DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR
Yıl: 2021 Cilt: 14 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1372 - 1387 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-02-2022
DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR
Öz: Liberalleşme ve sermaye hareketlerinin yaygınlaşmasıyla birlikte dünya ticaret dengeleri yeniden şekillenme sürecine girmiştir. Özellikle teknolojik gelişmelerle birlikte ülkeler arasındaki rekabet daha da artış göstermiş ve dış ticaret kaçınılmaz bir hale gelmiştir. Sağlıklı ve sürdürülebilir bir büyüme oranının sağlanmasında dış ticaretin etkisi göz ardı edilemediğinden dolayı ülkeler dış ticaretin önemli bir parçası olan ihracat ve ithalatlarını geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmışlardır. Bu konuda literatürde bazı çalışmalar ihracatın büyüme üzerinde daha büyük bir etkisi olduğunu varsayarken bazı çalışmalar ithalatın daha önemli olduğunu ileri sürmüştür. Bu amaçla çalışmada 19 gelişmiş ülkenin 1994-2019 yılları arasındaki ihracat, ithalat ve büyüme verilerinden yararlanılarak dış ticaret ve büyüme ilişkisi analiz edilmiştir. Bu doğrultuda çalışmada öncelikli olarak birim kök testi yapılmış ve akabinde değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkinin analiz edilebilmesi için Pedroni eşbütünleşme testi yapılmıştır. Analiz sonucunda değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla bu aşamadan sonra FMOLS testi yapılarak değişkenler arasındaki ilişkinin boyutu ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlar hem ihracatın hem de ithalatın büyümeyi artırdığı ancak büyüme üzerinde ihracatın, ithalattan daha fazla etkili olduğunu göstermiştir. Son olarak ise Dumitrescu Hurlin panel nedensellik testi yapılmış ve büyüme ithalatın nedeni olarak bulunurken, ithalat büyümenin nedeni olarak bulunamamıştır. Buna karşın ihracat ve büyümenin karşılıklı olarak birbirlerini etkilediği de analiz sonucunda anlaşılmıştır.
Anahtar Kelime: FOREIGN TRADE AND GROWTH RELATIONSHIP: FINDINGS FROM DEVELOPED COUNTRIES
Öz: With the spread of liberalization and capital movements, world trade balances have been reshaped. Especially with technological developments, competition between countries has increased even more and foreign trade has become inevitable. Since the effect of foreign trade in ensuring a healthy and sustainable growth rate cannot be ignored, countries have worked to improve their exports and imports, which are an important part of foreign trade. Some studies in the literature on this subject assume that exports have a greater effect on growth, while some studies have suggested that imports are more important. For this purpose, in this study, the relationship between foreign trade and growth is analyzed by using the export, import and growth data of between 1994-2019 period in 19 developed countries. In this direction, firstly, unit root test is performed in the study, and then Pedroni cointegration test is conducted to analyze the long-term relationship between variables. As a result of the analysis, it is understood that there is a cointegration relationship between variables. Therefore, after this stage, the FMOLS test is performed and the size of the relationship between variables is tried to be revealed. The results have shown that both exports and imports increase growth, but exports have a higher impact than imports on growth. Finally, Dumitrescu Hurlin panel causality test is conducted and while growth is found to be the cause of imports, imports could not be found as the cause of growth. On the other hand, it is understood as a result of the analysis that exports and growth mutually affect each other.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Acaravci, A., & Oztürk, I. (2010). Electricity consumption-growth nexus: Evidence from panel data for transition countries. Energy Economics, 32, 604–608. Retrieved from http://openaccess.cag.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12507/647/%C4%B0lhan%20%C3%96 ZT%C3%9CRK...pdf?sequence=1&isAllowed=y
- Akkaş, İ., & Öztürk, M. (2016). Türkiye’de ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkilerinin analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(42), 1329–1338. Issn: 1307-9581
- Alam, S. G. (2012). Exports, imports and economic growth: An empirical analysis of Pakistan. Pakistan Business Review, 96, 96–131.
