Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı

Turan, Figen; GÜL, Gözde

Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı

Figen TURAN, (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Gözde GÜL (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

18 0

Yıl: 2008 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 265 - 284 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı

Öz:

Sesbilgisel farkındalık becerisi okul öncesi dönemde başlamakta, okul yaşantısının ilk yıllarında gelişmeye devam ederek okuma sürecine katkıda bulunmaktadır. Yapı lan araştırmalar sesbilgisel farkındalığın okuma gelişimi ile güçlü ve pozitif yönde bir korelasyonunun olduğunu ortaya koymaktadır. Okul öncesi yıllarda okuryazarlık yeteneklerinin geliştirilmesi, sonradan ortaya çıkabilecek okuma sorunlarını önlemeye yardımcı olmak açısından çok önemlidir. Alanyazında yer alan birçok araştırma, sesbilgisel farkındalığın okumayı kolaylaştırıcı bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Bu yazıda, sesbilgisel farkındalık becerisinin tanımı, gelişimi ve okumaya olan katkısı alanyazın çalışmaları eşliğinde tartışılmış, Türkiye'de okul öncesi dönemden başlayarak verilebilecek bir sesbilgisel farkındalık eğitiminin olası etkilerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelime: okul öncesi dönem okuma becerileri üstdil becerileri fonolojik farkındalık okuma

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Acarlar, F. & Ege, P. (1996). Türkçe kazantmında kullanılan fonolojik süreçlerin incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 11, 35-43.
Acarlar, F., Ege, P. & Turan, F. (2002). Türk çocuklarında üstdil becerilerinin gelişimi ve okuma ile ilişkisi. Türk Psikolojisi Dergisi, 17, 63-73.
Ball, E. W. (1997). Phonological awareness: Implications for whole language and emergent literacy programs. Topics in Language Disorders, 17, 14-26.
Bialystok, E., & Ryan-Bourchan, E. (1985). Toward definition of metalinguistic skill. Merrill-Palmer Quarterly, 31, 229-251.
Blachman, B. A. (2000). Phonological awareness. In (Ed.), M. L. P. Kamil, B. Mosental, P., D. Pearson, & R. Barr Handbook of reading research (pp. 483-502). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Bryant, P. E., Bradley, L., Maclean, M., & Corossland, J. (1989). Nursery rhymes phonological skills and reading. Journal of Child Language, 16, 407-428.
Chancy, C. (1992). Language development metalinguistic skills, and print awareness in 3-year-old children. Applied Psycolinguistics, 13, 485-514.
Grawburg, M. A. (2004). Perception based phonological awareness training program for preschoolers with articulation disorders. Unpublished master's thesis, McGill University, Montreal.
Jenkins & Bowen, 1994. Facilitating development of preliterate children's phonological abilities. Topics in Language Disorders, 14, 26-39.
Katzir, T., Wolf, M., O'Brien, ?, Kennedy, B., Lovett, M., & Morris, R. (2006). Reading fluency: The whole is more than the parts. Annals of Dyslexia, 56, 51-79.
Lovett, W. M., Lacerenza, L., & Borden, L. S. (2000). Putting struggling readers on the PHAST track: A program to integrate phonological and strategy- based remedial reading instruction and maximize outcomes. Journal of Learning Disabilities, 33, 458-76.
Mann, A. V., & Foy, G. J. (2003). Phonological awareness, speech development, and letter knowledge in preschool children. Annals of Dyslexia, 149-73.
Me, Laughlin. (1998). Introduction to language development. San Diego: Singular Publishing.
Oktay, A. & Aktan, E. (2004, Ocak). Okulöncesi dönem (5-6 yaş) focuklarına yönelik okumaya hazırlık programı. Eğitimde iyi Örnekler Konferansı, Sabancı Üniversitesi, İstanbul.
Ott, P. (1997). How to detect and manage dyslexia -A reference and resource manual. London: Heinemann Educational Pub.
Otto, B. (2006). Language development in early childhood. New Jersey: Pearson Merrill Prentice Hall.
Owens, E. R. (1999). Language disorders. A functional approach to assessment and intervention. USA: Allyn & Bacon.
Paul, R. (1995). Language disorders from infancy through adolescence. Assessment and intervention. St Louis: Mosby Publications.
Phelps, S. (2003). Phonological awareness training in a preschool classroom of typically developing children. Unpublished master's thesis, East Tennessee State University.
QI, S., & O'Connor, R. (2000). Comparison of phonological training procedures in kindergarten classroom. The Journal of Educational Research, 93, 226-33.
Reason, R., & Frederickson, N. (2000). Dimensions of dyslexia, assessment, teaching and the curriculum. Moray Ho*use Publications.
Roth, F. P., & Baden, B. (2001). Investing in emergent literacy intervention: A key role for speech-language pathologist. Seminar in Speech and Language, 22,163-173.
Roth, F., Troia, A., Worthington, C, & Handy, D. (2006). Promoting awareness of sounds in speech (pass): The efects of intervention and stimulus characteristics on the blending performance of preschool children with communication impairments. Learning Disability Quarterly, 29, 64-68.
Snowling, M. (2000). Language and literacy skills: Who is at risk and why? In (Ed.) V. M. D. Bishop, & L. B. Leonard, Speech and language impairments in children. Causes, characteristics, intervention and outcome (pp. 245-247). USA: Psychology Press.
Snowling, ML, & Stackhouse, J. (2001). Dyslexia, speech and language a practitioner's handbook. Whurr Pub.
Stiller, P. A. (2005). Effectiveness of intensive phonemic awareness intervention on upper elementary students with learning disabilities. Unpublished master's thesis, California State University, California.
Stone, B. H., Merritt, D., & Cherkes-Julkowski, M. (1998). Language intervention in the classroom- School age series. USA: Singular Pub.
Taylor, R. L. (1996). Assessment of exceptional students - Edticational and psychological procedures. Allyn and Bacon.
Thomson, M. (2001). The psychology of dyslexia a handbook for teachers. London: Whurr Pub.
Topbaş, S. S. (2005). Sesbilgisel gelişim. Topbaş, S. S (Ed). Dil ve kavram gelişimi kitabı ipinde (s. 61-66). Ankara: Kök Yayıncılık.
Wright, J., & Jacobs, B. (2003). Phonological awareness and metacognitive strategics to children with reading difficulties: A comparison of two instructional methods. Educational Psychology, 23, 46-18.
Yopp, H., & Yopp, R. (2000). Supporting phonemic awareness development in he classroom. The Reading Teacher, 54(2), 130-143.

APA	Turan F, GÜL G (2008). Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı. , 265 - 284.
Chicago	Turan Figen,GÜL Gözde Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı. (2008): 265 - 284.
MLA	Turan Figen,GÜL Gözde Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı. , 2008, ss.265 - 284.
AMA	Turan F,GÜL G Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı. . 2008; 265 - 284.
Vancouver	Turan F,GÜL G Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı. . 2008; 265 - 284.
IEEE	Turan F,GÜL G "Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı." , ss.265 - 284, 2008.
ISNAD	Turan, Figen - GÜL, Gözde. "Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı". (2008), 265-284.

APA	Turan F, GÜL G (2008). Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(1), 265 - 284.
Chicago	Turan Figen,GÜL Gözde Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 8, no.1 (2008): 265 - 284.
MLA	Turan Figen,GÜL Gözde Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.8, no.1, 2008, ss.265 - 284.
AMA	Turan F,GÜL G Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2008; 8(1): 265 - 284.
Vancouver	Turan F,GÜL G Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2008; 8(1): 265 - 284.
IEEE	Turan F,GÜL G "Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8, ss.265 - 284, 2008.
ISNAD	Turan, Figen - GÜL, Gözde. "Okumanın Erken Dönemdeki Habercisi: Sesbilgisel Farkındalık Becerisinin Kazanımı". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 8/1 (2008), 265-284.