COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma

Amaç: Çalışmamız Koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) salgınının birinci ayında çocukların yeme düzenlerini, ebeveynlerinin koronavirüsü bulaşma riski ile ilgili kaygılarını ve bu kaygı ile ilişkili etkenlerin değerlendirilmesini ve salgın öncesi ile karşılaştırılmasını amaçlamıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma çok merkezli (n=8) ve kesitsel olarak planlanmıştır. Çalışma merkezlerine başvuran 6-18 yaş arası çocukların ailelerinden çalışmaya katılmayı kabul edenlere bilgilendirilmiş gönüllü olur formu ve anketleri içeren bilgiler, e-posta veya mesajlaşma yoluyla iletilmiştir. Bulgular: Çalışmaya ortalama 11,1 yaşında (standart sapma=3,4) 893 çocuk dahil edilmiştir. Çalışmaya dahil edilen çocukların %50,7’si (n=453) kızdır. Ailelerin çoğu, salgının birinci ayında çocuklarının yeme düzeninde değişiklik bildirmezken (%63,6, n=568), %21,4’ü çocuklarının yeme düzeninin daha iyi, %15,0’ı ise daha kötü olduğunu bildirmiştir. Ebeveynlerin %40.0’ı kendileri veya çocuklarına virüs bulaşmasından “çok kaygılı” olduğunu belirtmiştir. Kaygı düzeyi yüksek olan ebeveynler, düşük olanlara göre anlamlı derecede daha genç ve düşük eğitimlidir (sırasıyla; p<0,001, p=0,001). Sonuç: COVID-19 salgını ebeveynlerin kaygı düzeyini ve çocuklarının yeme düzenlerini etkilemiştir. Genç ve düşük eğitimli ebeveynlerin bulaşma riski açısından daha kaygılı oldukları saptanmıştır. Ebeveynlik yaşı ve eğitimi koruyucu ruh sağlığı girişimleri açısından önemli olabilir.

Anahtar Kelime:

Effects of the COVID-19 Pandemic on Children’s Eating Patterns and Parents’ Anxiety Levels: A MultiCenter Study

Öz:

