Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008)

Nezir KÖSE, (Gazi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ekonometri Bölümü, Ankara, Türkiye)
Ahmet AY, (Selçuk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Konya, Türkiye)
Nurgün TOPALLI (Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi, İktisat Bölümü, Karaman, Türkiye)
Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
15 3
Yıl: 2008 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 25 - 45 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008)

Öz:
Bu çalışmada reel döviz kuru oynaklığının ihracat üzerinde etkisi Johansen eş-bütünleşme ve hata düzeltme modeli çerçevesinde 1995–2008 dönemlerini kapsayan aylık veriler kullanılarak Türkiye için incelenmiştir. Çalışmada reel döviz kuru oynaklığının hesaplanması için literatürde yaygın olarak kullanılan üç farklı alternatif ölçüt dikkate alınmıştır. Bu ölçütler; reel döviz kuru logaritmasındaki değişimlerden hesaplanan basit standart sapma, hareketli ortalamalı standart sapma ve GARCH modelleri ile elde edilen koşullu varyansdır. Elde edilen bulgular reel döviz kuru oynaklığının Türkiye ihracatını hem uzun hem de kısa dönemde negatif olarak etkilediğini göstermiştir. Ayrıca, öngörü hatasının varyans ayrıştırması sonuçları, reel ihracat üzerinde en etkili değişkenin reel döviz kurundaki oynaklık olduğuna işaret etmiştir. Reel döviz kuru oynaklığının hem kısa hem de uzun dönemde ihracat üzerinde negatif bir etkiye neden olması, Türkiye’deki üreticilerin riskten çekinen bir yapıya sahip olduğu anlamına gelmektedir. Reel döviz kuru oynaklığındaki artışlar döviz kurunun gelecekteki eğilimi hakkındaki belirsizliği arttırmakta ve bunun bir sonucu olarak ihracatçı firmalar dış piyasadan daha çok iç piyasaya yönelme eğilimi göstermektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

The Effect of Exchange Rate Volatility on Export: The Case of Turkey (1995-2008)

Öz:
In this study, the impact of reel exchange rate volatility on export of Turkey is examined over the monthly period 1995-2008 by using Johansen cointegrating technique and error correction model. Three alternative measures of exchange rate volatility are used. These are the standard deviation, the moving average standard deviation, and the conditional volatilities of the exchange rates estimated using a GARCH model. The results indicate that exchange rate volatility affects exports negatively in Turkey. This finding is valid both for long-run and short-run. In addition, the results obtained from the variance decomposition of error forecast for real export show that real exchange rate volatility has more effect than relative price and foreign real income on real export of Turkey. The empirical findings imply that producers in Turkey are generally risk-averse. In other words, increased volatility in real exchange rates increases the uncertainty about the future behavior of the real exchange rate, and so the exporters prefer to sell in domestic market rather than foreign markets.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKHTAR, M.A. and HILTON, R. S. (1984), “Effect of Exchange Rate Uncertainty on German and U.S. Trade”, Quarterly Review, Federal Reserve Bank of New York, Vol. 9, pp. 7–15.
  • ARISTOTELOUS, K. (2001), “Exchange-Rate Volatily, Exchange-Rate Regime and Trade Volume: Evidence From the UK-US Export Function”, Economic Letters, 72, pp. 87–94.
  • ARIZE, A.C. (1995), “The Effects of Exchange-rate Volatility on U.S. Exports: An Empirical Investigation”, Southern Economic Journal, 62, pp. 34–43
  • ARIZE, A. C. (1997a), “Foreign Trade and Exchange-Rate Risk in the G–7 Countries: Cointegration and Error-Correction Models”, Review of Financial Economics, Vol.6, No:1, pp. 95–112.
  • ARIZE, A.C. (1997b), “Conditional Exchange Rate Volatily and the Volume of Foreign Trade: Evidence From Seven Industrialized Countries”, Southern Economic Journal, pp. 235–254
  • ARIZE, A.C., OSANG, T. and SLOTTJE, D.J. (2000), “Exchange Rate Volatility and Foreign Trade: Evidence From Thirteen LDCs,” Journal of Business and Economic Statistics,Vol. 18, pp. 10–17.
  • ARIZE, A.C., OSANG, T., and SLOTTJE, D.J. (2004), “Exchange Rate Volatility in Latin America and its Impact on Foreign Trade,” Working Paper, Texas A&M University.
  • ASSERY, A. and PEEL D.A. (1991), “The Effect of Exchange Rate Volatility on Export”, Economic Letter, 37, pp. 173–77.
  • AY, A. (1999), “1980 Öncesi Türkiye’de Uygulanan Kur Politikaları”, Selçuk Üniversitesi Karaman İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:2, Sayı:1, ss. 185–204.
  • AY, A. (2000), “Dışa Açılma Sürecinde Döviz Kuru Politikası”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Sayı:4, ss. 15–34.
  • AY, A. (2007a), Türkiye’de Dış Ticaret ve Kur Politikaları Uygulamaları, Çizgi Kitabevi, Konya.
  • AY, Ahmet. (2007b), “Tarihsel Süreç içerisinde Türkiye’de Büyüme”, Türkiye Ekonomisi, Makroekonomik Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Ed. Ahmet Ay, Çizgi Kitabevi, Konya, ss. 3–53.
  • BAILEY, M., TAVLAS, G. and ULAN, M. (1986), “Exchange Rate Variability and Trade Performance:Evidence for the Big Seven Industrıal Countries”, Weltwirtschaftliches Archiv, 122, pp. 466–77.
  • BAUM, C. F. and ÇAĞLAYAN, M. (2006), “Effects of Exchange Rate Volatility on the Volume and Volatility of Bilateral Exports”, Boston College Working Papers in Economics.
  • CHAREMZA, W. W. and DEADMAN, D.F. (1992), New Directions in Econometric Practice, Edward Elgar Pub. Lim.
  • CHEUNG, Y. W. (2003), “An Analysis of Hong Kong Export Performance”, UC Santa Cruz Economics Working Paper, No: 547.
  • CHOWDHURY, A.R. (1993), “Does Exchange Rate Volatily Depress Trade Flows? Evidence From Error Correction Models”, The Review of Economics and Statistics, Vol. 75, No:4, pp.700–706
  • CUSHMAN, D.O. (1983), “The Effects of Real Exchange Rate Risk on International Trade”, Journal of International Economics, Vol. 15, pp. 45–63.
  • CUSHMAN, D.O. (1986), “Has Exchange Risk Depressed International Trade? The Impact of Third-Country Exchange Risk”, Journal of International Money and Finance, Vol. 5, pp. 361–379.
  • CUSHMAN, D. O. (1988), “U.S. Bilateral Trade Flows and Exchange Risk During The Floating Period”, Journal of International Economics, Vol. 25, pp. 317–330.
  • DARNELL, A. C. and EVANS, J. L. (1990), The Limits of Econometrics, Edward Elgar, Aldershot.
  • DeGRAUWE, P. (1988), “Exchange Rate Variability and the Slowdown in Growth of International Trade”, IMF Staff Papers, Vol. 35, pp. 63–84.
  • DEMİREl, B ve. ERDEM, C. (2004), "Döviz Kurlarındaki Dalgalanmaların İhracata Etkileri: Türkiye Örneği", İktisat, Isletme ve Finans Dergisi, Cilt 19, Sayı 223, ss. 116-127
  • DICKEY, D. A. and FULLER, W. A. (1981), “Likelihood Ratio Statistics for autoregressive Time Series With a Unit Root”, Econometrica, Vol. 49, pp. 1057 – 1072.
  • DOĞANLAR, M. (2002).”Estimating the Impact of Exchange Rate Votality on Export: Evidence From Asian Countries”, Applied Economics Letters, Vol. 9, pp. 859–863.
  • DOROODIAN, K. (1999), “Does Exchange Rate Volatility Deter International Trade in Developing Countries”, Journal of Asian Economics, Vol. 10, pp. 465–474.
  • DUYGULU, A. A. (1998), “Döviz Kuru İstikrarının Ekonomik İstikrar Açısından Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:13, Sayı:1, ss. 107–118.
  • EGERT, B. and ZUMAQUARE A. M. (2005), “Exchange Rate Regimes, Foreign Exchange Volatility and Export Perdormance in Central and Eastern Europe”, Focus I/2005, pp. 76–97.
