Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği

AŞTI, Türkinaz; KAYA, NURTEN

Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği

Nurten KAYA, (İstanbul Üniversitesi, Florence Nightingale Hemşirelik Yüksek Okulu, İstanbul, Türkiye)

Türkinaz AŞTI (İstanbul Üniversitesi, Florence Nightingale Hemşirelik Yüksek Okulu, İstanbul, Türkiye)

İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi

2 1

Yıl: 2008 Cilt: 16 Sayı: 61 Sayfa Aralığı: 24 - 32 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği

Öz:

Amaç: Bu çalışma, Sağlık Bakımında Bilgisayar Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeğinin (Pretest for Attitudes Toward Computers in Healthcare - P.A.T.C.H. Assessment Scale v.2) Türkçe eşdeğerliğini sağlamak, güvenirliğini ve geçerliğini belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Sağlık Bakımında Bilgisayar Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeğinin dil eşdeğerliği geri-çeviri yöntemi; içerik geçerli- ği (content validity) uzman görüşüne başvurularak; güvenirliği, zamana göre değişmezliği (test-tekrar test güvenirlik/test-retest reliability) ve iç tutarlılığı (internal consistency) test edilerek; geçerliği ise ölçüte bağlı geçerlik (eş zamanlı ölçek geçerliği) yöntemi ile sınanmıştır. Ölçüte bağlı geçerlik yönteminde Bilgisayarlara Yönelik Tutum Ölçeğinden yararlanılmıştır. Araştırmanın evreni, bir devlet ve üniversite hastanesinde çalışan ve araştırmaya katılmayı kabul eden hemşirelerden oluşmuştur. Ölçeğin test tekrar test güvenirliği 60, iç tutarlılığı ve ölçüte bağlı geçerliği 200 hemşireden toplanan veriler ile belirlenmiştir. Bulgular: Sağlık Bakımında Bilgisayar Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeğinin maddelerinin test-tekrar test korelasyon katsayı- larının 0.20-0.77 arasında değiştiği ve ölçeğin toplamında bu değerin 0.85 olduğu görülmüştür. Sağlık Bakımında Bilgisayar Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeğinin iç tutarlılığının belirlenmesinde madde-toplam puan korelasyonuna bakılmış ve bu değerin 0.06-0.68 arasında olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin Cronbach _ değeri 0.92 olarak bulunmuştur. Ölçüte bağlı geçerlik; Sağ- lık Bakımında Bilgisayar Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği ile Bilgisayarlara Yönelik Tutum Ölçeği arasındaki korelâsyona bakı larak değerlendirilmiş ve her iki ölçek arasında pozitif yönde anlamlı (r=0.66, p<0.01) bir ilişki bulunmuştur. Sonuç: Elde edilen sonuçlar, Türkçeleştirilen Sağlık Bakımında Bilgisayar Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeğinin, Hemşirelerin sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutumlarının değerlendirilmesinde geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji

Validity and reliability of Turkish version of the pretest for attitudes toward computers in healthcare assessment scale

Öz:

