Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı

Börekçi, Gülay; EMEKDAŞ, Gürol; OTAĞ, Feza

Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı

Gülay BÖREKÇİ, (Mersin Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu, Mersin, Türkiye)

Feza OTAĞ, (Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye)

Gürol EMEKDAŞ (Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye)

İnfeksiyon Dergisi

14 0

Yıl: 2005 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 39 - 46 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı

Öz:

Cryptosporidium paraziti; immün sistemi sağlam kişilerde kendini sınırlayan ishale, immün sistemi baskılanmış hastalarda ise kronikleşen ve hayatı tehdit edici ishale yol açan ve tüm dünyada yaygın olarak görülen bir protozoondur. Bu çalışmada, Mersin lli'nin bir gecekondu mahallesinde yaşayan ve basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen ailelerde cryptosporidium prevalansının belirlenmesi amaçlanmıştır, ishal şikayeti bulunmayan, normal sağlıklı kişilerden oluşan toplam 76 aile (466 kişi) çalışmaya alınmıştır. Örnek vermeyi kabul eden toplam 361 kişinin dışkı örnekleri, formalin-eter sedimentasyon tekniği uygulandıktan sonra modifiye Kinyoun asit-fast boyama yöntemi ile boyanarak ışık mikroskobunda incelenmiştir. İncelenenlerden 361 kişinin %3.1'inde, 76 ailenin dokuzunda (%11.8) en az bir kişide cryptosporidium ookistleri görülmüştür. Cryptosporidium pozitifliği yönünden kişi sayısı bir-üç ve yedi ve üzeri olan ailelere göre, kişi sayısı dört-alt: olan ailelerde istatistiksel bir fark saptanmış (p<0.05), ailedeki çocuk sayısı, aile üyeleri, yaş ve cinsiyet arasında istatistiksel bir anlam bulunamamıştır (p>0.05). Ailelerin ortalama aylık gelirinin asgari ücretin altında olduğu ve tamamının içme suyunu şehir şebeke suyundan sağladığı saptanmıştır. Tuvaleti evin dışında olan ve lavabosu bulunmayan ailelerde parazit pozitifliğinin yüksek olduğu görülmüş, ancak aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Sonuçlar, bölgede cryptosporidium pozitifliğinin yüksek olduğunu ve bulaşmada ailelerin ekonomik koşulları, eğitim düzeyi, hijyen ve sanitasyon olanaklarının önemli olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelime: Epidemiyolojik çalışmalar Yoksul bölgeler Türkiye Yaygınlık Mersin Cryptosporidium

