Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and 
Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the 
Health Belief Model: A Cross-sectional Study

çeki, leman; Özdemir, Aysel

doi:10.5336/nurses.2021-81645

Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study

Leman ÇEKİ, (Alaşehir Devlet Hastanesi, Manisa, Türkiye)

Aysel ÖZDEMİR (Bursa Uludağ Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye)

Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi

12 2

Yıl: 2021 Cilt: 13 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 858 - 868 Metin Dili: İngilizce DOI: 10.5336/nurses.2021-81645 İndeks Tarihi: 29-05-2022

Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study

Öz:

Objective: This study determined women’s experiences and awareness of undergoing a Pap smear test for the early diagnosis of cervical cancer based on the Health Belief Model (HBM). Material and Methods: The population consisted of 1,193 women registered at a family health center. The sample consisted of 291 people with an error margin of 5% and 0.5 probability. Results: This study found no statistically significant associations between undergoing a Pap smear test and the Health Belief Model Scale (HBMS) sub-dimensions (p>0.05). Moreover, awareness of the reasons for a Pap smear test was not associated with the HBMS sensitivity, caring, and health motivation sub-dimensions (p>0.05) but was associated with the benefit motivation and obstacles sub-dimensions (p<0.05). The awareness of undergoing a Pap smear test based on the menstrual cycle was not associated with the HBMS sensitivity sub-dimension (p>0.05) but was associated with the caring, benefit motivation, health motivation, and obstacles sub-dimensions (p<0.05). Awareness of the preparatory stages before the Pap smear test was not associated with the HBMS sensitivity, caring, and health motivation sub-dimensions (p>0.05) but was associated with the benefit motivation and obstacles sub-dimensions (p<0.05). Conclusion: This study indicates that the HBM is important for encouraging women to undergo early diagnostic tests for cervical cancer and designing and maintaining health education programs. Public health nurses should plan actions that support and encourage women based on the HBM in health-related education to contribute to the efforts of increasing the rate of participation in preventative screenings.

Anahtar Kelime:

21-65 Yaş Arası Kadınların Pap Smear Tarama Testi HakkındakiBilgi Durumlarının Sağlık İnanç Modeline Göre Değerlendirilmesi:Kesitsel Çalışma

Öz:

Amaç: Bu çalışma, kadınların serviks kanserinin erken teşhisi için kullanılan Pap smear testini yaptırma durumlarının ve bilgi düzeylerinin Sağlık İnanç Modeline (SİM) göre belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı tipte planlandı. Gereç ve Yöntemler: Araştırmanın evreni, bir Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı 1.193 kadından oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi %5 hata ve 0,5 olasılık yöntemi ile (n) 291 kişi olarak hesaplanmıştır. Bulgular: Bu çalışmada, katılımcıların Pap smear taraması yaptırma durumu ve Sağlık İnanç Modeli Ölçeği (SİMÖ) düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmamıştır (p>0,05). Bu çalışmada, Pap smear testinin neden yapıldığını bilme durumu ve SİMÖ düzeyi ilişkisi; duyarlılık, önemseme ve sağlık motivasyonu arasında istatistiksel açıdan anlamlı ilişki saptanmamışken (p>0,05), yarar motivasyonu ve engeller arasında anlamlı ilişki olduğu saptandı (p<0,05). Pap smear testinin menstrüel siklusa göre yapılma durumunu bilme ve SİMÖ düzeyi ilişkisi; duyarlılık arasında istatistiksel açıdan anlamlı ilişki saptanmamışken (p>0,05), önemseme, yarar motivasyonu, sağlık motivasyonu ve engeller arasında anlamlı ilişki saptandı (p<0,05). Pap smear testi öncesinde hazırlıkları bilme durumu ve SİMÖ düzeyi ilişkisi; duyarlılık, önemseme ve sağlık motivasyonu arasında anlamlı ilişki saptanmamışken (p>0,05), yarar motivasyonu ve engeller arasında anlamlı ilişki saptandı (p<0,05). Sonuç: Bu çalışma, kadınların rahim ağzı kanseri erken tanı testlerine yaptırma durumlarının, sağlık eğitimi programlarının tasarlanması ve yürütülmesinde SİM’in önemli olduğunu düşündürmektedir. Halk sağlığı hemşiresinin sağlık eğitimlerinde kadınların desteklenmesi ve cesaretlendirilmesin de SİM’e göre yaklaşım planlaması istenilen katılımı arttırmaya katkı sağlayacağı düşüncesindeyiz.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

