BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ
Yıl: 2021 Cilt: 1 Sayı: 58 Sayfa Aralığı: 645 - 670 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21764/maeuefd.830235 İndeks Tarihi: 26-06-2022
BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ
Öz: Bu çalışmada 2019 yılında Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından yayımlanan 9, 10, 11 ve 12. sınıf Biyoloji ders kitaplarındaki etkinliklerin ve 2017 yılındaki Biyoloji dersi Öğretim programlarında yer alan kazanımların STEM yaklaşımına göre tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Bu kapsamda Ortaöğretim Biyoloji Dersi Öğretim Programındaki kazanımların ve kitaptaki etkinliklerin STEM alanlarının varlığına göre tabloları oluşturulmuş ve Miles ve Huberman (2016) modelindeki içsel tutarlılık açısından üç farklı uzmanın görüşleri alınmıştır. Çalışmada kazanımların ve etkinliklerin STEM’in dört alanından her biri ayrı ayrı, ikili, üçlü ve tamamının bulunma durumlarına göre irdelenmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre tüm sınıflar düzeyinde tekli alanlardan sadece fen (S) alanının olduğu ve bu alanın da diğer alanlara göre en yüksek oranda olduğu görülmüştür. Ayrıca STEM alt boyutların çoklu bulunma durumlarına göre; 9 sınıf düzeyinde fen- teknoloji (ST) ve fen-mühendislik-matematik (SEM) alanları ile 10. ve 11.sınıf düzeylerinde fen- teknoloji (ST) ve fen- matematik (SM) alanlarına ait uygulamalara yer verildiği tespit edilmiştir. 12.sınıf düzeyinde ise fen-teknoloji (ST), fen-matematik (SM), fen-teknoloji-mühendislik (STE) , fen-mühendislik-matematik (SEM) ve fen-teknoloji-mühendislik-matematik (STEM) alanlarındaki etkinliklerine rastlanmıştır. Yapılan çalışmanın sonuçlarına göre biyoloji kitaplarındaki STEM alt boyutlarının birbiriyle etkilişimli olan etkinliklerinin oldukça sınırlı ve az sayıda olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelime: STEM APPROACH EXAMINATION OF THE ACQUSITIONS AND ACTIVITIES INCLUDED IN THE BIOLOGY CURRICULUM AND TEXTBOOKS
Öz: In this study, it is aimed to determine the presence of the STEM activities in the 9th, 10th, 11th and 12th grade Biology textbooks that is published by the Ministry of National Education (MEB) in 2019 and acquusitions of 2017 Biology Lesson Curriculum. The study was conducted according to the content analysis technique which is one of the qualitative research methods. The acquisitions of the secondary education Biology Curriculum and STEM activities of the MEB books were categorized according to the presence of STEM fields. The data was taken from three experts’ opinions in terms of the internal consistency in the Miles and Huberman (2016) model. The data is examined according to the single, double, triple and whole dimensions of STEM activities. As a result of the study, there is only science (S) dimension among the single fields at the level of all classes and this dimension is at the highest rate compared to other single dimensions. In addition, according to the presence of multiple STEM sub-dimensions; at the 9th grade science-technology (ST) and science-engineering-mathematics (SEM) dimensions, at the 10th and 11th grades, and science-technology (ST) and science-mathematics (SM) dimensions was found. Science-technology (ST), science-mathematics (SM), science-technology-engineering (STE), science-engineering-mathematics (SEM) and STEM were found in the 12th grade. As a result, it was observed that the interactive activities of STEM sub-dimensions were quite limited and insufficient in biology textbooks
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alan, B. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bütünleşik öğretmenlik bilgilerinin desteklenmesi: STEM uygulamalarına hazırlama eğitimi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
- Aslan Efe, H. & Efe, R. (2018). 9. sınıf Biyoloji Dersi öğretim programındaki kazanımların yenilenmiş Bloom taksonomisi’ne göre karşılaştırılması: 2013, 2017 ve 2018 yılları. International Journal of New Trends in Arts, Sports &Science Education, 7(3), 1-10.
