Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi

Sibel PEKSOY KAYA, (Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Ankara, Türkiye)
Sena KAPLAN (Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Ankara, Türkiye)
Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi
47 8
Yıl: 2020 Cilt: 17 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 304 - 311 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5222/HEAD.2020.01112 İndeks Tarihi: 04-02-2022

Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi

Öz:
Amaç: Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinde COVID-19 pandemisifarkındalıklarının ve sağlık davranışlarının sağlık okuryazarlığı ileilişkisinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Çalışma tanımlayıcı ve kesitsel olup, örneklemini bir devletüniversitesinin hemşirelik lisans programında eğitim alan 408 öğrencioluşturmuştur. Araştırma verileri; “Bireysel Bilgi Formu”, “SağlıklıYaşam Biçimleri Davranışları Ölçeği-II”, “Türkiye Sağlık OkuryazarlığıÖlçeği-32” ile online olarak toplanmıştır. İstatistiksel analizde; yüzdelikhesaplaması, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, Pearsonkorelasyon analizi kullanılmıştır.Bulgular: Çalışmada, öğrencilerin yaş ortalaması 20.89±1.95 olup,öğrencilerden 3’ü COVID-19 enfeksiyon tanısı almıştır. Öğrencilerinyeterli düzeyde sağlık okuryazarlığına sahip olduğu (x=35.97±8.73) veCOVID-19 pandemi sürecinde sağlıklı yaşam davranışlarının ise ortadüzeyde olduğu belirlenmiştir (x=55.76±12.05). Araştırmada, hemşireliköğrencilerinde COVID-19 enfeksiyonu ve önlemlerine ilişkin farkındalıkarttıkça sağlık okuryazarlığı puan ortalamasının da arttığı belirlenmiştir(p<.05). Bunun yanı sıra öğrencilerin beslenme, fiziksel aktivite, stresyönetimi alanında sağlıklı yaşam biçim davranışları puan ortalamasıile sağlık okuryazarlığı puan ortalaması arasında pozitif yönde ilişkibulunduğu saptanmıştır (p<.05). Sonuç: Hemşirelik öğrencilerinde COVID-19 enfeksiyonu farkındalığıve sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile sağlık okuryazarlığı arasındailişki bulunması nedeniyle öğrencilerde COVID-19 pandemi sürecindesağlık okuryazarlığının günlük yaşama uyarlanması ve adaptasyonunsağlanması önerilir.
Anahtar Kelime:

Evaluating the Relationship between Nursing Students’ Awareness of the COVID-19 Pandemic and Health Behaviors with Health Literacy