2. Kokkun M. Malatya il merkezinde bulunan aile sağlığı merkezlerinde çalışan sağlık personelinin ulusal kanser tarama programlarındaki taramalar konusunda bilgi tutum ve davranış larının incelenmesi. [Master Thesis]. Malatya: T.C. İnönü Üniversitesi; 2014. [Link]
3. Selvi M. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanları ile pratisyen hekimlerin pap smear alma sıklığının belirlenmesi. [Master Thesis]. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi; 2006. [Link]
4. vatansever G. Sağlık çalışanlarının human papilloma (Hpv) aşısı ve Hpv ile serviks kanseri hakkında bilgi düzeyinin değerlendirilmesi. [Master Thesis]. Manisa: Celal Bayar Üniversitesi; 2010. [Link]
5. Calle EE, flanders WD, Thun MJ, Martin LM. Demographic predictors of mammography and pap smear screening in uS women. Am J public Health. 1993;83(1):53-60. [Crossref] [pubMed] [pMC]
6. Sirovich BE, Welch HG. The frequency of pap smear screening in the united States. J Gen Intern Med. 2004;19(3):243-50. [Crossref] [pubMed] [pMC]
7. Eo YS, Kim JS. Associations of health belief and health literacy with pap smear practice among Asian immigrant women. Eur J Oncol Nurs. 2019;42:63-8. [Crossref] [pubMed]
8. Ampofo AG, Adumatta AD, Owusu E, AwuviryNewton K. A cross-sectional study of barriers to cervical cancer screening uptake in Ghana: An application of the health belief model. pLoS One. 2020;15(4):e0231459. [Crossref] [pubMed] [pMC]
9. Nigussie T, Admassu B, Nigussie A. Cervical cancer screening service utilization and associated factors among age-eligible women in Jimma town using health belief model, South West Ethiopia. BMC Womens Health. 2019; 19(1):127. [Crossref] [pubMed] [pMC]
10. Öztürk Y. pap smear testi yaptırmamış kadınların bu teste yönelik farkındalıklarının ve testi yaptırmama nedenlerinin değerlen dirilmesi. [Master Thesis]. Eskişehir: T.C. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi; 2017. [Link]
11. Ashtarian H, Mirzabeigi E, Mahmoodi E, Khezeli M. Knowledge about Cervical Cancer and pap Smear and the factors Influencing the pap test Screening among Women. International journal of community based nursing and midwifery. 2017;5(2):188-95. [pMC]
12. Johnson CE, Mues KE, Mayne SL, Kiblawi AN. Cervical cancer screening among immigrants and ethnic minorities: a systematic review using the Health Belief Model. J Low Genit Tract Dis. 2008;12(3):232-41. [Crossref] [pubMed]
13. Gözüm S, Çapık C. [A Guide in the development of health behaviours: Health Belief Model (HBM)]. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2014;7(3):230-7. [Link]
14. Guvenc G, Akyuz A, Açikel CH. Health belief model scale for cervical cancer and pap smear test: psychometric testing. J Adv Nurs. 2011;67(2):428-37. [Crossref] [pubMed]
15. Örenli G. İlköğretim ikinci kademede öğrenim gören kız öğrencilerin annelerinin rahim ağzı kanseri ve Hpv aşısı konusunda bilgi tutum davranışları. [Master Thesis]. Zonguldak: T.C. Bülent Ecevit Üniversitesi; 2015. [Link]
16. Aldohaian AI, Alshammari SA, Arafah DM. using the health belief model to assess beliefs and behaviors regarding cervical cancer screening among Saudi women: a cross-sectional observational study. BMC Womens Health. 2019;19(1):6. [Crossref] [pubMed] [pMC]
17. Hacıhasanoğlu Aşılar R, Köse S, Yıldırım A. [Women's knowledge, beliefs and behaviors about cervical cancer and pap smear test]. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing. 2015; 7(2):102-11. [Crossref]
18. Karaoğlan D. Kadınların Serviks kanseri ̇ ri ̇ sk ̇ faktörleri ve erken tan ̇ ı yöntemleri̇ıli̇ ş̇ kin bi ̇ lgi ̇ ve ̇ uygulamalarının belirlenmesi ̇ . [Master Thesis]. ̇ Lefkoşa: K.K.T.C. Yakın Doğu Üniversitesi; 2016. [Link]
19. Şen S, Karadağ Başar f. [Awareness among women living in Kütahya region about pap smear test]. Sted/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2019;28(1):28-30. [Crossref]
20. Tokgöz T. Gebe Kadınların pap smear testi konusunda bilgi düzeylerinin incelenmesi. [Master Thesis]. İstanbul: T.C. Haliç Üniversitesi; 2009. [Link]
21. Özdemir Ö, Bilgili N. [Knowledge and practices of nurses working in an education hospital on early diagnosis of breast and cervix cancers]. TAf preventive Medicine Bulletin. 2010;9(6):605-12. [Crossref]
22. Arabaci Z, Ozsoy S. The pap-smear test experience of women in Turkey: a qualitative study. Asian pac J Cancer prev. 2012;13(11): 5687-90. [Crossref] [pubMed]
23. Acar GB. Reprodükti̇f dönemdeki̇ kadınların servi̇ks kanseri̇ taramasına yöneli̇k sağlık ı̇nanışları ve etki̇leyen faktörler. [Master Thesis]. Ankara: T.C. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi; 2014. [Link]
24. Cangöl E, Söğüt S, Berberoğlu u, Dolu I. Evaluation of women having pap smear test by health belief model scale. International Journal of Caring. 2020;13(1):333. [Link]
25. Bal MD. [Evaluation of women having pap smear test by health belief model scale]. Journal of Marmara university Institute of Health Sciences. 2014;4(3):133-8. [Link]
26. Babazadeh T, Ghaffari-fam S, Oliaei S, Sarbazi E, Shirdel A, Mostafa-Gharabaghi p, et al. predictors of pap smear screening behavior among rural women in tabriz, Iran: An application of health belief model. International Journal of Cancer Management. 2019;12(5). [Crossref]
27. Babazadeh T, Nadrian H, Rezakhani Moghaddam H, Ezzati E, Sarkhosh R, Aghemiri S. Cognitive determinants of cervical cancer screening behavior among housewife women in Iran: An application of Health Belief Model. Health Care for Women International. 2018.39(5):555-70. [Crossref] [pubMed]
28. Shirazi Zadeh Mehraban S, Namdar A, Naghizadeh MM. Assessment of preventive Behavior for Cervical Cancer with the Health Belief Model. Asian pac J Cancer prev. 2018;19(8):2155-63. [pubMed] [pMC]
29. Yanikkerem E, Karakuş Selçuk A, Esmeray N. women's attitude and beliefs about cervical cancer and pap smear test by using the health belief model. International Journal of Cancer and Clinical Research. 2018;5(2):1-9. [Crossref]
30. Özen Çınar İ, Kara E. Evaluation of awareness of cervical cancer and pap spear test of working women by health belief model. Bezmialem Science. 2020;8(2):113-9. [Crossref]
31. Karimy M, Azarpira H, Araban M. using health belief model constructs to examine differences in adherence to pap test recommendations among Iranian women. Asian pac J Cancer prev. 2017;18(5):1389-94. [pubMed] [pMC]
32. Egelioglu Cetisli N, Top ED, Işık G. Cervical cancer and pap smear test health beliefs and health- promoting lifestyle of women in Turkey. International Journal of Caring Sciences. 2016;9(2):630-9. [Link]
33. pirzadeh A, Mazaheri MA. The effect of education on women's practice based on the health belief model about pap smear test. Int J prev Med. 2012;3(8):585-90. [pubMed] [pMC]
34. Gökgöz N, Aktaş D. [Determination of women awareness level of cervical cancer & conducting pap-smear test]. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri fakültesi Hemşirelik E-Dergisi. 2015;3(2):11-22. [Link]

