Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları
Yıl: 2021 Cilt: 16 Sayı: 205 Sayfa Aralığı: 1543 - 1502 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 15-05-2022
Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları
Öz: Pandemi koşullarında adalete erişimin tüm kapılarını açık tutmak üzere, bilişim teknolojilerine yargılama sürecinde nasıl daha fazla etkinlik kazandırılabilir sorusuna isabetli cevaplar verebilme ihtiyacı daha fazla hissedilmeye başlamıştır. Ancak bu noktada atılacak acele adımlar, yargılamanın temel ilkelerinin (farkında olmadan) zedelenmesine yol açabilecek sonuçlar doğurabilecektir. Yargılama sürecini gerçek ortamdan sanal ortama taşımaya yönelik girişimlerde temel yargılama ilkeleri mümkün olduğu ölçüde gözetilerek ölçülülük temelli bir yaklaşım benimsenmesi, “Yargılama İlkeleri” - “Yargılamada Hız ve Kolaylık Arzusu” çatışmasını kazan-kazan ekseninde çözümleyen sonuçlar üretilmesine katkı sunabilecektir. Bu doğrultuda çalışma, hukuk yargılamasında ses ve görüntü aktarımıyla duruşma yapılması özelinde “böyle bir yaklaşımın nasıl geliştirilebileceği sorusunu” masaya yatırmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın temel önermesi, çevrimiçi duruşma uygulamalarının fiziki ortamda gerçekleştirilen duruşmaların bir ikamesi olamayacağı ve bu sebeple uygulanma alanının kısıtlanması gerektiğidir. e-duruşma uygulamalarının temel sorunları arasında yer alan duruşma sırasında bağlantı kopması durumunda, o ana dek gerçekleştirilen işlemlerin akıbetinin ne olacağı sorusuna Türkiye gibi kesitli (ardışık), yani birbirini takip eden duruşma modelini benimseyen yargılama sistemlerinde usulî müktesep hakkın doğduğu anı tespit ederek cevap vermeye odaklanan bu çalışmada, usulî müktesep hak müessesinin belirsizliklerinden arındırılmasının e-duruşma uygulamalarındaki önemine vurgu yapılacak ve son olarak, etkili bir dava yönetimi sistemi ile yoğunlaştırılmış duruşma yaklaşımı doğrultusunda bir yargılama süreci tasarımının gerekliliğine kısaca işaret edilecektir.
Anahtar Kelime: The Necessary Limits of Holding a Hearing with Simultaneously Sound and Image Transmission in Turkish Civil Proceeding in the Light of Principles of Judgment that Come to the Fore and Procedural Vested Right
Öz: To keep open all doors of access to justice under the conditions of Pandemic, the need to give accurate answers to the question of how to gain more efficiency from information technologies in the judicial procedure has increased. However, hasty steps to be taken at this point may result in (unwittingly) damage to the basic principles of the judgment. In attempts to bring away the judicial process from real environment to virtual environment, adopting a proportionality based approach by considering the basic judgment principles as much as possible will contribute to having results that resolve the conflict of “Principles of Judgment” vs. “Need for Speed and Convenience in Judgment” in a win-win situation. In this respect, this article aims to discuss the question of “how such an approach can be developed” in terms of holding a hearing with sound and image transmission in civil procedure. The basic premise of the study is that online hearing applications cannot be a substitute for the hearings held in the physical environment, and therefore the area of its application should be limited. In this study which intends to find out what will happen to the transactions carried out so far in case of disconnection during the hearing, which is among the main problems of e-hearing applications, by determining the moment when the procedural vested right arises in Turkish civil procedure, which adopts the discontinuous hearing model, the importance of clearing the uncertainties of the procedural vested right in e-hearing practices will be emphasized. In addition, the necessity of designing a trial process in line with a concentrated hearing approach and an effective case management system will be indicated.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- AKTOĞ-ÖZEL, Aydan, Medeni Usul Hukukunda Sesli ve Görüntülü Bilişim Sistemi, (Danışman: Doç. Dr. Nesibe KURT-KONCA), Yüksek Lisans Tezi, Çankaya Üniversitesi SBE, Ankara, 2019.
