Yıl: 2008 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 117 - 139 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma

Öz:
Turizm endüstrisinin önemli işletme türlerinden birini oluşturan otel işletmelerinde bütün teknolojik gelişmelere karşın, insan emeğine olan gereksinmede bir azalma olmamaktadır. Diğer taraftan, otel işletmelerinde; üretimin müşteri ile aynı ortamda gerçekleşmesi, çalışma saatlerinin düzensizliği ve yüz yüze ilişkilerinin yoğunluğundan kaynaklanan bir takım zorluklar, çalışanların verimliliğinde, başarılarında ve işten soğumalarında önemli bir faktör olan tükenmişlik duygusunu ortaya çıkarmaktadır. Sonuçlarının işgören ve nihayetinde de işletme başarısını-verimliliğini önemli ölçüde etkilediği tükenmişlik ya da işten bıkma duygusuna ilişkin Türkiye’de faaliyet gösteren en büyük yabancı zincir otel işletmelerinden birinin iki şubesi ve yerli zincir otel işletmesinin yine iki şubesi’nde çalışan 213 işgören üzerinde gerçekleştirilen bu araştırma sonuçlarına göre, işgörenlerin tükenmişlikle ilgili verilen boyutlara (duygusal tükenme, kişisel başarı, duyarsızlaşma) ilişkin tükenmişlik algılamaları yüksek çıkmıştır. Ayrıca, anket uygulanan iki zincir otel işletmesi işgörenlerinin tükenmişlik düzeyleri arasında da 0,05 anlamlılık düzeyinde bazı farklılıkları saptanmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm İşletme

The Level of Burnout of Hotel Employees: A Study Into the Employees at domestic and Foreign Hotel Chains

Öz:
At hotel establishments, comprising a significant part of tourism establishments, despite all the technological advances, there has been a decrease towards the demand for human labor. On the other hand, some challenges, resulting from the synchronic production for the customer in the same setting, the irregularities of working hours, and density of the face-to-face interaction with the guests may give way to the feeling of burnout, which is an important factor in the accomplishment and discouragement of the employees. According to the findings of the research related to the level of burnout into the 213 employees at two new branches of hotel establishments, one being domestic the other foreign chain, operating in Turkey, the perceptions on the dimensions of burnout (emotional burnout, personal achievement, insensitiveness) have been found to be high. Besides, some significant differences at 0,05 significance level have been found out between the level of burnout of the two hotel establishment chains.
Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm İşletme
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKÇADAĞ, Sibel ve ÖZDEMİR, Ekrem. (2005), “İnsan Kaynakları Kapsamında 4 ve 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde İş Tatmini” Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 2, ss. 167-193.
  • ALTUNIŞIK, Remzi., COŞKUN, Recai., BAYRAKTAROĞLU, Serkan. ve YILDIRIM, Engin. (2004), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. SPSS Uygulamalı, Sakarya: Sakarya Kitabevi.
  • AYDIN, Şule. (2004), “Otel İşletmelerinde Örgütsel Stres Faktörleri” Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 4, ss. 1-9.
  • BARUT, Yaşar ve KALKAN, Melek. (2002), “On Dokuz Mayıs Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi” Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 14, ss. 66-77.
  • BAHAR, Emre. (2006), Tükenmişlik Sendromu, Otel İşletmelerinde Ön Büro Çalışanlarında Bir Uygulama, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisanas Tezi.
  • BİRDİR, Kemal ve TEPECİ Kemal. (2003), Otel Genel Müdürlerinde Tükenmişlik Sendromu Ve Tükenmişliğin Genel Müdürlerin İşlerini Değiştirme Eğilimlerine Etkisi,Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 2 ss. 93-106.
  • BITNER, M. J., BOOMS, B. H. ve MOHR, L. A. (1994), “Critical Service Encounter: The Employee’s Viewpoint”, Journal of Hospitality Management, Cilt: 10, Sayı: 1, pp. 47-50.
  • BRYMER, R. A., PERREWE, P. L. ve JOHNS, T. R. (1991), “Managerial Job Stres in The Hotel Industry” Inernationality Journal of Hospitality Management, Cilt: 10, Sayı: 1, pp. 47-58.
