Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları

Zeynep Deniz YÖNDEM, (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bolu, Türkiye)
Altay EREN (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bolu, Türkiye)
Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi
168 0
Yıl: 2008 Cilt: 3 Sayı: 30 Sayfa Aralığı: 60 - 75 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları

Öz:
Konuyla ilgili literatürde stresli durumlarla başetmeye ilişkin olarak geliştirilmiş önemli miktarda ölçek bulunmasına rağmen, bireylerin deprem stresi ile baş etmelerinin belirlenmesine yönelik bir ölçeğe rastlanmamıştır. Bu nedenle, çalışmada bireylerin deprem stresi ile başetme stratejilerinin belirlenmesine yönelik bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma, 1999 yılında, yaklaşık aynı bölgede, 3 ay ara ile tekrarlayan, önemli ölçüde kayıp ve yıkımlara neden olan Marmara ve Düzce depremlerinin ardından yapılmıştır. Araştırma verileri üniversite öğrencilerinden oluşan iki örneklem grubundan ($n_1$=300; $n_2$=176) toplanmıştır. Deprem Stresi ile Başetme Ölçeği (DSBÖ)’nin faktöriyel yapısını belirlemek için verilere açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri uygulanmıştır. Her iki analiz sonucu DSBÖ’nin Olumlu Yeniden Değerlendirme, Sosyal Destek Arama ve Dini Başetme olmak üzere üç alt boyuttan oluştuğunu göstermiştir. Ayrıca ölçeğin geçerliği için Beck Depresyon Ölçeği ile ilişkisi incelenmiştir. Araştırmanın bulguları, gelecekte yapılabilecek araştırmalara yönelik öneriler ve sınırlılıkları tartışılmıştır.
Anahtar Kelime: psikometrik ölçek deprem stresi ile başetme stratejileri ölçeği afetler sosyal destek arama stresle başa çıkma geçerlik ölçek geliştirme dini başaçıkma güvenirlik olumlu yeniden değerlendirme stresle başaçıkma stratejileri faktör analizi marmara depremi

Validity and Reliability Studies of Earthquake Stress Coping Scale (ESCS)

Öz:
Although a considerable number of scales which were developed to assess the coping with stressful situations exist in the relevant literature, no scale was found regarding assessment of individuals’ coping with earthquake stress. Therefore, it was aimed to develop a scale in order to assess the individuals’ strategies for coping with earthquake stress in the present study. This study was carried out after the 1999 Marmara and Düzce earthquakes which occurred in the same region in three months intervals and caused a high death toll and destruction. Data were obtained based on two samplings of university students ($n_1=300; n_2$=176). Exploratory and Confirmatory Factor Analyses were conducted to determine the factor structure of the Coping with Earthquake Stress Scale (CESS). The results of analyses revealed that the CESS consists of three sub-dimensions which are Positive Reappraisal, Seeking Social Support, and Religious Coping. Furthermore, Beck’s Depression Scale was also studied to assess the validity of the CESS. The findings of the study, suggestions for future research, and limitations were also discussed.
Anahtar Kelime: psychometric scale earthquake stress coping strategies scale disasters social support seeking coping with stress validity scale development religious coping reliability positive reappraisal stress coping strategies factor analysis marmara earthquake