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Gün H. İntestinal parazitozlar. Topçu-Willke A, Söyletir G, Doğanay M, ed. İnfeksiyon Hastalıkları’nda. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, 1996: 630- 40.
2. Hunter PR, Nichols G. Epidemiology and clinical features of Cryptosporidium infection in immunocompromised patients. Clin Microbiol Rev 2002; 15: 145-54.
3. WHO. Protozoan parasites (Cryptosporidium, Giardia, Cyclospora). Erişim: Http://www.who.int/water_sanitation_health/dwq/en/admicrob5.Pdf Erişim tarihi: 20.08.2004
4. Döşkaya M, Dayangaç N, Kuman HA. Cryptosporidium parvum. T Parazitol Derg 2003; 27: 64-70.
5. Miller SA, Rosaria CL, Rojas E, Scorza JV. Intestinal parasitic infection and associated symptoms in children attending day care centres in Trujillo, Venezuela. Trop Med Int Health 2003; 8: 342-7.
6. Katsumata T, Hosea D, Wasito EB, et al. Cryptosporidiosis in Indonesia: A hospital-based study and a community-based survey. Am J Trop Med Hyg 1998; 59: 628-32.
7. Fayer R, Morgan U, Upton SJ. Epidemiology of Cryptosporidium: transmission, detection and identification. Int J Parasitol 2000; 30: 1305-22.
8. Redlinger T, Corella-Barud V, Graham J, Galindo A, Avitia R, Cardenas V. Hyperendemic Cryptosporidium and Giardia in households lacking municipal sewer and water on the United States-Mexico border. Am J Trop Med Hyg 2002; 66: 794-8.
9. Current WL, Garcia LS. Cryptosporidiosis. Clin Microbiol Rev 1991; 4: 325-58.
10. Korkmaz M. Sporozoonlarla oluşan diyareler. II. Ulusal Tropikal Hastalıklar Kongresi (25-29 Eylül 2000, Şanlıurfa) kitabında, İzmir: Türkiye Parazitoloji Derneği, 2000: 112-8.
11. Ok Üz, Üner A, Korkmaz M. Cryptosporidiosis. Özcel MA, ed. İmmun Yetmezlikte Önemi Artan Parazit Hastalıkları’nda. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, 1995: 23-42.
12. Çeliksöz A, Çelik S. Cumhuriyet Üniversitesi Hastanesi'nde gastroenteritli ve malnütrisyonlu hastalarda Cryptosporidium spp. araştırması. T Parazitol Derg 2003; 27: 85-8.
13. Essers B, Burnens AP, Lanfranchini FM, et al. Acute community-acquired diarrhae requiring hospital admission in Swiss children. Clin Infect Dis 2000; 31: 192-6.
14. Mahdi NK, Al-Sadoon IA, Mohamed AT. First report of cryptosporidiosis among Iraqi children. East Mediterr Health J 1996; 2: 115-20.
15. Kaur R, Rawat D, Kakkar M, Uppal B, Sharma VK. Intestinal parasites in children with diarrhea in Delhi, India. Southeast Asian Journal of Tropical Medicine and Public Health 2002; 33: 725-9.
16. Roberts WG, Green PH, Ma J, Carr M, Ginsberg AM. Prevalence of cryptosporidiosis in patients undergoing endoscopy: evidence for an asymptomatic carrier state. Am J Med 1989; 87: 537-9.
17. Al-Braiken FA, Amin A, Beeching NJ, Hommel M, Hart CA. Detection of Cryptosporidium amongst diarrhoeic and asymptomatic children in Jeddah, Suudi Arabia. Ann Trop Med Parasitol 2003; 97: 505-10.
18. Wanachiwanawin D, Chokephaibulkit K, Lertlaituan P, Ongrotchanakun J, Chinabut P, Thakerngpol K. Intestinal microsporidiosis in HIVinfected children with diarrhea. Southeast Asian Journal of Tropical Medicine Public Health 2002; 33: 241-5.
19. Clavel A, Arnal AC, Sanchez EC, et al. Evaluation of the optimal number of feacal specimens in the diagnosis of cryptosporidiosis in AIDS and immunocompetent patients. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 1995; 14: 46-9.
20. Maiga MY, Dembele MY, Traore HA, et al. Gastrointestinal manifestations of AIDS in adults in Mali. Bull SocPathol Exot 2002; 95: 253-6.
21. Petoello-Mantovani M, Di Martino L, Dettori G, et al. Asymptomatic carriage of intestinal Cryptosporidium in immunocompetent and immunodeficient children. A prospective study. Pediatr Infect Dis J 1995; 14: 1042-7.
22. Yu JR, Lee JK, Seo M, et al. Prevalence of cryptosporidiosis among the villagers and domestic animals in several rural areas of Korea. Korean J Parasitol 2004; 42: 1-6.
23. Seo M, Huh S, Chai JY, Yu JR. An epidemiological survey on Cryptosporidium parvum infection of inhabitants in Chorwon-gun, Kangwon-do. Korean J Parasitol 2001; 39: 201-3.
24. Chai JY, Kim NY, Guk SM, et al. High prevalence and seasonality of cryptosporidiosis in a small rural village occupied predominantly by aged people in the Republic of Korea. Am J Trop Med Hyg 2001; 65: 518-22.
25. Hellard ME, Sınclair MI, Hogg GG, Fairley CK. Prevalence of enteric pathogens among community based asymptomatic individiuals. J Gastroenterol Hepatol 2000; 15: 290-3.
26. Atambay M, Daldal N, Çelik T. Malatya'da ishalli dışkılarda Cryptosporidium spp. araştırılması. T Parazitol Derg 2003; 27: 12-4.
27. Akyön Y, Ergüven S, Arıkan S, Yurdakök K, Günalp A. Cryptosporidium parvum prevalence in a group of Turkish children. Turk J Pediatr 1999; 41: 189-96.
28. Mıstık R, Helvacı S, Akdiş C, Töre O. Bursa yöresinde sağlıklı ve diyareli kişilerde Cryptosporidium araştırması. T Parazitol Derg 1992; 16: 1-5.
29. Öğünç D, Çolak D, Tuncer D ve ark. Akut ishalli 0-6 yaş grubu çocuk dışkılarında enteropatojenlerin aranması. T Parazitol Derg 2000; 24: 268-73.
30. Gödekmerdan A, Kalkan A, Özkeklikçi A, Erensoy A, Kılıç SS. İshalli çocuklarda Cryptosporidium spp. görülme sıklığı. T Parazitol Derg 1999; 23: 122-5.
31. Doğan N, Akgün Y. İshalli olgularda Cryptosporidium ookistlerinin araştırılması T Parazitol Derg 1998; 22: 243-6.
32. Över U, Söyletir G. İshalle seyreden hastalıklarda kriptosporidyumun rolü. İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi (Flora) 1997; 2: 98-104.
33. Özçelik S, Dökmetaş S, Sümer Z, İçağasıoğlu D, Dökmetaş İ. Gastroenteritlilerde Cryptosporidium görülme sıklığı. T Parazitol Derg 1996; 20: 333-7.
34. Öztürk R, Eroğlu C, Çaşkurlu H, Civanoğlu D, Pala Ö. İstanbul'da akut sürgünlü çocuklarda Cryptosporidium sıklığı. KLİMİK Derg 1994; 7: 103-4.
35. Fındık D, Karabayraktar A. Gaita örneklerinde Cryptosporidium ookistlerinin araştırılması. T Parazitol Derg 1994; 18: 415-19.
36. Mülazımoğlu L, Vahaboğlu H, Görgün Ö, Yıldırım İ, Semerci İ, Taşer B. Beş yaş altı çocuklarda Cryptosporidium sıklığı. Türk Mikrobiyol Cem Derg 1993; 3: 113-5.
37. İnceboz T, Sarı B, Orhan V. Gastrointestinal şikayetleri olan olgularda Cryptosporidium araştırılması. T Parazitol Derg 2002; 26: 149-50.
38. Dökmetaş İ, Bakır M, Elaldı N, Dökmetaş S. Kronik böbrek yetmezliği olan ishalli hastalarda Cryptosporidium araştırılması. T Parazitol Derg 1998; 22: 125-8.
39. Sarı C, Sarı K, Ertuğ S. Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda Cryptosporidium spp. ve Blastocystis hominis sıklığının araştırılması. T Parazitol Derg 2003; 27: 187-90.
40. Yıldız M, Çöplü N, Kılıç S, Babür C, Öncül Ö, Esen B. İshali olan solid tümörlü hastalarda enterik patojen olarak Cryptosporidium araştırılması. II. Ulusal Tropikal Hastalıklar Kongresi (25-29 Eylül 2000, Şanlıurfa) kitabında, İzmir: Türkiye Parazitoloji Derneği, 2000: 250.
41. Dökmetaş HS, Dökmetaş İ, Çeliköz A. İshalli ve ishalsiz diabetik hastalarda Cryptosporodium spp. araştırması. Endokrinolojide Yönelişler 2001; 10: 72-4.
42. Yücel A, Bulut V, Yılmaz M. Elazığ yöresinde diyareli olgularda ve hemodiyaliz olgularında Cryptosporidium spp araştırılması. T Parazitol Derg 2000; 24: 126-32.
43. Ok ÜZ, Korkmaz M, Ok GE, Özkan AT, Ünsal A, Özcel MA. Kronik böbrek yetmezliğinde Cryptosporidiosis ve Blastocystosis. T Parazitol Derg 1996; 20: 41-9.
44. Tanyüksel M, Haznedaroğlu T, Gün H. Neoplastik hastalarda Cryptosporidium spp. araştırılması. T Parazitol Derg 1995; 19: 56-63.
45. Ok ÜZ, Kavaklı K, Çetingül N ve ark. Kemoterapi uygulanan tümörlü çocuklarda barsak parazitlerinin sıklığı. T Parazitol Derg 1995; 19: 385-90.
46. Newman RD, Zu SX, Wuhib T, Lima AA, Guerrant RL, Sears CL. Household epidemiology of Cryptosporidium parvum infection in an urban community in Northeast Brazil. Ann Int Med 1994; 120: 500-5.

