İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları

ORÇIN, Esmahan; GÜNAY, Türkan; ARAS, Şahbal

İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları

Şahbal ARAS, (Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Psikiyatrisi Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Türkan GÜNAY, (Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Esmahan ORÇIN (Dokuz Eylül Üniversitesi, Psikolojik Destek Birimi, İzmir, Türkiye)

Anadolu Psikiyatri Dergisi

92 36

Yıl: 2007 Cilt: 8 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 186 - 196 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları

Öz:

Amaç: Ergenlik döneminde sık görülen riskli davranışlar, ergenlerin biyolojik, genetik ve kişilik özellikleri ile çevresel etkenlerin etkileşimi sonucunda şekillenmektedir. Bu çalışmanın amacı, lise öğrencilerinde riskli davranışlar ve suç işleme eğilimi ile ilişkili etkenlerin değerlendirilmesidir. Yöntem: Araştırmacıların oluşturduğu anket formu ve Kaner tarafından geliştirilen Kuraldışı Davranış Ölçeği lise son sınıf öğrencilerine sınıflarında uygulanmıştır. Bulgular: Öğrencilerdeki en sık üç kuraldışı davranışın okulla ilgili olduğu bulunmuştur. Meslek lisesinde okuyan ve okulda sene tekrarı olan erkekler ile karne notu düşük olan kız ve erkek öğrenciler daha çok kuraldışı davranış eğilimi bildirmişlerdir. Kız ve erkeklerde babanın eğitim düzeyinin yüksekliği ve az çocuklu ailede yaşama, kızlarda ise annenin eğitim düzeyinin ve aile gelirinin yüksekliği kuraldışı davranışlarla ilişkili ailesel özellikler olarak bulunmuştur. Lise öğrencilerindeki kuraldışı davranışların anne-babalardaki ve arkadaşlardaki sorunlu davranışlarla ilişkili olduğu belirlenmiştir. Erkeklerde kuraldışı davranışların daha yüksek oranda görüldüğü ve riskli davranışların birbirleriyle bağlantılı olduğu saptanmıştır. Sonuç: Ergenlerin psikososyal gelişimini olumsuz yönde etkileyebilen riskli davranışlarla ilgili olarak çalışmamızda saptanan bireysel ve ailesel etkenler, alınacak koruyucu önlemler ve eğitim uygulamaları açısından yararlı olabilir. (Anadolu Psikiyatri Dergisi 2007; 8:186-196)

Anahtar Kelime: İzmir Ergen Ergen davranışı Aile özellikleri Anketler Öğrenciler Çocuk suçluluğu

