Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği

SARAÇOĞLU, Varol Gamze; ÖNCÜ ÇETİNKAYA, BEDRİYE; DOĞAN, Sultan; KÜÇÜKGÖNCÜ, Suat

Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği

Sultan DOĞAN, (Namık Kemal Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Tekirdağ, Türkiye)

BEDRİYE ÖNCÜ ÇETİNKAYA, (Namık Kemal Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Tekirdağ, Türkiye)

Varol Gamze SARAÇOĞLU, (Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Suat KÜÇÜKGÖNCÜ (Sağlık Bakanlığı, Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Anadolu Psikiyatri Dergisi

267 36

Yıl: 2009 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 77 - 87 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği

Öz:

Amaç: Dünya Sağlık Örgütü’nün Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Kendi Bildirim Ölçeğinin (ASRS) Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliğinin araştırılmasıdır. Yöntem: ASRS Türkçe formu Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi’nde öğrenim gören 579 öğrencide değerlendirilmiştir. Bütün katılımcılar tarafından Erişkin Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Kendi Bildirim Ölçeği (ASRS), Wender Utah Derecelendirme Ölçeği (WUDÖ), Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R), Yapılandırılmış Gelişim Öyküsü Formu (YGÖF) ve Başarı Algısı Ölçeği (BAÖ) doldurulmuştur. Bulgular: Faktör analiziyle varyansın %41.6’nı açıklayan iki faktör (hiperaktivite/ dürtüsellik ve dikkat eksikliği) elde edilmiştir. Güvenilirlik analizinde ölçeğin iç tutarlılığı yüksek bulunmuştur (Cronbach alfa=0.88). Alt ölçekler için hesaplanan Cronbach alfa değeri de ‘dikkat eksikliği’ için 0.82, ‘hiperaktivite/ dürtüsellik’ için 0.78 olmak üzere yüksek bulunmuştur. Ek olarak, 50 kişide değerlendirilen iki haftalık test-tekrar test tutarlılığı yüksekti (toplam puanlar için r=0.85; alt ölçekler için r=0.73-0.89). ASRS toplam puanları ve alt ölçek puanları ile WUDÖ (Pearson korelasyon=0.46-0.52, p<0.01) ve SCL-90-R (Pearson korelasyon=0.54-0.61, p<0.01) arasında anlamlı bir korelasyon olduğu belirlenmiştir. Kadınların toplam ve alt ölçek ASRS puanları erkeklerinkine göre daha yüksektir (kadın: 25.89±9.55, erkek: 22.33±11.20; p<0.001). Sonuç: ASRS’nin Türkçe formu erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu taramasında yardımcı olarak kullanılmak için geçerli ve güvenilir bir araçtır.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri

Validity and reliability of the Turkish version of the adult ADHD self-report scale (ASRS-v1.1)

Öz:

