Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği
Yıl: 2021 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 312 - 316 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.46810/tdfd.808404 İndeks Tarihi: 29-07-2022
Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği
Öz: Zengin Anadolu ve Mezopotamya kültürünün kesişme noktasında yer alan Şanlıurfa büyük tarımsal arazi varlığı ve yüksek oranda sulanabilirlik potansiyeli nedeniyle, tarımcıların öncelikle ve sürekli çalışma konusu yapılmalıdır. Kimyasal gübre tüketimini il düzeyinde değerlendiren çalışmalar sınırlı olması yanında, özellikle besin dengelerini ele alarak, yetersizlikleri tartışan çalışmalar bulunmamaktadır. Şanlıurfa'nın potasyumlu kimyasal gübre tüketim dengelerinin Türkiye ortalamasının çok uzağında olduğu tespit edilmiştir. Yapılan çalışmada son 5 yıllık plan döneminde (2013-2017) Türkiye için N/K2O dengesi 13,8 olarak hesaplanırken, bu değerin aynı dönemde Şanlıurfa’da 192 olduğu hesaplanmıştır. P2O5/K2O dengesinin de Türkiye için 5,6 iken, Şanlıurfa için 72 olarak hesaplanmıştır. Bu oranları dikkate aldığımızda ilimizdeki potasyum tüketiminin Türkiye ortalamalarına çok altında olduğu açıktır. Şanlıurfa kimyasal gübre tüketimi içerisinde potasyumun payının artmaya devam edeceğini öngörmek gerekir. Ancak bu eğilimin hızı önemlidir. Geciken değişimlerin ekonomik maliyetleri kaçınılmazdır. Şanlıurfa ilinin N/K2O ve P2O5/K2O dengelerinin daha kısa bir sürede Türkiye ortalamasına yaklaşması gereklidir. Başta gübre pazarlayan firmalar, üniversiteler, ilgili kamu kuruluşları bu gerçeğin önemini fark ederek ve kavrayarak inisiyatif almalıdır. Bu gerçeği fark ederek çalışmalarını yönlendiren ticari işletmelerin ekonomik avantajlar elde etmeleri mümkün olacaktır. Ancak bu amaçla bir yandan potasyumlu gübre ve gübreleme ile ilgili araştırmalar artırılırken, aynı zamanda potasyumlu gübre ve gübreleme ile ilgili çiftçi eğitim programlarının geliştirilmesi gerekir.
Anahtar Kelime: The Need for Change in Chemical Fertilizer Consumption: An Example of Potassium Fertilizer Consumption in Şanlıurfa Province
Öz: Şanlıurfa, which is located at the intersection point of rich Anatolian and Mesopotamian culture, should be primarily and continuously working subject of agriculturalists due to the large agricultural land and high irrigation potential. Studies evaluating the consumption of chemical fertilizers at the provincial level are very limited, and there are no studies that discuss deficiencies, especially regarding nutritional balances. Turkey's average balance of potassium chemical fertilizer consumption has been found to be very far than Şanlıurfa. Studies in the last five-year plan period (2013-2017) to Turkey N/K2O balance was calculated as 13,8, while this value has been calculated that in the same period was 192 in Şanlıurfa. The balance of P2O5/K2O was calculated as 5,6 for Turkey, while the balance was calculated as 72 for Şanlıurfa. When we consider the consumption of potassium in our province it is clear that these rates are far below the average of Turkey. It is necessary to foresee that the share of potassium in the consumption of chemical fertilizers in Şanlıurfa will continue to increase. However, the speed of this trend is important. The economic costs of delayed changes are inevitable. The average balance of N/K2O and P2O5/K2O of Şanlıurfa is necessary closer to Turkey in a shorter period. Especially companies that market fertilizers, universities and related public institutions should take the initiative by realizing and understanding the importance of this fact. It will be possible for commercial enterprises that direct their work by realizing this fact to gain economic advantages. However, for this purpose, while research on potassium fertilizers and fertilizers should be increased, it is also necessary to develop farmer training programs on potassium fertilizers and fertilization.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- [1] Marshner, H. Mineral nutrition of higher plants. Institute of Plant Nutrition. University of Hohenheim Federal Republic of Gremany. Academic Pres Limited. London, Norfol K; 1995.
- [2] Wang M, Zheng Q, Shen Q, Guo S. The critical role of potassium in plant stress response. International Journal of Molecular Sciences. 2013;14:7370-7390.
- [3] Aksu G, Altay H. The effects of potassium applications on drought stress in sugar beet. Sugar Tech. 2020;22(6):1092-1102.
- [4] Arslan N, Aksu G, Altay H. Potasyumun domateste kök-ur nematodu (Meloidogyne Incognita) üzerine etkisi. Trakya Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2020;21(2):95-102.
- [5] Lavkor I, Biçici M. Yerfıstığı yetiştiriciliğinde besin elementlerinin fungal hastalıklara etkisi. Bitki Koruma Bülteni. 2015;55(1):53-71.
- [6] Esetlili BÇ, Pekcan T, Aydoğdu E, Karaman HT, Yaman Ş, Merken Ö, Güler A. Zeytinde (Olea europaea cv. Ayvalık) farklı potasyumlu gübre uygulamalarının verim ve zeytinyağı içeriği üzerine etkisi. ISPEC Journal of Agricultural Sciences. 2021;5(1):118-126.
- [7] Dursun A, Ekin M, Yıldırım E, Karagöz F, Kul R. Serada hıyar (Cucumis sativus L.) yetiştiriciliğinde potasyum sülfat ve magnezyum sülfat’ın verim üzerine etkileri. Akademik Ziraat Dergisi. 2017;6:211-218.