  • ENGLE, R.F. and GRANGER, C.W.J. (1987), “Co-integration and Error Correction: Represantation, Estimation and Testing”, Econometrica, Vol. 55, pp. 251–276.
  • FRANKE, G. (1991), “Exchange Rate Volatility and International Trading Strategy”, Journal of International Money and Finance, Vol.10, No:2, pp. 292–307.
  • GOTUR, P. (1985), “The Effect of Exchange Rate Volatility on Trade: Some Further Evidence”, IMF Staff Papers, Vol. 32, pp. 475–512.
  • HOOPER, P. and KOHLHAGEN, S. (1978), ‘The Effect of Exchange Rate Uncertainty on the Prices and Volume of International Trade”, Journal of International Economics, Vol. 8, pp. 483–511.
  • JOHANSEN, S. (1989), “Estimation and Hypothesis Testing of Cointegration Vectors in Gaussian Vector Autorregresive Models”, Econometrica, Vol. 59, pp. 1551–1580.
  • JOHANSEN, S. (1992), “Cointegration in partial systems and the efficiency of single-equation analysis”, Journal of Econometrics, Vol. 52, No:3, pp. 389–402
  • KASMAN, A. (2003), “Türkiye’de Reel Döviz Kuru Oynaklığı Ve Bunun İhracat Üzerine Etkisi : Sektörel Bir Analiz”, Uludağ Üniversitesi ve İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 2, ss.169–186.
  • KENEN, P.B. and RODRIK, D. (1986), “Measuring and Analyzing The Effects of Short- Term Volatility In Real Exchange Rates”, The Review of Economics and Statistics , Vol. 68, No:2, pp.311–315.
  • KORAY, F. and LASTRAPES W. D. (1989), “Real Exchange Rate Volatility and U.S Bilateral Trade: A Var Approach”, The Review of Economics and Statitics, Vol. 71, No: 4, pp.708– 712.
  • McKENZIE, M.D. (1999), “The Impact of ExchangeRate Volatility on International Trade Flows”, Journal of Economic Surveys, Vol.13, No:1, pp. 71–106.
  • ÖZBAY, P. (1999), “The Effect of Exchange Rate Uncertainty on exports: A Case Study for Turkey”, www.tcmb.gov.tr/research/discus/dpaper36
  • ÖZTÜRK, İ. ve ACARAVCI, A. (2002), “Döviz Kurundaki Değişkenliğin Türkiye İhracatı Üzerine Etkisi: Ampirik Bir Çalışma”, Review of Social, Economic and Business Studies, Vol.2, Fall 2002–2003, pp.197–206.
  • PICKARD, J. C. (2003), “ Exchange Rate Volatılıty And Bılateral Trade Flows: An Analysıs of U.S. Demand For Certaın Steel Products From Canada And Mexıco”, pp.1–46.
  • SAATCIOĞLU, C. ve KARACA, O. (2004)” Döviz kuru Belirsizliğinin İhracata Etkisi: Türkiye Örneği”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, ss.183–195.
  • SIMS, C. A. (1980), “Macroeconomics and Reality”, Econometrica, Vol.48, pp. 1–48
  • SIREGAR, R. and RAJAN R.S. (2003), “Impact of Exchange Rate Volatility on Indonesia’s Trade Performance in the 1990’s”, Journal of Japanese and International Economies, Vol.18, pp. 218–240.
  • TCMB; Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, www.tcmb.gov.tr. 2007.
  • TODA, H.Y. and YAMAMOTO, T. (1995), “Statistical inferences in vector autoregressions with possibly integrated processes”, Journal of Econometrics, Vol. 66, pp. 225–50
  • VERGİL, H.(2002),”Exchange Rate Volatility in Turkey and Its Effect on Trade Flows”, Journal of Economic and Social Research, Vol.4, No:1, pp.83–99.
  • WANG, B. and BARRETT, C. B. (2007), “ Estimating The Effect of Exchange Rate Volatility on Export Volumes”, Journal of Agricultural and Resource Economics, Vol.32, No:2, ss. 225–255.
  • ZHANG, Y., CHANG, H.S. and GAUGER, J. (2006), “The Threshold Effect of Exchange Rate Volatility on Trade Volume: Evidence From G-7 Countries”, International Economic Journal, Vol.20, No.4, pp.461-476.
APA KÖSE N, Ay A, TOPALLI N (2008). Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008). , 25 - 45.
Chicago KÖSE Nezir,Ay Ahmet,TOPALLI NURGÜN Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008). (2008): 25 - 45.
MLA KÖSE Nezir,Ay Ahmet,TOPALLI NURGÜN Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008). , 2008, ss.25 - 45.
AMA KÖSE N,Ay A,TOPALLI N Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008). . 2008; 25 - 45.
Vancouver KÖSE N,Ay A,TOPALLI N Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008). . 2008; 25 - 45.
IEEE KÖSE N,Ay A,TOPALLI N "Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008)." , ss.25 - 45, 2008.
ISNAD KÖSE, Nezir vd. "Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008)". (2008), 25-45.
APA KÖSE N, Ay A, TOPALLI N (2008). Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008). Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 25 - 45.
Chicago KÖSE Nezir,Ay Ahmet,TOPALLI NURGÜN Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008). Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 10, no.2 (2008): 25 - 45.
MLA KÖSE Nezir,Ay Ahmet,TOPALLI NURGÜN Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008). Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.10, no.2, 2008, ss.25 - 45.
AMA KÖSE N,Ay A,TOPALLI N Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008). Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2008; 10(2): 25 - 45.
Vancouver KÖSE N,Ay A,TOPALLI N Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008). Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2008; 10(2): 25 - 45.
IEEE KÖSE N,Ay A,TOPALLI N "Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008)." Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10, ss.25 - 45, 2008.
ISNAD KÖSE, Nezir vd. "Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2008)". Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 10/2 (2008), 25-45.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 13:56

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları