Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları

CANGÖZ, Banu; SELEKLER, Kaynak; karakoç, ebru

Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları

Banu CANGÖZ, (Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Ebru KARAKOÇ, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Kaynak SELEKLER (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Türk Geriatri Dergisi

99 19

Yıl: 2006 Cilt: 9 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 136 - 142 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları

Öz:

Amaç: Araştırmanın amacı, bir nöropsikolojik tarama testi olan Saat Çizme Testi'nin (SÇT) (dört puanlık versiyon) ülkemiz kültürü için 50 yaş ve üzeri örneklemde standardizasyon çalışmasını yapmaktır. SÇT'i (4 puan yöntemi) planlama, organizasyon, yeniden yapılandırma gibi yönetici işlevleri ölçen bir tarama testidir. SÇT'nin öncelikle norm değerleri belirlenmiş, ardından geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır.Yöntem ve Gereç: Norm belirleme çalışmasında yeralan toplam 404 sağlıklı yaşlı katılımcı (204 kadın, 200 erkek) kamuya ait ve özel kurum ve kuruluşların çalışanları ile emeklileri arasından sağlanmıştır. Çalışmanın deseni yaş (7 düzey), cinsiyet (2 düzey) ve eğitim durumu (3 düzey) değişkenlerini içermektedir.Bulgular: ANOVA sonucunda yaş ve eğitim değişkenlerinin SÇT puanları üzerindeki temel etkisi anlamlı düzeyde bulunmuştur. Ayrıca, yaş ve eğitim düzeyi değişkenlerinin ortak etkisi de anlamlı düzeydedir. SÇT'nin test-tekrar test tekniği ile hesaplanan güvenirliği .88, yargıcılararası güvenirliği .74 olarak hesaplanmıştır. Kurultu geçerliği çalışmaları kapsamında yaş grupları karşılaştırılmıştır.Sonuç: Bu çalışma ile 50 yaş ve üzerindeki Türk yaşlı örnekleminde yürütücü işlevlere duyarlı bir psikometrik aracın normatif verisi toplanmış, geçerlik ve güvenirlik değerleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelime: Erişkin Nöropsikolojik testler Yaşlı Bunama Sonuçların tekrarlanabilirliği

Konular: Cerrahi

The norm determination and validity-reliability studies of clock drawing test on Turkish adults and elderlys (Ages 50 and over)

Öz:

Aim: The main purpose of this study, a test of Clock Drawing (CDT), classified also as a neuropsychological device is made suitable and standardize for Turkish adults and/or elderlys. The screening test is called Clock Drawing (4 point scoring method) measured to executive functions like planning, organization, reconstruction.Materials and Methods: The standardization study was carried on 404 participants (204 female and 200 male). The 50 and over year old participants from state and private institutions or retired this instutions. The research design of standardization study involved age (7 levels), sex (2 levels) and education (3 levels).Results: ANOVA revealed a significant main effect of age and education and interection effect of age and education. Test-retest reliability of the total score of CDT was found .88, inter-rater reliability was found .74. 20 were diagnosed to be Alzheimer type dementia (ATD) and 20 were evaluated as normal controls. The CDT scores were analysed by age groups for conguirent validity.Conclusion: This study provides normative data for a psychometric tool that reliably measures the executive functions in 50 year and over Turkish elderlys. This study showed that four point version of CDT has reliability and validity in Turkish elderly.

Anahtar Kelime: Reproducibility of Results Adult Neuropsychological Tests Aged Dementia

