İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması

karakoç, ebru; SELEKLER, Kaynak; CANGÖZ, Banu

İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması

Banu CANGÖZ, (Hacettepe Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Ebru KARAKOÇ, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Kaynak SELEKLER (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Türk Geriatri Dergisi

594 27

Yıl: 2007 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 73 - 82 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması

Öz:

Giriş: Araştırmanın temel amacı, bir nöropsikolojik test olan İz Sürme Testi'nin (İST) ülkemiz kültürü için 50 yaş ve üzeri örneklemde standardizasyon çalışmasını yapmaktır. İST (Bölüm A ve B) karmaşık görsel-motor kavramsal tarama, planlama, organizasyon, soyut düşünme, tepki ketlemesi gibi yönetici işlevleri ölçen bir testtir. Bu çalışma iki aşamadan meydana gelmiştir. İlk aşamada norm değerleri belirlenmiş, ikinci aşamada geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Yöntem ve Gereç: Standardizasyon çalışması toplam 484 sağlıklı yaşlı katılımcı (238 kadın, 246 erkek) üzerinde yürütülmüştür. 50 yaş ve üstü sağlıklı yaşlı katılımcılar, kamuya ait ve özel kurum ve kuruluşların çalışanları ile emeklileri arasından sağlanmıştır. Çalışmanın deseni yaş (7 düzey), cinsiyet (2 düzey) ve eğitim durumu (3 düzey) değişkenlerini içermektedir.Bulgular: Bu çalışmada yaş, cinsiyet ve eğitim durumu değişkenlerinin sekiz farklı İST'i puanı üzerindeki etkisi gösterilmiştir. ANOVA sonucunda yaş değişkeninin İST Bölüm A süre, Bölüm B süre, Bölüm A+B puanları üzerindeki temel etkisi anlamlı düzeyde bulunmuştur. Cinsiyet değişkeninin Bölüm A süre, Bölüm B süre, BölümA+B puanları üzerindeki temel etkisi ile eğitim düzeyi değişkeninin Bölüm A süre, Bölüm B süre, Bölüm A-B, Bölüm A+B puanları üzerindeki temel etkisi de anlamlı düzeydedir. İST Bölüm A düzeltme ve Bölüm B düzeltme puanlarının yaş grupları açısından farklılaştığını göstermiştir. Test-tekrar test tekniği ile hesaplanan güvenirliği İz Sürme Testi Bölüm A süre puanı için .78, İz Sürme Testi Bölüm B süre puanı için .73'tür. Yargıcılararası güvenirlik İz Sürme Testi Bölüm A süre puanı için .99, İz Sürme Testi Bölüm B süre puanı için .93 olarak hesaplanmıştır.Sonuç: Bu çalışma ile 50 yaş ve üzerindeki Türk yaşlı örnekleminde yürütücü işlevleri güvenilir olarak ölçebilen bir psikometrik aracın normatif verisi toplanmış, geçerlik ve güvenirliği gösterilmiştir.

Anahtar Kelime: Nöropsikolojik testler İz sürme testi Yaşlanma Yaş dağılımı Orta yaşlı Cinsiyet dağılımı Zihinsel süreçler Sonuçların tekrarlanabilirliği Yönetici işlevler

Konular: Cerrahi

Standardization study of “trail making test” for Turkish adults and elderly people (ages 50 and over)

Öz:

Introduction: The main purpose of this study, a neuropsychological test called Trail Making Test (TMT), is made standardize for Turkish adults and/or elderlys. TMT (A-B Parts) measured to executive functions like complex visual-motor conceptual screening, planning, organization, abstract thinking, response inhibiton. This research consist of two main parts, first part is to norm determination study and the second part is to conduct reliabilty and validity studies. Materials and Method: The standardization study was carried on 484 participants (238 female and 246 male). The 50 and over year old participants selected from state and private institutions or retired this instutions. The research design of standardization study involved age (7 levels), sex (2 levels) and education (3 levels).Results: This study showed that effects of age, sex and education variables on eight different TMT scores. ANOVA revealed a significant main effect of age on Part A time, Part B time, Part A-B, Part A+B scores. Non-parametric statistical analysis showed that, Part A number of correction and Part B number of correction scores differentiated by age groups. Test-retest reliability of Part A time score of TMT was found .78, Part B time score of TMT was found .73 .Inter-rater reliability for Part A time score was found .99, Part B time score was found .93.Conclusion: This study provides normative data for a psychometric tool that reliably measures the executive functions in 50 year and over Turkish elderlys