- ALANGOYA, H. Yavuz / YILDIRIM, Kâmil / DEREN-YILDIRIM, Nevhis, Medenî Usul Hukuku Esasları, 8. Baskı, İstanbul, 2011.
- ALPAY, Ece, İngiliz ve Türk Yargılama Hukukunda Sözlülük İlkesi, İstanbul, 2020.
- ARSLAN, Aziz Serkan, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde Medeni Usul Hukukunda Delillerin Toplanması ve Doğrudanlık İlkesi, Ankara, 2012.
- ARSLAN, Ramazan / YILMAZ, Ejder / TAŞPINAR-AYVAZ, Sema / HANAĞASI, Emel, Medenî Usul Hukuku, 7. Baskı, Ankara 2021.
- ASLAN, Ali Çetin, Alman ve Avusturya Hukuklarında COVID-19 Salgınının Yargılamalara Etkisi ve Türkiye Bakımından Düşündürdükleri, (1.6.2020) https:// blog.lexpera.com.tr/alman-ve-avusturya-hukuklarinda-covid-19-salginininyargilamalara-etkisi-ve-turkiye-bakimindan-dusundurdukleri/ (ET. 14.9.2021).
- ASLAN, Nasi, İslâm Hukukunda Yargılama Etiği ve İlkeleri, 2. Baskı, Adana, 2014.
- ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim / ERDOĞAN, Ersin, Medenî Usûl Hukuku, 3. Bası, Ankara, 2020.
- BOLAYIR, Nur, Fransız Hukuku’ndaki Düzenlemeler Işığında Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşmaların İcrası, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, 2020, s.1175-1204.
- BUDAK, Ali Cem / KARAARSLAN, Varol, 7251 Sayılı Kanunla Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler, İstanbul Barosu Dergisi, Cilt: 94, Sayı: 5, 2020, s.15-50.
- BUDAK, Ali Cem / KARAARSLAN, Varol, Medenî Usul Hukuku, 5. Bası, İstanbul, 2021. (Usûl)
- ÇETİNKAYA, Serhat Deniz, Ceza Muhakemesinde SEGBİS (Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi), (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Rağıp Barış ERMAN), Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi SBE, İstanbul, 2019.
- DİŞEL, Buse, İsviçre Hukukunda Kovid-19 Sebebiyle Yargıda Alınan Tedbirler Özellikle Medenî Yargıdaki Düzenlemeler ve Bu Düzenlemelerin Ülkemiz Açısından Değerlendirilmesi, (22.5.2020), https://blog.lexpera.com.tr/isvicre-hukukunda-kovid19-sebebiyle-yargida-alinan-tedbirler-ozellikle-medeni-yargidaki-duzenlemelerve-bu-duzenlemelerin-ulkemiz-acisindan-degerlendirilmesi/ (ET. 14.9.2021).
- ERDÖNMEZ, Güray, Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku (Cilt: 1), 15. Bası, İstanbul, 2017. (Pekcanıtez Usûl)
- GAYRETLİ-AYDIN, Seda, Medenî Yargılama Hukukunda Ses ve Görüntü Nakli Yoluyla Duruşmaya Katılma, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 19 (Özel Sayı), 2017, s.2101-2126.
- GÖRGÜN, L. Şanal / BÖRÜ, Levent / KODAKOĞLU, Mehmet, Medenî Usûl Hukuku, 10. Baskı, Ankara, 2021.
- GÜNDÜZ, Okan,
- GÜNDÜZ, Okan, Anglo-Amerikan Hukuku Işığında Medeni Yargılama Hukukunda Dava Yönetimi, İstanbul, 2009.
- İNCEOĞLU, Sibel, Adil Yargılanma Hakkı, Ankara, 2018.
- KALE, Serdar, Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası (HMK m.149), Medenî Usûl ve İcra İflâs Hukuku Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 25, 2013, s.141-155.
- KOSENKO, Dimitri, 18-year-old law helps German courts tackle backlog, (19.8.2020) https://www.lawgazette.co.uk/commentary-and-opinion/18-year-old-law-helpsgerman-courts-tackle-backlog/5105240.article (ET. 14.9.2021).