- Awokuse, T. O. (2008). Trade openness and economic growth: is growth export-led or import-led?. Applied Economics, 40(2), 161–173. doi: 10.1080/00036840600749490
- Baday-Yıldız, E., & Berber, M. (2011). İthalata dayalı büyüme: 1989-2007 Türkiye örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25, 165–179. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/30440
- Dumitrescu, E. I., & Hurlin, C. (2012). Testing for Granger non-causality in heterogeneous panels. Economic Modelling, 29(4), 1450–1460. Retrieved from https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs- 00224434/document
- Gül, E., & Kamacı, A. (2012). Dış ticaretin büyüme üzerine etkileri: Bir panel veri analizi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(3), 81–91. Erişim adresi: http://web.b.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=93bf6480-4c7d-4f8b-a703- 39fd35ab2687%40sessionmgr101
- Gülmez, A. (2015). OECD ülkelerinde ekonomik büyüme ve hava kirliliği ilişkisi: panel veri analizi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9, 18–30. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/309320
- Kaberuka, W., Rwakinanga, E. T., & Tibesigwa, W. (2014). Is export-led-growth hypothesis valid in Uganda? A cointegration and causality analysis (1960-2010). Issues in Business Management and Economics, 2(4), 60–73. Retrieved from http://journalissues.org/wp-content/uploads/2014/08/Kaberuka-et-al.pdf
- Keong, C. C., Yusop, Z., & Liew, V. K. S. (2003). Export-led growth hypothesis in Malaysia: An applicati on of two-stage least square technique. International Finance, 3, 1–21. Retrieved fromhttp://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi:10.1.1.475.1469&rep=rep1&type=pdf
- Kogid, M., Mulok, D., Ching, K. S., Lily, J., Ghazali, M. F., & Loganathan, N. (2011). Does import affect economic growth in Malaysia. The Empirical Economics Letters, 10(3), 297–307. Issn 1681 8997
- Maitra, B. (2020). Exploring import-led growth in India: Evidence from the post-reform period. South Asian Journal of Macroeconomics and Public Finance. doi:10.1177/2277978720906068
- Marin, D. (1992). Is the export-led growth hypothesis valid for ındustrialized countries?. The Review of Economics and Statistics, 74(4), 678–688. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/2109382
- Mishra, V., Sharma, S. S., & Smyth, R. (2010). Is economic development in the pacific island countries export led or import led?. Pacific Economic Bulletin, 25(1), 46–63. Retrieved from http://hdl.handle.net/10536/DRO/DU:30036648
- Muhoro, G., & Otieno, M. (2014). Export led growth hypothesis: Evidence from Kenya. Journal of World Economic Research, 3(4), 37–46. doi: 10.11648/j.jwer.20140304.11
- Mujahid, N., Begam, A., Shamshir, M., & Zeb, A. (2019). Import-led growth hypothesis: A case study of Pakistan. Journal of Economics and Sustainable Development, 10(8), 20–28.
- Nain, M. Z., & Ahmad, W. (2010). Export-led growth hypothesis in India: Some further evidences. The IUP Journal of Monetary Economics, 8(3), 69–82. Retrieved from http://web.a.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=ee4c321f-a3d4-4333-af27- eab452c145f4%40sdc-v-sessmgr02 Neal, T. (2014). Panel cointegration analysis with xtpedroni. The Stata Journal, 14(3), 684–692. Retrieved from https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/1536867X1401400312
- Özcan, B., & Özçelebi, O. (2013). İhracata dayalı büyüme hipotezi Türkiye için geçerli mi?. Yönetim ve Ekonomi, 20(1), 1–14. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/146110
- Özcan, C. C., Özmen, İ., & Özcan, G. (2018). Ticari dışa açıklı ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi: yükselen piyasa ekonomileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40, 60– 73. Erişim adresi: http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/1390
- Pedroni, P. (1999). Critical values for cointegration tests in heterogeneous panels with multiple regressors. Oxford Bulletin of Economics and Statistic, 61(S1), 653–670. Retrieved from https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.294.926&rep=rep1&type=pdf
- Raghutla, C., & Chittedi, K. R. (2020). Is there an export or import-led growth in emerging countries? A case of BRICS countries. Journal of Public Affairs, doi:10.1002/pa.2074.
- Ramirez, M. D. & Sharma, H. (2008). Remittances and growth in Latin America: a panel unit root and panel cointegration analysis. Economics Department Working Paper, Working Paper No: 51. Retrieved from http://www.econ.yale.edu/
- Sato, S., & Fukushige, M. (2007). The end of import-led growth? North Korean evidence. Discussion Papers in Economics and Business Discussion Paper, 07–38. Retrieved from https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.627.554&rep=rep1&type=pdf
- Saud, S., Chen, S., Danish, & Hseeb, A. (2019). Impact of financial development and economic growth on environmental quality: an empirical analysis from belt and road initiative (BRI) countries. Environmental Science and Pollution Research, 26, 2253–2269. https://doi.org/10.1007/s11356-018- 3688-1
- Topuz, H., & Coşkun, A. E. (2018). Ricardo’nun karşılaştırmalı üstünlükler teorisi: Türkiye, Kolombiya ve Güney Kore üçlüsünün sektörel bazda uygulamalı bir analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(25), 672–685. Issn 1309-1387
- Tuncer, İ. (2002). Türkiye’de ihracat, ithalat ve büyüme: Toda-Yamamoto yöntemiyle Granger nedensellik analizleri (1980-2000). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(9), 89–107. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/50121
- Ünsal, E. M. (2005). Uluslararası iktisat: Teori, politika ve Açık ekonomi makro iktisadı. Ankara: İmaj Yayınevi.
- Yapar-Saçık, S. (2009). Dış ticaret politikası ve ekonomik büyüme ilişkisi: Teorik açıdan bir inceleme. KMU İİBF Dergisi, 11(16), 162–171. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/articlefile/ 107394
- Yurdadoğ, V., Bal, H., & Albayrak, M. (2019). İhracata dayalı büyüme hipotezi: Polonya ekonomisi üzerine ampirik bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(2), 31–44. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/766093
- Yurdakul, F., & Aydın, M. (2018). Ekonomik büyüme ve dış ticaret arasındaki ilişki: Türkiye üzerine bir uygulama. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 18. EYİ Özel Sayı, 23–36. doi: 10.18092/ulikidince.361870
APA | Turgut E, UÇAN O (2021). DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR. , 1372 - 1387. |
Chicago | Turgut Ecem,UÇAN OKYAY DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR. (2021): 1372 - 1387. |
MLA | Turgut Ecem,UÇAN OKYAY DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR. , 2021, ss.1372 - 1387. |
AMA | Turgut E,UÇAN O DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR. . 2021; 1372 - 1387. |
Vancouver | Turgut E,UÇAN O DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR. . 2021; 1372 - 1387. |
IEEE | Turgut E,UÇAN O "DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR." , ss.1372 - 1387, 2021. |
ISNAD | Turgut, Ecem - UÇAN, OKYAY. "DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR". (2021), 1372-1387. |
APA | Turgut E, UÇAN O (2021). DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(4), 1372 - 1387. |
Chicago | Turgut Ecem,UÇAN OKYAY DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 14, no.4 (2021): 1372 - 1387. |
MLA | Turgut Ecem,UÇAN OKYAY DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.14, no.4, 2021, ss.1372 - 1387. |
AMA | Turgut E,UÇAN O DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2021; 14(4): 1372 - 1387. |
Vancouver | Turgut E,UÇAN O DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2021; 14(4): 1372 - 1387. |
IEEE | Turgut E,UÇAN O "DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR." Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14, ss.1372 - 1387, 2021. |
ISNAD | Turgut, Ecem - UÇAN, OKYAY. "DIŞ TİCARET VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN BULGULAR". Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 14/4 (2021), 1372-1387. |