Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları

BALKAYA, Ayşen; TÜRKÜM, AYŞE SİBEL; KARACA, Erol

Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları

Ayşe Sibel TÜRKÜM, (Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)

Ayşen BALKAYA, (Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)

Erol KARACA (Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Anabilim Dalı, Kütahya, Türkiye)

Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi

32 0

Yıl: 2005 Cilt: 3 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 77 - 85 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları

Öz:

Bu çalışma, üniversite öğrencileri için geliştirilmiş olan Akılcı Olmayan İnanç Ölçeği 'nin (AOtÖ; Türküm, 2003) lise öğrencilerine uyarlanmasını içermektedir. Akılcı Olmayan İnanç Ölçeği-Ergen Formu (AOİÖ-E) 16 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin Cronbach Alpha içtutarlık katsayısı (. 70) ve iki yarı-test korelasyonu (.69) olarak bulunmuştur. Faktör analizi bulguları AOlÖ- E'nin toplam varyansın % 51.30 'unu açıkladığını göstermektedir. Ölçeğin uyum geçerliği, Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği (.47, p<.01) ve Otomatik Düşünceler Ölçeği (.85, p< .05) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bulgular, AOlÖ-E'nin psikolojik danışma ve rehberlik alanındaki araştırmalarda kullanılabilir geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu yansıtmaktadır.

Anahtar Kelime: lise öğrencileri kurultu geçerliliği ergenler psikometrik ölçek uyarlama güvenirlik akılcı olmayan inançlar ölçeği faktör analizi bilişsel davranışçı terapi birlikte geçerlilik işlevsel olmayan davranış ölçeği otomatik düşünceler ölçeği

The Adaptation of the Irrational Beliefs Scale to Adolescences: Validity and Reliability Studies

Öz:

The Adaptation of the Irrational Beliefs Scale to High School Students: Validity and Reliability Studies This study was undertaken to adapt the Irrational Beliefs Scale (IBS; Türküm, 2003), which was originally developed for university students, for high school students. The Irrational Beliefs Scale-Adolescent form (IBS-A) contained 16 items. The results of the reliability studies of IBS-A were found as Cronbach Alpha coefficiency (.70), and Split-half correlation coeffwiency (.69). The results of factor analysis showed that IBS-A was accounted for 57.16% of the variance. The studies of concurrent validity were completed by using Dysfunctional Attitude Scale (.47, p<.01) and Automatic Thoughts Questionnaire (.85, p< .05). The findings indicated that IBS-A is a valid and reliable instrument that can be used in studies in the field of psychological guidance and counseling.

Anahtar Kelime: concurrent validity dysfunctional attitude scale automatic thoughts questionnaire high school students construct validity adolescents psychometric scale adaptation reliability irrational beliefs scale factor analysis cognitive-behavioral therapy

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Adams, J. F. (1995). Ergenliği anlamak. (Ed. B. Onur), imge Kitapevi, 1. Baskı, Ankara.
Aydın, G. ve Aydın, O. (1990). Otomatik Düşünceler Ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Psikoloji dergisi, 24,51-55.
Bilgin, M. (2004). Bilişsel Üçlü Ölçeğinin geliştilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 21,35-41.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara.
Cash,T.F. (1984). The Irrational Beliefs Test: It's relationship with cognitive-behavioral traits and depression. Journal of Clinical Psychology, 6,1399-1405.
Corey, G. (1991). Theory and practice of counseling and psychotherapy. Second Ed. California: Brooks/cole Publicaton Company, Monterey.
Ellis, A. (1963), Reason and emotion in pschotherapy. Secaucus, NJ: LyleStuart.
Jones, R. A. (1969). A factored measure of Ellis's irrational belief system, with personality and maladjustment correlates. Dissertation Abstracts International, 29,4379B-4380B.
Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. UK: Routledge.
Kordacova, J. ve Kondas, O. (1998). Irrationality in the youth-structural differences in irrational beliefs in relation to age [Electronic version]. Studia Psychologica, 40,282-286.
Malouff, J. M. ve Shutte, N. S. (1986) Development and validation of a measure of irrational belief. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 54, 860-862.
Savaşır, I. ve Şahin, N. H. (1997). Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Yayın No: 9, Ankara.
Shorkey, C. T. ve Sutton-Simon, K. (1983). Reliability and validity of the Rational Behavior Inventory with a clinical population. Journal of Clinical Psychology, 1, 34-38.
Shorkey, C. T. ve Whiteman, V. L. (1977). Development of Rational Behavior Inventory: Initial validity and reliability. Educational and Psychological Measurement, 37, 527-534.
Smith, T. W. ve Allred, K. D. (1986) Rationality revisited: A reassessment of the emperical support for the Rational-Emotive Model. Advance in Cognitive-Behavioral Research and Therapy, 5, 63-87.
Smith, T. W. ve Zurawski, R. M. (1983) Assessment of irrational beliefs: The question of discriminant validity. Journal of Clinical Psychology, 39, 976-979.
Şahin, N. H. ve Şahin, N. (1991) Bir kültürde fonksiyonel olan tutumlar bir başka kültürde de öyle midir? Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeğinin psikometrik özellikleri. Psikoloji Dergisi, 7, 30-40.
Tavşancıl, E. ve Keser, H. (2002). Internet kullanımına yönelik likert tipi bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 1,79-100.
Türküm, A. S. (2003). Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin geliştirilmesi ve kısaltma çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2, 41-47.
Warren, R. R. ve Clark, L. A. (1984). Negative affectivity: The disposition to experience aversive emotional states. Psychological Bulletin, 96, 465-490.
Zurawski, R. M. ve Smith, T. W. (1987). Assessing irrational beliefs and emotional distress: Evidence and implications of limited discrimininant validity. Journal of Counseling Psychology, 34, 224-227.

APA	TÜRKÜM A, BALKAYA A, KARACA E (2005). Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. , 77 - 85.
Chicago	TÜRKÜM AYŞE SİBEL,BALKAYA Ayşen,KARACA Erol Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. (2005): 77 - 85.
MLA	TÜRKÜM AYŞE SİBEL,BALKAYA Ayşen,KARACA Erol Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. , 2005, ss.77 - 85.
AMA	TÜRKÜM A,BALKAYA A,KARACA E Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. . 2005; 77 - 85.
Vancouver	TÜRKÜM A,BALKAYA A,KARACA E Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. . 2005; 77 - 85.
IEEE	TÜRKÜM A,BALKAYA A,KARACA E "Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları." , ss.77 - 85, 2005.
ISNAD	TÜRKÜM, AYŞE SİBEL vd. "Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları". (2005), 77-85.

APA	TÜRKÜM A, BALKAYA A, KARACA E (2005). Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 77 - 85.
Chicago	TÜRKÜM AYŞE SİBEL,BALKAYA Ayşen,KARACA Erol Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3, no.23 (2005): 77 - 85.
MLA	TÜRKÜM AYŞE SİBEL,BALKAYA Ayşen,KARACA Erol Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, vol.3, no.23, 2005, ss.77 - 85.
AMA	TÜRKÜM A,BALKAYA A,KARACA E Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2005; 3(23): 77 - 85.
Vancouver	TÜRKÜM A,BALKAYA A,KARACA E Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2005; 3(23): 77 - 85.
IEEE	TÜRKÜM A,BALKAYA A,KARACA E "Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları." Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3, ss.77 - 85, 2005.
ISNAD	TÜRKÜM, AYŞE SİBEL vd. "Akılcı Olmayan İnanç Ölçeğinin Lise Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları". Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3/23 (2005), 77-85.