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Peterson FL, Walker L, Whatt TJ, Rheinboldt K, White C, Hogkinson M. Evidence-based sexuality education. American Public Health Association 2003 Annual Conference San Francisco, California, November 18, 2003. http://apha.confex.com/apha/responses/131am/3 97.doc (16.03.2005).
2. He K, Kramer E, Houser RF, Chomitz VR,Hacker KA. Defining and understanding healthy lifestyles choices for adolescents. J Adolesc Health 2004; 35:26-33.
3. National Library of Medicine. Chapter 1. Substance use among adolescents. Health Services/Technology Assessment Text http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/bv.fcgi?rid=hst at5.section.56308 (28.04.2005)
4. Lindberg LD, Boggess S, Porter L, Williams S. Teen risk-taking: a statistical portrait (Urban Institute) (2000). www.urban.org (28.04.2006)
5. Grunbaum JA, Kann L, Kinchen S, Ross J, Hawkins J, Lowry R et al. Youth risk behavior surveillance- United States, 2003. CDC (MMWR May 21, 2004/53 (SS02);1-96). http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/ss5 302a1.htm (19.05.2006).
6. Yılmaz T. Ergenlerde Risk Alma Davranışlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, İzmir, 2000.
7. Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı. Türk ailesine ilişkin demografik bilgiler-2001. http://aile.gov.tr/aileist.htm. (19.10.2005)
8. Türkiye Göç ve Yerinden Olmuş Nüfus Araştırması. Hacettepe Üniversitesi. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tgyona/tgyona.h tm (27.06.2005)
9. Radikal. Gelir dağılımı Tanzanya'dan kötü. http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=15 0216 (20.04.2005)
10. T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. Aile Rehberi. http://www.aile.gov.tr/AileRehberi.htm (27.06.2005)
11. Türkiye İstatistik Kurumu. Nüfus ve Kalkınma Göstergeleri (2003). http://nkg.die.gov.tr/ (08.06.2005)
12. Radikal. Çocuk gün görmüyor. Radikal http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=52 451 (7.10.2002) (07.06.2005)
13. NEA. Class size. http://www.nea.org/classsize/ (25.05.2004)
14. Türkiye İstatistik Kurumu. Nüfus ve Eğitim (2004). http://nkg.die.gov.tr/ (20.5.2006)
15. Güçlü A. Elbette mesleki eğitim ama... Milliyet (15.03.2005)
16. Milli Eğitim Bakanlığı. Milli Eğitim İstatistikleri 2004-2005. http://apk.meb.gov.tr/ (27.06.2005)
17. CNN TÜRK. ÖSS maratonu sona erdi (18.06.2005) http://www.cnnturk.com.tr/arama/haber_detay.as p?PID=00318&haberID=104915
18. Ankara Ticaret Odası. Geleceğe silgi: Eğitimli küskünler dosyası http://www.atonet.org.tr/turkce/index12.html (27.06.2005)
19. Radikal. TV bağımlısı olduk. (24.10.2004) http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=13 2102 (08.06.2005)
20. Medya Takip Merkezi. Medya araştırması mhtml:http://www.medyatakip.com/medyaarastir malari/2.mht (26.01.2005) (08.06.2005)
21. Dağ İ, Öktem F, Yazıcı MK, Güvenç G, Rezaki M, Demir NÖ ve ark. Televizyon progamlarındaki şiddet içeriğinin, müstehcen-liğin ve mahremiyet ihlallerinin izleyicilerin ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri (2005) http://64.233.161.104/search?q=cache:rzfMPXyo 8- EJ:www.rtuk.org.tr/CalismaRap/SonucRaporu.do c+%22riskli+davran%C4%B1%C5%9Flar%22+er genlik&hl=tr&gl=tr&ct=clnk&cd=11 (20.05.2006).
22. Peköz E. Bozuk aile yapısı çetelere götürür (NTVMSNBC) http://www.ntvmsnbc.com/news/366867.asp (20.5.2006)
23. Bayar N, Sayıl M. Brief report: risk-taking behaviors in a non-western urban adolescent sample. J Adolescence 2005; 28:671-676.
24. Sümer N, Güngör D. Çocuk yetiştirme stillerinin bağlanma stilleri, benlik değerlendirmeleri ve yakın ilişkiler üzerindeki etkisi. Turk Psikoloji Dergisi 1999; 14:61-62.
25. Ercan O, Alikaşifoğlu M, Erginöz E, Kaymak AD, Birol H İ, Aktuğlu Ç ve ark. İstanbul lise gençlerinde riskli davranışların sıklığı ve cinsiyete göre dağılımı (Cerrahpaşa Gençlik Sağlığı Araştırması 2000). Türk Pediatri Arşivi 2001; 36:199-211.
26. Alikasifoglu M, Erginoz E, Ercan O, Uysal O, Kaymak DA, Ilter O. Violent behaviour among Turkish high school students and correlates of physical fighting. Eur J Public Health 2004; 14:173-177.
27. Alikasifoglu M, Erginoz E, Ercan O, Uysal O, Kaymak DA, Ilter O. Alcohol drinking behaviors among Turkish high school students. The Turkish Journal of Pediatrics 2004; 46:44-53.
28. Kara B, Hatun Ş, Aydoğan M, Babaoğlu K, Gökalp AS. Kocaeli ilindeki lise öğrencilerinde sağlık açısından riskli davranışların değerlendirilmesi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2003; 46:30-37.
29. Ögel K, Çorapçıoğlu A, Sır A, Tamar M, Tot Ş, Doğan O ve ark. Dokuz ilde ilk ve ortaöğretim öğrencilerinde tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Türk Psikiyatri Dergisi 2004; 15:112- 118.
30. Ögel K, Tamar D, Evren C, Çakmak D. Lise gençleri arasında sigara, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12:47-52.
31. Şaşmaz T, Buğdaycı R, Toros F, Kurt AÖ, Tezcan H, Öner S ve ark. Ergenlerde alkol içme prevalansı ve olası risk faktörleri: Okul tabanlı, kesitsel bir çalışma. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2006; 5:94-104.
32. Tot S, Yazıcı K, Yazıcı A, Metin O, Bal N, Erdem P. Psychosocial correlates of substance use among adolescents in Mersin, Turkey. Public Health 2004; 118:588-593.
33. İlhan İÖ, Demirbaş H, Doğan YB. Çıraklık eğitimine devam eden çalışan gençlerde alkol kulanımı üzerine bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi 2005; 16:237-244.
34. Paycı SO, Ergin A, Saatçi E, Bozdemir N, Akpınar E, Ergun G. Suicidal thought and behavior in high school students in Adana, Turkey. Coll Antropol 2005; 29:527-531.
35. Ergin A. Adana İl Merkezi Lise Öğrencilerinde Riskli Davranışlar. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Adana, 2001.
36. Özçevikel A. İzmir Bornova Meslek Eğitim Merkezinde Eğitim Gören Çıraklarda Risk Alma Davranışları ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı ABD, İzmir, 2003.
37. İzmir Valiliği-Nüfus. http://www.izmir.gov.tr/izmir/nufus.aspx (16.12.2006)
38. Kaner S. Suç davranışı ölçeği geliştirme çalışması. I. Ulusal Çocuk ve Suç: Nedenler ve Önleme Çalışmaları Sempozyumu (29-30 Mart 2001, Ankara) Bildiri Kitabı, 2001, s.79-90.
39. Aras Ş, Şemin S, Günay T, Orçın E, Özan S. Lise öğrencilerinin cinsel tutum ve davranış özellikleri.özellikleri. Türk Pediatri Arşivi 2005; 40:72-82.
40. Nagy S. Using theory in curriculum development: The future selves curriculum. Am J Health Stud 2002; 18:31-37.
41. Substance Abuse and Mental Health Services Administration. The NSDUH Report (April 1, 2005) http://www.oas.samhsa.gov (10.05.2006)
42. Kaplan CP, Zabkiewicz D, McPhee SJ, Nguyen T, Gregorich SE, Disogra C et al. Health-compromising behaviors among Vietnamese adolescents: the role of education and extracurricular activities. J Adolesc Health 2003; 32:374-383.
43. Pan American Health Organization. Tobacco Free Youth-Taking Action. http://www.opsoms. org/English/DD/PUB/SP579_03.pdf (20.05.2006)
44. Pan American Health Organization. Tobacco Free Youth-Young People: A Generation in Jeopardy. http://www.paho.org/English/DD/PUB/SP579_02. pdf (20.05.2006)
45. Borawski EA, Ievers-Landis CE, Lovegreen LD, Trapl ES. Parental monitoring, negotiated unsupervised time, and parental trust: the role of perceived parenting practices in adolescent health risk behaviors. J Adolesc Health 2003; 33:60-70.