Anahtar Kelime: Aging Age Distribution Middle Aged Sex Distribution Mental Processes Reproducibility of Results Executive Function Neuropsychological Tests Trail Making Test

Konular: Cerrahi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. U.S. War Department, Adjutant General’s Office. The new Army Individual Test of General Mental Ability. Psychol Bull 1944; 41: 532-538.
2. Armigate S. Analaysis of certain psychological tests used for evaluation of brain damage. J Gerontology 1946; 60: 30-34.
3. Reitan RM. Validity of the Trail Making Test as an indicator of organic brain damage. Perceptual and Motor Skills 1958; 8:271-276.
4. Spreen O, Strauss E. A compendium of neuropsychological tests: administration, norms and commentary. Oxford University Press, New York 1991.
5. Kennedy KJ. Age affects on trail making test performance. Perceptual and Motor Skills 1981; 2: 671-675.
6. Lezak MD. Neuropsychological Assessment. 3rd ed. Oxford University Press, New York 1995.
7. Carrigan JD, Hinkeldey NS. Releationships between parts A and B of the Trail Making Test. J Clin Psychol 1987;43:402-409.
8. Ruchinskas RA. Limitations of the Oral Trail Making Test in a mixed sample of older individuals. The Clin Neuropsychologist 2003; 17(2): 137-142.
9. Reynolds CR. Comprehensive Trail Making Test: Examiner’s manual 2002, Austin Texas: PRO-ED.
10. Lee TMC, Cheung CCY, Chan JKP, Chan CCH. Trail Making across languages. J Clin Exp Neuropsychol 2000; 22(6): 772-778.
11. Stanczak DE, Stanczak EM, Awadalla AW. Development and initial validation of Arabic version of the Expanded Trail Making Test: Implications for cross-cultral assessment. Arch Clin Neuropsychol 2001; 16: 141-149.
12. Demakis GJ. Frontal lobe damage and tests of executive processing: A meta-analysis of the Category Test, Stroop Test, and Trail Making Test. J Clin Exp Neuropsychol 2004;26(3):441-450.
13. Meguro K, Constans JM, Shimada M, Yamaguchi S, Ishizaki J, Ishı H, Yamdori A, Sehita Y. Corpus callosum atrophy, white matter lession, and frontal executive dysfunction in normal agning and Alzheimer’s disease. A community based study: The Tajiri Project. Int Psychogeriatrics 2003; 15(1): 9-25.
14. Bornstein RA. Contribution of various neuropsychological measures to detection of frontal lobe impairement. Int J Clin Neuropsychol 1986;8: 18-22.
15. Stuss DT, Bisschop SM, Alexander MP, Levine B, Izukawa D. The trail Making Test: A study in focal lesion patients. Psychol Assessment 2001;13: 230-239.
16. Gaul WR, Brown M. Effects of age and intelligence on Trail Making Test performance and validity. Perceptual Motor Skills 1970; 30: 319-326.
17. Steinberg BA, Breliauskas LA, Smith GE, Ivink RJ. Mayo’s older Americans normative studies: Age and IQ-adjusted norms for the Trail Making Test,The Stroop Test and mae controlled Oral Word Association Test. The Clinical Neuropsychologist 2005;19:329-377.
18. Schear JM, Sato SD. Effects of visual acuity and visual motor speed and dexterity on cognitive performance. Arch Clin Neuropsychol 1989; 1984: 25-32.
19. Fossum B, Holinberg H, Reinvang I. Spatial and symbolic factors in performance on the Trail Making Test. Neuropsychology 1992; 6: 71-75.
20. Borstein RA. Normative data on selected neuropsychological measures from a non-clinical sample. J Clin Psychol 1985; 42:651-659.
21. Tomanbaugh TN. Trail Making Test A and B: Normative data strafied by age and education. Arch Clin Neuropsychol 2004;19: 203-214.
22. Spreen O, Benton AL. Comperative studies of some psychological tests for cerebral damage. J Neuro Ment Disease 1965;140: 323-333.
23. Thompson MD, Scott JG, Dickson SW, Schoenfeld JD, Ruwe WD, Adams RL. Clinical utility of the Trail Making Test practice time. The Clin Neuropsychologist 1999; 13(4): 450-455.
24. Mesulam MM. Davranışsal ve kognitif nörolojinin ilkeleri. 2.baskı, (Çev.Ed. HI Gürvit), Yelkovan, ‹stanbul 2004.
25. Greenlief CL, Margolis RB, Erker GJ. Application of the Trail Making Test in differentiating neuropsychological impairement of elderly persons. Perceptual Motor Skills 1985; 61: 1283-1289.
26. Klusman LE, Cripe LI, Dodrill CB. Analysis of errors on The Trail Making Test Horton AM. Some suggestions regarding the clinical interpretation of the Trail Making Test. Clin Neuropsychol 1979; 1: 20-23.
27. Horton AM. Some suggestions regarding the clinical interpretation of the Trail Making Test. Clin Neuropyschol 1979; 1:20-23.
28. Güngen C, Ertan T, Eker E, Yaşar R, Engin F . Standardize Mini Mental Test’in Türk toplumunda hafif demans tanısında geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyati Dergisi 2002; 13(4):237-281.
29. Ertan T, Eker E. Reliability, validity, and factor structure of the Geriatric Deperssion Scale in Turkish Elderly: Are there different factor structures for different cultures. Int Psychogeriatrics 2000; 12(2): 163-172.
30. Berg L. Clinical dementia rating (CDR). Psychopharmacol Bull 1988; 24: 637-639.
31. Selekler K, Cangöz B, Karakoç E. işlevsel Faaliyetler Anketi’nin 50 yaş ve üzeri grupta Türk Kültürü için Uyarlama ve Norm Belirleme Çalışması. Türk Nöroloji Dergisi 2004;10(2): 102-107.
32. Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S.(1996). Using Multivariate Statistics (3rd.edition). New York: Harper Collins.
33. Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S.(2001). Using Multivariate Statistics (4th.edition). Boston: Allyn & Bacon.

APA	CANGÖZ B, karakoç e, SELEKLER K (2007). İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması. , 73 - 82.
Chicago	CANGÖZ Banu,karakoç ebru,SELEKLER Kaynak İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması. (2007): 73 - 82.
MLA	CANGÖZ Banu,karakoç ebru,SELEKLER Kaynak İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması. , 2007, ss.73 - 82.
AMA	CANGÖZ B,karakoç e,SELEKLER K İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması. . 2007; 73 - 82.
Vancouver	CANGÖZ B,karakoç e,SELEKLER K İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması. . 2007; 73 - 82.
IEEE	CANGÖZ B,karakoç e,SELEKLER K "İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması." , ss.73 - 82, 2007.
ISNAD	CANGÖZ, Banu vd. "İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması". (2007), 73-82.

APA	CANGÖZ B, karakoç e, SELEKLER K (2007). İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması. Türk Geriatri Dergisi, 10(2), 73 - 82.
Chicago	CANGÖZ Banu,karakoç ebru,SELEKLER Kaynak İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması. Türk Geriatri Dergisi 10, no.2 (2007): 73 - 82.
MLA	CANGÖZ Banu,karakoç ebru,SELEKLER Kaynak İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması. Türk Geriatri Dergisi, vol.10, no.2, 2007, ss.73 - 82.
AMA	CANGÖZ B,karakoç e,SELEKLER K İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması. Türk Geriatri Dergisi. 2007; 10(2): 73 - 82.
Vancouver	CANGÖZ B,karakoç e,SELEKLER K İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması. Türk Geriatri Dergisi. 2007; 10(2): 73 - 82.
IEEE	CANGÖZ B,karakoç e,SELEKLER K "İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması." Türk Geriatri Dergisi, 10, ss.73 - 82, 2007.
ISNAD	CANGÖZ, Banu vd. "İz sürme testi”nin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması". Türk Geriatri Dergisi 10/2 (2007), 73-82.