Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı

BAHÇEBAŞI, Talat; CİNEMRE, Hakan; ÖZÇETİN, Adnan; BAHÇEBAŞI, Bicik Zerrin; ATAOĞLU, Ahmet

Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı

Adnan ÖZÇETİN, (Düzce Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Düzce, Türkiye)

Bicik Zerrin BAHÇEBAŞI, (Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 1. İç Hastalıkları Klin. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Ünitesi, İstanbul, Türkiye)

Talat BAHÇEBAŞI, (Düzce Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Düzce, Türkiye)

Hakan CİNEMRE, (Düzce Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Düzce, Türkiye)

Ahmet ATAOĞLU (Düzce Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Düzce, Türkiye)

Anadolu Psikiyatri Dergisi

24 8

Yıl: 2009 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 142 - 150 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı

Öz:

Amaç: Son dönem böbrek yetmezliği (SDBY), hastalarda birçok psikososyal sorunlara neden olmakta ve yaşam kalitesini düşürmektedir. Biz çalışmamızda diyaliz hastalarının yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımını belir-lemeyi amaçladık. Yöntem: Çalışmamıza nefroloji ünitesi tarafından izlenen 54 hemodiyaliz (HD) ve 13 sürekli ayaktan periton diyalizi (SAPD) uygulanan toplam 67 hastayı aldık. Hastalara sosyodemografik bilgi formu, Short Form-36 (SF-36) Yaşam Kalitesi Ölçeği, Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HAD), Kısa Semptom Envante-ri (KSE) uygulandı. İstatistiksel analizde nonparametrik testlerden Mann Whitney-U uygulandı. Sonuçlar: Hasta-ların 31’i erkek, 36’sı kadındı. HD hastalarının yaş ortalaması 53.55±17.26 yıl, SAPD grubunun ise 47.83±13.76 idi. SF-36 alt ölçeklerinden hiçbirisinde HD ve SAPD grupları arasında fark yoktu. Psikiyatrik belirti dağılımını ölçen KSE alt ölçeklerinden ise, HD grubunda daha kötü olmak üzere somatizasyon (p=0.027) ve depresyonda (p=0.045) istatistiksel olarak anlamlı fark vardı. HAD anksiyete ve depresyon puanı eşik üstü olan hastaların yaşam kalitesi (SF-36) alt ölçeklerinin (anksiyete grubunda emosyonel rol alt ölçeği hariç p=0.186) tümü ve KSE alt ölçek puanları daha kötüydü ve istatistiksel olarak anlamlı fark vardı. Tartışma: Diyaliz uygulanan SDBY’li hastaların biyolojik değerlendirilmesine koşut olarak psikiyatrik yönden de değerlendirilmesi önemli görülmektedir. Hem yaşam kalitesi, hem de psikiyatrik belirti dağılımı yönünden kötüleşmeye neden olabilen depresyon ve/veya anksiyete kısa sürede ve kolayca uygulanabilen ölçeklerle tanınabilir. Bu sayede hastalara gerekli psikiyatrik destek sağlanarak yaşam kalitelerinin artırılabilmesinin yanı sıra, psikiyatrik belirtiler de daha kolay tanınıp gerekli önlemler alınabilir. Bu grup hastalarda psikiyatrik değerlendirme ve destek ihmal edilmeyecek kadar önemli görülmektedir. Bu sayede bakım verenlerin de tükenme sendromuna girmesi engellenebilir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Kutner NG. Assessing end-stage renal disease patients' functioning and well-being: measurement approaches and implications for clinical practice. Am J Kidney Dis 1994; 24:321-333.
2. Mittal SK, Ahern L, Flaster E, Maesaka JK, Fishbane S. Self-assessed physical and mental function of haemodialysis patients. Nephrol Dial Transplant 2001; 16:1387-1394.
3. Andreoli TE, Evanoff GV, Ketel BL. Chronic renal failure. TE Andreoli, CJ Bennet, CJ Crapenter, F Plum, LH Smith (Eds.), Cecil Essentials of Medi- cine, Philadelphia, W.B. Saunders, 1993, p.245.
4. Bakewell AB, Higgins RM, Edmunds ME. Quality of life in peritoneal dialysis patients: decline over time and association with clinical outcomes. Kidney Int 2002; 61:239-248.
5. Perneger TV, Leski M, Chopard-Stoermann C, Martin PY. Assessment of health status in chronic hemodialysis patients. J Nephrol 2003; 16:252-259.
6. Green RL, McAllister TW, Bernat JL. A study of crying in medically and surgically hospitalized patients. Am J Psychiatry 1987; 144:442-447.
7. Keçecioğlu N, Özcan E, Yılmaz H, Sezer MT, Eryılmaz M, Ersoy FF, et al. Comparison of patients on hemodialysis and continuous ambulatory peritoneal dialysis and their relatives in terms of depression, anxiety and quality of life. Journal of the Turkish Nephrology 1995; 3:172-176.
8. Köroğlu G, Çorapçıoğlu A, Kalender B. The effect of citalopram on quality of life in depressive patients with chronic renal failure: an open label preliminary study. Klinik Psikiyatri Dergisi 2003; 6:158-164.
9. Smith MD, Hong BA, Robson AM. Diagnosis of depression in patients with end-stage renal disease. Comparative analysis. Am J Med 1985; 79:160-166.
10. Hinrichsen GA, Lieberman JA, Pollack S, Steinberg H. Depression in hemodialysis patients. Psychosomatics 1989; 30:284-289.
11. Özçürümez G, Tanrıverdi N, Zileli L. Psychiatric and psychosocial aspects of chronic renal failure. Turk Psikiyatri Derg 2003; 14:72-80.
12. Diaz-Buxo JA, Lowrie EG, Lew NL, Zhang H, Lazarus JM. Quality-of-life evaluation using Short Form 36: comparison in hemodialysis and peritoneal dialysis patients. Am J Kidney Dis 2000; 35:293-300.
13. Wu AW, Fink NE, Marsh-Manzi JV, Meyer KB, Finkelstein FO, Chapman MM, et al. Changes in quality of life during hemodialysis and peritoneal dialysis treatment: generic and disease specific measures. J Am Soc Nephrol 2004; 15:743-753.
14. Sağduyu A, Sentürk VH, Sezer S, Emiroğlu R, Ozel S. Psychiatric problems, life quality and compliance in patients treated with haemodialysis and renal transplantation. Turk Psikiyatri Derg 2006; 17:22-31.
15. Fukui H, Hara S, Hashimoto Y, Horiuchi T, Ikezoe M, Itami N, et al., PD + HD Combination Therapy Study Group. Review of combination of peritoneal dialysis and hemodialysis as a modality of treatment for end-stage renal disease. Ther Apher Dial 2004; 8:56-61.
16. Chen YC, Hung KY, Kao TW, Tsai TJ, Chen WY. Relationship between dialysis adequacy and quality of life in long-term peritoneal dialysis patients. Perit Dial Int 2000; 20:534-540.
17. Wight JP, Edwards L, Brazier J, Walters S, Payne JN, Brown CB. The SF-36 as an outcome measure of services for end stage renal failure. Qual Health Care 1998; 7:209-221.
18. Park HJ, Kim S, Yong JS, Han SS, Yang DH, Meguro M, et al. Reliability and validity of the Korean version of Kidney Disease Quality of Life instrument (KDQOL-SF). Tohoku J Exp Med 2007; 211:321-329.
19. Kalender B, Ozdemir AC, Dervisoglu E, Ozdemir O. Quality of life in chronic kidney disease: effects of treatment modality, depression, malnutrition and inflammation. Int J Clin Pract 2007; 61:569-576.
20. Troidle L, Wuerth D, Finkelstein S, Kliger A, Finkelstein F. The BDI and the SF36: which tool to use to screen for depression? Adv Perit Dial 2003; 19:159-162.
21. Ware JE, Sherbourne CD. The MOS 36- item Short-Form Health Survey (SF-36) 1. Conceptual framework and item selection. Med Care 1992; 30:473-483.
22. Kocyigit H, Aydemir O, Olmez N and Memis A. Reliability and validity of the Turkish version of Short-Form-36 (SF-36). Turkish J Drugs Therapy 1999; 12:102-106.
23. Zigmond AS, Snaith PR. The hospital anxiety and depression scale. Acta Psychiatr Scand 1983; 67:361-370.
24. Aydemir O, Guvenir T, Kuey L, Kultur S. The validity and reliability of the Hospital anxiety and depression scale Turkish form. Turkish J Psychiatry 1997; 8:280-287.
25. Derogatis LR. The Brief Symptom Inventory (BSI). Administration, Scoring and Procedures Manu-al=II. Clinical Psychometric Research Inc. 1992.
26. Şahin NH, Durak A. Kısa Semptom Envanteri: Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi 1994; 9:44-56.
27. Franke GH, Reimer J, Philipp T, Heemann U. Aspects of quality of life through end-stage renal disease. Qual Life Res 2003; 12:103-115.
28. Berlim MT, Mattevi BS, Duarte AP, Thomé FS, Barros EJ, Fleck MP. Quality of life and depresssive symptoms in patients with major depression and end-stage renal disease: a matched-pair study. J Psychosom Res 2006; 61:731-734.
29. Lew SQ, Piraino B. Quality of life and psychological issues in peritoneal dialysis patients. Semin Dial 2005; 18:119-123.
30. Covic A, Seica A, Gusbeth-Tatomir P, Gavrilovici O, Goldsmith DJ. Illness representations and quality of life scores in haemodialysis patients. Nephrol Dial Transplant 2004; 19:2078-2083.