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Baum, A. (1991). Toxins, technology, and natural disasters (97-139). Stress and Coping: An Anthology. (3d Edt.) (Edt. Monat A. ve R.S. Lazarus). Newyork: Columbia University Press
  • Bolton, D., O’Ryan, D., Udwin, O.; Boyle, S. ve Yule, W. (2000). The long-term effects of a disaster experienced in adolescence: ll: General Psychopathology. Journal of Child Psychology and Psychiatry. 41(4), 513-523).
  • Boscarino, J.A., Adams R. E. ve Galea, S. (2006). Alcohol use in New York after the terrorist attacks: A study of the effects of psychological trauma on drinking behaviour. Addictive Behaviors, 31, 606-621.
  • Breslau, N., Davis, G. C., Andreski, P. ve Peterson, E. (1991).Traumatic events and postraumatic stress disorder in an urban population of young adults. Archives of General Psychiatry, 48, March, 216-222.
  • Carver, C. S., Scheier, M. F. ve Weintraub, J. K. (1989). Assessing Coping strategies: a theoretically based approach. Journal of Personality and Social Psychology, 56(2), 267-283.
  • Carver, C. S. ve Scheier, M. F. (1994). Situational coping and coping dispositions in a stressful transaction. Journal of Personality and Social Psychology, 66(1),184-195.
  • Chan, K. W. ve Elliott, R. G. (2004). Relational Analysis of Personal Epistemology and Conceptions about Teaching and Learning. Teaching and Teacher Education, 20, 817–831.
  • Chung, M. C., Farmer, S., Werrett, J., Easthope, Y. ve Chung, C. (2001). Traumatic stress and ways of coping of community residents exposed to a train disaster. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 35, 528-534.
  • Crichlow, R. J., Andres, P. L., Morrison, S. M., Haley, S. M. ve Vrahas, M. S. (2006). Depression in orthopaedic trauma patients prevalence and severity. Journal of Bone & Joint Surgery, 88(9), 1927-1933.
  • Cronbach, L. J. (1990). Essentials of Psychological Testing. New York, NY: Harper Collins.
  • D’Ercole, A. (1988). Single mothers: stress, coping and social support. Journal of Community Psychology, 16, 41-54.
  • Deryakulu, D. ve Büyüköztürk, Ş. (2005). Epistemolojik İnanç Ölçeğinin Faktör Yapısının Yeniden İncelenmesi: Cinsiyet ve Öğrenim Görülen Program Türüne Göre Epistemolojik İnançların Karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları, 18, 57–70.
  • Endler, N. S. ve Parker, J. D. A. (1990). Multidimentional assesment of coping: a critical evaluation. Journal of Persanality and Social Psychology, 58(5), 844-854.
  • Folkman, S. (1982). An approach to measurement of coping. Paper presented at workshop entitled current issues in occupational stress: Theory, research and intervention, Toronto, April 14-16.
  • Folkman, S. ve Lazarus, R. S. (1980). An analysis of coping in a middle-aged community sample. Journal of Health and Social Behavior, 21, 219-239.
  • Fondacaro, M. R. ve Moos, R. H. (1987). Social support and coping: a longitudinal analysis. Amarican Journal of Community Psychology, 15(5), 653-673.
  • Holen, A. (1991). A longitudinal study of the occurrence and persistence of post- traumatic health problems in disaster survivors. Stress Medicine, 7, 11-17.
  • Houtman, I. L. D. (1990). Personal coping resources and sex differences. Personality and Individual Differences, 11(1), 53-63.
  • Hu, L. ve Bentler, P. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
  • Ibanez, G. E., Buck, C. A., Khatchikian, N. ve Norris, F. H. (2004). Qualitative analysis of coping strategies among mexican disaster survivors. Anxiety, Stress, and Coping, 17(1), 70-85.
  • Jeavons, S., Horne D. J. DeL., ve Greenwood, K. M. (2000). Coping style and psychological trauma after road accidents. Psychology, Health and Medicine, M5(2), 213-222.
  • Kılıç, C. ve Ulusoy, M. (2003). Psychological effects of November 1999 earthquake in Turkey: an epidemiological study. Acta Psychiatr Scand., 108, 232-238.
  • Lazarus, R. S. (1961). Adjustment and Personality. NY: McGraw Hill
  • Lazarus, R. S. (1976). Stress and Adjustment: Patterns of Adjustment (3.ed.). McGraw-Hill Book Company.
  • Lechliter, G. J. ve Willis, F. N. (1996). Living with earthquakes: beliefs and information. Psychological Record, 46(2), 391-397.
  • Lehman, D. R. ve Taylor, S. E. (1988). Date with an earthquake: coping with a probable, unpredictable disaster. Personality and Social Psychology Bulletin, 13, 546-555.
  • Matthieu, M. M. ve Ivanoff, A. (2006). Using stress, appraisal, and coping theories in clinical practice: assessment of coping strategies after disasters. Brief Treatment and Crisis Intervention, November 6, 337-348. Available Online: doi:10.1093/brief-treatment/mh1009.
  • McFarlane, A.C. (1987). Posttraumatic phenomena in a longitudinal study of children following a natural disaster. Journal of American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 26(5), 764-769.
  • McFarlane, A. C., Policansky, S. K. ve Irwin, C. (1987). A longitudinal study of the psychological morbidity in children due to a natural disaster. Psychological Medicine, 7, 727-738.
  • Najarian L. M., Goenjian, A. K., Pelcowitz, D., Mandel, F. ve Najarian B. (1996). Relocation after a disaster: posttraumatic stress disorder in Armenia after the earthquake. Journal of American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 35(3), 374-383.
  • Nelson, G. (1990). Women’s life strains, social support, coping and positive and negative affect: cross-sectional and longitudinal tests of the two-factor theory of emotional well-being, Journal of Community Psychology, 18, July, 239-263.
  • Nolen-Hoeksema, S. ve Morrow, J. (1991). A prospective study of depression and posttraumatic stress symptoms after a natural disaster: the 1989 Loma Prieta earthquake. Journal of Personality and Social Psychology, 6(1), 115-121.
  • Nunnally, J. C. ve Bernstein, I. H. (1994). Psychometric Theory. New York, NY: McGraw-Hill Publications.
  • Papadatos, Y., Nikou, K. ve Potamianas, G. (1990). Evaluation of psychiatric morbidity following an earthquake. The International Journal of Social Psychiatry, 36(2), 131-136.
  • Pargament, K. I., Tarakeshwar, N., Ellison, C.G. ve Wulff, K. M. (2001). The relationships between religious coping and well-being in a national sample of Presbyterian clergy, elders, and members. Journal for the Scientific Study of Religion, 40(3). 497-513.
  • Pınar, R. ve Sabuncu, N. (2004). Long-term traumatic stress responses of survivors of the August 1999 earthquake in Turkey. Journal of Loss and Trauma, 9, 257-268.
  • Savaşır I. ve Şahin, N. H. (1997). Bilişsel Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. An-kara: Türk Psikologlar Derneği.
  • Sharon P., Chaudhary, G., Kavathekar, S. A. ve Saxena S. (1996). Preliminary report of psychiatric disorders in survivors of severe earthquake. American Journal of Psychiatry, 153(4), 556-558.
  • Siva, N. A. (1991). İnfertilitede stresle başetme, öğrenilmiş güçlülük ve depresyonun incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
  • Spurrell, M. T. ve McFarlane, A. C. (1993). Post-traumatic stress disorder and coping after a natural disaster. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 28(4), 194-200.
  • Stevens, J. (1996). Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences. New Jersey, NJ: Lawrance Erlbaum.
  • Şahin, N. H. ve Durak A. (1995). Stresle başaçıkma tarzları ölçeği: üniversite öğrencileri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 56-73.
  • Timm, N. H. (2002). Applied Multivariate Analysis. New York, NY: Springer-Verlag.
  • Vandervoort, D. J. (2001). Cross-cultural differences in coping with sadness. Current Psychology, 20(2),147-153.
  • Weinberg, S. L., ve Abramowitz, S. K. (2002). Data analysis for the behavioral sciences using SPSS. New York, NY: Cambridge University Press.
  • Yamasaki, K., Sakai, A. ve Uchida, K. (2006). A longitudinal study of the relationship between positive affect and both problem and emotion focused coping strategies. Social Behavior and Personality, 34(5), 499-510.
  • Yule, W., Bolton, D., Udwin, O., Boyle, S., O’Ryan, D. ve Nurrish, J. (2000). The long-term psychological effects of disaster experienced in adolescence: I: the incidence and course of PTSD. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41(4), 503-511.
  • Zeidner, M. (2006). Individual differences in psychological reactions to terror attack. Personality and Individual Differences, 40, 771-781.
APA Yondem Z, Eren A (2008). Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. , 60 - 75.
Chicago Yondem Zeynep Deniz,Eren Altay Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. (2008): 60 - 75.
MLA Yondem Zeynep Deniz,Eren Altay Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. , 2008, ss.60 - 75.
AMA Yondem Z,Eren A Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. . 2008; 60 - 75.
Vancouver Yondem Z,Eren A Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. . 2008; 60 - 75.
IEEE Yondem Z,Eren A "Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları." , ss.60 - 75, 2008.
ISNAD Yondem, Zeynep Deniz - Eren, Altay. "Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları". (2008), 60-75.
APA Yondem Z, Eren A (2008). Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30), 60 - 75.
Chicago Yondem Zeynep Deniz,Eren Altay Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3, no.30 (2008): 60 - 75.
MLA Yondem Zeynep Deniz,Eren Altay Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, vol.3, no.30, 2008, ss.60 - 75.
AMA Yondem Z,Eren A Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2008; 3(30): 60 - 75.
Vancouver Yondem Z,Eren A Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2008; 3(30): 60 - 75.
IEEE Yondem Z,Eren A "Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları." Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3, ss.60 - 75, 2008.
ISNAD Yondem, Zeynep Deniz - Eren, Altay. "Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları". Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3/30 (2008), 60-75.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 13:53

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları