Yıl: 2021 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 114 - 122 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.35232/estudamhsd.855684 İndeks Tarihi: 03-02-2022

ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ

Öz:
Hava kirliliğinin, insan sağlığı ve iklim değişikliği üzerindeki etkilerinin büyük boyutlara ulaştığı bilinmektedir. Bu çalışmada 2016-2018 yıllarında Erzurum’da $NO_2$ kaynaklı dış ortam hava kirliliğinin mortalite üzerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma ekolojik bir çalışmadır. $NO_2$ düzeyleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na ait resmi internet sitesinden (www.havaizleme.gov.tr) 01.01.2016-31.12.2018 tarihleri için istasyon bazlı olarak elde edilmiştir. Yıllık $NO_2$ ortalamaları; yeterli düzeyde ölçüm yapan istasyonların yıllık ortalamaları toplanıp, istasyon sayısına bölünerek hesaplanmıştır. Gerekli veriler AIRQ+ programına girilerek, kirlilik düzeyi DSÖ limitlerine indirildiğinde önlenebilecek ölüm sayıları, yüzdeleri ve yüz binde olarak ölüm oranları hesaplanmıştır. Erzurum ilinde $NO_2$ ortalamaları yıllık %90’ın üzerinde ölçüm yapan istasyonların ölçümleri esas alındığında; 2016 yılında 47,99 μg/$m^{3}$, 2017 yılında 54,13 μg/$m^{3}$ ve 2018 yılında ise 42,21 μg/$m^{3}$ olarak hesaplandı. Azot dioksit kaynaklı hava kirliliğine atfedilebilecek ölüm sayıları 2016 yılında 442 (en düşük 213, en yüksek 662), 2017 yılında 516 (en düşük 250, en yüksek 768) ve 2018 yılında 336 (en düşük 161, en yüksek 506) olarak belirlendi. $NO_2$’ye bağlı hava kirliliğinin hastalık yükü ve ölümle sonuçlanabilen sağlık etkileri Erzurum’da halk sağlığını tehdit etmektedir. $NO_2$ konsantrasyonlarını en alt seviyede tutmak amaçlı önlemler alınmalı, çevresel ve sağlık etki değerlendirmeleri yapılmalıdır.
Anahtar Kelime:

The Effect of $NO_2$ Levels on Mortality in Erzurum in 2016-2018

Öz:
Air pollution is known to influence human health and climate change to a serious degree. In this study, we aimed to investigate the effects of outdoor air pollution related to $NO_2$ on mortality measures in the province of Erzurum between the years 2016-2018. In this ecological study, $NO_2$ levels were obtained from the official website of the Ministry of Environment and Urbanization (www.havaizleme.gov.tr) for the dates 01.01.2016-31.12.2018, collecting information from the stations located in the area. Annual $NO_2$ averages were calculated by summing the annual averages of the stations that acquired adequate data and dividing this sum by the number of stations. Data were then entered into the AIRQ + software and the number of deaths, death percentages and rates in hundred thousand people that could have been prevented by lowering the pollution levels to WHO limits were calculated. Based on the measurements of the stations whose NO2 averages were above 90% in Erzurum province annually; the averages were calculated as 47.99 μg/m3 in 2016, 54.13 μg/$m^{3}$ in 2017 and 42.21 μg/$m^{3}$ in 2018. The number of deaths attributable to nitrogen dioxide-induced air pollution was 442 (lowest 213, highest 662) in 2016, 516 (lowest 250, highest 768) in 2017 and 336 (lowest 161, highest 506) in 2018. $NO_2$-related air pollution influence the health of the Erzurum’s population and increase the disease burden; thus, air pollution must be treated as a serious public health concern. Measures should be taken to keep $NO_2$ concentrations at the lowest possible levels and its impact on the environment and health should be better assessed.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. World Health Organization. Ambient (outdoor) air quality and health. 2020 [cited 2020 Dec 21] Available from: https://www.who.int/news-room/factshee ts/detail/ambient-(outdoor)-air-quality-an d-health.
  • 2. IHME. Global Burden of Disease. [cited 2020 Dec 21] Available from: http://www.healthdata.org/turkey
  • 3. Temiz Hava Hakkı Platformu. Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri: Kara Rapor. 2019 [cited 2020 Dec 23] Available from: https://www.temizhavahakki.com/kara-ra por/ .
  • 4. United States Environmental Protection Agency. Nitrogen Dioxide (NO2) Pollution. [cited 2020 Dec 23] Available from: https://www.epa.gov/no2-pollution
  • 5. Atkinson RW, Butland BK, Anderson HR, Maynardc RL. Long-term concentrations of nitrogen dioxide and mortality: a meta-analysis of cohort studies. Epidemiology. 2018;29(4):460–72.
  • 6. Gillespie-Bennett J, Pierse N, Wickens K, Crane J, Howden-Chapman P. The respiratory health effects of nitrogen dioxide in children with asthma. Eur. Respir. J. 2011;38:303-9.
  • 7. Marco G, Bo X. Air quality legislation and standards in the European union: background, status and public participation. Adv Clim Change Res. 2013;4:50-9.
  • 8. Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (HKDYY). Hava Kalitesi Değerlendirme Ve Yönetimi Yönetmeliği. [cited 2020 Dec 23] Available from: https://havakalitesi.ibb.gov.tr/Icerik/mevz uat.
  • 9. World Health Organization, Regional Office for Europe. Health risks of air pollution in Europe – HRAPIE project Recommendations for concentration– response functions for cost–benefit analysis of particulate matter, ozone and nitrogen dioxide. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe; 2013:10.
  • 10. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, Hava Kalitesi Bülteni, 2018. Available from: https://webdosya. csb.gov.tr/db/ced/icerikler/bulten-2018-yi llik_13052019- 20190513154231.pdf . Erişim Tarihi: 23-08-2019.
  • 11. Kara Rapor Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri, 2020. [cited 2020 Dec 25] Available from: https://www.temizhava hakki.com/wp-content/uploads/2020/09/ Kara-Rapor-2020-Son27082020.pdf.
  • 12. WHO, Regional Office for Europe. AirQ+: software tool for health risk assessment of air pollution, [cited 2020 Dec 25] Available from: http://www.euro.who.int/en/health-topics/ environment-and-health/airquality/activiti es/airq-software-tool-for-health-risk-asse ssment-of-air-pollution.
  • 13. Samoli E, Aga E, Touloumi G, Nisiotis K, Forsberg B, Lefranc A, et al. Short-term effects of nitrogen dioxide on mortality: an analysis within the APHEA project. Eur Respir J. 2006;27:1129–38.
  • 14. Goudarzia G, Mohammadi MJ, Angali KA, Neisi KA, Babaei AA, Mohammadi B, et al. Estimation of health effects attributed to NO2 exposure using AirQ model. Arch Hyg Sci. 2012;1(2):59-66.
  • 15. Faustini A, Rapp R, Forastiere F. Nitrogen dioxide and mortality: review and meta-analysis of long-term studies. Eur Respir J. 2014;44:744–53.
  • 16. Perez L, Grize L, Infanger D, Künzli N, Sommer H, Alt GM, et al. Associations of daily levels of PM10 and NO2 with emergency hospital admissions and mortality in Switzerland: trends and missed prevention potential over the last decade. Environ Res. 2015;140:554–61.
  • 17. Karaca A, Şenol A, Denizli F, Çiçek M, Derman Y. Erzurum hava kalitesi değerlendirme raporu. Erzurum: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2013.
  • 18. Kopar İ, Zengin M. Coğrafi faktörlere bağlı olarak Erzurum kentinde hava kalitesinin zamansal ve mekânsal değişiminin belirlenmesi. Türk Coğrafya Dergisi. 2009;53:51-68.