APA	ÖZÇETİN A, BAHÇEBAŞI B, BAHÇEBAŞI T, CİNEMRE H, ATAOĞLU A (2009). Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı. , 142 - 150.
Chicago	ÖZÇETİN Adnan,BAHÇEBAŞI Bicik Zerrin,BAHÇEBAŞI Talat,CİNEMRE Hakan,ATAOĞLU Ahmet Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı. (2009): 142 - 150.
MLA	ÖZÇETİN Adnan,BAHÇEBAŞI Bicik Zerrin,BAHÇEBAŞI Talat,CİNEMRE Hakan,ATAOĞLU Ahmet Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı. , 2009, ss.142 - 150.
AMA	ÖZÇETİN A,BAHÇEBAŞI B,BAHÇEBAŞI T,CİNEMRE H,ATAOĞLU A Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı. . 2009; 142 - 150.
Vancouver	ÖZÇETİN A,BAHÇEBAŞI B,BAHÇEBAŞI T,CİNEMRE H,ATAOĞLU A Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı. . 2009; 142 - 150.
IEEE	ÖZÇETİN A,BAHÇEBAŞI B,BAHÇEBAŞI T,CİNEMRE H,ATAOĞLU A "Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı." , ss.142 - 150, 2009.
ISNAD	ÖZÇETİN, Adnan vd. "Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı". (2009), 142-150.

APA	ÖZÇETİN A, BAHÇEBAŞI B, BAHÇEBAŞI T, CİNEMRE H, ATAOĞLU A (2009). Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(2), 142 - 150.
Chicago	ÖZÇETİN Adnan,BAHÇEBAŞI Bicik Zerrin,BAHÇEBAŞI Talat,CİNEMRE Hakan,ATAOĞLU Ahmet Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı. Anadolu Psikiyatri Dergisi 10, no.2 (2009): 142 - 150.
MLA	ÖZÇETİN Adnan,BAHÇEBAŞI Bicik Zerrin,BAHÇEBAŞI Talat,CİNEMRE Hakan,ATAOĞLU Ahmet Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, vol.10, no.2, 2009, ss.142 - 150.
AMA	ÖZÇETİN A,BAHÇEBAŞI B,BAHÇEBAŞI T,CİNEMRE H,ATAOĞLU A Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2009; 10(2): 142 - 150.
Vancouver	ÖZÇETİN A,BAHÇEBAŞI B,BAHÇEBAŞI T,CİNEMRE H,ATAOĞLU A Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2009; 10(2): 142 - 150.
IEEE	ÖZÇETİN A,BAHÇEBAŞI B,BAHÇEBAŞI T,CİNEMRE H,ATAOĞLU A "Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10, ss.142 - 150, 2009.
ISNAD	ÖZÇETİN, Adnan vd. "Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı". Anadolu Psikiyatri Dergisi 10/2 (2009), 142-150.