Öz:
Aim: This study aimed to evaluate the relationship between nursingstudents’ awareness of the COVID-19 pandemic and health behaviorswith health literacy.Methods: This descriptive and cross-sectional study comprised408 students enrolled in an undergraduate nursing program at apublic university in Turkey. The data were collected online using theIndividual Information Form, Healthy Lifestyle Behavior Scale II, andTurkish Health Literacy Scale-32. The percentiles, significance test ofthe difference between two means, and Pearson correlation analysiswere used to analyze the data.Results: The mean age of students was 20.89±1.95 and three of themhad been diagnosed with COVID-19. It was determined that thestudents had sufficient health literacy (x=35.97±8.73), and healthylifestyle behaviors during the COVID-19 pandemic were at a moderatelevel (x=55.76±12.05). The results showed that as awareness of nursingstudents regarding COVID-19 and precautions against it increased,their mean score of health literacy increased, too (p<.05). Furthermore,there was a positive correlation between students’ mean score of healthylifestyle behaviors in nutrition, physical activity, and stress managementand their mean score of health literacy (p<.05).Conclusion: As the results have shown a relationship between nursingstudents’ awareness of COVID-19 and healthy lifestyle behaviors andhealth literacy, it is suggested to adapt the health literacy to students’daily life during the pandemic period.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. COVID-19 (SARSCoV-2 Enfeksiyonu) Genel Bilgiler, Epidemiyoloji ve Tanı. Bilimsel Danışma Kurulu Çalışması, 29 Haziran 2020. Available from: https:// covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/39060/0/covid-19rehberigenelbilgilerepi demiyolojivetanipdf.pdf
  • 2. World Health Organization. Statement on the Second Meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee Regarding the Outbreak of Novel Coronavirus (2019-nCoV). Geneva, Switzerland; January 30, 2020. Available from: https://www.who.int/ news-room/detail/30-01-2020-statement-on-the-second-meeting-ofthe-international-health-regulations-(2005)-emergency-committeeregarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov)
  • 3. World Health Organization. Infection Prevention and Control During Health Care When Novel Coronavirus (nCoV) Infection is Suspected. Geneva, Switzerland; March 19, 2020. Available from: https://www. who.int/publications/i/item/10665-331495
  • 4. World Health Organization. Clinical Management of COVID-19. Geneva, Switzerland; May 27, 2020. Available from: https://www.who. int/publications/i/item/clinical-management-of-covid-19
  • 5. World Health Organization. Home Care for Patients with Suspected Novel Coronavirus (Ncov) Infection Presenting with Mild Symptoms and Management of Contacts. Geneva, Switzerland; August 12, 2020. Available from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handl e/10665/330671/9789240000834-eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y 6. Worldometer. COVID-19 Coronavirus Pandemic. Available from: https://www.worldometers.info/coronavirus/
  • 7. Paakkari L, Okan O. COVID-19: health literacy is an underestimated problem. Lancet Public Health. 2020;5(5): e249-50. doi: 10.1016/ S2468-2667(20)30086-4.
  • 8. World Health Organization. Health Promotion Glossary.Geneva, Switzerland; 1998. Available from: https://www.who.int/ healthpromotion/about/HPR%20Glossary%201998.pdf?ua=1
  • 9. Nguyen HC, Nguyen MH, Do BN, Tran CQ, Nguyen TT, Pham KM, et al. People with suspected COVID-19 symptoms were more likely depressed and had lower health-related quality of life: the potential benefit of health literacy. J Clin Med. 2020;9(4):965. doi: 10.3390/ jcm9040965.
  • 10. Castro-Sánchez E, Chang PWS, Vila-Candel R, Escobedo AA, Holmes AH. Health literacy and infectious diseases: why does it matter?. Int J Infect Dis. 2016; 43:103-10. doi: 10.1016/j.ijid.2015.12.019.
  • 11. Wolf MS, Gazmararian JA, Baker DW. Health literacy and functional health status among older adults. Arch Intern Med. 2005;165(17):1946- 52. doi: 10.1001/archinte.165.17.1946.
  • 12. Wang D, Hu B, Hu C, Zhu F, Liu X, Zhnag J, et al. Clinical characteristics of 138 hospitalized patients with 2019 novel coronavirus-infected pneumonia in Wuhan, China. JAMA. 2020;323(11):1061-9. doi: 10.1001/jama.2020.1585.
  • 13. Wang M, Han X, Fang H, Xu C, Lin X, Xia S, et al. Impact of health education on knowledge and behaviors toward ınfectious diseases among students in Gansu province, China. Biomed Res Int. 2018; 2018: 6397340. doi: 10.1155/2018/6397340.
  • 14. Bukhsh A, Hussain S, Rehman IU, Mallhi TH, Khan YH, Khaliel AM, et al. Awareness and perception of seasonal influenza (Flu) among health science and Non-Health science university students in Pakistan: A nationwide survey. Pak J Pharm Sci. 2019;32(4):1789-96. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31680074/
  • 15. Herman B, Rosychuk RJ, Bailey T, Lake R, Yonge O, Marrie TJ. Medical students and pandemic influenza. Emerg Infect Dis. 2007;13(11):1781- 3. doi: 10.3201/eid1311.070279.
  • 16. Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nurs Res. 1987;36(2):76-81. Available from: https://journals.lww.com/ nursingresearchonline/Abstract/1987/03000/The_Health_Promoting_ Lifestyle_Profile_.2.aspx
  • 17. Walker SN, Hill-Polerecky DM. Psychometric evaluation of HPLP II. University of Nebraska Medical Center; 1996 (Unpublished). Available from: https://www.unmc.edu/nursing/faculty/health-promotinglifestyle-profile-II.html
  • 18. Bahar Z, Beşer A, Görders N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008;12(1):1- 13. Available from: http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/1723.pdf
  • 19. Okyay P, Abacıgil F. Türkiye sağlık okuryazarlığı ölçekleri güvenirlik ve geçerlilik çalışması: Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 (TSOY-32). Ankara: Anıl Reklam Matbaa; 2016. Available from: https:// sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/Sa%C4%9Fl%C4%B1k%20 Okur%20Yazarl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.pdf