- [8] Erman M, Çığ F, Çelik M. Potasyum uygulamasının farklı nohut çeşitlerinde verim, verim öğeleri ve nodülasyona etkileri. International Journal of Agricultural and Natural Sciences. 2012;5(1):124- 127.
- [9] Çoban H. Yuvarlak çekirdeksiz üzüm çesidinde potasyum nitrat (kno3) uygulamalarının verim ve bazı kalite özelliklerine etkisi üzerinde araştırmalar. ANADOLU Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2002;12(2):65-74.
- [10] Yağmur B, Okur, B, Okur N. Hümik asit ve potasyum uygulamalarının ayçiçeğinde tohum besin maddesi yağ içeriği ve verim üzerine etkisi. ISPEC Journal of Agricultural Sciences. 2021;5(1):156-167.
- [11] Çotaoğlu A, Koca YO. Farklı potasyum dozlarının yulaf çeşitlerinde verim, verim öğeleri ve bazı tane kalite özellikleri ile yağ asitleri dağılımı üzerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2020;57(4):537-544.
- [12] Özenç N, Özenç DB, Duyar Ö. Nutritional composition of hazelnut (Corylus avellana L.) as influenced by basic fertilization. Acta Agriculturae Scandinavica, Section B-Soil & Plant Science, 2014;64(8):710-721.
- [13] Demirel K, Çamoğlu G, İnalpulat M, Kahrıman F, Genç L. Tuz ve potasyum uygulamalarının mısırın yaprak su durumu ile bazı agronomik ve yansıma özelliklerine etkileri. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2014;2(1):1-9.
- [14] Tepecik M, İrget ME, Aksoy U. Farklı potasyum dozları ile gübrelemenin sofralık incirde meyve kalitesine etkisi (Ficus carica L. cv Sarılop). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2016;53(2):235-243.
- [15] Bal E. Modifiye atmosfer paketleme ile potasyum permanganat uygulamalarının JH Hale şeftali çeşidinin muhafazası üzerine etkileri. Journal of the Institute of Science and Technology. 2016;6(1):9- 15.
- [16] Kacar B. 2005. Potasyumun Bitkilerde İşlevleri ve Kalite Üzerine Etkileri. Tarımda Potasyumun Yeri ve Önemi Çalıştayı 3-4 Ekim 2005, Eskişehir, S.20- 9.
- [17] Şanlıurfa İli Tarım Master Planı. https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/belgeler/master /sanliurfa.pdf. [Erişim Tarihi:15.08.2020].
- [18] Karaman MR. 2012. Bitki Besleme. Gübretaş rehber kitaplar serisi: 2.
- [19] Buğday raporu 2018. Ziraat Mühendisleri Odası. https://www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?ko d=30125&tipi=17&sube=0 [Erişim Tarihi: 20.08.2020].
- [20] T.C. Tarım Orman Bakanlığı. Bitkisel Üretim Verileri. https://www.tarimorman.gov.tr/ [Erişim Tarihi: 22.08.2020].
- [21] Tarım Bölgeleri- Şanlıurfa-Şanlıurfa Yatırım Ofisi. https://www.investsanliurfa.com/sanliurfa/tarimbolgeleri--50 [Erişim Tarihi: 20.08.2020]
APA | KAPLAN M, GÖZÜKARA G (2021). Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği. , 312 - 316. 10.46810/tdfd.808404 |
Chicago | KAPLAN Mustafa,GÖZÜKARA Gafur Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği. (2021): 312 - 316. 10.46810/tdfd.808404 |
MLA | KAPLAN Mustafa,GÖZÜKARA Gafur Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği. , 2021, ss.312 - 316. 10.46810/tdfd.808404 |
AMA | KAPLAN M,GÖZÜKARA G Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği. . 2021; 312 - 316. 10.46810/tdfd.808404 |
Vancouver | KAPLAN M,GÖZÜKARA G Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği. . 2021; 312 - 316. 10.46810/tdfd.808404 |
IEEE | KAPLAN M,GÖZÜKARA G "Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği." , ss.312 - 316, 2021. 10.46810/tdfd.808404 |
ISNAD | KAPLAN, Mustafa - GÖZÜKARA, Gafur. "Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği". (2021), 312-316. https://doi.org/10.46810/tdfd.808404 |
APA | KAPLAN M, GÖZÜKARA G (2021). Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 10(2), 312 - 316. 10.46810/tdfd.808404 |
Chicago | KAPLAN Mustafa,GÖZÜKARA Gafur Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği. Türk Doğa ve Fen Dergisi 10, no.2 (2021): 312 - 316. 10.46810/tdfd.808404 |
MLA | KAPLAN Mustafa,GÖZÜKARA Gafur Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği. Türk Doğa ve Fen Dergisi, vol.10, no.2, 2021, ss.312 - 316. 10.46810/tdfd.808404 |
AMA | KAPLAN M,GÖZÜKARA G Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği. Türk Doğa ve Fen Dergisi. 2021; 10(2): 312 - 316. 10.46810/tdfd.808404 |
Vancouver | KAPLAN M,GÖZÜKARA G Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği. Türk Doğa ve Fen Dergisi. 2021; 10(2): 312 - 316. 10.46810/tdfd.808404 |
IEEE | KAPLAN M,GÖZÜKARA G "Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği." Türk Doğa ve Fen Dergisi, 10, ss.312 - 316, 2021. 10.46810/tdfd.808404 |
ISNAD | KAPLAN, Mustafa - GÖZÜKARA, Gafur. "Kimyasal Gübre Tüketiminde Değişim İhtiyacı: Şanlıurfa İli Potasyumlu Gübre Tüketim Örneği". Türk Doğa ve Fen Dergisi 10/2 (2021), 312-316. https://doi.org/10.46810/tdfd.808404 |