Yıl: 2021 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 465 - 481 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33083/joghat.2021.87 İndeks Tarihi: 06-07-2022

YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI

Öz:
Her ülke kendi yaşam tarzını yansıtan kültürel anlayışına, inancına ve damak zevkine uygun yemekleri farklı yöntemler deneyerek mutfak kültürünü oluşturmuştur. Göç, savaş, din, ticaret ve komşuluk ilişkileri ülke halklarını etkileyerek birbirlerinin kültürlerine yeni mutfak ögeleri ve anlayışlar eklemiştir. Akdeniz bölgesinde yaşayan değişik sosyal, kültürel, siyasi, gastronomik özelliklere sahip halklar bulunmaktadır. Makalemizde incelediğimiz Yunan, Türk ve Kıbrıs halkları yüzyıllarca aynı coğrafyayı, aynı florayı, aynı kültürü paylaşmış ve komşuluk ilişkileri neticesinde birbirlerinin mutfak kültürlerinden etkilenerek gastronomik kültürel yansımaya iyi bir örnek olmuştur. Sadece yemekleri ile değil, aynı zamanda yemek yeme düzenleri, yemek pişirme şekilleri de birlikte komşu olarak uzun yıllar yaşayan bu toplumların “kültürel etkilenme” kavramına iyi bir örnek teşkil etmektedir. Makalenin amacı; Yunan, Türk ve Kıbrıs mutfak kültürlerinin birbirlerinden etkilendiği alanları, ortak yemek kültürlerini ve gastronomik özelliklerini araştırmayı amaçlamaktadır. Makalenin hazırlanmasında araştırma yöntemi olarak nitel yöntem kullanılmıştır. Bilimsel yayınlar, makaleler, yüksek lisans tezleri, doktora tezleri, tarihi belgeler ile literatür taraması yapılmıştır. Ayrıca ilgili yöreler ziyaret edilip, uzun yıllar aynı bölgede yaşayan tarihe tanıklık etmiş yerel halkın kendi öz mutfak kültürü hakkındaki bilgisi ve tecrübeleri değerlendirilmiştir. Sonuç olarak makalemize konu olan halkların uzun yıllar aynı coğrafyada birlikte yaşamalarından dolayı birbirlerinin gastronomik kültürlerini ve mutfak kültürlerini benimseyerek kendi kültürlerine transfer ettikleri ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelime:

THE GASTRONOMIC CULTURAL REFLECTION OF GREEK, TURKISH AND CYPRUSCULINARY

Öz:
Each country has created culinary culture by trying different methods to the cultural understanding of their own lifestyle, faith and the taste of the palate. Migration, war, religion, trade and neighborhood relations affect the people of the country and added new culinary elements and understanding to each other's cultures. There are different social, cultural, political and gastronomic properties living in the Mediterranean region. The Greek, Turkish and Cyprus peoples we reviewed in our article were considered to be a good example of the same geography, the same flora, shared the same culture, shared the same culture and as a result of neighborhood relations. Not only with the meals, but also the food eating patterns, cooking styles as well; these societies living together as neighboring together are a good example of “cultural influence” concept. The purpose of the article; The Greek, Turkish and Cypriot culinary cultures are influenced by each other aims to investigate common culinary cultures and gastronomical properties. As a method, scientific researches, articles, master's and doctoral theses, printed scientific books and historical documents were literature. In addition, the relevant regions were visited and the knowledge and experience of the local people who testified the history living in the same region for many years have been evaluated. As a result, the peoples that are subject to our article have emerged to their culture by adopting each other's gastronomic cultures and kitchen cultures because they live together in the same geography for many years.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akın, E., Lambraki, M., (2003). Aynı Sofrada İki Ülke Türk-Yunan Mutfağı, İş K.Yayın, İstanbul
  • Aktaş, A., Özdemir, B., (2012). Otel İşletmelerinde Mutfak Yönetimi, Detay Yayın
  • Altan, Z., (2017). Kıbrıs Türk Mutfağını ve Kültürünü Öğreniyorum, Altan Yayını, Kıbrıs
  • Antoniou, J., (2016). Greek: Recipes from the Heart of the Mediterranean - Classic cuisine, Lorenz Books, London
  • Athenaeus, N., (1969). The Deipnosophists, Loeb Classical Library, Harvard Bağışkan, T., (2019). Kıbrıs’ın Geçmişine Yolculuk, Kıbrıs Türk Yazarlar Birliği
  • Batu, A., (2018). Changes in the Gastronomic Characteristics Plain Tukish Delight (Lokum) During Production, Aydın Gastronomy, 2 (2) , 9-20. dergipark.org.tr/tr/pub/aydingas/issue/39037/457595
  • Baysal, A., (2012). Türk Mutfağı, Özellikleri, Etkileşimleri, Beslenme Antropolojisi-I, Hatipoğlu Yayınları:160, Beslenme ve Diyetetik Dizisi:03, s. 123-150, Ankara
  • Baysal, A., (2002). Beslenme Kültürümüz, Kültür Bakanlığı Yayınları: 1230, Yayınlar D. Bşk Ankara.
