Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma

SARVAN, Fulya; YAPICI, Nuray; ANAFARTA, Nilgün

Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma

Nilgün ANAFARTA, (Akdeniz Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Antalya, Türkiye)

Fulya SARVAN, (Akdeniz Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Antalya, Türkiye)

Nuray YAPICI (Akdeniz Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Antalya, Türkiye)

Akdeniz İİBF Dergisi

8 3

Yıl: 2008 Cilt: 8 Sayı: 15 Sayfa Aralığı: 111 - 137 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma

Öz:

Bu araştırma, konaklama işletmelerindeki kadın yöneticilerin kariyer engelleri ve cam tavanın varlığına ilişkin algılamalarını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma Antalya ve çevresindeki konaklama işletmelerinde çalışan 151 kadın yönetici ile yapılmıştır. Bulgular, konaklama işletmelerindeki kadın yöneticilerin cam tavanın varlığını tüm soğukluğu ile hissettiklerini ortaya koymuştur. Çoklu regresyon analizi sonucunda basmakalıp yargılar, ayrımcılık, rol çatışması ve rehberden yoksun olma temel kariyer engelleri olarak saptanmıştır. “Kadınların kurumlarına bağlılığı güçlü değildir” ve “kadınlar zorluklar karşısında dayanıklı değillerdir” anlayışı, kadın yöneticilerin kariyerlerini olumsuz etkileyen önemli basmakalıp yargılar arasında bulunmuştur. Araştırmada konaklama işletmelerinde çalışan kadın yöneticilerin, ücret, eğitim ve terfi olanakları açısından daha fazla ayrımcılığa uğradıkları algısına sahip oldukları bulunmuştur. Kadın yöneticilerin büyük ölçüde, iş ve aile rolleri arasında mücadele etmek zorunda kalmaları ve bir rehbere sahip olamamaları durumunda cam tavanı daha yoğun hissettikleri diğer bir bulgudur. Yaş ve kıdem cam tavan algısını etkilememekte, ancak evli olanlar cam tavanı daha yoğun olarak hissetmektedirler.

Anahtar Kelime:

Konular: İş Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Sosyal Çalışma İşletme Kadın Araştırmaları Davranış Bilimleri

Perception of Glass Ceiling of Female Managers in the Hospitality Enterprises: A Survey in the City of Antalya

Öz:

This study aims to examine the perceptions of women managers in the hospitality enterprises concerning career obstacles and existence of glass ceiling. The survey was conducted on 151 women managers working in the hospitality enterprises at and around the city of Antalya; and the findings indicated that they felt glass ceiling with all its coldness. The results of multiple regression analysis indicated that stereotyping, discrimination, role conflict and mentoring were the fundamental career obstacles. “Women’s commitment to their work is not so strong” and “women can not stand so strong against hardships” were two important steoreotypes that were found to affect the careers of women managers adversely. Findings indicated that women managers working in the hospitality enterprises perceived discrimination mostly with respect to wages, training and promotion opportunities. Another finding was that in cases where women managers suffer conflicting work and family roles or where they do not have a mentor, they tend to perceive glass ceiling more strongly. Age and seniority did not have an impact on the perception of glass ceiling, while married people felt it more intensely.

Anahtar Kelime:

