss.909 - 932.
AMA	Yaman B Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi. . 2021; 909 - 932.
Vancouver	Yaman B Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi. . 2021; 909 - 932.
IEEE	Yaman B "Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi." , ss.909 - 932, 2021.
ISNAD	Yaman, Burcu. "Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi". (2021), 909-932.

APA	Yaman B (2021). Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi. Turkish Studies - Language and Literature, 16(2), 909 - 932.
Chicago	Yaman Burcu Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi. Turkish Studies - Language and Literature 16, no.2 (2021): 909 - 932.
MLA	Yaman Burcu Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi. Turkish Studies - Language and Literature, vol.16, no.2, 2021, ss.909 - 932.
AMA	Yaman B Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi. Turkish Studies - Language and Literature. 2021; 16(2): 909 - 932.
Vancouver	Yaman B Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi. Turkish Studies - Language and Literature. 2021; 16(2): 909 - 932.
IEEE	Yaman B "Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi." Turkish Studies - Language and Literature, 16, ss.909 - 932, 2021.
ISNAD	Yaman, Burcu. "Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü Romanının Çözümlenmesi ve W. D Halsey’e Ait İngilizce Çevirisinin İncelenmesi". Turkish Studies - Language and Literature 16/2 (2021), 909-932.