- KÖROĞLU, Anıl / TAHİROĞLU, Fatih, Medenî Usûl Hukukunda Tanık Delilinden Vazgeçme, Türk-Alman Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, 2020, s.221-248.
- KURT-KONCA, Nesibe, Medenî Usûl Hukukunda Alenîyet İlkesi, Ankara, 2009. (Aleniyet İlkesi)
- KURT-KONCA, Nesibe, Yargıda Koronavirüs Önlemleri, SETA-Analiz, Sayı: 315, Nisan 2020. (Koronavirüs Önlemleri)
- KURT-KONCA, Nesibe, Yargılamaya Egemen Olan İlkeler Işığında Yargı Reformu Strateji Belgesi, Seta-Analiz, Sayı: 286, Haziran 2019.
- KURU, Baki / AYDIN, Burak, Medenî Usul Hukuku El Kitabı (Cilt I), 2. Baskı, Ankara, 2021. (Cilt I)
- KURU, Baki / AYDIN, Burak, Medenî Usul Hukuku El Kitabı (Cilt II), 2. Baskı, Ankara, 2021. (Cilt II)
- LEGG, Michael / SONG, Anthony, The Courts, The Remote Hearing and the Pandemic: From Action to Reflection, Vol: 44, Issue: 1, 2021, s.126-166.
- MIDIK, Barış, Medenî Yargıda E-Duruşma Pilot Uygulaması ve Yargının Elektronik Dönüşümü Üzerine Bazı Düşünceler, (23.9.2020) https://blog.lexpera.com.tr/ medeni-yargida-e-durusma-pilot-uygulamasi-ve-yarginin-elektronik-donusumuuzerine-bazi-dusunceler/ (ET. 15.9.2021).
- ÖZKAYA-FERENDECİ, H. Özden, (Alman Hukuku’ndaki Örneği İle) Sözlülük İlkesi, İstanbul, 2019.
- ÖZMUMCU, Seda, Dünyada ve Ülkemizde Online Uyuşmazlık Çözümleri Bağlamında Online Tahkim ve Uygulamaları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 78, Sayı: 2, 2020, s.431-454.
- ÖZEKES, Muhammet, Medeni Usul Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkı, Ankara, 2003.
- ÖZTEK, Selçuk, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Aleniyet İlkesine İlişkin 28’inci Maddesi ile Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla veya Başka Yerde Duruşma İcrasına İlişkin 149’uncu Maddesinde 7251 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler Hakkında Bazı Düşünceler, Adalet Dergisi, Sayı: 66, 2021, s.641-665.
- ÖZTEK, Selçuk / TAŞPINAR-AYVAZ, Sema / KALE, Serdar, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında 20 Mart 2020 Tarihli Kanun Teklifi’ne İlişkin Bazı Açıklamalar ve Kanun Teklifinin Değerlendirilmesi, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 149, 2020, s.77-152.
- PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Oğuz / ÖZEKES, Muhammet, Medenî Usûl Hukuku (Ders Kitabı), 9. Bası, İstanbul, 2021. (Ders Kitabı).
- PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Oğuz / ÖZEKES, Muhammet, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair 7251 Sayılı Kanun Hakkında Değerlendirme, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 150, 2020, s.247-299. (Değerlendirmeler).
- PEKCANITEZ, Hakan / ERİŞİR, Evrim, Koronavirüs (Covid-19) Salgınına Karşı Alınan, Medenî Usûl ve İcra-İflâs Hukukunu İlgilendiren Önlemler, (3.6.2020) https://legalbank.net/belge/koronavirus-covid-19-salginina-karsi-alinan-medenusl-ve-icra-ifls-hukukunu-ilgilendiren-onlemler/3752098/%c3%a7evrimi%c3%a 7i (ET. 16.9.2021).
- POSTACIOĞLU, İlhan E. / ALTAY, S., Medenî Usûl Hukuku Dersleri, 8. Bası, İstanbul 2020.