APA	çeki l, Özdemir A (2021). Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study. , 858 - 868. 10.5336/nurses.2021-81645
Chicago	çeki leman,Özdemir Aysel Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study. (2021): 858 - 868. 10.5336/nurses.2021-81645
MLA	çeki leman,Özdemir Aysel Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study. , 2021, ss.858 - 868. 10.5336/nurses.2021-81645
AMA	çeki l,Özdemir A Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study. . 2021; 858 - 868. 10.5336/nurses.2021-81645
Vancouver	çeki l,Özdemir A Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study. . 2021; 858 - 868. 10.5336/nurses.2021-81645
IEEE	çeki l,Özdemir A "Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study." , ss.858 - 868, 2021. 10.5336/nurses.2021-81645
ISNAD	çeki, leman - Özdemir, Aysel. "Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study". (2021), 858-868. https://doi.org/10.5336/nurses.2021-81645

APA	çeki l, Özdemir A (2021). Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 13(4), 858 - 868. 10.5336/nurses.2021-81645
Chicago	çeki leman,Özdemir Aysel Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi 13, no.4 (2021): 858 - 868. 10.5336/nurses.2021-81645
MLA	çeki leman,Özdemir Aysel Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, vol.13, no.4, 2021, ss.858 - 868. 10.5336/nurses.2021-81645
AMA	çeki l,Özdemir A Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi. 2021; 13(4): 858 - 868. 10.5336/nurses.2021-81645
Vancouver	çeki l,Özdemir A Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi. 2021; 13(4): 858 - 868. 10.5336/nurses.2021-81645
IEEE	çeki l,Özdemir A "Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study." Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 13, ss.858 - 868, 2021. 10.5336/nurses.2021-81645
ISNAD	çeki, leman - Özdemir, Aysel. "Assessment of Undergoing a Pap Smear Screening Test and Knowledge Levels of Women Aged 21-65 Years Based on the Health Belief Model: A Cross-sectional Study". Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi 13/4 (2021), 858-868. https://doi.org/10.5336/nurses.2021-81645