Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi

GÜLER DEMİR, SEVİL

Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi

Sevil Güler DEMİR (Gazi Üniversitesi, Hemşirelik Yüksek Okulu, Ankara, Türkiye)

Meme Sağlığı Dergisi

3 0

Yıl: 2008 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 62 - 69 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi

Öz:

Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda lenfödem sık gelişen bir sorundur. Lenfödeme bağlı olarak hastalarda kol hareketlerinde kısıtlılık, etkilenen dokunun iyileşme kapasitesinde azalma, enfeksiyon ve ağrı görülebilmektedir. Gelişen bu sorunlar hastalarda güçsüzlüğe, beden imajında bozulmaya, benlik saygısında ve yaşam kalitesinde azalmaya, anksiyete, emosyonel distres ve depresyona neden olabilmektedir. Bu nedenle hastalara lenfödem ve lenfödeme bağlı gelişen sorunlarla baş etmede kendi kendine lenfödem yönetiminin öğretilmesi önemlidir. Kendi kendine lenfödem yönetimi ile hastaların lenfödem konusundaki farkındalıklarının artırılması, komplikasyonun erken dönemde anlaşılması, koruyucu uygulamalarla gelişiminin önlenmesi ve yaşam kalitesinin artırılması amaçlanmaktadır. Bu makalede meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi konusunda güncel literatür kapsamında bilgi verilecektir.

Anahtar Kelime: Egzersiz Destek grupları Meme neoplazmları Bilgi Problem çözme Risk faktörleri Kol Günlük yaşam etkinlikleri Lenf ödem Drenaj Öz bakım Bası bandajları

Konular: Cerrahi

Self-management of lymphedema in patients operated on for breast cancer

Öz:

Lymphedema is most frequently developing problem in patients who have a surgery for breast cancer. Problems such as restriction in upper limb activities, decrease recovery capasity of affected tissue, infection and pain can be seen in patients related to lymphedema. These problems may cause weakness, impaired body image, decrease in self-esteem and quality of life, anxiety, emotional distress and depression. For this reason, it is important to teach patients about the self-management of lymphedema and management of problems which are caused by lymphedema. By self-management of lymphedema, it is aimed to increase patients’ awareness of lymphedema, detect complications in the early period, improve lymphedema with preventive applications and increase the quality of life. In this article, information will be given related to self-management of lymphedema in patients operated on for breast cancer in the extend of current literature.

Anahtar Kelime: Arm Activities of Daily Living Lymphedema Drainage Self Care Compression Bandages Exercise Self-Help Groups Breast Neoplasms Knowledge Problem Solving Risk Factors

Konular: Cerrahi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1) Darendeliler E, Ağaoğlu FY. Meme Kanserinin Epidemiyolojisi ve Etyolojisi. İçinde:Meme Kanseri (Ed: Topuz E, Aydıner A, Dinçer M) 1. baskı. İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri, 2003:13-33.
2) Kaya İ, Ceyhan R, Bıçakçılar T, Taşkın ŞÖ. Kadınlarda En Çok Görülen 10 Kanser Türü, T.C.Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri 2003, Bakanlık Yayın No:677, 2004.
3) T.C.Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı, Kanser İstatistikleri. http://www.saglik.gov.tr/KSDB/BelgeGoster.aspx?F6E10 F8892433CFFAC8287D72AD903BE00EA04F0B1B62666, Erişim Tarihi: 27.08.2007.
4) Gürsoy AA. Mastektomi Sonrası Hastaların Evde İzlenmelerinin Değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Programı Doktora Tezi, Ankara, 2002.
5) Kebudi A. Meme Cerrahisinin Erken ve Geç Komplikasyonları. İçinde: Meme Kanseri (Ed: Topuz E., Aydıner A., Dinçer M.) 1. baskı. İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri, 2003:532-546.
6) Gümüş AB. Meme kanserinde psikososyal sorunlar ve destekleyici girişimler. Meme Sağlığı Dergisi 2006; 2(3):108-114.
7) Erickson VS, Pearson ML, Ganz PA, Adams J, Kahn KL. Arm edema in breast cancer patients. J Natl Cancer Inst 2001; 93 (2):96-111. (PMID: 11208879)
8) Ridner SH. Quality of life and a symptom cluster associated with breast cancer treatment-related lymphedema, Supportive Care In Cancer, 2005; 13(11):904-911. (PMID:15812652)
9) Society for Vascular Surgery, Lymphedema. http://www.vascularweb. org/_CONTRIBUTION_PAGES/Patient_Information/NorthPoint/ Lymphedema.html. Erişim Tarihi: 26.11.2007.
10) Delialioğlu SÜ, Aras MD, Yiğit Z. Lenfödem ve tedavisi, Turkiye Klinikleri J Int Med Sci. 2006;2(10):49-58.
11) Golshan M, Smith B. Prevention and management of arm lymphedema patient with breast cancer, The Journal of Supportıve Oncology. 2006;4(8):381-386. (PMID:17004511)
12) Schunemann H, Willich N. Lymphoedema of the arm after treatment of cancer of the breast. a study of 5 868 cases. Dtsch Med Wochenschr. 1997 Apr 25;122(17):536-41.(PMID:9190300)
13) Gürsoy AA. Meme kanseri tedavisine bağlı lenfödem ve hemşirelik bakımı. C.U. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005;9(2):18-25.
14) Kebudi A, Uludağ M, YetkinG, Çitgez B, İşgör A. Meme kanseri tedavisinde modifiye radikal mastektomi sonrasl lenfödem: insidans ve risk faktorleri. Meme Sağlığı Dergisi 2005; 1(1):1-5.
15) Howell D, Watson M. Evaluation of a pilot nurse-led, community - based treatment programme for lymphoedema. Int J Palliat Nurs. 2005;11(2):62–69. (PMID:15798497).
16) Kocak Z, Overgaard J. Risk factors of arm lymphedema in breast cancer patients. Acta Oncol. 2000;39(3);389-392. (PMID:10987236)
17) Morrell RM, Halyard MY, Schild SE, Ali MS, Gunderson LL, Pockaj BA. Breast cancer - related lymphedema. Mayo Clin Proc. 2005;80(11):1480- 1484. (PMID:16295027)
18) Werner RS, McCormick B, Petrek J, Cox L, Cirrincione C, Gray JR, Yahalom J. Arm edema in conservatively managed breast cancer: obesity is a major predictive factor. Radiology.1991;180(1): 177–184. (PMID:2052688)
19) Powell SN, Taghian AG, Kachnic LA, Coen JJ, Assaad SI. Risk of lymphedema after regional nodal irradiation with breast conservation therapy, Int. 1. Radiation Oncology Biol. Phys. 2003;55(5):1209-1215. (PMID:12654429)
20) Thomas-MacLean R, Miedema B, Tatemichi SR. Breast cancer-related lymphedema women’s experiences with an underestimated condition. Can Fam Physician.2005;51:246-247. (PMID:16926934)
21) Aslan FE, Meme Ameliyatı Sonrası Normal Yaşama Dönüş (Rehber Kitapçık). İstanbul:Ender Grafik, 1992.
22) Uzun Ö, Aslan FE, Selimen D, Koç M. Quality of life in women with breast cancer in Turkey, Journal of Nursing Scholarship. 2004; 36(3):207-213. (PMID:15495488)
23) Velanovich V, Szymanski W. Quality of life breast cancer patients with lymphedema. Am J Surg 1999;177(3): 184-188. ( PMID: 10219851)
24) Bosompra K, Ashikaga T, O’Brien PJ, Nelson L, Skelly J, Beatty DJ. Knowledge about preventing and managing lymphedema: a survey of recently diagnosed and treated breast cancer patients. Patient Educ and Couns 2002; 47(2):155-163. (PMID: 12191539)
25) Johansson K, Holmström H, Nilsson I, Ingvar C, Albertsson M, Ekdahl C (2003) Breast cancer patients’ experiences of lymphoedema, Scand J Caring Sci. 2003 Mar;17(1):35-42. (PMID:12581293)
26) Lee Y.M., Mak SS, Tse SM, Chan SJ. Lymphoedema care of breast cancer patients in a breast care clinic: a survey of knowledge and health practice, Supportive Care in Cancer. 2001;9(8):634-641. (PMID:11762975)
27) Sneddon MC, Lewis M. Lymphoedema: a female health issue with implications for self care. British Journal of Nursing 2007;16(2):76-81. (PMID:17353815)
28) Armer JM, Jane M, Heckathorn PW. Post-breast cancer lymphedema in aging women: self-management and implications for nursing, Journal of Gerontological Nursing 2005;31(5):29-39. (PMID:15916201)
29) Northern Cancer Research Foundation, Lymphedema What Breast Cancer Patients Need to Know. http://www.ncrf.on.ca/files/ LymphedemaBookletweb.pdf, Erişim Tarihi: 16.11.2007.
30) The Lymphedema Association of Quebec, Self-management. http://www.infolympho.ca/en/selfManagement.htm, Erişim Tarihi:03.09.2007.
31) Norman SA, Miller LT, Erikson HB, Norman MF, McCorkle R. Development and validation of a telephone questionnaire to characterize lymphedema in women treated for breast cancer. Phys Ther 2001;81 (6): 1192-1206. (PMID: 11380275)
32) Harris SR, Hugi MR, Olivotto IA, Levine M. Clinical practice guidelines for the care and treatment of brest cancer: 11. lymphedema. CMAJ 2001;164(2):191-200. (PMID:11332311)
33) Dell DD, Doll C. Caring for a patient with lymphedema. Nursing 2006;Jun;36(6):49-51. (PMID: 16741424)
34) Armer J. Upper limb swelling following mastectomy: lymphedema or not? Oncology (Williston Park) 2007; (4 Suppl):26-28. (PMID: 17508496)
35) Breast Cancer Care, Living with lymphoedema after breast cancer. http://www.breastcancercare.org.uk/docs/bcc_lymph06_0.pdf. Erişim Tarihi: 26.11.2007.
36) American Cancer Society, Exercises After Breast Surgery. http://www. cancer.org/docroot/CRI/content/CRI_2_6x_Exercises_After_Breast_ Surgery.asp. Erişim Tarihi: 26.11.2007.
37) The Lymphedema Association of Quebec, Dragon Boat The Power Of The Dragon. http://www.infolympho.ca/en/dragonBoat.htm. Erişim Tarihi: 16.11.2007.
38) The Lymphedema Association of Quebec, Focus on healing The Lebed Method. http://www.infolympho.ca/en/focusHealing.htm. Erişim Tarihi: 16.11.2007.
39) How to Avoid Lymphedema. http://www.breastcancer.org/tips/ lymphedema/avoid.jsp, Erişim Tarihi: 16.11.2007
40) Northern Cancer Research Foundation, Lymphedema What Breast Cancer Patients Need to Know. http://www.ncrf.on.ca/files/ LymphedemaBookletweb.pdf. Erişim Tarihi: 16.11.2007.