Konular: Cerrahi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Goodglass H, Kaplan E. The Assessment of Aphasia and Related Disorders. Lea and Febiger, Philadelphia 1983.
2. Royall DR, Mulroy AR, Chiodo LK, Polk MJ. Clock drawing is sensitive to executive control: A comparison of six methods. J Gerontol B. Psychol Sci 1991; 54: 328-333.
3. Schulman KI .Clock-drawing: is it the ideal cognitive screening test? Int J Geriatr Psychiatry 2000; 15: 548-561.
4. Borson S, Scanlan J, Brush M, Vitaliano P, Dokmak A. The Mini-Cog: a cognitive ‘vital signs’ measure for dementia screening in multilingual elderly. Int J Geriatr Psychiatry 2000; 15 : 1021-1027.
5. Bush C, Kozak J, Elmslie T. Screening for cognitive impairement elderly. Can Fam Physician 1997; 43: 1763-1768.
6. Heink J, Solomesh I, Berkman P.Correlation between the CAMCOG, the MMSE, and three clock drawing tests in a specialized outpatient psychogeriatric service. Arc Gerontol Geriatrics 2004;38: 77-84.
7. Petersen RC, Stevens JC, Ganguli M, Tangalos E, Cummings JL, DeKosky ST. Practice parameter. Early detection of dementia: mild cognitive impairement (an evidence-based review). Report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology 2001;56: 1133- 1142.
8. Ben-Yehuda A, Bentur N, Friedman G. The clock drawing test as a cognitive screening tool for elderly patients in an acutecare hospital. Aging 1995;7: 188-190.
9. Mendez MF, Ala T, Underwood K. Development of scoring criteria for the clock drawing task in Alzheimer’s disease. JAGS 1992;40: 1095-1099.
10. Schulman KI, Gold DP, Cohen CA, Zucchero CA. Clock-drawing and dementia in community: a longitudinal study. Int J Geriatr Psychiatry 1993; 8:487-496.
11. Bourke J, Castleden CM, Stephen R, Dennis M.A comparison of clock and pentagon drawing in Alzheimer’s disease. Int J Geriatr Psychiatry 1995;10: 703-705.
12. Burg M, Bouwen A, Stessens J, Ylieff M, Fontaine O, Lepeleire J, Buntinx F.Scoring clock tests for dementia screening: a comparison of two scoring methods. Int J Geriatr Psychiatry 2004;19: 685-689.
13. Freedman M, Leach L, Kaplan E, Delis D, Schulman K, Winocur G.Clock-drawing: A Neuropsychological Analysis. Oxford University Press, New York 1994.
14. Morris JC, Heyman A, Mohs RC and CERAD Investigarors. The consortium to establish a registry for Alzheimer’s disease (CERAD). Part I Clinical and Neuropsychological assessment of Alzheimer’s disease. Neurology 1989; 39: 1156- 1165.
15. Shulman KI, Shedletsky R, Silver IL.The challange of time: clock-drawing and cognitive function in elderly. Int J Geriatr Psychiatry 1986; 1: 135-140.
16. Tuokko H, Hadjistavropoulos T, Rae S et al. A comparison of alternative approaches to the scoring of clock drawing. Arch Clin Neuropsychol 2000; 15: 137-148.
17. Richardson HE, Glass JN. A comparison of scoring protocols on the Clock Drawing Test in releation to ease of use, diagnostic group, and correlations with Mini Mental State Examination, J Am Geriatr Soc 2002;50: 169-173.
18. Philpot M. The clock-drawing test: A critique. Int Psychogeriatrics 2004; 16 (3): 251-256.
19. The Consortium to Establish a Registry for Alzheimer’s Disease (CERAD) .A Clinician’s Guide: Understanding Diagnostic Scales in Alzheimer’s Disease, New York 1990.
20. Nolan KA, Mons RC.Screening for dementia in family practice. In Alzheimer’s Disease: A Guide to Practical Managment. (Eds.Richter RW, Blass JP) St Lois Mosby-Year Book Inc 1994; pp: 81-95.
21. Borson S, Brush M, Gil E. The clock drawing test: utility for dementia detection in multiethnic elders. J Gerontol 1999; 54A: 534-540.
22. Güngen C, Ertan T, Eker E, Yaşar R, Engin F. Standardize Mini Mental Test’in Türk toplumunda hafif demans tanısında geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13(4):237- 281.
23. Ertan T, Eker E. Reliability, validity, and factor structure of the Geriatric Deperssion Scale in Turkish Elderly: Are there different factor structures for different cultures. Int Psychogeriatrics 2000; 12(2): 163-172.
24. Berg L. Clinical dementia rating (CDR). Psychopharmacol Bull 1988; 24: 637-639.
25. Selekler K, Cangöz B, Karakoç E. İşlevsel Faaliyetler Anketi’nin 50 yaş ve üzeri grupta Türk Kültürü İçin Uyarlama ve Norm Belirleme Çalışması. Türk Nöroloji Dergisi 2004; 10(2): 102-107.
26. Lezak MD. Neuropsychological Assessment. 3rd ed. Oxford University Press, New York 1995.
27. Mesulam MM.Davranışsal ve kognitif nörolojinin ilkeleri. 2.baskı, (çev.ed. HI Gürvit), Yelkovan, İstanbul 2000.
28. Spreen O, Strauss E .A compendium of neuropsychological tests: administration, norms and commentary. Oxford University Press, New York 1991.
29. Amerikan Psikiyatri Birliği. Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, 4.baskı (DSM-IV)(çev.ed.:E.Köroğlu) Hekimler Yayın Birliği, Ankara 1994.

APA	CANGÖZ B, karakoç e, SELEKLER K (2006). Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları. , 136 - 142.
Chicago	CANGÖZ Banu,karakoç ebru,SELEKLER Kaynak Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları. (2006): 136 - 142.
MLA	CANGÖZ Banu,karakoç ebru,SELEKLER Kaynak Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları. , 2006, ss.136 - 142.
AMA	CANGÖZ B,karakoç e,SELEKLER K Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları. . 2006; 136 - 142.
Vancouver	CANGÖZ B,karakoç e,SELEKLER K Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları. . 2006; 136 - 142.
IEEE	CANGÖZ B,karakoç e,SELEKLER K "Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları." , ss.136 - 142, 2006.
ISNAD	CANGÖZ, Banu vd. "Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları". (2006), 136-142.

APA	CANGÖZ B, karakoç e, SELEKLER K (2006). Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları. Türk Geriatri Dergisi, 9(3), 136 - 142.
Chicago	CANGÖZ Banu,karakoç ebru,SELEKLER Kaynak Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları. Türk Geriatri Dergisi 9, no.3 (2006): 136 - 142.
MLA	CANGÖZ Banu,karakoç ebru,SELEKLER Kaynak Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları. Türk Geriatri Dergisi, vol.9, no.3, 2006, ss.136 - 142.
AMA	CANGÖZ B,karakoç e,SELEKLER K Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları. Türk Geriatri Dergisi. 2006; 9(3): 136 - 142.
Vancouver	CANGÖZ B,karakoç e,SELEKLER K Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları. Türk Geriatri Dergisi. 2006; 9(3): 136 - 142.
IEEE	CANGÖZ B,karakoç e,SELEKLER K "Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları." Türk Geriatri Dergisi, 9, ss.136 - 142, 2006.
ISNAD	CANGÖZ, Banu vd. "Saat çizme testinin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları". Türk Geriatri Dergisi 9/3 (2006), 136-142.