Objective: To examine reliability and validity of the Turkish version of the World Health Organization’s Adult Attention Deficit Hyperactivity Disorder Self-report Scale (ASRS). Methods: The validity and reliability of Turkish version of Adult ADHD Self-Report Scale (ASRS-v1.1) Symptom Checklist was assessed in a sample of 579 university students from Namik Kemal University, Tekirdag. All participants completed the Turkish ASRS, Turkish Wender Utah Rating Scale (WURS), Symptom Checklist-90-Revised (SCL-90-R), Perceived and Peer-Related Objective Success Scale (PPOSS) and Structured Developmental History Questionnaire (SDHQ). Results: Principle component analysis revealed two factors (inattention and hyperactivity/impulsivity) explaining 41.6% of the total variance. Reliability analysis showed that the Turkish version of ASRS has a high level of internal consistency (Cronbach’s alpha=0.88). Cronbach’s alpha coefficients for ‘inattention’ and ‘hyperactivity/impulsivity’ subscales were also high (0.82 and 0.78). Additionally, the correlation coefficients for two-week test-retest reliability among the 50 subjects were high (for total scores, r=0.85; for two subscales, r=0.73-0.89). Pearson productmoment correlation coefficients were revealed that the subscales and total score of the ASRS were significantly correlated with the WURS (Pearson’s correlations=0.46-0.52, p<0.01) and the SCL-90-R (Pearson’s correlations= 0.54-0.61, p<0.01). Female subjects scored higher on both two subscales and total scores of ASRS (female: 25.89±9.55, male: 22.33±11.20; p<0.001). Conclusions: These results suggest that Turkish ASRS is a reliable and valid measurement to aid in screening for adult ADHD.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Spencer T, Biederman J, Wilens TE, Faraone SV. Adults with attention-deficit/hyperactivity disorder: a controversial diagnosis. J Clin Psychiatry 1998; 59(Suppl.7):59-68.
2. Biederman J, Petty CR, Fried R, Fontanella J, Doyle AE, Seidman LJ, et al. Can self-reported behavioral scales assess executive function deficits? A controlled study of adults with ADHD. J Nerv Ment Dis 2007; 195:240-246.
3. Kessler RC, Adler L, Ames M, Demler O, Faraone S, Hiripi E, et al. The World Health Organization Adult ADHD Self-Report Scale (ASRS): a short screening scale for use in the general population. Psychol Med 2005; 35:245-256.
4. Adler LA, Spencer T, Faraone SV, Reimherr FW, Kelsey D, Michelson D, et al. Training raters to assess adult ADHD: reliability of ratings. J Atten Disord 2005; 8:121-126.
5. Barkley RA, Fischer M, Smallish L, Fletcher K. The persistence of attention-deficit/hyperactivity disorders into young adulthood as a function of reporting source and definition of disorder. J Abnorm Psychol 2002; 111:279-289,
6. Rasmussen P, Gillberg C. Natural outcome of ADHD with developmental coordination disorder at age 22 years: a controllded, longitudinal, community-based study. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2000; 39:1424-1431.
7. Adler L, Cohen J. Diagnosis and evaluation of adults with attention-deficit/hyperactivity disorder. Psychiatr Clin North Am 2004; 27:187-201.
8. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition, Revised. Washington, D.C., American Psychiatric Press, 2000.
9. Wasserstein J. Diagnostic issues for adolescents and adults with ADHD. JCLP, 2005; 61:535-547.
10. Weis M, Murray C. Assessment and management of attention-deficit hyperactivity disorder in adults. Can Med Assoc J 2003; 18:715-722.
11. McGough JJ, Barkley RA. Diagnostic contro- versies in adult attention deficit hyperactivity disorder. Am J Psychiatry 2004; 161:1948-1956.
12. Kessler RC, Lane M, Stang PE, van Brunt DL. The prevalence and workplace costs of adult attention deficit hyperactivity disorder in a large manufacturing firm. Psychol Med 2008; 21:1-11.
13. Kessler RC, Adler LA, Gruber MJ, Sarawate CA, Spencer T, van Brunt DL. Validity of the World Health Organization Adult ADHD Self-Report Scale (ASRS) Screener in a representative sample of health plan members. Int J Methods Psychiatr Res 2007; 16:52-65.
14. Kessler RC, Adler LA, Barkley R, Biederman J, Conners CK, Faraone SV, et al. The prevalence and correlates of adult ADHD in the United States: results from the National Comorbidity Survey Replication. Am J Psychiatry 2006; 163:716-723.
15. Adler LA, Spencer T, Faraone SV, Kessler RC, Howes MJ, Biederman J, et al. Validity of pilot Adult ADHD Self- Report Scale (ASRS) to Rate Adult ADHD symptoms. Ann Clin Psychiatry 2006; 8:145-148.
16. Yeh CB, Gau SS, Kessler RC, Wu YY. Psychometric properties of the Chinese version of the adult ADHD Self-report Scale. Int J Methods Psychiatr Res 2008; 17:45-54.
17. Pedrero Pérez EJ, Puerta García C. ASRS v.1.1. a tool for attention-deficit/hyperactivity disorder screening in adults treated for addictive behaveiors: psychometric properties and estimated prevalence. Adicciones 2007; 19:393-408.
18. Rodriguez A, Ginsberg Y, Fernholm A, Nyberg L. ADHD difficult to diagnose in adults. ASRS v1.1 Self-Report Scales valuable help--now translated to Swedish. Lakartidningen 2007; 104:1398-1400.
19. Kessler RC, Ustun TB. The World Mental Health (WMH) Survey Initative Version of the World Health Organization (WHO) Composite International Diagnostic Interview (CIDI). Int J Methods Psychiatr Res 2004; 13:93-121.
20. Wierzbicki M. Reliability and validity of the Wender Utah Rating Scale for college students. Psychol Rep 2005; 96:833-839.
21. Öncü B, Ölmez S, Şentürk V. Validity and reliability of the Turkish version of the Wender Utah Rating Scale for attention-deficit/ hyperactivity disorders in adults. Türk Psikiyatri Dergisi 2005; 16:252-259.
22. Dag I. Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R)’nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1991; 2:5-12.
23. Sayarer A. Meaning and Dimensions of Life Success: Effects of Sex and Age. Unpublished MA Thesis, Istanbul, Bogazici University, 1999. 24. Scherer RF, Wiebe FA, Luther DC, Adams JS. Dimensionality of coping: factor stability using the Ways of Coping Questionnaire. Psychol Rep 1988; 62:763-770.
25. Şencan H. Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2005, s.355-410.
26. Almeida Montes LG, Friederichsen Alonso A, Olivia Hernandez A, Rodriguez Carranza R, de la Pena F, Cortes Sotres J. Construction, validity and reliability of the screening scale “FASCT” for attention-deficit/hyperactivity disorder in adults. (Self-reported and observer versions). Actes Esp Psiquiatr 2006; 34:231-238.
27. Kooij JJS, Buitelaar JK, Van Den Oord EJ, Furer JW, Rijnders CA, Hodiamont PPG. Internal and external validity of Attention Deficit Hyperactivity Disorder in a population- based sample of adults. Psychol Med 2005; 35:817-827.
28. Peterson BS, Pine DS, Cohen P, Brook JS. Prospective, longitudinal study of tics, obsessivecompulsive, and attention-deficit/hyperactivity disorders in an epidemiological sample. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2001; 40:685-695.
29. Aksakoğlu G. Sağlıkta Araştırma ve Çözümleme: Çok Değişkenli Çözümleme Yöntemleri, Çoklu Regresyon. İkinci baskı, İzmir, DEÜ Basımevi, 2006, s.303-306.
30. Şenol S. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu. E Köroğlu, C Güleç (Eds.), Psikiyatri Temel Kitabı, ikinci baskı, Ankara, HYB Basım Yayın, 2007, s.822-837.
31. Murphy K, Barkley RA. Prevalence of DSM-IV symptoms of ADHD in adult licensed drivers: implications for clinical diagnosis. J Atten Disord 1996; 3:147-161.
32. Kooij JJS, Aeckerlin LP, Buitelaar JK. Functioning, comorbidity, and treatment of 141 adults with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) at a psychiatric outpatient department. Nederland Tijdschrift voor Geneeskunde 2001; 145:1498-1501.
33. Luengo MA, Carillo-De-La-Pena MT, Otera JM. The components of impulsiveness: A comparison of the I.7 impulsiveness questionnaire and the Barratt impulsiveness scale. Pers Individ Dif 1991; 12:657-667.
34. Caci H, Nadalet L, Bayle FJ, Robert P, Boyer P. Cross-cultural study of the ImpulsivenessVenturesomeness-Empathy Questionnaire (IVE-7). Compr Psychiatry 2003;44:381-387.

APA	DOĞAN S, ÖNCÜ ÇETİNKAYA B, SARAÇOĞLU V, KÜÇÜKGÖNCÜ S (2009). Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. , 77 - 87.
Chicago	DOĞAN Sultan,ÖNCÜ ÇETİNKAYA BEDRİYE,SARAÇOĞLU Varol Gamze,KÜÇÜKGÖNCÜ Suat Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. (2009): 77 - 87.
MLA	DOĞAN Sultan,ÖNCÜ ÇETİNKAYA BEDRİYE,SARAÇOĞLU Varol Gamze,KÜÇÜKGÖNCÜ Suat Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. , 2009, ss.77 - 87.
AMA	DOĞAN S,ÖNCÜ ÇETİNKAYA B,SARAÇOĞLU V,KÜÇÜKGÖNCÜ S Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. . 2009; 77 - 87.
Vancouver	DOĞAN S,ÖNCÜ ÇETİNKAYA B,SARAÇOĞLU V,KÜÇÜKGÖNCÜ S Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. . 2009; 77 - 87.
IEEE	DOĞAN S,ÖNCÜ ÇETİNKAYA B,SARAÇOĞLU V,KÜÇÜKGÖNCÜ S "Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği." , ss.77 - 87, 2009.
ISNAD	DOĞAN, Sultan vd. "Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği". (2009), 77-87.

APA	DOĞAN S, ÖNCÜ ÇETİNKAYA B, SARAÇOĞLU V, KÜÇÜKGÖNCÜ S (2009). Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(2), 77 - 87.
Chicago	DOĞAN Sultan,ÖNCÜ ÇETİNKAYA BEDRİYE,SARAÇOĞLU Varol Gamze,KÜÇÜKGÖNCÜ Suat Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi 10, no.2 (2009): 77 - 87.
MLA	DOĞAN Sultan,ÖNCÜ ÇETİNKAYA BEDRİYE,SARAÇOĞLU Varol Gamze,KÜÇÜKGÖNCÜ Suat Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, vol.10, no.2, 2009, ss.77 - 87.
AMA	DOĞAN S,ÖNCÜ ÇETİNKAYA B,SARAÇOĞLU V,KÜÇÜKGÖNCÜ S Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2009; 10(2): 77 - 87.
Vancouver	DOĞAN S,ÖNCÜ ÇETİNKAYA B,SARAÇOĞLU V,KÜÇÜKGÖNCÜ S Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2009; 10(2): 77 - 87.
IEEE	DOĞAN S,ÖNCÜ ÇETİNKAYA B,SARAÇOĞLU V,KÜÇÜKGÖNCÜ S "Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10, ss.77 - 87, 2009.
ISNAD	DOĞAN, Sultan vd. "Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu kendi bildirim ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği". Anadolu Psikiyatri Dergisi 10/2 (2009), 77-87.