- ŞATAVA-TANVERDİ, Ayşe Banu, Medeni Usul Hukukunda Kazanılmış Haklar ve Özellikle Usuli Kazanılmış Haklar, (Danışman: Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ), Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi SBE, İstanbul, 1993. UMAR, Bilge, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Baskı, Ankara, 2014. ÜSTÜNDAĞ, Saim, Medeni Yargılama Hukuku, 7. Bası, İstanbul, 2000.
- http://www.caed.uscourts.gov/caednew/assets/File/GO%20621(1).pdf (ET. 14.9.2021). http://www.laed.uscourts.gov/sites/default/files/general-orders/EDLA%20Amended%20General%20Order%2020-1%20%28003%29.pdf (ET. 14.9.2021). https://img.nyed.uscourts.gov/files/pub-news/EDNY%20Health%20and%20Safety%20Protocols.pdf (ET. 14.9.2021). https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/20201084/index.html (ET. 14.9.2021). https://www.arwd.uscourts.gov/sites/arwd/files/Admin%20Order%202020-2.pdf (ET. 14.9.2021). https://www.congress.gov/116/plaws/publ136/PLAW-116publ136.pdf (ET. 14.9.2021). https://www.fedlex.admin.ch/eli/oc/2020/160/de. https://www.ilsd.uscourts.gov/Forms/AdminOrder266ThirdAmendment.pdf (ET. 14.9.2021). https://www.judiciary.uk/wp-content/uploads/2020/03/Civil-court-guidance-onhow-to-conduct-remote-hearings.pdf (ET. 14.9.2021). https://www.judiciary.uk/wp-content/uploads/2020/04/Guidance-for-the-Conductof-Remote-Costs-Hearings-v.4-1.docx (ET. 14.9.2021). https://www.judiciary.uk/wp-content/uploads/2020/05/Amended-Civil-Listing-Priorities-1305.pdf (ET. 14.9.2021). https://www.judiciary.uk/wp-content/uploads/2020/08/CPR-116th-PD-Updatevideo-or-audio-hearings-for-coronavirus-period.pdf (ET. 21.1.2021). https://www.judiciary.uk/wp-content/uploads/2020/08/Remote-hearings.Protocol. Civil_.GenerallyApplicableVersion.f-amend-26_03_20-1.pdf (ET. 21.1.2021). https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem27/yil01/ss216.pdf. https://www.uscourts.gov/news/2020/03/31/judiciary-authorizes-videoaudio-accessduring-covid-19-pandemic (ET. 14.9.2021). http://www.gamb.uscourts.gov/USCourts/sites/default/files/orders/126_admin_order_amended.pdf (ET. 19.11.2021). https://www.uscfc.uscourts.gov/sites/default/files/general_order_in_person_proceedings_20200512.pdf (ET. 19.11.2021).
APA | KIYAK E (2021). Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları. , 1543 - 1502. |
Chicago | KIYAK EMRE Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları. (2021): 1543 - 1502. |
MLA | KIYAK EMRE Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları. , 2021, ss.1543 - 1502. |
AMA | KIYAK E Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları. . 2021; 1543 - 1502. |
Vancouver | KIYAK E Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları. . 2021; 1543 - 1502. |
IEEE | KIYAK E "Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları." , ss.1543 - 1502, 2021. |
ISNAD | KIYAK, EMRE. "Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları". (2021), 1543-1502. |
APA | KIYAK E (2021). Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16(205), 1543 - 1502. |
Chicago | KIYAK EMRE Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 16, no.205 (2021): 1543 - 1502. |
MLA | KIYAK EMRE Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.16, no.205, 2021, ss.1543 - 1502. |
AMA | KIYAK E Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2021; 16(205): 1543 - 1502. |
Vancouver | KIYAK E Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2021; 16(205): 1543 - 1502. |
IEEE | KIYAK E "Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları." Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16, ss.1543 - 1502, 2021. |
ISNAD | KIYAK, EMRE. "Duruşmada Etkinlik Kazanan Yargılama İlkeleri ile Usulî Müktesep Hak Işığında Türk Hukuk Yargılamasında Eş Zamanlı Ses ve Görüntü Aktarımıyla Duruşma Yapılmasının Olması Gereken Sınırları". Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 16/205 (2021), 1543-1502. |