Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama
Yıl: 2021 Cilt: 13 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 3873 - 3888 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20491/isarder.2021.1361 İndeks Tarihi: 02-06-2022
Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama
Öz: Amaç – Çalışmanın temel amacını, Savickas ve Porfelli tarafından geliştirilmiş özgün kariyer uyum
yeteneği ölçeğinin konaklama sektörü çalışanları üzerinde uygulanabilir bir versiyonunun Türkçeye ve
Türkiye kültürüne uyarlanması oluşturmaktadır.
Yöntem – Çalışma kapsamında ölçeğin kültürlerarası eşdeğerliğinin sağlanması amacıyla, yapı
eşdeğerliği, kültürel ve dilsel eşdeğerlik ve ölçüm eşdeğerliği üzerinde durulmuştur. Bu amaçla ölçek
yapısı irdelenmiş ve aynen korunması kararlaştırılmıştır. Kültürel ve dilsel eşdeğerliğin sağlanması
amacıyla paralel kör çevirileri takiben, uzman paneline başvurulmuştur. Ölçüm eşdeğerliğinin
sağlanması amacıyla Antalya’da faaliyet gösteren otellerin çalışanları arasından belirlenen 339 kişilik
bir örnekleme ait veriler açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizlerine tabi tutulmuştur.
Bulgular – Ölçek yapısının özgün versiyonuna uygun olarak korunmasının, yapı eşdeğerliği
noktasında uygun olacağına karar verilmiştir. Bununla birlikte kültürel ve dilsel eşdeğerlik noktasında
gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda ölçeğin kültürel ve dilsel açıdan Türkçeye ve Türkiye kültürüne
uygun olduğu sonucuna varılmıştır. Ölçüm eşdeğerliği noktasında açıklayıcı faktör analizi
(KMO=0,953; p<0,001) ve doğrulayıcı faktör analizi (χ2
/sd=1,985; RMSEA=0,054; GFI=0,90; CFI=0,956;
NFI=0,916) sonuçlarının kabul edilebilir olduğu sonucuna varılmıştır.
Tartışma – Çalışma kapsamında Türkçeye ve Türkiye kültürüne uyarlanan kariyer uyum yeteneği
ölçeğinin, konaklama işletmeleri çalışanları üzerinde uygulanabilir geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı
olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime: Cross-Cultural Adaptation of the Career Adapt-Abilities Scale: An Application on the Employees of Five-Star Hotels in Antalya
Öz: Purpose – The study's primary goal is to adapt an applicable version of the original career adapt-abilities
scale developed by Savickas and Porfelli to Turkish and Turkish culture.
Design/methodology/approach – Within the scope of the study, to ensure the intercultural equivalence
of the scale, structural equivalence, cultural and linguistic equivalence and measurement equivalence
were emphasized. For this purpose, the scale structure was examined, and it was decided to keep it.
Following parallel blind translations, an expert panel was consulted to ensure cultural and linguistic
equivalence. In order to provide measurement equivalence, the data of a sample of 339 people drawn
from the employees of the hotels operating in Antalya were subjected to explanatory and confirmatory
factor analysis.
Findings – It has been accepted that the preservation of the scale structure in accordance with the
original version would be appropriate in terms of structural equivalence. In addition, as a result of the
studies carried out at the point of cultural and linguistic equivalence, it was concluded that the scale is
culturally and linguistically appropriate for the Turkish language and culture. At the point of
measurement equivalence, it was concluded that the results of exploratory factor analysis (KMO=0.953;
p<0.001) and confirmatory factor analysis (χ2
/df=1.985; RMSEA=0.054; GFI=0.90; CFI=0.956; NFI=0.916)
were acceptable.
Discussion – As a result, it was concluded that the career adapt-abilities scale, adapted to the Turkish
language and culture, is a valid, reliable and applicable measurement tool to the employees of
accommodation enterprises.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Balcı, A. (2013). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler (10 Bs.), Ankara, Pegem Yayıncılık.
- Beaton, D.E., Bombardier, C., Guillemin, F. ve Ferraz, M.B. (2000). Guidelines for the Process of Cross-Cultural Adaptation of Self-Report Measures, Spine, 25 (24), 3186-3191.
- Bentler, P.M. ve Yuan, K.H. (1999). Structural equation modeling with small samples: Test statistics, Multivariate Behavioral Research, 34 (2), 181-197.
- Brown, T.A. (2015). Confirmatory Factor Analysis for Applies Research (2. Bs.). New York, The Guilford Press.
- Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
- Caramelli, M. ve Van de Vijver, F.J.R. (2013). Towards a Comprehensive Procedure for Developing Measurement Scales for Cross-Cultural Management Research. International Management, 17(2), 150– 163.
- Chen, H., Fang, T., Liu, F., Pang, L., Wen, Y., Chen, S. ve Gu, X. (2020). Career Adaptability Research: A Literature Review with Scientific Knowledge Mapping in Web of Science, International Journal of Environmental Research and Public Health, 17, 5986.
- Chen, X., Xingying, G., Wanyan, F., Yanjun, X., Haiyan, X., Wenjing, C. ve Min, L. (2020). The role of career adaptability and resilience in mental health problems in Chinese adolescents, Children and Youth Services Review, 112, 1048932.
- Dufy, R.D. (2010). Sense of Control and Career Adaptability Among Undergraduate Students, Journal of Career Assessment, 18(4), 420-430.
- Dwyer, L., Gill, A. ve Seetaram, N. (2012). Handbook of Research Methods in Tourism: Quantitative and Qualitative Approaches, Cheltenham, Edward Elgar Publishing Limited.
- Epstein, J., Santo, R.M. ve Guillemin, F. (2015). A review of guidelines for cross-cultural adaptation of questionnaires could not bring out a consensus, Journal of Clinical Epidemiology, 68 (4), 435-441.
- Falcão, D.D.M., Ciconelli R.M. ve Ferraz, M.B. (2003). Translation and cultural adaptation of quality of life questionnaires: an evaluation of methodology, The Journal of Rheumatology, 30, 379-385.
- George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10. Bs.), Boston, Pearson.
- Gliem, J. ve Gliem, R. (2003). Calculating, interpret ing, and reporting Cronbach’s Alpha Reliability Coefficient for Likert-type scales, Midwest Research-to-Practice Conference in Adult, Continuing, and Community Education, Erişim Tarihi: 18 Eylül 2021, URL: https://scholarworks.iupui.edu/bitstream/handle/1805/344/Gliem%20%26%20Gliem.pdf?sequence=1 &isAllowed=y
- Güney, S. (2014). İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık.
- Gürsakal, N. (2009). Çıkarımsal İstatistik Minitab-SPSS Uygulamalı (4. Bs), Dora, Bursa.
- Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J. ve Anderson, R.E. (2009). Multivariate Data Analysis (7. Bs.), New Jersey, Prentice Hall.
- Hamtiaux, A., Houssemand, C. ve Vrignaud, P. (2013). Individual and Career Adaptability: Comparing Models and Measures, Journal of Vocational Behavior, 83 (2), 130-141.
- Harkness, J.A. (2003). Questionnaire translation, Harkness, J.A., Van de Vijver, F.J.R. ve Mohler, P. (Ed.), Crosscultural survey methods, New York, Wiley, 35-56.
- Harrington, D. (2009). Confirmatory Factor Analysis, New York, Oxford University Press.
- Herdman, M., Fox-Rushby, J. ve Badia, X. ‘Equivalence’ and the translation and adaptation of health-related quality of life questionnaires, Quality of Life Research, 6, 237-247.
- Hirschi, A. ve Vondracek, F.W. (2009). Adaptation of career goals to self and opportunities in early adolescence, Journal of Vocational Behavior, 75, 120-128.