  • Baysal, A., (1993). “Türk Yemek Kültüründe Değişmeler, Beslenme ve Sağlık Yönünden Değerlendirme”, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayını No3,S12
  • Bilgin, A., Samancı, Ö., (2008). Türk Mutfağı. T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı
  • Blanck, H., (1999). Eski Yunan ve Roma'da Yaşam, Arion, İstanbul
  • Bodi, A., (2012). Kıbrıs Mutfağından tatlar, Akova Kadınlar Derneği
  • Bodic, S., (2020). The Ultimate Greek Cookbook, Independently published
  • Bozis, S., (2020). İstanbul’dan Anadolu’ya Rumların Yemek Kültürü, YKY, İstanbul
  • Buxton, T., (2016). The Real Greek by Tonia Buxton, Blink Publishing, London
  • Chrysanthou, J., (1997). Traditional Greek Cooking from Cyprus and Beyond, Olive Tree Books
  • Cihangir, i.S., (2017). Food; A Cultural Fact From Traditional To Universa: “Stuffed Mimbar Cooked In Osbar”, Social Sciences Studies Journal, Vol:3, Issue:7, pp.1373-1384, ISSN:2587-1587
  • Ciğerim, N., (2001). Batı ve Türk Mutfağının Gelişimi, Etkileşimi ve Yiyecek İçecek Hizmetlerinde Türk Mutfağının Yerine Bir Bakış, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları Yayın No:28, sayfa:49-61
  • Çelen, O., Avcıkurt, C., (2017). Knowledge about the Food and Beverage Hygiene of Döner and Kebab Handlers’: A Research in Ankara Province. DOI: 10.21325/jotags.2017.96
  • Dalby, A., Grainger, S., (1996). The Classical Cookbook, Oxford press, London
  • Danhi, R., (2003). What is Your Country’s Culinary Identity?, Culinology Currents, Winter, 4-5 Daşdemir, İ., (2021). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nobel Yayıncılık, İstanbul
  • Davies, G., (1990). Taste of Cyprus: Seasonal Look at Cypriot Cooking, Interworld publications Demir, C., (2011). Mutfak Turizminin Destinasyon Pazarlamasındaki Önemi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üni. Eğ. Bil. Ens.
  • El Soda, M., Awad, S., (2011). Cheeses Matured in Brine, Encyclopedia of Dairy Sciences (Second Edition). doi.org/10.1016/B978-0-12-374407-4.00092-3 Encyclopaedia Britannica., (2010), London
  • Erhat, A., (1993). Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitapevi, İstanbul
  • Errington, M.R., (2008). A History of the Hellenistic World, Blackwell Publishing, New Jersey
  • Gisslen, W., (2018). Professional Cooking, 9th Edition, John Wiley & Sons Inc, New Jersey
  • Grant, M., (2000). Roma’dan Bizans’a, Homer Kitabevi
  • Güler, S., (2010). Türk Mutfak Kültürü ve Yeme İçme Alışkanlıkları, DÜ Sos.Bil.Dergisi, Sayı 26
  • Gürsoy, D., (2014). Gastronomi Tarihi, Oğlak Yayınevi
  • Harari, Y.N., (2015). Sapiens, Kolektif Kitap
  • Hatipoğlu, A., (2010). “İnançların Gastronomi Üzerindeki Etkileri: Bodrum’daki Beş Yıldızlı Otellerin Mutfak Yöneticilerinin Görüşlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya
  • Heltosky, C., (2009). Food culture in the Mediterranean, Greenwood, London
  • Hegarty, J.A., (2005). “Developing “Subject Fields” in Culinary Arts, Science and Gastronomy”, Journal of Culinary Science and Technology, 4 (1), 5-13
  • Hegarty, J.A., Antun, J.M., (2007). “Celebrate Culinary Science and Gastronomic Knowledge”, Journal of Culinary Science and Technology, 5 (4), 1-7
  • Hegarty, J.A., O’Mahony, G.B., (2001). “Gastronomy: A Phenomenon of Cultural Expressionism and an Aesthetic for Living”, Hospitality Management, 20, 3–13
  • İslamoğlu, M., (2013). Geleneksel Kıbrıs Türk Mutfağı, Gökada Yayınları
  • Kantar, M., (2015). Bomonti Bira Fabrikası, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Edebiyat
  • Fakültesi Arkeoloji Bölümü Müzeler ve Arkeolojik Mirasın Sürdürülebilirliği Final Sunumu
  • Karasar, N., (2010) Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nobel yayınevi, İstanbul
  • Kremezi, A., (2015). The Foods of the Greek Islands, Houghton Mifflin Company, San Francisco, ABD
  • Kurt, A.A., (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2750, Eskişehir.