Objectives: Our study aimed to evaluate the eating patterns of children as well as parental anxiety on virus transmission along with associated factors in the first month of the Coronavirus disease-2019 (COVID-19) pandemic and to compare the results to pre-epidemic patterns. Materials and Methods: This study was planned as a multi-center (n=8), cross-sectional study. Informed consent forms and questionnaires were sent to the parents of the children between the ages of 6 and 18 years who applied to the study centers and accepted study participation via e-mail or instant messaging applications. Results: During the study period, 893 children with a mean age of 11.1 years (standard deviation=3.4) were enrolled. More than half (50.7%, n=453) were girls. The majority of families reported no change in eating patterns of their children in the first month of the pandemic (63.6%, n=568). More than one-fifth (21.4%, n=191) reported an improvement in eating patterns while 15.0% reported worsening. A significant minority of parents (40.0%) reported feeling “very anxious” for potential risk of transmission to themselves or their children. Parents with higher levels of anxiety were significantly younger and had lower levels of education (p<0.001, p=0.001, respectively). Conclusion: The COVID-19 epidemic has affected both parents’ anxiety and children’s eating patterns. The association of younger parental age and lower levels of education with elevated levels of anxiety related to transmission risk may be important for protective interventions in mental health.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Huang C, Wang Y, Li X, Ren L, Zhao J, Hu Y, Zhang L, Fan G, Xu J, Gu X, Cheng Z, Yu T, Xia J, Wei Y, Wu W, Xie X, Yin W, Li H, Liu M, Xiao Y, Gao H, Guo L, Xie J, Wang G, Jiang R, Gao Z, Jin Q, Wang J, Cao B. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. Lancet. 2020;395:497-506.
2. Wang L, Wang Y, Ye D, Liu Q. A review of the 2019 novel coronavirus (SARS-Cov-2) based on current evidence. Int JAntimicrob Agents. 2020;55:105948.
3. Brooks SK, Webster RK, Smith LE, Woodland L, Wessely S, Greenberg N, Rubin GJ. The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. Lancet. 2020;395:912-920.
4. Mukhtar MS. Mental health and psychosocial aspects of coronavirus outbreak in pakistan: psychological ıntervention for public mental health crisis. Asian J Psychiatr. 2020;51:102069.
5. Giubilini A, Douglas T, Maslen H, Savulescu J. Quarantine, isolation and the duty of easy rescue in public health. Dev World Bioeth. 2018;18:182-189.
6. 9World Health Organization. Considerations for quarantine of individuals in the context of containment for coronavirus disease (COVID-19). Available from: https://www.who.int/publicationsdetail/ considerations-for-quarantine-of-individuals-in-the-context-ofcontainment-for-coronavirusdisease-(COVID-19) 2020.
7. Mattioli AV, Ballerini Puviani M. Lifestyle at time of covıd-19: how could quarantine affect cardiovascular risk. Am J Lifestyle Med. 2020;14:240-242.
8. McEvedy SM, Sullivan-Mort G, McLean SA, Pascoe MC, Paxton SJ. Ineffectiveness of commercial weight-loss programs for achieving modest but meaningful weight loss: Systematic review and metaanalysis. J Health Psychol. 2017;22:1614-1627.
9. Brumariu LE, Kerns KA. Parent-child attachment and internalizing symptoms in childhood and adolescence: a review of empirical findings and future directions. Dev Psychopathol. 2010;22:177-203.
10. Hudson JL, Rapee RM. Parent-child interactions and anxiety disorders: an observational study. Behav Res Ther. 2001;39:1411- 1427.
11. Pynoos RS, Steinberg AM, Piacentini JC. A developmental psychopathology model of childhood traumatic stress and intersection with anxiety disorders. Biol Psychiatry. 1999;46:1542- 1554.
12. Wang C, Pan R, Wan X, Tan Y, Xu L, Ho CS, Ho RC. Immediate Psychological Responses and Associated Factors during the Initial Stage of the 2019 Coronavirus Disease (COVID-19) Epidemic among the General Population in China. Int J Environ Res Public Health. 2020;17:1729.
13. Mazza C, Ricci E, Biondi S, Colasanti M, Ferracuti S, Napoli C, Roma P. A nationwide survey of psychological distress among ıtalian people during the covıd-19 pandemic: ımmediate psychological responses and associated factors. Int J Environ Res Public Health. 2020;17:3165. Published 2020 May 2. doi:10.3390/ijerph17093165.
14. Knafo A, Plomin R. Parental discipline and affection and children’s prosocial behavior: genetic and environmental links. J Pers Soc Psychol. 2006;90:147-164.
15. Ghosh R, Dubey MJ, Chatterjee S, Dubey S. Impact of COVID -19 on children: special focus on the psychosocial aspect. Minerva Pediatr. 2020;72:226-235.
16. Fındık OTP, Özcan BG, Arman AR, Gümüştaş F. Erken evlendirilmeleri için adli rapor talebi ile çocuk psikiyatri polikliniğine yönlendirilen ergenlerin sosyodemografik ve ruhsal özelliklerinin değerlendirilmesi. Turk J Child Adolesc Ment Health. 2019;26:125- 130.
17. Le Strat Y, Dubertret C, Le Foll B. Child marriage in the United States and its association with mental health in women. Pediatrics. 2011;128:524-530.
18. Soylu N, Ayaz M. Adli değerlendirme için yönlendirilen küçük yaşta evlendirilmiş kız çocuklarının sosyodemografik özellikleri ve ruhsal değerlendirmesi. Anadolu Psikiyatri Derg. 2013;14:136-144.
19. Eyüboğlu D, Murat M. Psychiatric Disorders and Socio-demographic Characteristics in Children Intended to Get Married at a Young Age. J Clin Psy. 2018;21:122-129.
20. Tutku E, Ilıman E, Dönmez E. Bireylerin sağlık anksiyetesi düzeyleri ile COVID-19 salgını kontrol algısının karşılaştırılması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi. 2020;6:139-154.
21. Aunola K, Sttattin H, Nurmi JE. Adolescents’ achievement strategies, school adjustment, and externalizing and internalizing problem behaviors. J Youth Adolesc. 2000;29:289-306.
22. de Lijster JM, Dieleman GC, Utens EMWJ, Dierckx B, Wierenga M, Verhulst FC, Legerstee JS. Social and academic functioning in adolescents with anxiety disorders: A systematic review. J Affect Disord. 2018;230:108-117.
23. Di Renzo L, Gualtieri P, Pivari F, Soldati L, Attinà A, Cinelli G, Leggeri C, Caparello G, Barrea L, Scerbo F, Esposito E, De Lorenzo A. Eating habits and lifestyle changes during COVID-19 lockdown: an Italian survey. J Transl Med. 2020;18:229.
24. Moynihan AB, van Tilburg WAP, Igou ER, Wisman A, Donnelly AE, Mulcaire JB. Eaten up by boredom: consuming food to escape awareness of the bored self. Front Psychol. 2015;6:369.
25. Yılmaz C, Gökmen V. Neuroactive compounds in foods: occurrence, mechanism and potential health effects. Food Res. 2020;128:108744.
26. Rodríguez-Martín BC, Meule A. Food craving: new contributions on its assessment, moderators, and consequences. Front Psychol. 2015;6:21.
27. Wu C, Chen X, Cai Y, Xia J, Zhou X, Xu S, Huang H, Zhang L, Zhou X, Du C, Zhang Y, Song J, Wang S, Chao Y, Yang Z, Xu J, Zhou X, Chen D, Xiong W, Xu L, Zhou F, Jiang J, Bai C, Zheng J, Song Y. Risk factors associated with acute respiratory distress syndrome and death in patients with coronavirus disease 2019 Pneumonia in Wuhan, China. JAMA Intern Med. 2020;180:934-943.
28. Ammar A, Brach M, Trabelsi K, Chtourou H, Boukhris O, Masmoudi L, Bouaziz B, Bentlage E, How D, Ahmed M, Müller P, Müller N, Aloui A, Hammouda O, Paineiras-Domingos LL, Braakman-Jansen A, Wrede C, Bastoni S, Pernambuco CS, Mataruna L, Taheri M, Irandoust K, Khacharem A, Bragazzi NL, Chamari K, Glenn JM, Bott NT, Gargouri F, Chaari L, Batatia H, Ali GM, Abdelkarim O, Jarraya M, Abed KE, Souissi N, Van Gemert-Pijnen L, Riemann BL, Riemann L, Moalla W, Gómez-Raja J, Epstein M, Sanderman R, Schulz SV, Jerg A, Al-Horani R, Mansi T, Jmail M, Barbosa F, Ferreira-Santos F, Šimunič B, Pišot R, Gaggioli A, Bailey SJ, Steinacker JM, Driss T, Hoekelmann A. Effects of COVID-19 home confinement on eating behaviour and physical activity: results of the eclb-covıd19 ınternational online survey. Nutrients. 2020;12:1583.

APA	ÖZTÜRK Y, Özyurt G, Gormez V, Aslankaya Z, Baykara H, EKINCI O, kaya i, adak i, ESİN İ, TURAN S, Sari M, Göl Özcan G, Ermiş Ç, Ekinci N, İpek Doğan Ö, tiryaki i, Kitapçıoğlu S, TUFAN A, İnal Emiroğlu N, PEKCANLAR AKAY A (2021). COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma. , 14 - 18. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108
Chicago	ÖZTÜRK Yusuf,Özyurt Gonca,Gormez Vahdet,Aslankaya Zeynep Dilara,Baykara Huseyin Burak,EKINCI OZALP,kaya ilyas,adak ibrahim,ESİN İBRAHİM SELÇUK,TURAN SERKAN,Sari Mesut,Göl Özcan Güler,Ermiş Çağatay,Ekinci Nazan,İpek Doğan Özge,tiryaki ibrahim,Kitapçıoğlu Süreyyanur,TUFAN ALİ EVREN,İnal Emiroğlu Neslihan,PEKCANLAR AKAY AYNUR COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma. (2021): 14 - 18. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108
MLA	ÖZTÜRK Yusuf,Özyurt Gonca,Gormez Vahdet,Aslankaya Zeynep Dilara,Baykara Huseyin Burak,EKINCI OZALP,kaya ilyas,adak ibrahim,ESİN İBRAHİM SELÇUK,TURAN SERKAN,Sari Mesut,Göl Özcan Güler,Ermiş Çağatay,Ekinci Nazan,İpek Doğan Özge,tiryaki ibrahim,Kitapçıoğlu Süreyyanur,TUFAN ALİ EVREN,İnal Emiroğlu Neslihan,PEKCANLAR AKAY AYNUR COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma. , 2021, ss.14 - 18. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108
AMA	ÖZTÜRK Y,Özyurt G,Gormez V,Aslankaya Z,Baykara H,EKINCI O,kaya i,adak i,ESİN İ,TURAN S,Sari M,Göl Özcan G,Ermiş Ç,Ekinci N,İpek Doğan Ö,tiryaki i,Kitapçıoğlu S,TUFAN A,İnal Emiroğlu N,PEKCANLAR AKAY A COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma. . 2021; 14 - 18. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108
Vancouver	ÖZTÜRK Y,Özyurt G,Gormez V,Aslankaya Z,Baykara H,EKINCI O,kaya i,adak i,ESİN İ,TURAN S,Sari M,Göl Özcan G,Ermiş Ç,Ekinci N,İpek Doğan Ö,tiryaki i,Kitapçıoğlu S,TUFAN A,İnal Emiroğlu N,PEKCANLAR AKAY A COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma. . 2021; 14 - 18. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108
IEEE	ÖZTÜRK Y,Özyurt G,Gormez V,Aslankaya Z,Baykara H,EKINCI O,kaya i,adak i,ESİN İ,TURAN S,Sari M,Göl Özcan G,Ermiş Ç,Ekinci N,İpek Doğan Ö,tiryaki i,Kitapçıoğlu S,TUFAN A,İnal Emiroğlu N,PEKCANLAR AKAY A "COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma." , ss.14 - 18, 2021. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108
ISNAD	ÖZTÜRK, Yusuf vd. "COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma". (2021), 14-18. https://doi.org/10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108

APA	ÖZTÜRK Y, Özyurt G, Gormez V, Aslankaya Z, Baykara H, EKINCI O, kaya i, adak i, ESİN İ, TURAN S, Sari M, Göl Özcan G, Ermiş Ç, Ekinci N, İpek Doğan Ö, tiryaki i, Kitapçıoğlu S, TUFAN A, İnal Emiroğlu N, PEKCANLAR AKAY A (2021). COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 28(1), 14 - 18. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108
Chicago	ÖZTÜRK Yusuf,Özyurt Gonca,Gormez Vahdet,Aslankaya Zeynep Dilara,Baykara Huseyin Burak,EKINCI OZALP,kaya ilyas,adak ibrahim,ESİN İBRAHİM SELÇUK,TURAN SERKAN,Sari Mesut,Göl Özcan Güler,Ermiş Çağatay,Ekinci Nazan,İpek Doğan Özge,tiryaki ibrahim,Kitapçıoğlu Süreyyanur,TUFAN ALİ EVREN,İnal Emiroğlu Neslihan,PEKCANLAR AKAY AYNUR COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 28, no.1 (2021): 14 - 18. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108
MLA	ÖZTÜRK Yusuf,Özyurt Gonca,Gormez Vahdet,Aslankaya Zeynep Dilara,Baykara Huseyin Burak,EKINCI OZALP,kaya ilyas,adak ibrahim,ESİN İBRAHİM SELÇUK,TURAN SERKAN,Sari Mesut,Göl Özcan Güler,Ermiş Çağatay,Ekinci Nazan,İpek Doğan Özge,tiryaki ibrahim,Kitapçıoğlu Süreyyanur,TUFAN ALİ EVREN,İnal Emiroğlu Neslihan,PEKCANLAR AKAY AYNUR COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, vol.28, no.1, 2021, ss.14 - 18. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108
AMA	ÖZTÜRK Y,Özyurt G,Gormez V,Aslankaya Z,Baykara H,EKINCI O,kaya i,adak i,ESİN İ,TURAN S,Sari M,Göl Özcan G,Ermiş Ç,Ekinci N,İpek Doğan Ö,tiryaki i,Kitapçıoğlu S,TUFAN A,İnal Emiroğlu N,PEKCANLAR AKAY A COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2021; 28(1): 14 - 18. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108
Vancouver	ÖZTÜRK Y,Özyurt G,Gormez V,Aslankaya Z,Baykara H,EKINCI O,kaya i,adak i,ESİN İ,TURAN S,Sari M,Göl Özcan G,Ermiş Ç,Ekinci N,İpek Doğan Ö,tiryaki i,Kitapçıoğlu S,TUFAN A,İnal Emiroğlu N,PEKCANLAR AKAY A COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2021; 28(1): 14 - 18. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108
IEEE	ÖZTÜRK Y,Özyurt G,Gormez V,Aslankaya Z,Baykara H,EKINCI O,kaya i,adak i,ESİN İ,TURAN S,Sari M,Göl Özcan G,Ermiş Ç,Ekinci N,İpek Doğan Ö,tiryaki i,Kitapçıoğlu S,TUFAN A,İnal Emiroğlu N,PEKCANLAR AKAY A "COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma." Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 28, ss.14 - 18, 2021. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108
ISNAD	ÖZTÜRK, Yusuf vd. "COVID-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma". Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 28/1 (2021), 14-18. https://doi.org/10.4274/tjcamh.galenos.2020.07108