- Aslan Tutak, F., Akaygün, S. & Tezsezen, S. (2017). İşbirlikli FeTeMM (Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) eğitimi uygulaması: Kimya ve matematik öğretmen adaylarının FeTeMM farkındalıklarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(4), 794-816. doi:10.16986/HUJE.2017027115
- Bahar, M., Yener, D., Yılmaz M., Emen, H. & Gürer, F. (2018). 2018 Fen Bilimleri öğretim programı kazanımlarındaki değişimler ve Fen Teknoloji Matematik Mühendislik (STEM) entegrasyonu. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2), 702-735.
- Baran, E., Canbazoğlu Binici, S. & Mesutoğlu, C. (2015). Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (FeTeMM) spotu geliştirme etkinliği. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 5(2), 60-69.
- Bozkurt Altan, E., Yamak, H. & Buluş Kırıkkaya, E. (2016). FeTeMM eğitim yaklaşımının öğretmen eğitiminde kullanılmasına yönelik bir öneri: Tasarım temelli fen eğitimi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 212-232.
- Bybee, R. W. (2010). Advancing STEM education: A 2020 vision. Technology and Engineering Teacher, 70 (1), 30-35. Ceylan, S. (2014). Ortaokul Fen Bilimleri dersindeki asitler ve bazlar konusunda fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) yaklaşımı ile öğretim tasarımı hazırlanmasına yönelik bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
- Çevik, M. (2018). Impacts of the project based (PBL) science, technology, engineering and mathematics (STEM) education on academic achievement and career interests of vocational high school students. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 8(2), 281-306, http://dx.doi.org/10.14527/pegegog.2018.012
- Çevik, M., Şentürk, C. & Abdioğlu, C. (2019). STEM’den STEM+’ya teori ve uygulama. Ankara: Eğiten Kitap.
- Çilenti, K. & Özçelik, A. (1991). Biyoloji öğretimi. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayını, Etam A. Ş. Web Ofset Tesisleri, Eskişehir.
- Çolakoğlu, M. H. & Günay Gökben A. (2017). Türkiye’de eğitim fakültelerinde FeTeMM (STEM) çalışmaları. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi (İAD), 3, 46-69.
- Ercan, S. (2014). Fen eğitiminde mühendislik uygulamalarının kullanımı: Tasarım temelli Fen eğitimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Ercan, S. & Şahin, F. (2015). The usage of engineering practices in science education: effects of design based science learning on students’ academic achievement. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science & Mathematics Education, 9(1), 128-164.
- Eroğlu, S. & Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerinin STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi-Journal of Qualitative Research in Education, 4(3), 43-67. doi:10.14689/issn.2148-2624.1.4c3s3m
- Gonzalez, H. B., & Kuenzi, J. J. (2012). Science, technology, engineering and mathematics (STEM) education: A Primer. Congressional Research Service. http://www.stemedcoalition.org/wp-content/uploads/2010/05/STEM-Education-Primer.pdf sayfasından erişilmiştir.
- Gökbayrak, S. & Karışan, D. (2017a). Altıncı sınıf öğrencilerinin FeTeMM temelli etkinlikler hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi (ALEG), 3(1), 25-40.
- Gökbayrak, S. & Karışan, D. (2017b). STEM temelli laboratuvar etkinliklerinin fen bilgisi öğretmen adaylarının STEM farkındalıklarına etkisinin incelenmesi. Journal of Human Sciences, 14(4), 4275-4288.
- Gökbayrak, S. & Karışan, D. (2017c). STEM etkinliklerinin fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 63-84.
- Horasan, Y. (2012). İzmir ilinde görev yapan biyoloji öğretmenlerinin yeni biyoloji programı hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Jeong, S. & Kim, H. (2015). The effect of a climate change monitoring program on students’ knowledge and perceptions of STEAM education in Korea. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 11(6), 1321-1338.
- Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları. Krathwohl, D. R. (2002). A revision of Bloom's taxonomy: An overview. Theory Into Practice, 41(4), 212-218, DOI: 10.1207/s15430421tip4104_2
- MEB, (2016). STEM Eğitimi Raporu. Ankara: Sesam, https://yegitek.meb.gov.tr/STEM_Egitimi_Raporu.pdf sayfasından erişilmiştir.