APA	ARAS Ş, GÜNAY T, ORÇIN E (2007). İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları. , 186 - 196.
Chicago	ARAS Şahbal,GÜNAY Türkan,ORÇIN Esmahan İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları. (2007): 186 - 196.
MLA	ARAS Şahbal,GÜNAY Türkan,ORÇIN Esmahan İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları. , 2007, ss.186 - 196.
AMA	ARAS Ş,GÜNAY T,ORÇIN E İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları. . 2007; 186 - 196.
Vancouver	ARAS Ş,GÜNAY T,ORÇIN E İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları. . 2007; 186 - 196.
IEEE	ARAS Ş,GÜNAY T,ORÇIN E "İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları." , ss.186 - 196, 2007.
ISNAD	ARAS, Şahbal vd. "İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları". (2007), 186-196.

APA	ARAS Ş, GÜNAY T, ORÇIN E (2007). İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8(3), 186 - 196.
Chicago	ARAS Şahbal,GÜNAY Türkan,ORÇIN Esmahan İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları. Anadolu Psikiyatri Dergisi 8, no.3 (2007): 186 - 196.
MLA	ARAS Şahbal,GÜNAY Türkan,ORÇIN Esmahan İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, vol.8, no.3, 2007, ss.186 - 196.
AMA	ARAS Ş,GÜNAY T,ORÇIN E İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2007; 8(3): 186 - 196.
Vancouver	ARAS Ş,GÜNAY T,ORÇIN E İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2007; 8(3): 186 - 196.
IEEE	ARAS Ş,GÜNAY T,ORÇIN E "İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8, ss.186 - 196, 2007.
ISNAD	ARAS, Şahbal vd. "İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları". Anadolu Psikiyatri Dergisi 8/3 (2007), 186-196.