  • 20. T.C. Sağlık Bakanlığı. COVID-19 Konusunda Bilimsel Araştırma Çalışmaları. Available from: https://bilimselarastirma.saglik.gov.tr/_ layouts/15/BilimselYayin_Membership/login.aspx?ReturnUrl=%2f_ layouts%2f15%2fAuthenticate.aspx%3fSource%3d%252F&Source=% 2F
  • 21. T.C. İçişleri Bakanlığı. 65 yaş üzeri/20 yaş altı/kronik rahatsızlığı bulunan kişilerin sokağa çıkma kısıtlaması istisnası genelgesi, 2020. Available from: https://www.icisleri.gov.tr/65-yas-ve-uzeri20-yasaltikronik-rahatsizligi-bulunan-kisilerin-sokaga-cikma-kisitlamasiistisnasi-genelgesi
  • 22. World Health Organization, Department of Child and Adolescent Health and Development. The Second Decade: İmproving Adolescent Health and Development. Geneva; 1998. Available from: https://apps. who.int/iris/bitstream/handle/10665/64320/WHO_FRH_ADH_98.18_ Rev.1.pdf;jsessionid=6E148E4F07D579E963DFDA950BBBD2D7?seq uence=1
  • 23. Koç A, Tayaz E, Uysal N, Öztaş D. Sağlık hizmetlerinde hizmet kullanım tarafının en önemli bileşeni: Sağlık okuryazarlığı. Ankara Med J. 2020; 1: 205-13. Available from: https://jag.journalagent.com/amj/pdfs/ AMJ_20_1_205_213.pdf
  • 24. İnkaya B, Tüzer H. Bir üniversitenin sosyal ve sağlık bilimlerinde okuyan öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı durumunun incelenmesi. Kocaeli Med J. 2018;7(3):124-9. doi: 10.5505/ktd.2018.27146.
  • 25. Uysal N, Ceylan E, Koç A. Health literacy level and influencing factors in university students. Health Soc Care Community. 2020;28(2):505- 11. doi: 10.1111/hsc.12883.
  • 26. Şahinöz T, Şahinöz S, Kıvanç A. Üniversite son sınıf öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyleri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;7(3):71-9. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gumussagbil/issue/39501/446799
  • 27. Ergün S. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı. Kocaeli Med J. 2017;6(3):1-6. Available from: https://www.journalagent. com/kocaelitip/pdfs/KTD-20082-RESEARCH_ARTICLE-ERGUN.pdf
  • 28. Chesser A, Ham AD, Woods NK. Assessment of COVID-19 knowledge among university students: implications for future risk communication strategies. Health Educ Behav. 2020;47(4):540-3. doi: 10.1177/1090198120931420.
  • 29. Papagiannis D, Malli F, Raptis DG, et al. Assessment of knowledge, attitudes, and practices towards new coronavirus (SARS-CoV-2) of health care professionals in Greece before the outbreak period. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(14):4925. doi: 10.3390/ ijerph17144925.
  • 30. Okan O, Bollweg TM, Berens EM, Hurrelmann K, Bauer U, Schaeffer D. Coronavirus-related health literacy: A cross-sectional study in adults during the Covid-19 infodemic in Germany. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(15):5503. doi: 10.3390/ijerph17155503.
  • 31. T.C. Sağlık Bakanlığı. COVID-19 Yeni Koronavirüs Hastalığı. Available from: https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/
  • 32. Lin YH, Liu CH, Chiu YC. Google searches for the keywords of “wash hands” predict the speed of national spread of COVID-19 outbreak among 21 countries. Brain Behav Immun. 2020; 87: 30-2. doi: 10.1016/j.bbi.2020.04.020.
  • 33. Aksoy T. Uçar H. Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2014;1(2):53-67. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/ article-file/88641
  • 34. Yüksel Kaçan C, Örsal Ö. Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları düzeyinin değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2019;9(1):19-24. doi: 10.33631/ duzcesbed.481144.
  • 35. Nguyen HT, Do BN, Pham KM, Kim GB, Dam HT, Nguyen TT, et al. Fear of COVID-19 scale-associations of its scores with health literacy and health-related behaviors among medical students. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(11):4164. doi: 10.3390/ijerph17114164.
  • 36. Sezer A. Sağlık okuryazarlığının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile ilişkisi [master’s thesis]. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2012.
APA PEKSOY KAYA S, KAPLAN S (2020). Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi. , 304 - 311. 10.5222/HEAD.2020.01112
Chicago PEKSOY KAYA SIBEL,KAPLAN Sena Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi. (2020): 304 - 311. 10.5222/HEAD.2020.01112
MLA PEKSOY KAYA SIBEL,KAPLAN Sena Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi. , 2020, ss.304 - 311. 10.5222/HEAD.2020.01112
AMA PEKSOY KAYA S,KAPLAN S Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi. . 2020; 304 - 311. 10.5222/HEAD.2020.01112
Vancouver PEKSOY KAYA S,KAPLAN S Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi. . 2020; 304 - 311. 10.5222/HEAD.2020.01112
IEEE PEKSOY KAYA S,KAPLAN S "Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi." , ss.304 - 311, 2020. 10.5222/HEAD.2020.01112
ISNAD PEKSOY KAYA, SIBEL - KAPLAN, Sena. "Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi". (2020), 304-311. https://doi.org/10.5222/HEAD.2020.01112
APA PEKSOY KAYA S, KAPLAN S (2020). Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17(4), 304 - 311. 10.5222/HEAD.2020.01112
Chicago PEKSOY KAYA SIBEL,KAPLAN Sena Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 17, no.4 (2020): 304 - 311. 10.5222/HEAD.2020.01112
MLA PEKSOY KAYA SIBEL,KAPLAN Sena Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, vol.17, no.4, 2020, ss.304 - 311. 10.5222/HEAD.2020.01112
AMA PEKSOY KAYA S,KAPLAN S Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2020; 17(4): 304 - 311. 10.5222/HEAD.2020.01112
Vancouver PEKSOY KAYA S,KAPLAN S Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2020; 17(4): 304 - 311. 10.5222/HEAD.2020.01112
IEEE PEKSOY KAYA S,KAPLAN S "Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi." Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17, ss.304 - 311, 2020. 10.5222/HEAD.2020.01112
ISNAD PEKSOY KAYA, SIBEL - KAPLAN, Sena. "Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19Pandemisi Farkındalıklarının ve SağlıkDavranışlarının Sağlık Okuryazarlığı ileİlişkisinin Değerlendirilmesi". Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 17/4 (2020), 304-311. https://doi.org/10.5222/HEAD.2020.01112
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 21:22

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları