Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi
Yıl: 2022 Cilt: 59 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 133 - 138 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29399/npa.27785 İndeks Tarihi: 14-06-2022
Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi
Öz: Amaç: Koronavirüs Hastalığı 2019 (COVID-19) pandemisi, özellikle
sağlık çalışanları gibi riskli koşullarda çalışan kişilerde belirgin ruhsal
sıkıntıya neden olmuştur. Bu çalışmada, Türkiye’deki sağlık çalışanlarının
COVID-19 pandemisi sırasında yaşadığı psikolojik zorlukları incelemeyi
ve damgalamanın etkisini araştırmayı amaçladık.
Yöntem: Bu kesitsel çalışmada katılımcılara sosyodemografik bilgilerini,
çalışma koşullarına ilişkin endişelerini ve algıladıkları damgalanmayı
değerlendiren bir anket çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Katılımcıların
ruhsal sıkıntıları Depresyon Kaygısı ve Stres Ölçeği-21 (DASS-21)
kullanılarak ölçülmüştür.
Bulgular: 634 katılımcı anketi tamamlamış olup, orta ile şiddetli
depresyon, anksiyete ve stresle ilişkili semptomların yaygınlığı sırasıyla
%36, %35 ve %22 olarak bulunmuştur. Kadın olmak, COVID-19
hastalarıyla yakın temas halinde çalışmak ve daha önce bir psikiyatrik
hastalık geçirmiş olmak ruhsal sıkıntı için risk faktörleriydi. Daha az
kişisel koruyucu ekipmana sahip olduğunu, yöneticilerinden daha az
destek aldığını ve çalışma koşullarının daha güvensiz olduğunu ifade
eden sağlık çalışanlarının depresyon, anksiyete ve stres puanları önemli
ölçüde daha yüksek bulunmuştur. Ek olarak, katılımcıların %7’si aileleri
ve yakın arkadaşları tarafından, %14’ü komşuları, akrabaları ve daha az
yakın arkadaşları tarafından ve %7’si tanıdık olmayan kişiler tarafından
damgalandıklarını hissettiklerini belirtmişlerdir. Başkalarınca daha çok
dışlandığını düşünen sağlık çalışanları, önemli ölçüde daha yüksek
depresyon ve anksiyete puanlarına sahipti.
Sonuç: Çalışmamız, sağlık çalışanlarının bulaşıcı salgınlar sırasında
psikolojik rahatsızlıklar geliştirme riski altında olduğunu göstermektedir.
Pandeminin sağlık çalışanları üzerindeki psikolojik etkilerini en aza
indirmek için daha önce ruhsal hastalık geçirmiş olma, güvensiz
koşullarda çalışma ve damgalama gibi risk faktörleri dikkate alınmalı,
ayrıca sağlık çalışanları için destekleyici ve daha güvenli bir çalışma
ortamı sağlanmalıdır.
Anahtar Kelime: Psychological Reactions of Turkish Healthcare Workers During Covid-19 Outbreak: The Impact of Stigmatization
Öz: Introduction: The COVID-19 outbreak has resulted in huge psychological
distress, especially for people working under risky conditions, such as
healthcare workers. We aimed to investigate the psychological challenges
of Turkish healthcare workers during the outbreak and discuss the factors
that increase their burden, including stigmatization.
Methods: A cross-sectional online survey composed of sociodemographic
data, questions about perceived stigma, and concerns about working
conditions was completed. Depression Anxiety and Stress Scale-21
(DASS-21) was also used.
Results: 634 participants completed the survey and the prevalence of
moderate to severe depression, anxiety, and stress-related symptoms
were 36%, 35%, and 22%, respectively. Being female, working with close
contact with patients with COVID-19 and having a psychiatric disorder
history were risk factors for psychological distress. The healthcare workers
with significantly higher depression, anxiety, and stress scores described
having less amount of personal protective equipment, lower support from
their supervisors, and more unsafe working conditions. Additionally, 7% of
the participants stated that they perceived stigmatization by their families
and close friends, 14% perceived stigmatization by their neighbours,
relatives, and less intimate friends; and 7% perceived stigmatization by
unfamiliar people. Healthcare workers who perceived other people as
more dismissive had significantly higher depression and anxiety scores.
Conclusion: Our study shows that healthcare workers are at risk of
developing psychological disturbances during infectious outbreaks. To
minimize the psychological impact, additional risk factors such as having
a previous psychiatric disorder, working under unsafe conditions, and
stigmatization should be taken into account and a more supportive and
safer environment should be provided.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. WHO (World Health Organization). Statement on the meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV). WHO Newsletter 2020. p.1– 6. https://www.who.int/news/item/30-01-2020-statement-on-the-secondmeeting- of-the-international-health-regulations-(2005)-emergencycommittee- regarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov)
- 2. Maunder R, Hunter J, Vincent L, Bennett J, Peladeau N, Leszcz M, Sadavoy J, Verhaeghe LM, Steinberg R, Mazzulli T. The immediate psychological and occupational impact of the 2003 SARS outbreak in a teaching hospital. CMAJ 2003;168:1245–1251. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/ PMC154178/
- 3. Bai YM, Lin C-C, Lin C-Y, Chen JY, Chue C-M, Chou P. Survey of stress reactions among health care workers involved with the SARS outbreak. Psychiatric Serv 2004;55:1055–1057. [Crossref]
- 4. Chua SE, Cheung V, Cheung C, McAlonan GM, Wong JWS, Cheung EPT, Chan MTY, Wong MMC, Tang SW, Choy KM, Wong MK, Chu CM, Tsang KWT. Psychological effects of the SARS outbreak in Hong Kong on high-risk health care workers. Can J Psychiatry 2004;49:391–393. [Crossref]
- 5. Lai J, Ma S, Wang Y, Cai Z, Hu J, Wei N, Wu J, Du H, Chen T, Li R, Tan H, Kang L, Yao L, Huang M, Wang H, Wang G, Liu Z, Hu S. Factors Associated With Mental Health Outcomes Among Health Care Workers Exposed to Coronavirus Disease 2019. JAMA Netw open 2020;3:e203976. [Crossref]
- 6. Imai R, Hori H, Itoh M, Lin M, Niwa M, Ino K, Ogawa S, Ishida M, Sekiguchi A, Matsui M, Kunugi H, Akechi T, Kamo T, Kim Y. Inflammatory markers and their possible effects on cognitive function in women with posttraumatic stress disorder. J Psychiatr Res 2018;102:192–200. [Crossref]
- 7. Passos IC, Vasconcelos-Moreno MP, Costa LG, Kunz M, Brietzke E, Quevedo J, Salum G, Magalhães PV, Kapczinski F, Kauer-Sant’Anna M. Inflammatory markers in post-traumatic stress disorder: A systematic review, meta-analysis, and meta-regression.Lancet Psychiatry 2015;2:1002–1012. [Crossref] 8. Bagcchi S. Stigma during the COVID-19 pandemic. Lancet Infect Dis 2020;20:782. [Crossref]
- 9. Lee SM, Kang WS, Cho AR, Kim T, Park JK. Psychological impact of the 2015 MERS outbreak on hospital workers and quarantined hemodialysis patients. Compr Psychiatry 2018;87:123–127. [Crossref]
- 10. Uvais NA, Shihabudheen P, Hafi NAB. Perceived Stress and Stigma Among Doctors Working in COVID-19-Designated Hospitals in India. Prim Care Companion CNS Disord; 2020;22:20br02724. [Crossref]
- 11. Uvais NA, Aziz F, Hafeeq B. COVID-19-related stigma and perceived stress among dialysis staff. J Nephrol 2020[Epub ahead of print]. [Crossref]
- 12. Lovibond SH, Lovibond PF. Manual for the Depression Anxiety Stress Scales, 2nd ed. Psychology Foundation of Australia; 1995. https://eprovide.mapitrust. org/instruments/depression-anxiety-stress-scales
- 13. Yılmaz Ö, Boz H, Arslan A. The validity and reliability of depression stress and anxiety scale (Dass-21) Turkish short form. J Financ Econ Soc Res 2017;2:78– 91. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/354106
- 14. Tam CWC, Pang EPF, Lam LCW, Chiu HFK. Severe acute respiratory syndrome (SARS) in Hongkong in 2003: Stress and psychological impact among frontline healthcare workers. Psychol Med 2004;34:1197–1204. [Crossref]
- 15. Gershon R, Dernehl LA, Nwankwo E, Zhi Q, Qureshi K. Experiences and Psychosocial Impact of West Africa Ebola Deployment on US Health Care Volunteers. PLoS Curr. 2016 Sep 21;8:ecurrents.outbreaks. c7afaae124e35d2da39ee7e07291b6b5.