  • BUDAK, Gönül ve SÜRGEVİL, Olca. (2005), “Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerine Bir Uygulama” Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, İşletme Ana Bilim Dalı, Cilt: 20, Sayı: 2, ss. 95-108.
  • BÜYÜKÖZTÜRK, Şener. (2003), Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • ESENKAL, Füsun ve ÖRÜCÜ, Edip. (1992), “Konaklama İşletmelerinde İş Gören Tatminini Etkileyen Faktörler” Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 8, Sayı:14, ss. 145-165.
  • FREUDENBERGER, N.J. (2001), “Staff Burnout”, Journal of Social, Sayı: 3, pp. 1171.
  • GÖKÇAKAN, Zafer ve ÖZER, Recep. (2003), “Psikolojik Danışmanlarda Tükenmişlik Sendromu, Nedenleri ve Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi” Yöret Postası, Cilt: 19, Sayı: 1.
  • HALBESLEBEN, J. R. B. ve BUCKLEY, M. R. (2004), “Burnout in Organizational Life” Journal of Management, Cilt: 30, pp. 859-879.
  • KIRILMAZ, Ayşe, ÇELEN, Ümit ve SARP, Nilgün. (2003), “İlköğretim’de Çalışanların Bir Öğretmen Grubunda Tükenmişlik Durumu Araştırması” Ankara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, ss. 2-9.
  • KİM, H. J., KANG, H. S. ve TERRY, U. (2007), “Hotel Jo Burnout: The Role of Personality Characteristics”, Hospitality Management, Cilt: 26, pp. 421-434.
  • KOZAK, Meryem. (2001), “Türkiye’de Konaklama Sektörü ve Çalışan Kadınların Tükenmişlik Durumları Üzerine Bir Araştırma”, Gazi Üniversitesi Turizm Akademik Dergisi, Sayı: 2, ss. 11-12.
  • KURÇER, Mehmet Ali. (2005), “Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Hekimlerinin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri”, Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Sayı: 3, ss. 10-15.
  • LAW, J., PEARCE, P. L. ve WOODS, B. A. (1995), “Stres and Coping in Tourism Attraction Employees”, Tourism Management, Cilt: 16, Sayı: 4, pp. 277-284.
  • LUSSIER, K. G. (2006), “Taming Burnout’s Flame”, Nursing Manegement, Cilt: 37, Sayı: 4, pp. 14.
  • MASLACH, C ve JACKSON,S.E. (1981), “Maslach Burnount Inventory” Manual, Polo, Consulting Psychologist Press.
  • MASLACH, C. (2003), “Job Burnout: New Directions in Research and Intervention”, Current Directions in Psychological Science, Cilt: 12, Sayı: 5, pp. 189-192.
  • MASLACH, C. ve JACKSON, S. (1986), “Maslach Burnout Inventory Manual”, Palo Alto, CA:Consulting Psychologists Press.
  • MASLACH, C., JACKSON, S. ve LEİTER, M. (1996), “Maslach Burnout Inventory Manual”, Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
  • MCVICAR, A. (2003), “Workplaca Stres in Nursing: A Literature Review”, Journal of Advanced Nursing, Cilt: 44, pp. 633-642.
  • MORGAN, G. (2004), SPSS for Introductory Statistics: Use and Interpretation, U.S.A: Lawrence Erlbaum Associates.
  • ÖZDEMİR, Ali Kemal; KILIÇ, Erdem; ÖZDEMİR, Deniz; ÖZTÜRK, Mustafa ve SÜMER, Haldun. (2003), “Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Akademik Personelinde Tükenmişlik Ölçeğinin Üç Yıllık Arayla Değerlendirilmesi,” Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1.
  • ÖZGEN, Işıl. (2007), Yiyecek-İçecek İşletmeleri Çalışanlarında Tükenmişlik Sendromu: İzmir Adnan Menderes Havalimanı Örneği, I. Ulusal Gastronomi Sempozyumu ve Sanatsal Etkinlikler, 4-5 Mayıs 2007, Antalya, ss. 116-124.
  • PAVESIC, D.V. ve BRYMER, R.A. (1990), "Job Satisfaction: What’s Happening to the Young Manager?", Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, Cilt: 30, Sayı: 4, pp.90-96
  • PINES, A. (1993), Burnout: Existential Perspectives. In W.B.ScHaufeli, C.Maslach, and T.Marek (Eds.) Professional burnout: Recent Developments in Theory and Research. Washington, DC: Taylor and Francis, pp. 33-52.
  • SEKARAN, U. (2003), Research Methods for Business, New York: John Wiley. SURAN, B. ve SHERİDAN, E. (1985), “Management Of Burmout:Training Psychologist in Professional Life Span Perspectives, Cilt: 16, p. 741.
  • ŞENCAN, Hüner. (2005), Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • TALBOT, L. A. (2000), “Burnout And Humor Usage Among Community College Nursing Faculty Members”, Community College Journal of Research and Practice, cilt:24, sayı:5, pp.359-373.
  • TANER, Bahar. (1993). “Beş Yıldızlı Otellerde Çalışanların İş Tatmininin Değerlendirilmesi” Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 3, ss. 22-29.
  • TAVŞANCIL, Ezel. (2002), Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, Anakara: Nobel Yayın Dağıtım A.Ş.
  • TEPECİ, Mustafa ve BİRDİR, Kemal. (2003), “Otel Çalışanlarında Tükenmişlik Sendromu”, 11.Ulusal Yönetim Ve Organizasyon Kongresi, Afyon, ss. 960-971.
  • UÇKUN, Gazi; PELİT, Elbeyi ve EMİR, Oktay. (2004), “Otel İşgörenlerinin İş Doyumlarının Önemi ve Akçakoca’da Yerleşik Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Uygulama” Ticaret Ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 1, ss. 39-59.
  • URAL, Ayhan. ve KILIÇ, İbrahim. (2006), Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi (SPSS 10.00 - 12.0 For Windows), (2. Basım). Ankara: Detay Yayıncılık.
  • ÜNAL, Süheyla; KARLIDAĞ, Rıfat ve YOLOĞLU, Saim. (2001). “Hekimlerde Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin Yaşam Doyumu Düzeyleri ile İlişkisi”, Klinik Psikiyatri Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2, ss. 113-118.
  • VAROL, Muharrem. (1989), “Örgüt Kültütü ve Verimlilik” Verimlilik Dergisi, 1989/1, ss.21-28.
  • ZOHAR, D. (1994), “Analysis of Stres Profile in The Hotel Industry”, International Journal of Hospitality Management, Cilt: 13, Sayı: 3, pp. 219-231.
APA Pelit E, TÜRKMEN F (2008). Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma. , 117 - 139.
Chicago Pelit Elbeyi,TÜRKMEN FATIH Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma. (2008): 117 - 139.
MLA Pelit Elbeyi,TÜRKMEN FATIH Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma. , 2008, ss.117 - 139.
AMA Pelit E,TÜRKMEN F Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma. . 2008; 117 - 139.
Vancouver Pelit E,TÜRKMEN F Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma. . 2008; 117 - 139.
IEEE Pelit E,TÜRKMEN F "Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma." , ss.117 - 139, 2008.
ISNAD Pelit, Elbeyi - TÜRKMEN, FATIH. "Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma". (2008), 117-139.
APA Pelit E, TÜRKMEN F (2008). Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 117 - 139.
Chicago Pelit Elbeyi,TÜRKMEN FATIH Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 10, no.1 (2008): 117 - 139.
MLA Pelit Elbeyi,TÜRKMEN FATIH Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.10, no.1, 2008, ss.117 - 139.
AMA Pelit E,TÜRKMEN F Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2008; 10(1): 117 - 139.
Vancouver Pelit E,TÜRKMEN F Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2008; 10(1): 117 - 139.
IEEE Pelit E,TÜRKMEN F "Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma." Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10, ss.117 - 139, 2008.
ISNAD Pelit, Elbeyi - TÜRKMEN, FATIH. "Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma". Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 10/1 (2008), 117-139.