  • 19. Beyhun NE, Vançelik S, Acemoğlu H, Koşan Z,Güraksın A. Erzurum İli Kent Merkezinde 2003–2006 Yılları Arasında Hava Kirliliği. TAF, Preventive Medicine Bulletin. 2008;73(3):237-42.
  • 20. Turalıoğlu FS. Bitkilere zararlı olan ozon, azot dioksit ve kükürt dioksit’in Erzurum atmosferindeki değişimleri. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2011;28(1):73-7.
  • 21. Fattore E, Paiano V, Borgini A, Tittarelli A, Bertoldi M, Crosignani P, et al. Human health risk in relation to air quality in two municipalities in an industrialized area of Northern Italy. Environ Res. 2011;111(8):1321-7.
  • 22. Naddafi K, Hassanvand MS, Yunesian M, Momeniha F, Nabizadeh R, Faridi S, et al. Health impact assessment of air pollution in megacity of Tehran, Iran. J. Environ. Health Sci. Eng. 2012;9(1):28.
  • 23. Önal AE, Palanbek S, Pacci SN, Çağlayan Ç. Marmara Bölgesi NO2 değerlerinin mortalite üzerine etkisi. 3. Uluslararası 21. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi; 2019 Kasım 26-30; Antalya, Türkiye. 2019. pp.183-8.
  • 24. Ocak S, Turalıoğlu FS. Effect of meteorology on the atmospheric concentrations of traffic related pollutants in Erzurum, Turkey. Int. J. Environ. Sci. 2008;3(5):325-35.
  • 25. Lyons R, Doherty R, Reay D, Shackley S. Legal but lethal: Lessons from NO2 related mortality in a city compliant with EU limit value. Atmospheric Pollution Research. 2020;11(6):43-50.
APA kavuncuoğlu d, Yılmaz S, koşan z (2021). ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ. , 114 - 122. 10.35232/estudamhsd.855684
Chicago kavuncuoğlu duygu,Yılmaz Sinan,koşan zahide ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ. (2021): 114 - 122. 10.35232/estudamhsd.855684
MLA kavuncuoğlu duygu,Yılmaz Sinan,koşan zahide ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ. , 2021, ss.114 - 122. 10.35232/estudamhsd.855684
AMA kavuncuoğlu d,Yılmaz S,koşan z ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ. . 2021; 114 - 122. 10.35232/estudamhsd.855684
Vancouver kavuncuoğlu d,Yılmaz S,koşan z ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ. . 2021; 114 - 122. 10.35232/estudamhsd.855684
IEEE kavuncuoğlu d,Yılmaz S,koşan z "ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ." , ss.114 - 122, 2021. 10.35232/estudamhsd.855684
ISNAD kavuncuoğlu, duygu vd. "ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ". (2021), 114-122. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.855684
APA kavuncuoğlu d, Yılmaz S, koşan z (2021). ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ. Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online), 6(2), 114 - 122. 10.35232/estudamhsd.855684
Chicago kavuncuoğlu duygu,Yılmaz Sinan,koşan zahide ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ. Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online) 6, no.2 (2021): 114 - 122. 10.35232/estudamhsd.855684
MLA kavuncuoğlu duygu,Yılmaz Sinan,koşan zahide ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ. Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online), vol.6, no.2, 2021, ss.114 - 122. 10.35232/estudamhsd.855684
AMA kavuncuoğlu d,Yılmaz S,koşan z ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ. Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online). 2021; 6(2): 114 - 122. 10.35232/estudamhsd.855684
Vancouver kavuncuoğlu d,Yılmaz S,koşan z ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ. Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online). 2021; 6(2): 114 - 122. 10.35232/estudamhsd.855684
IEEE kavuncuoğlu d,Yılmaz S,koşan z "ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ." Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online), 6, ss.114 - 122, 2021. 10.35232/estudamhsd.855684
ISNAD kavuncuoğlu, duygu vd. "ERZURUM’DA 2016-2018 YILLARINDA $NO_2$ DÜZEYLERİNİN MORTALİTE ÜZERİNE ETKİSİ". Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online) 6/2 (2021), 114-122. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.855684