- 16. Chew NWS, Lee GKH, Tan BYQ, Jing M, Goh Y, Ngiam NJH, Yeo LLL, Ahmad A, Ahmed Khan F, Napolean Shanmugam G, Sharma AK, Komalkumar RN, Meenakshi P V., Shah K, Patel B, Chan BPL, Sunny S, Chandra B, Ong JJY, Paliwal PR, Wong LYH, Sagayanathan R, Chen JT, Ying Ng AY, Teoh HL, Tsivgoulis G, Ho CS, Ho RC, Sharma VK. A multinational, multicentre study on the psychological outcomes and associated physical symptoms amongst healthcare workers during COVID-19 outbreak. Brain Behav Immun 2020;88:559–565. [Crossref]
- 17. Zhang W-R, Wang K, Yin L, Zhao W-F, Xue Q, Peng M, Min B-Q, Tian Q, Leng H-X, Du J-L, Chang H, Yang Y, Li W, Shangguan F-F, Yan T-Y, Dong H-Q, Han Y, Wang Y-P, Cosci F, Wang H-X. Mental Health and Psychosocial Problems of Medical Health Workers during the COVID-19 Epidemic in China. Psychother Psychosom 2020;89:242–250. [Crossref]
- 18. Lu W, Wang H, Lin Y, Li L. Psychological status of medical workforce during the COVID-19 pandemic: A cross-sectional study. Psychiatry Res 2020;288:112936. [Crossref]
- 19. Elbay RY, Kurtulmuş A, Arpacıoğlu S, Karadere E. Depression, anxiety, stress levels of physicians and associated factors in Covid-19 pandemics. Psychiatry Res 2020;290:113130. [Crossref]
- 20. Ranney ML, Griffeth V, Jha AK. Critical supply shortages - The need for ventilators and personal protective equipment during the Covid-19 pandemic. New Engl J Med 2020;382 18:e41. [Crossref]
- 21. Tsamakis K, Rizos E, Manolis A, Chaidou S, Kympouropoulos S, Spartalis E, Spandidos D, Tsiptsios D, Triantafyllis A. [Comment] COVID-19 pandemic and its impact on mental health of healthcare professionals. Exp Ther Med 2020;19:3451–3453. [Crossref]
- 22. Huang JZ, Han MF, Luo TD, Ren AK, Zhou XP. Mental health survey of medical staff in a tertiary infectious disease hospital for COVID-19. Zhonghua Lao Dong Wei Sheng Zhi Ye Bing Za Zhi 2020;38:192–195. [Crossref]
- 23. Xiao H, Zhang Y, Kong D, Li S, Yang N. The Effects of Social Support on Sleep Quality of Medical Staff Treating Patients with Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in January and February 2020 in China. Med Sci Monit 2020;26:e923549-1–e923549-8. [Crossref]
- 24. Fagiolini A, Cuomo A, Frank E. COVID-19 Diary From a Psychiatry Department in Italy. J Clin Psychiatry 2020;81:20com13357. [Crossref] 25. Unützer J, Kimmel RJ, Snowden M. Psychiatry in the age of COVID-19. World Psychiatry 2020;19:130–131. [Crossref]
- 26. Cheng P, Xia G, Pang P, Wu B, Jiang W, Li Y-T, Wang M, Ling Q, Chang X, Wang J, Dai X, Lin X, Bi X. COVID-19 Epidemic Peer Support and Crisis Intervention Via Social Media. Community Ment Health J 2020;56:786–792. [Crossref]
- 27. Lv Y, Yao H, Xi Y, Zhang Z, Zhang Y, Chen J, Li J, Li J, Wang X, Luo GH. Social Support Protects Chinese Medical Staff from Suffering Psychological Symptoms in COVID-19 Defense. SSRN Electron J 2020. https://papers.ssrn. com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3557996
- 28. Cai H, Tu B, Ma J, Chen L, Fu L, Jiang Y, Zhuang Q. Psychological impact and coping strategies of frontline medical staff in Hunan between January and March 2020 during the outbreak of coronavirus disease 2019 (COVID) in Hubei, China. Med Sci Monit 2020;26:e924171. [Crossref]
| APA | Tasdelen R, AYIK M, Kaya H, Ercis M, ERTEKIN E (2022). Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi. , 133 - 138. 10.29399/npa.27785 |
| Chicago | Tasdelen Rumeysa,AYIK MUHAMMED BATUHAN,Kaya Hatice,Ercis Mete,ERTEKIN ERHAN Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi. (2022): 133 - 138. 10.29399/npa.27785 |
| MLA | Tasdelen Rumeysa,AYIK MUHAMMED BATUHAN,Kaya Hatice,Ercis Mete,ERTEKIN ERHAN Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi. , 2022, ss.133 - 138. 10.29399/npa.27785 |
| AMA | Tasdelen R,AYIK M,Kaya H,Ercis M,ERTEKIN E Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi. . 2022; 133 - 138. 10.29399/npa.27785 |
| Vancouver | Tasdelen R,AYIK M,Kaya H,Ercis M,ERTEKIN E Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi. . 2022; 133 - 138. 10.29399/npa.27785 |
| IEEE | Tasdelen R,AYIK M,Kaya H,Ercis M,ERTEKIN E "Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi." , ss.133 - 138, 2022. 10.29399/npa.27785 |
| ISNAD | Tasdelen, Rumeysa vd. "Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi". (2022), 133-138. https://doi.org/10.29399/npa.27785 |
| APA | Tasdelen R, AYIK M, Kaya H, Ercis M, ERTEKIN E (2022). Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi. Nöropsikiyatri Arşivi, 59(2), 133 - 138. 10.29399/npa.27785 |
| Chicago | Tasdelen Rumeysa,AYIK MUHAMMED BATUHAN,Kaya Hatice,Ercis Mete,ERTEKIN ERHAN Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi. Nöropsikiyatri Arşivi 59, no.2 (2022): 133 - 138. 10.29399/npa.27785 |
| MLA | Tasdelen Rumeysa,AYIK MUHAMMED BATUHAN,Kaya Hatice,Ercis Mete,ERTEKIN ERHAN Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi. Nöropsikiyatri Arşivi, vol.59, no.2, 2022, ss.133 - 138. 10.29399/npa.27785 |
| AMA | Tasdelen R,AYIK M,Kaya H,Ercis M,ERTEKIN E Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi. Nöropsikiyatri Arşivi. 2022; 59(2): 133 - 138. 10.29399/npa.27785 |
| Vancouver | Tasdelen R,AYIK M,Kaya H,Ercis M,ERTEKIN E Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi. Nöropsikiyatri Arşivi. 2022; 59(2): 133 - 138. 10.29399/npa.27785 |
| IEEE | Tasdelen R,AYIK M,Kaya H,Ercis M,ERTEKIN E "Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi." Nöropsikiyatri Arşivi, 59, ss.133 - 138, 2022. 10.29399/npa.27785 |
| ISNAD | Tasdelen, Rumeysa vd. "Türk Sağlık Çalışanlarının Covid-19 Pandemisine Psikolojik Tepkileri: Damgalanmanın Etkisi". Nöropsikiyatri Arşivi 59/2 (2022), 133-138. https://doi.org/10.29399/npa.27785 |