- MEB, (2017). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Ortaöğretim Biyoloji Öğretim Programı, Ankara.
- MEB, (2019a). Ortaöğretim Biyoloji 9 Ders Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- MEB, (2019b). Ortaöğretim Biyoloji 10 Ders Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- MEB, (2019c). Ortaöğretim Biyoloji 11 Ders Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- MEB, (2019d). Ortaöğretim Biyoloji 12 Ders Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Miles, M. B. & Huberman, M. A. (2016). Nitel veri analizi. (S. Akbaba ve A. A. Ersoy, Çev.). Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.
- Moomaw, S. (2013). Teaching STEM in the early years: activities for ıntegrating science, technology, engineering, mathematics. Yorkton Court: Redleaf Press.
- Raines, J. M. (2012). FirstSTEP: a priminary review of effects of a summer bridge program on pre-college STEM majors. Journal of STEM Education, 13 (1), 22-29.
- Şık, N. Ü. (2019). Bilimin doğası unsurlarının fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) yaklaşımı ile öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6.Baskı). Ankara: Seçkin.
- Yıldırım, B. & Altun, Y. (2014). STEM eğitimi üzerine derleme çalışması: fen bilimleri alanında örnek ders uygulamaları. VI. International Congress of Education Research’ında sunulmuş bildiri, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Yıldırım, B. & Altun, Y. (2015). STEM eğitim ve mühendislik uygulamalarının fen bilgisi laboratuvar dersindeki etkilerinin incelenmesi. El-Cezeri Journal of Science and Engineering, 2(2), 28-40.
- Yıldırım, B. & Selvi, M. (2017). STEM uygulamaları ve tam öğrenmenin etkileri üzerine deneysel bir çalışma. Eğitimde Kuram ve Uygulama Makaleler (Journal of Theory and Practice in Education Articles), 13(2), 183-210.
| APA | KARABOLAT B, ATICI T, TAFLI T (2021). BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ. , 645 - 670. 10.21764/maeuefd.830235 |
| Chicago | KARABOLAT BAHAR,ATICI Tahir,TAFLI TUGBA BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ. (2021): 645 - 670. 10.21764/maeuefd.830235 |
| MLA | KARABOLAT BAHAR,ATICI Tahir,TAFLI TUGBA BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ. , 2021, ss.645 - 670. 10.21764/maeuefd.830235 |
| AMA | KARABOLAT B,ATICI T,TAFLI T BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ. . 2021; 645 - 670. 10.21764/maeuefd.830235 |
| Vancouver | KARABOLAT B,ATICI T,TAFLI T BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ. . 2021; 645 - 670. 10.21764/maeuefd.830235 |
| IEEE | KARABOLAT B,ATICI T,TAFLI T "BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ." , ss.645 - 670, 2021. 10.21764/maeuefd.830235 |
| ISNAD | KARABOLAT, BAHAR vd. "BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ". (2021), 645-670. https://doi.org/10.21764/maeuefd.830235 |
| APA | KARABOLAT B, ATICI T, TAFLI T (2021). BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(58), 645 - 670. 10.21764/maeuefd.830235 |
| Chicago | KARABOLAT BAHAR,ATICI Tahir,TAFLI TUGBA BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1, no.58 (2021): 645 - 670. 10.21764/maeuefd.830235 |
| MLA | KARABOLAT BAHAR,ATICI Tahir,TAFLI TUGBA BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.1, no.58, 2021, ss.645 - 670. 10.21764/maeuefd.830235 |
| AMA | KARABOLAT B,ATICI T,TAFLI T BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 1(58): 645 - 670. 10.21764/maeuefd.830235 |
| Vancouver | KARABOLAT B,ATICI T,TAFLI T BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 1(58): 645 - 670. 10.21764/maeuefd.830235 |
| IEEE | KARABOLAT B,ATICI T,TAFLI T "BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ." Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, ss.645 - 670, 2021. 10.21764/maeuefd.830235 |
| ISNAD | KARABOLAT, BAHAR vd. "BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN KAZANIMLARIN VE ETKİNLİKLERİN STEM YAKLAŞIMINA GÖRE İNCELENMESİ". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1/58 (2021), 645-670. https://doi.org/10.21764/maeuefd.830235 |
