Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu

Yıl: 1997 Cilt: 10 Sayı: 1-2 Sayfa Aralığı: 59 - 77 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu

Öz:
Erzurum-Kars Platosu'nun batısında yer alan Pasinler Platosu, Kuzey-doğu Anadolu'daki çarpışma-kökenli volkanik istifin en iyi kesitlerinden birini içerir. İleri derecede evrim geçirmiş riyolitik piroklastik ürünler, istifte az oranda görülen olivinli bazik-ortaç lavlar ile ardalanırlar. Sözkonusu piroklastik ürünler, tümüyle camsı, kristal içermeyen afirik dokulu piroklastik akıntı, döküntü ve surge'den oluşurlar. Yüksek silisli riyolitten riyodasite kadar nispeten dar bir bileşim aralığı sergilerler. İz element fraksiyasyon trendleri, bazik ve felsik bu bimodal ürünlerin aynı ana magmadan POAM (susuz) minerallerin fraksiyonel kristallenmesi ile ortaya çıktıklarını; dolayısı ile aynı magma odasında evrim geçirmiş olduklarını göstermektedir. Volkanik istifin tabanından alınan bir numunenin K/Ar radyometrik yaş tayini, volkanizmanın plato üzerinde 7.8 my önce başladığını göstermektedir. Amfibol jeobarometresi, plato üzerindeki volkanizmayı beslemiş olan magma odasının yaklaşık 11-13 km derinde yeraldığına işaret etmektedir. Özellikle Sr, Ba, Sc ve Ni için Rayleigh fraksiyasyon vektörü modellemeleri, magma odası içindeki magmanın $SiO_2$ bileşimi %65-67'e ulaşana kadar (sıcaklığın 700-800°C'e kadar düştüğü nokta) plajioklas, klino-piroksen ve olivinden oluşan bir mineral topluluğunun kristallendiğini göstermektedir. Bu noktadan itibaren plajioklas ve alkali feldspat fraksiyasyonu, kristallenme fazına egemen olmuştur. Bu kristal fazı filtrelerime ve bunu izleyen zonlanma ile magmadan ayrılmış ve kristal içermeyen yüksek-silisli magmanın oluşmasına neden olmuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Jeoloji

Volcana-stratigraphy,geochemistry and petrologic modelling of magma chamber processes of a collision-related volcanic succession on the Pasinler plateau;The Erzurum-Kars plateau, NE Anatolia

Öz:
The Pasinler Plateau, located to the western part of the Erzurum-Kars Plateau, contains one of the best sections through the collision-related volcanic sequence in North-eastern Anatolia. Highly-evolved pyroclastic products of rhyolitic composition are intercalated with minor amount of olivine-bearing basic to intermediate lava flows on this plateau. These pyroclastic deposits consist entirely of vitrous, crystal-free, aphyric textured pyroclastic flows, falls and surges. They display a rather narrow compositional range from high-silica rhyo-lites to rhyodaciles. Trace element fractionation trends suggest that these felsic and basic btmodal products were generated from the same parental magma by means of fractional crystallisation of POAM (anhydrous) minerals and hence they should have evolved in the same magma chamber. K/Ar radiometric age determination of a sample from the base of the sequence indicates that volcanism on the plateau initiated about 7.8 Ma. Al-in-amphibole geobarometry, on the other hand, implies that the magma chamber which fed the volcanism on the plateau was lo¬cated around a depth of 11-13 km. Modelling of Rayleigh fractionation vectors especially those of Sr, Ba, Sc and Ni indicate that the basic magma in this chamber fractionated a mineral assemblage consisting of plagioclase, cli-no-pyroxene and olivine until SiCb of the melt reached 65-67% at which the temperature decreased down to 700-800°C. From this point onwards, fractionation of alkali-feldspar together with plagioclase dominated the crystallising phase. It appears that this phenocryst phase was separated from the melt via infiltration and following zonation and consequently produced crystal-free high-silica magma.
Anahtar Kelime:

Konular: Jeoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
APA KESKİN M (1997). Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu. , 59 - 77.
Chicago KESKİN M. Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu. (1997): 59 - 77.
MLA KESKİN M. Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu. , 1997, ss.59 - 77.
AMA KESKİN M Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu. . 1997; 59 - 77.
Vancouver KESKİN M Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu. . 1997; 59 - 77.
IEEE KESKİN M "Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu." , ss.59 - 77, 1997.
ISNAD KESKİN, M.. "Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu". (1997), 59-77.
APA KESKİN M (1997). Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu. İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yerbilimleri Dergisi, 10(1-2), 59 - 77.
Chicago KESKİN M. Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu. İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yerbilimleri Dergisi 10, no.1-2 (1997): 59 - 77.
MLA KESKİN M. Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu. İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yerbilimleri Dergisi, vol.10, no.1-2, 1997, ss.59 - 77.
AMA KESKİN M Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu. İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yerbilimleri Dergisi. 1997; 10(1-2): 59 - 77.
Vancouver KESKİN M Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu. İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yerbilimleri Dergisi. 1997; 10(1-2): 59 - 77.
IEEE KESKİN M "Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu." İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yerbilimleri Dergisi, 10, ss.59 - 77, 1997.
ISNAD KESKİN, M.. "Pasinler Platosu'ndaki çarpışma-kökenli volkanik istifin volkano-stratigrafisi,jeokimyası ve magma odası işlemlerinin petrolojik modellemesi ; Erzurum-Kars Platosu, KD Andolu". İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yerbilimleri Dergisi 10/1-2 (1997), 59-77.