- Hlad′o, P., Kvasková, L., Ježek, S., Hirschi, A. ve Macek, P. (2020). Career Adaptability and Social Support of Vocational Students Leaving Upper Secondary School, Journal of Career Assessment, 28(3), 478-495.
- Hui, C.H., ve Triandis, H.C. (1985). Measurement in Cross-Cultural Psychology: A Review and Comparison of Strategies, Journal of Cross-Cultural Psychology, 16(2), 131–152.
- İlhan, M. ve Çetin, B. (2014). LISREL ve AMOS Programları Kullanılarak Gerçekleştirilen Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) Analizlerine İlişkin Sonuçların Karşılaştırılması, Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 5 (2), 26-42.
- Kalafat, T. (2012). Kariyer Geleceği Ölçeği (KARGEL): Türk Örneklemi İçin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (38), 169-179.
- Koller, M., Aaronson, N.K., Blazeby, J., Bottomley, A., Dewolf, L., Fayers, P., Johnson, C., Ramage, J., Scott, N. ve West, K. (2007). Translation procedures for standardised quality of life questionnaires: The European Organisation for Research and Treatment of Cancer (EORTC) approach, European Journal of Cancer, 43 (12), 1810-1820.
- Lodi, E., Zammitti, A., Magnano, P., Patrizi, P. ve Santisi, G. (2020). Italian Adaption of Self-Perceived Employability Scale: Psychometric Properties and Relations with the Career Adaptability and WellBeing, Behavioral Sciences, 10(5), 82.
- Mulaik, S.A. (2010). Foundations of Factor Analysis (2. Bs.), Boca Raton, CRC Press.
- Ömeroğlu, S. (2014). Polis Akademisi Öğrencilerine Yönelik Kariyer Uyumu Programının Etkililiğinin Değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Özdamar, K. (1999). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi (2. Bs.), Eskişehir, Kaan Kitabevi.
- Özdamar, K. (2010). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi 2 - Çok Değişkenli Analizler (7. Bs.), Eskişehir, Kaan Kitabevi.
- Özdamar, K. (2011). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi 1 – Minitab 15, PASW 18 (8. Bs), Eskişehir, Kaan Kitabevi.
- Perneger, T.V., Leplège, A. ve Etter, J.F. (1999). Cross-cultural adaptation of a psychometric instrument: two methods compared, J Clin Epidemiol, 52, 1037-1046.
- Pett, M.A., Lackey, N.R. ve Sullivan, J.J. (2003). Making sense of factor analysis, California, SAGE Publications, Inc.
- Qiao, X. ve Huang, J. (2019). Effect of College Students' Entrepreneurial Self-Efficacy on Entrepreneurial Intention: Career Adaptability as a Mediating Variable, International Journal of Educational Methodology, 5 (3), 305-313.
- Russell, D.W. (2002). In Search of Underlying Dimensions: The Use (and Abuse) of Factor Analysis in Personality and Social Psychology Bulletin, Personality and Social Psychology Bulletin, 28 (12), 1629-1646.
- Savickas, M.L. (1997). Career Adaptability: An Integrative Construct for Life-Span, Life-Space Theory, The Career Development Quarterly, 45 (3), 247-259.
- Savickas, M.L. (2005). The theory and practice of career construction. Lent, R.W. ve Brown, S.D. (Ed.), Career development and counseling: Putting theory and research to work, New Jersey, John Wiley & Sons, 42-70.
- Savickas, M.L., Nota, L., Rossier, J., Dauwalder, J.P., Duarte, M.E., Guichard, J., Soresi, S., Van Esbroeck, R. ve van Vianen, A.E.M. (2009). Life designing: A paradigm for career construction in the 21st century, Journal of Vocational Behavior, 75, 239–250.
- Savickas, M.L., ve Porfeli, E.J. (2012). Career Adapt-Abilities Scale: Construction, Reliability, and Measurement Equivalence Across 13 Countries, Journal of Vocational Behavior, 80, 661-673.
- Skorikov, V. (2007). Continuity in adolescent career preparation and its effects on adjustment, Journal of Vocational Behavior, 70, 8-24.
- Super, D.E. ve Knasel, E.G. (1981). Career Development in Adulthood: Some Theoretical Problems and a Possible Solution, British Journal of Guidance and Counselling, 9 (2), 194-201.
- Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik, Ankara, Seçkin Yayınları
- Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics (6. Bs.), Pearson, Boston.
- Taşlıyan, M., Arı, N.Ü. ve Duzman, B. (2011). İnsan Kaynakları Yönetiminde Kariyer Planlama ve Kariyer Yönetimi: İİBF Öğrencileri Üzerinde Bir Alan Araştırması, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 231-241.
- Tolentino, L.R., Garcia, P.R.J.M., Lu, V.N., Restubog, S.L.D., Bordia, P., ve Plewa, C. (2014). Career Adaptation: The Relation of Adaptability to Goal Orientation, Proactive Personality, and Career Optimism, Journal of Vocational Behavior, 84, 39-48.
- Tortop, N., Aykaç, B., Yayman, H. ve Özer, M.A. (2006). İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
- Uğur, A. (2008). İnsan Kaynakları Yönetimi, Sakarya, Sakarya Yayıncılık.
- Usunier, J.C. (2011). Language as a resource to assess cross-cultural equivalence in quantitative management research, Journal of World Business, 46 (3), 314-319.
- Yaşlıoğlu, M.M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
- Yousefi, Z., Abedi, M., Baghban, I., Eatemadi, O. ve Abedi, A. (2011). Personal and Situational Variables, and Career Concerns: Predicting Career Adaptability in Young Adults, The Spanish Journal of Psychology, 14 (1), 263-271.
- Yüksel, Ö. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara, Gazi Kitabevi.
| APA | Bayraktaroglu E, Emir o (2021). Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. , 3873 - 3888. 10.20491/isarder.2021.1361 |
| Chicago | Bayraktaroglu Engin,Emir oktay Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. (2021): 3873 - 3888. 10.20491/isarder.2021.1361 |
| MLA | Bayraktaroglu Engin,Emir oktay Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. , 2021, ss.3873 - 3888. 10.20491/isarder.2021.1361 |
| AMA | Bayraktaroglu E,Emir o Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. . 2021; 3873 - 3888. 10.20491/isarder.2021.1361 |
| Vancouver | Bayraktaroglu E,Emir o Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. . 2021; 3873 - 3888. 10.20491/isarder.2021.1361 |
| IEEE | Bayraktaroglu E,Emir o "Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama." , ss.3873 - 3888, 2021. 10.20491/isarder.2021.1361 |
| ISNAD | Bayraktaroglu, Engin - Emir, oktay. "Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama". (2021), 3873-3888. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1361 |
| APA | Bayraktaroglu E, Emir o (2021). Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(4), 3873 - 3888. 10.20491/isarder.2021.1361 |
| Chicago | Bayraktaroglu Engin,Emir oktay Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi 13, no.4 (2021): 3873 - 3888. 10.20491/isarder.2021.1361 |
| MLA | Bayraktaroglu Engin,Emir oktay Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, vol.13, no.4, 2021, ss.3873 - 3888. 10.20491/isarder.2021.1361 |
| AMA | Bayraktaroglu E,Emir o Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2021; 13(4): 3873 - 3888. 10.20491/isarder.2021.1361 |
| Vancouver | Bayraktaroglu E,Emir o Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2021; 13(4): 3873 - 3888. 10.20491/isarder.2021.1361 |
| IEEE | Bayraktaroglu E,Emir o "Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama." İşletme Araştırmaları Dergisi, 13, ss.3873 - 3888, 2021. 10.20491/isarder.2021.1361 |
| ISNAD | Bayraktaroglu, Engin - Emir, oktay. "Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeğinin Kültürlerarası Uyarlaması: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otellerin Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama". İşletme Araştırmaları Dergisi 13/4 (2021), 3873-3888. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1361 |