  • Liacopoulou, I., (2013). More Than A Greek Salad, Kindle, Greece
  • Liacopoulou, I., (2011). Mint, Cinnamon & Blossom Water, Flavours of Cyprus, Kopiaste!: Main Dishes, Sides, Mezedes and Salads. ISBN 10: 1449997813 ISBN 13: 9781449997816 Greece
  • Mansel, A.M., (2014). Ege ve Yunan Tarihi, Türk Tarih Kurumu, Isbn: 9789751607263
  • Martin, T.R., (2014). Eski Yunan. Say Yayınları, İstanbul
  • Matenopoulos, D., (2014). It's All Greek to Me, Benbella boks, NYC
  • Milli Eğitim Bakanlığı., (2011). Gıda Teknolojisi, Ayran, 541GI0021, Ankara
  • Nişanyan, S., (2016). Elifin Öküzü, Everest Yayınları, İstanbul
  • Oktay, S., (2018a). Gastronomi Bilimine Giriş, Der Yayınevi, İstanbul
  • Oktay, S., (2018b). Study on Gastronomic Cultures of Post-Neolithic Civilizations in Anatolia, Journal of Culinary Science and Technology, DOI: 10.1080/15428052.2018.1489322
  • Oxford English Dictionary, (2007). Oxford University Press, London
  • Özdamar, K., (2013). Modern Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nisan Kitabevi, Eskişehir
  • Özgen, L. , Ergun, P. & Kaymaz, E., (2019). A Drink Befitting The Slow Food Movement: Turkish Coffee. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 12 (27) , 624-636. DOI: 10.12981/mahder.580407
  • Öztürk, N., (1999). Osmanlı Yemek ve İkram Kültürü, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı, Yayın No: 23, s. 27-47, Ankara
  • Pekin, N.S., (1977). Latifi, İstanbul Fetih Cemiyeti
  • Rice, T.T., (2002). Everyday Life in Byzantium: Constantinople, the Jewel of Byzantium, Özne yayınları, İstanbul
  • Santich, B., (2004). “The Study of Gastronomy and its Relevance to Hospitality Education and Training”, International Journal of Hospitality Management, 23, 15-24
  • Sarıışık, M., (2016). Uluslararası Gastronomi, Detay Yayıncılık
  • Savarin, J.A.B., (1994). The Physiology of Taste, Penguin Books
  • Sevin, V., (2001). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, Türk Tarih Kurumu
  • Sezgin, F., (2015). Amerika Kıtasının Müslüman Denizciler Tarafından Kolomb Öncesi Keşfi, Piri Reis, Boyut, İstanbul
  • Solmaz, Y., (2018). Evaluation Of Turkish Cuisine And Dietary Habits. Journal of Saffron Culture and Tourism Researches. 2018, Volume 1, Issue 3
  • Süzal, İ., (2009). Kıbrıs Yemekleri, Bizim Kitaplar Yayınevi
  • Şah, M., (2017). Kıbrıs’ın Tatları, Zoom yayın, ISBN: 15290656
  • Şavkay, T., (2007). Osmanlı Mutfağı, Şekerbank yemek kitapları dizisi, İstanbul
  • Tekin, O., (2002). Eski Yunan Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul
  • Ulusoy, B. H. , Hecer, C. & Berkan, Ş. (2020). Investigation of Microbiological Hazards in Traditional Halloumi/Hellim Manufacturing Process . Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 15 (3) , 196-206. DOI: 10.17094/ataunivbd.742811
  • Ünsal, A., (1996). Süt Uyuyunca, YKY, İstanbul
  • Yurdakök, M., (2013). Yoğurdun Öyküsü Probiyotiklerin Tarihi, Hacettepe Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi Cilt: 56, Sayı:1, Sayfa: 43-60
APA oktay s, Guden N (2021). YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI. , 465 - 481. 10.33083/joghat.2021.87
Chicago oktay serdar,Guden Nafiya YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI. (2021): 465 - 481. 10.33083/joghat.2021.87
MLA oktay serdar,Guden Nafiya YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI. , 2021, ss.465 - 481. 10.33083/joghat.2021.87
AMA oktay s,Guden N YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI. . 2021; 465 - 481. 10.33083/joghat.2021.87
Vancouver oktay s,Guden N YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI. . 2021; 465 - 481. 10.33083/joghat.2021.87
IEEE oktay s,Guden N "YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI." , ss.465 - 481, 2021. 10.33083/joghat.2021.87
ISNAD oktay, serdar - Guden, Nafiya. "YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI". (2021), 465-481. https://doi.org/10.33083/joghat.2021.87
APA oktay s, Guden N (2021). YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online), 4(2), 465 - 481. 10.33083/joghat.2021.87
Chicago oktay serdar,Guden Nafiya YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online) 4, no.2 (2021): 465 - 481. 10.33083/joghat.2021.87
MLA oktay serdar,Guden Nafiya YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online), vol.4, no.2, 2021, ss.465 - 481. 10.33083/joghat.2021.87
AMA oktay s,Guden N YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online). 2021; 4(2): 465 - 481. 10.33083/joghat.2021.87
Vancouver oktay s,Guden N YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI. Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online). 2021; 4(2): 465 - 481. 10.33083/joghat.2021.87
IEEE oktay s,Guden N "YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI." Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online), 4, ss.465 - 481, 2021. 10.33083/joghat.2021.87
ISNAD oktay, serdar - Guden, Nafiya. "YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI". Journal of gastronomy, hospitality and travel (Online) 4/2 (2021), 465-481. https://doi.org/10.33083/joghat.2021.87