APA	Börekçi G, OTAĞ F, EMEKDAŞ G (2005). Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı. , 39 - 46.
Chicago	Börekçi Gülay,OTAĞ Feza,EMEKDAŞ Gürol Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı. (2005): 39 - 46.
MLA	Börekçi Gülay,OTAĞ Feza,EMEKDAŞ Gürol Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı. , 2005, ss.39 - 46.
AMA	Börekçi G,OTAĞ F,EMEKDAŞ G Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı. . 2005; 39 - 46.
Vancouver	Börekçi G,OTAĞ F,EMEKDAŞ G Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı. . 2005; 39 - 46.
IEEE	Börekçi G,OTAĞ F,EMEKDAŞ G "Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı." , ss.39 - 46, 2005.
ISNAD	Börekçi, Gülay vd. "Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı". (2005), 39-46.

APA	Börekçi G, OTAĞ F, EMEKDAŞ G (2005). Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı. İnfeksiyon Dergisi, 19(1), 39 - 46.
Chicago	Börekçi Gülay,OTAĞ Feza,EMEKDAŞ Gürol Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı. İnfeksiyon Dergisi 19, no.1 (2005): 39 - 46.
MLA	Börekçi Gülay,OTAĞ Feza,EMEKDAŞ Gürol Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı. İnfeksiyon Dergisi, vol.19, no.1, 2005, ss.39 - 46.
AMA	Börekçi G,OTAĞ F,EMEKDAŞ G Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı. İnfeksiyon Dergisi. 2005; 19(1): 39 - 46.
Vancouver	Börekçi G,OTAĞ F,EMEKDAŞ G Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı. İnfeksiyon Dergisi. 2005; 19(1): 39 - 46.
IEEE	Börekçi G,OTAĞ F,EMEKDAŞ G "Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı." İnfeksiyon Dergisi, 19, ss.39 - 46, 2005.
ISNAD	Börekçi, Gülay vd. "Mersin'de bir gecekondu mahallesinde yaşayan ailelerde Crytosporidium prevalansı". İnfeksiyon Dergisi 19/1 (2005), 39-46.