Konular: İş Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Sosyal Çalışma İşletme Kadın Araştırmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ACAR, C.A. (1998) Kadınların Yönetsel Görevlerde İstihdamına İlişkin Tutumlarla İlgili Bir Araştırma, 6. Ulusal İşletmecilik Kongresi, 12-14 Kasım, Antalya, 145-164.
ACKAH, C., HEATON, N. ve McWHINNEY, G. (1999) Women in Management: The Case of MBA Graduates, Women in Management Review, 14(4), 136-145.
ADEBOWALE, A. (1994) The Glass Ceiling: Women and Mentoring in Management, Employee Counselling, 1, 21-28.
AKOĞLAN, M. (1994) Konaklama Sektöründe Kadın Yöneticilerin Yönetsel Davranışları ile Etkinlik Algılamaları İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
AKOĞLAN, M. (2001) Türkiye’de Konaklama Sektöründe Çalışan Kadınların Tükenmişlik Durumları Üzerine Bir Araştırma, Turizm Akademik, 1(12).
ANAFARTA, N., KURUÜZÜM, A. ve SARVAN, F. (2003) Testing Factors of Academic Mentoring; The Case of Turkish Academics, 12th Annual World Business Congress, 25-29 June, Canada, (Proceedings edited by: Kaynak, E. ve Harcar, H. T., 12), 456-464.
AYCAN, Z. (2001) Kadınların Kariyer Gelişimlerini Etkileyen Bireysel, Ailevi, Kurumsal ve Toplumsal Tutumlar ve Destek Mekanizmaları, 9. Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 24-26 Mayıs, 173-186.
AYDIN, Ş., ÖZKUL, E., TANDOĞAN, K. G. ve ŞAHİN, N. (2007) Otel İşletmelerinde Kadınların Üst ve Tepe Yönetime Yükseltilmesinde Cam Tavan Etkisi Üzerine Bir Araştırma, 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 25-27 Mayıs, Sakarya, 312-319.
AYTAÇ, S. (1999) Çalışma Yaşamında Kadın ve Kariyer, Türkiye’de Kadın İşgücü Seminerleri I-II, TİSK Yayınları, Yayın No.192, Ankara.
AYTAÇ, S. (2001) Çalışma Yaşamında Kadın, www.aile-hekimligi. uludag.edu.tr (Erişim Tarihi: 19.01.2005), 1-16.
BEBEKOĞLU, G. ve WASTI, A. (2002) İşyerinde Cinsiyet Temelli Düşmanca Davranışların Sebepleri ve Sonuçları: Profesyonel Kadın Çalışanlar Üzerine Bir Anket Çalışması, 10. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 23-25 Mayıs, Antalya, 207-209.
BLAKE-BEARD, D.S. (2001) Taking a hard look at formal mentoring programs: A consideration of potential challenges facing women, Journal of Management Development, 20(4), 331-345.
BURGESS, C. (2003) Gender and salaries in hotel financial management: It’s stil a man’s world, Women in Management Review, 18(1/2), 50-59.
CAI, Y. ve KLEINER, H.B. (1999) Sex Discrimination in Hiring: The Glass Ceiling, Equal Opportunities International, 18(2/3/4), 51-55.
CANNINGS, K. ve MONTMARQUETTE, C. (1991) Managerial Momentum: A Simultaneous Model of Career Progress of Male and Female Managers, Industrial and Labor Relations Review, 44(2), 212-228.
CORSUN, D.L. ve COSTEN, M.W. (2001) Is the Glass Ceiling Unbreakable: Habitus, Fields and The Stalling of Women and Minorities in Management, Journal of Management Inquiry, 10(1), 16-25.
COTTER, D.A., HERMSEN, J.M., OVADIA, S. ve VANNEMAN, R. (2001) The Glass Ceiling Effect, Social Forces, 80(2).
ÇİFTÇİ, B. (2006) Sanayileşme ve Kadın İşgücü, İstihdam, Kadın, İşgücü ve Yeni İş Kanunu Sempozyumu, İstanbul.
DALTON, D.R. ve KESNER, I.F. (1993) Cracks in the Glass Ceiling: The Silent Competence of Women, Business Horizons, March-April, 1-5.
DEMİREL, H. (2002) Kadın Yönetici Karı Arttırıyor, Capital, 2, 58-60.
EHRICH, C.L. (1994) Mentoring and Networking for Women Educators, Women in Management Review, 9(3), 4-10.
EMMERIK, I.H., EUWEMA, M.C., GESCHIERE, M. ve SCHOUTEN, M. F.A.G. (2006) Networking your way through the organization, Gender differences in the relationship between network participation and career satisfaction, Women in Management Review, 21(1), 54-66.
FERNANDES, E. ve CABRAL-CARDOSO, C. (2006) The Social Stereotypes of the Portuguese Female and Male Manager, Women in Management Review, 21(2), 99-112.
GRANT, J. (1988) Women as Managers: What They Can Offer to Organizations, Organizational Dynamics, Winter, 56-63.
HAIR, J.F., ANDERSON, R.E., TATHAM, R.L. ve BLACK, W.C. (1998), Multivariate Data Analysis, Pearson Education, New Jersey.
HALICI, A. ve KASIMOĞLU, M. (2002) Türkiye ve Azerbaycan Yüksek Öğretiminde Akademik Personele Yönelik Ayrımcılık Düzeyinin Karşılaştırılması, 10. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 23-25 Mayıs, Antalya, 210-223.
HEARN, J. ve PARKIN, P.W. (1986) Women, Men and Leadership: A Critical Review of Assumptions, Practices and Change in the Industrialized Nations, International Studies of Management and Organization, 16(3), 33-60.
HIGGINS, C.A., DUXBURY, L.E. ve IRVING, R.H. (2004), Work-family conflict in the dual-career family, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 51(1), 51-75.
İLKKARACAN, İ. (2006) Kentli Kadınlar ve Çalışma Yaşamı, www.sbs.com (Erişim tarihi: 22.4.2007 ), 285-302.
JACKSON, C.J. (2001) Women Middle Managers’ Perception of the Glass Ceiling, Women in Management Review, 16(1), 30-41.
JORDAN, F. (1997) An Occupational Hazard? Sex Segregation in Tourism Employment, Tourism Management, 18(8), 525-534.
KAMKATWONG, S. ve KLEINER, H.B. (2001) Discrimination in the Financial Industry, Equal Opportunities International, 20(5/6/7), 70-73.
KATTARA, H. (2005) Career challenges for female managers in Egyptian hotels, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 17(3), 238-251.
KELLY, E.P. (1993) Sex Stereotyping in the Workplace: A Manager’s Guide, Business Horizons, March-April, 23-29.
KIRKPINAR, L. (2001) Türkiye’de Toplumsal Değişme ve Kadın, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Yayın No: 2563, Kalkan Matbaacılık, Ankara.
KUMAŞ, H. ve FİDAN, F. (2007) Akademisyen ve Tekstil İşçileri Karşılaştırması Örneğinde Çalışan Kadınların Çalışma Olgusuna Bakışları, Kocaeli Üniversitesi İ.İ.B.F. Sosyal Siyaset Konferansları-Kitap 50, 507-532.
KUZGUN, Y. ve SEVİM, S. (2004) Kadınların Çalışmasına Karşı Tutum ve Dini Yönelim Arasındaki İlişki, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 37(1), 14-27.
LI, L. ve LEUNG, R.W. (2001) Female Managers in Asian Hotels: Profile and Career Challenges, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 13(4), 189-196.
LINDSAY, C.P. ve PASQUALI, J.M. (1993) The Wounded Femine: From Organizational Abuse to Personal Healing, Business Horizons, March-April, 35-41.
LINEHAN, M., SCULLION, H. ve WALSH, S.J. (2001) Barriers to women’s participation in international management, European Business Review, 13(1), 10-18.
LOUREIRO, P.R.A., CARNEIRO, F.G. ve SACHSIDA, A. (2004) Race and gender discrimination in the labor market: an urban and rural sector analysis for Brazil, Journal of Economic Studies, 31(2), 129-143.
MATHUR-HELM, B. (2006) Women and the glass ceiling in South African banks: an illusion or reality, Women in Management Review, 21(4), 311-326.
MAXWELL, A.G. (1997) Hotel General Management: Views from above the Glass Ceiling, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 9(5/6), 230-235.
METZ, I. (2005) Advancing the careers of women with children, Career Development International, 10(3), 228-245.
MIHAIL, D. (2006) Gender-based stereotypes in the workplace: the case of Greece, Equal Opportunities International, 25(5), 373-388.
MONK-TURNER, E. (1992) Sexual Nuances Within Internal Labor Markets: The Politics of Being Known, The Social Science Journal, 29(2), 227-232.
MORRISON, (1987) Breaking the Glass Ceiling, Reading, Mass.: Addison-Wesley.
NATH, D. (2000) Gently shattering the Glass Ceiling: Experinces of Indian Women Managers, Women in Management Review, 15(1), 44-55.
NEUMAN, S. ve WEISBERG, J. (1998) Gender wage differentials and discrimination among Israeli managers, International Journal of Manpower, 19(3), 161-170.
NG, W.C. ve PINE, R. (2003) Women and Men in Hotel Management in Hong Kong: Perceptions of Gender and Career Development Issues, International Journal of Hospitality Management, 22(1), 85-102.
OSHAGBEMI, T. (2000) Gender Differences in the Job Satisfaction of University Teachers, Women in Management Review, 15(7), 331-343.
OWEN, C.L. ve TODOR, W.D. (1993) Attitude Towards Women As Managers: Still the Same, Business Horizons, March-April, 12-16.
ÖZGEM, H.U. (2000) Kadın Girişimcilerin Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Profili, KOSGEB Yayını, Ankara.
ÖZKALP, E. (1998) Örgütsel Öğrenmede Önem Taşıyan Üç Yönetim Kültürü ve Eskişehir Bölgesindeki İki Farklı Endüstride Bir Uygulama, VI. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 21-23 Mayıs, Eskişehir, 49-67.
ÖZKANLI, Ö. ve KORKMAZ, A. (2000) Kadın Akademisyenler, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını, Yayın No. 586, Ankara.
PALMER, M. ve HYMAN, B. (1993) Yönetimde Kadınlar, Kişisel Gelişim ve Yönetim Dizisi: 10, American Management Association/Rota Yayın Yapım Tanıtım, 1. Baskı, (Çeviren: Üner, V., Reprosel Matbaa Hizmetleri).
PARKER, A.V. ve KRAM, E.K. (1993) Women Mentoring Womens Creating Conditions for Connection, Business Horizons, 36(2), 42-51.
PURCELL, K. (1996) The relationship between career and job opportunities: women’s emploment in the hospitality industry as a microcosm of women’s employment, Women in Management Review, 11(5), 17-24.
RAGINS, R.B. ve COTTON l.J. (1991) Easier Said than Done: Gender Differences in Perceived Barriers to the Gaining a Mentor, Academy of Management Journal, 34(4), 939-951.
RAGINS, R.B. (1996) Jumping the Hurdless Barriers to Mentoring for Women in Organizations, Leadership & Organization Development Journal, 17(13), 37-41.
RAMGUTTY-WONG, A. (2000) CEO attitudes toward women managers in corporate Mauritius, Women in Management Review, 15(4), 184-196.
RUDERMAN, N.M., OHLOTT, J.P. ve KRAM, E.K. (1995) Promotion Decision as a Diversity Practice, Journal of Management Development, 14(2), 6-23.
RYAN, M. ve HASLAM, A. (2006) What lies beyond the glass ceiling, Human Resource Management International Digest, 14(3), 3-5.
SCANDURA, T.A. (1998) Dysfunctional Mentoring Relationships and Outcomes, Journal of Management, 24, 449-467.
SEHANOVIC, J., ZUGAJ, M., KRIZMAN, D. ve BOJANIC-GLAVICA, B. (2000) Some characteristics of women managers in the hotel industry, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 12(4), 267-270.
SIMPSON, R. ve ALTMAN, Y. (2000) The Time Bounded Glass Ceiling and Young Women Managers: Career Progress and Career Success-Evidence from the UK, Journal of European Industrial Training, 24(2/3/4), 190-198.
SINGH, V., VINNICOMBE, S. ve KURMA, S. (2006) Women in formal corporate networks: an organisational citizenship perspective, Women in Management Review, 21(6), 458-482.
SÜZER, H.D. (2002) Yasa Zoruyla Kadın Yönetici, Capital Aylık İş ve Ekonomi Dergisi - Temmuz Sayısı, http://www.capital.com.tr/haber.aspx?HBR_KOD=1355 (Erişim Tarihi: 06.03.2008).
TAI, An-Ju R. ve SIMS R.L. (2005) The Perception of the Glass Ceiling in High Technology Companies, Journal of Leadership & Organizational Studies, 12(1), 16-23.
Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, (2002) Çağdaş Sanayi Merkezlerinde Kadın İşgücünün Konumu: Bursa Örneği, TİSK Yayın No: 219.
TUTAR, H. (2004) İş Yerinde Psikolojik Şiddet, Platin Yayınları, Barış Kitap Basım Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Ankara.
TZENG, R. (2006) Gender issues and family concerns for women with international careers: Female expatriates in Western multinational corporations in Taiwan, Women in Management Review, 21(5), 376-392.
WANG, S. ve KLEINER, B. H. (2001) Sex Discrimination in Fire Fighting Organisations, International Journal of Sociology and Social Policy, 21(8/9/10), 175-183.
WENTLING, R.M. (1992) Women in Middle Management: Their Career Development and Aspirations, Business Horizons, 47-54.
WEYER, B. (2006) Do multi–source feedback instruments support the existence of a glass ceiling for women leaders, Women in Management Review, 21(6), 441–457.
WILSON, M.E. (2001) Gendered Career Paths, Personnel Review, 27(5), 396-401.
WOOD, G.J. (2006) Career advancement in Australian middle managers: a follow-up study, Women in Management Review, 21(4), 277-293.
WOOD, J.G. ve NEWTON, J. (2006) Facing the wall-‘equal’ opportunity for women in management, Equal Opportunities International, 25(1), 8-24.
WRIGHT, O.E. ve BAXTER, J. (2000) Glass Ceiling Hypothesis: A Reply to Critics, Gender & Society, 14(6), 814-821.
YOUSEF, D.A. (2002) Job Satisfaction as a Mediator of the Relationship Between Role Stressors and Organizational Commitment:A Study from an Arabic Cultural Perspective, Journal of Managerial Psychology, 17(4), 250-266.
http://www.feminet.net (Erişim Tarihi: 24.05.2007)
http://www.maksimum.com (Erişim Tarihi: 28.05.2007)
http://www.insankaynaklari.com (Erişim Tarihi: 31.05.2007)
http://www.tisk.org.tr/isveren_sayfa.asp?yazi_id=1772&id=88 (Erişim Tarihi: 06.03.2008)
http://www.ilo.org/public/english/dialogue/sector/techmeet/tmhct01/tmhctr3.htm (Erişim Tarihi: 06.03.2008)

APA	ANAFARTA N, SARVAN F, YAPICI N (2008). Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma. , 111 - 137.
Chicago	ANAFARTA Nilgün,SARVAN Fulya,YAPICI Nuray Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma. (2008): 111 - 137.
MLA	ANAFARTA Nilgün,SARVAN Fulya,YAPICI Nuray Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma. , 2008, ss.111 - 137.
AMA	ANAFARTA N,SARVAN F,YAPICI N Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma. . 2008; 111 - 137.
Vancouver	ANAFARTA N,SARVAN F,YAPICI N Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma. . 2008; 111 - 137.
IEEE	ANAFARTA N,SARVAN F,YAPICI N "Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma." , ss.111 - 137, 2008.
ISNAD	ANAFARTA, Nilgün vd. "Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma". (2008), 111-137.

APA	ANAFARTA N, SARVAN F, YAPICI N (2008). Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma. Akdeniz İİBF Dergisi, 8(15), 111 - 137.
Chicago	ANAFARTA Nilgün,SARVAN Fulya,YAPICI Nuray Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma. Akdeniz İİBF Dergisi 8, no.15 (2008): 111 - 137.
MLA	ANAFARTA Nilgün,SARVAN Fulya,YAPICI Nuray Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma. Akdeniz İİBF Dergisi, vol.8, no.15, 2008, ss.111 - 137.
AMA	ANAFARTA N,SARVAN F,YAPICI N Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma. Akdeniz İİBF Dergisi. 2008; 8(15): 111 - 137.
Vancouver	ANAFARTA N,SARVAN F,YAPICI N Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma. Akdeniz İİBF Dergisi. 2008; 8(15): 111 - 137.
IEEE	ANAFARTA N,SARVAN F,YAPICI N "Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma." Akdeniz İİBF Dergisi, 8, ss.111 - 137, 2008.
ISNAD	ANAFARTA, Nilgün vd. "Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma". Akdeniz İİBF Dergisi 8/15 (2008), 111-137.