APA	GÜLER DEMİR S (2008). Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi. , 62 - 69.
Chicago	GÜLER DEMİR SEVİL Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi. (2008): 62 - 69.
MLA	GÜLER DEMİR SEVİL Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi. , 2008, ss.62 - 69.
AMA	GÜLER DEMİR S Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi. . 2008; 62 - 69.
Vancouver	GÜLER DEMİR S Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi. . 2008; 62 - 69.
IEEE	GÜLER DEMİR S "Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi." , ss.62 - 69, 2008.
ISNAD	GÜLER DEMİR, SEVİL. "Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi". (2008), 62-69.

APA	GÜLER DEMİR S (2008). Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi. Meme Sağlığı Dergisi, 4(2), 62 - 69.
Chicago	GÜLER DEMİR SEVİL Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi. Meme Sağlığı Dergisi 4, no.2 (2008): 62 - 69.
MLA	GÜLER DEMİR SEVİL Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi. Meme Sağlığı Dergisi, vol.4, no.2, 2008, ss.62 - 69.
AMA	GÜLER DEMİR S Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi. Meme Sağlığı Dergisi. 2008; 4(2): 62 - 69.
Vancouver	GÜLER DEMİR S Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi. Meme Sağlığı Dergisi. 2008; 4(2): 62 - 69.
IEEE	GÜLER DEMİR S "Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi." Meme Sağlığı Dergisi, 4, ss.62 - 69, 2008.
ISNAD	GÜLER DEMİR, SEVİL. "Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi". Meme Sağlığı Dergisi 4/2 (2008), 62-69.