Objective: The purpose of this methodological study was to assess the validity and reliability of Turkish version of the Pretest for Attitudes toward Computers in Healthcare Assessment Scale. Method: The adaptation of the scale to Turkish language was performed via back-translation, content validity was examined by refer to experts, reliability was examined with test-retest reliability and internal consistency, validity was examined with criterion- related validity (concurrent validity). The universe of the study consisted of nurses who accept to participation of study at one state hospital and one university hospital. Test-retest reliability was examined with 60 nurses; internal consistency and concurrent validity were examined with 200 nurses. Results: The test-retest reliability of items of Pretest for Attitudes toward Computers in Healthcare Assessment Scale was 0.20- 0.77, for the total scale was 0.85. For internal consistency, Scale's item total correlation was 0.06-0.68 and Cronbach's Alpha was 0.92. Concurrent validity was examined with correlation between Attitudes toward Computers Scale and Pretest for Attitudes Toward Computers in Healthcare Assessment Scale scores and there was positively significant correlated (r=0.66, p<0.01). Conclusion: The findings concern in the reliability and validity of the Turkish version of the Pretest for Attitudes toward Computers in Healthcare Assessment Scale indicates that this instrument can be used in the studies that will be conducted in Turkey.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ağca, N. (2006). ilköğretim 6. Sınıf öğrencilerinin bilgisayar ile ilgili temel kavramlar konusunda kavramsal değişim yaklaşı mının yaşadıkları yanılgılarına ve kavram yanılgılarının giderilmesine ve bilgisayar dersindeki tutumlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara.
Akçay, H., Tüysüz, C., Feyzioğlu, B. (2003). Bilgisayar destekli fen bilgisi öğretiminin öğrenci başarısına ve tutumuna etkisine bir örnek: Mol kavramı ve avogadro sayısı. The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET, 2(2): Article 9.
Akdur, R. (1996). Sağlık Bilimlerinde Araştırma ve Tez Yapma Rehberi. Ankara.
Akgül, A. (2003). Tıbbi Araştırmalarda istatistiksel Analiz Teknikleri “SPSS Uygulamaları”. 2. Basım, Emek Ofset Ltd. fiti., Ankara, 382-390.
Alquraını, H., Alhashem, A. M., Shah, M. A., Chowdhury, R. I. (2007). Factors inşuencing nurses' attitudes towards the use of computerized health information systems in Kuwaiti hospitals. Journal of Advanced Nursing, 57(4), 375-381.
Aştı, T. (2003). Bakım teknolojisinde yenilikler. II. Uluslararası IX. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kongre Kitabı, Antalya.
Ateş, A., Altunay, U., Altun, E. (2006). Bilgisayar destekli ingilizce öğretiminin lise hazırlık rgencilerinin ingilizce'ye ve bilgisayara yönelik tutumları üzerindeki etkileri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 2 (2): 97-112.
Berberoğlu, G., Çalıkoğlu, G. (1992). Türkçe bilgisayar tutum ölçeğinin yapı geçerliliği. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(2): 843-853.
Brumini, G., Koviæ, I., Zombori, D., Luliæ, I., Petroveèki, M. (2005). Nurses' attitudes towards computers: Cross sectional questionnaire study. Croat Med J, 46(1): 101-104.
Cengizhan, C. (2005). Internet araştırması paralel formlar çalı şması "bilgisayar tutum ölçeği" Giray Berberoğlu ve Gaye Çalıkoğlu. http://mimoza.marmara.edu.tr/~cahit/Arastirma/net/ btutum.php (07.07.2005).
Erefe, i. (2002). Hemşirelikte Araştırma ilke Süreç ve Yöntemleri. Odak Ofset, istanbul, 169-188.
Kaminski, J. (2004). Virtual nursing practice and culture: Shaping our place in cyberspace. Online Journal of Nursing Informatics (OJNI), 8(1), http://eaa-knowledge.com/ojni/ ni/8_1/june.htm
Kaminski, J. (2005). Editorial: Nursing informatics and nursing culture. Is there a fit? Online Journal of Nursing Informatics (OJNI), 9(3), http://eaa-knowledge.com/ojni/ni/ 9_3/june.htm
Kaminski, J. (2007). Pretest for attitudes toward computers in healthcare - P.A.T.C.H. assessment scale v.2. www. Nurs i n g - i n f o r m a t i c s . c o m / n i a s s e s s / P e r s o n a l _ P l a n _ 2 0 0 7 . p d f(02.10.2006).
Kısa, B., Kaya, H. (2006). Hemşire öğretim elemanlarının teknolojiye ilişkin tutumları. The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET, 5(2): Article 11.
Lee, T. (2005). Nurses' concerns about using information systems: Analysis of comments on a computerized nursing care plan system in Taiwan. Journal of Clinical Nursing, 14:344-353.
Lee, T. (2006). Nurses' perceptions of their documentation experiences in a computerized nursing care planning system. Journal of Clinical Nursing, 15: 1376-1382.
Tekin, P. S., Kaya, S. (2004). Doktorlar elektronik tıbbi kayı tlara hazır mı? Zonguldak'taki iki hastanede yapılan bir araştırma. Hacettepe Sağlık idaresi Dergisi, 8: 36-59.
Timmons, S. (2003). Nurses resisting information technology. Nursing Inquiry, 10: 257-269.
Vural, H. F. (1999). internet öğretiminde bireysel çalışma ve grupla öğrenme yöntemlerinin etkililiğinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretim Anabilim Dalı, Ankara.
Webster, J. ve ark (2003) Australian nurses' and midwives' knowledge of computers and their attitudes to using them in their practice. Journal of Advanced Nursing, 41(2), 140-146.
Wishart, J., Ward, R. (2002). Individual differences in nurse and teacher training students' attitudes toward and use of information technology. Nurse Education Today, 22: 231-240.

APA	KAYA N, AŞTI T (2008). Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği. , 24 - 32.
Chicago	KAYA NURTEN,AŞTI Türkinaz Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği. (2008): 24 - 32.
MLA	KAYA NURTEN,AŞTI Türkinaz Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği. , 2008, ss.24 - 32.
AMA	KAYA N,AŞTI T Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği. . 2008; 24 - 32.
Vancouver	KAYA N,AŞTI T Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği. . 2008; 24 - 32.
IEEE	KAYA N,AŞTI T "Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği." , ss.24 - 32, 2008.
ISNAD	KAYA, NURTEN - AŞTI, Türkinaz. "Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği". (2008), 24-32.

APA	KAYA N, AŞTI T (2008). Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 16(61), 24 - 32.
Chicago	KAYA NURTEN,AŞTI Türkinaz Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 16, no.61 (2008): 24 - 32.
MLA	KAYA NURTEN,AŞTI Türkinaz Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, vol.16, no.61, 2008, ss.24 - 32.
AMA	KAYA N,AŞTI T Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008; 16(61): 24 - 32.
Vancouver	KAYA N,AŞTI T Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008; 16(61): 24 - 32.
IEEE	KAYA N,AŞTI T "Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği." İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 16, ss.24 - 32, 2008.
ISNAD	KAYA, NURTEN - AŞTI, Türkinaz. "Sağlık bakımında bilgisayar kullanımına yönelik tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği". İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 16/61 (2008), 24-32.