Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000
Yıl: 2009 Cilt: 64 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 97 - 118 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000
Öz: Kapitalist ekonomilerin gelişimlerinin gözlenmesinde, işleyiş ve örgütleniş biçimleri göz önüne alındığında, uzun ve orta vadede en uygun tanımlayıcı gösterge kâr oranıdır. Birikim sürecinin seyrini anlatan bu göstergenin hesaplanmasında özellikle veriyle ilgili sorunlar bulunmaktadır. Özellikle sağlıklı ve sürekli sermaye stoku verilerinin birçok ülke için bulunmaması, alternatif kârlılık göstergelerinin belli varsayımlarla kullanılmasına yol açmıştır. Kârlılığın teknolojik bileşenini dışlayarak bölüşümsel yönünü anlatan kârlılık yönelimi göstergesi de bunlardan biridir. Bu çalışmada 1980-2000 yılları arasında Türkiye kârlılık yönelimi göstergesi tüm ekonomi ve imalat sanayi 3 basamaklı sektörleri için hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar daha önce hesaplanmış kâr oranlarıyla karşılaştırılarak teknolojik boyutun görece önemi anlaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca söz konusu sektörler dış ticarete konu olup olmama anlamında ve piyasa yapılarına göre sınıflandırılarak sonuçlar bölüşümsel düzenlemelerin kârlılık üzerine etkileri üzerinden karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Profitability trends in Turkish manufacturing sector: 1980-2000
Öz: In assessing and evaluating the medium and long term development of capitalist economies, due to the very nature of its processes and mode of organization, most prominent indicator is the rate of profit. There are serious problems in calculating the rate of profit due to data problems. Especially the lack of healthy and continuous capital stock data for many countries has led to the development of different proxy indicators. One of them is the profitibility trend, which ignores the technological component of profitability while focusing on the distributional aspects. In this study, we calculated the profitability trends of the total capitalist industries as well as the 3-digit level manufacturing sectors for the years between 1980 and 2000. The results are compared with the previously estimated rate of profit figures for the purpose of capturing the relative significance of the technological component of profitability. The manufacturing sectors are classified as tradable and non-tradable sectors as well as according to the market structure (concentration levels). The results are further elaborated withinand between these classifications.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ALKAN, Yusuf (2002), "Yoğunlaşma ve Kârlılık İlişkileri: Türkiye İmalat Sanayiinde Bir Uygulama," Atatürk Üniversitesi iktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16/1-2: 193-200.
- ALTIOK, Metin (1998), "1980 Sonrası Türkiye'de Sermaye Birikimi ve Kriz," ODTÜ Gelişme Dergisi, 25/2: 245-274.
- BORATAV, Korkut/YELDAN, Erinç (2005), "Financial Liberalization, Macroeconomic (In)-Stability 1 and Patterns of Distribution," TAYLOR, Lance (ed.), External Liberalization in Asia, Post-Socialist Europe and Brasil (New York: Oxford University Pres): 417-456.
- BORATAV, Korkut/YELDAN, Erinç/KÖSE, A. Haşim (2000), "Globalization, Distribution and Social Policy: Turkey, 1980-1998," CEPA, Working Paper Series (New York: New School University).
- ERES, Benan (2005), The Profit Rate in the Turkish Economy (Ph.D. Dissertation Thesis, University of Utah, UMI Proquest).
- ERES, Benan (2007), "Economic Policy Regimes and the Profitability: The Turkish Economy 1968-2000," KÖSE, A. Haşim/ŞENSES, Fikret/YELDAN, Erinç (eds.) Neoliberal Globalization as New Imperialism (Hauppauge, NY: Nova Science Publishers).
- FOLEY, Duncan K./MICHL, Thomas R. (1999), Growth and Distribution (Cambridge, MA: Harvard University Press).
- GLYN, Andrew (1997), "Does Aggregate Profitability Really Matter?," Cambridge Journal of Economics, 21: 593-619.
- GÜNAY, Aslı/METİN-ÖZCAN, Kıvılam/YELDAN, Erinç (2005), "Real Wages, Profit Margins and Inflation in Turkish Manufacturing under Post-liberalization," Applied Economics, 37/16: 1899-1905.
- MARGLIN, Stephen/BHADURI, Amit (1990), "Profit Squeeze and Keynesian Theory," MARGLIN, Stephen/SCHOR, Juliette (eds.), The Golden Age of Capitalism (Oxford: Oxford University Press).
- MEMİŞ, Emel (2007a), "A Disaggregate Analysis of Profit Rates in Turkish Manufacturing," Review of Radical Political Economy, 39: 398-406.
- MEMİŞ, Emel (2007b), "Artan 'Rekabet' Altında İhracata Yönelik Sektörlerde Ücret Yapısı," AÜ SBF Dergisi? 62/4: 179-201.
- METİN-ÖZCAN, Kıvılcım/VOYVODA, Ebru/YELDAN, Erinç (2000), "On the Patterns of Trade Liberalization, Oligopolistic Concentration and Profitability: Reflections from Post-1980 Turkish Manufacturing," Bilkent Üniversitesi İktisat Bölümü Tartışma Metni 00-12 (http//www.bilkent.edu.tr/-yeldane/ERF_mvy00-2.PDF).
- ONARAN, Özlem/YENTÜRK, Nurhan (2002), "The Mark-up Rates in Turkish Manufacturing Industry during Trade Liberalization," Journal of Income Distribution, 11/3-4: 21-41.
- ORTIZ, C. Etelberto (2005), "Profitability Trends and Cycles: Structural Change in the Mexican Economy," Review of Radical Political Economics, 37/2: 215-232.
- ÖZMUCUR, Süleyman (1992), Productivity and Profitability: The Turkish Case (İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları).
- SHAIKH, Anwar (2004), "The Power of Profit," Social Research, 71/2: 1-12.
- TAYLOR, Lance (2004), Reconstructing Macroeconomics. Structuralist Proposals and Critiques of the Mainstream (Cambridge, MA: Harvard University Press).
- TONAK, E. Ahmet (1980), "Artı-Deger Oranının Ölçümü: ABD ve Türkiye," Toplum ve Bilim, 11: 12-48.
- YELDAN, Erinç (2001), Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi: Bölüşüm, Birikim ve Büyüme (İstanbul: İletişim).
- YURTOĞLU, Burçin (2004), "Persistence of Firm-Level Profitability in Turkey," Applied Economics, 36/6: 615-625.
| APA | ERES B, BAHÇE KAYA S (2009). Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000. , 97 - 118. |
| Chicago | ERES Benan,BAHÇE KAYA Seçil Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000. (2009): 97 - 118. |
| MLA | ERES Benan,BAHÇE KAYA Seçil Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000. , 2009, ss.97 - 118. |
| AMA | ERES B,BAHÇE KAYA S Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000. . 2009; 97 - 118. |
| Vancouver | ERES B,BAHÇE KAYA S Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000. . 2009; 97 - 118. |
| IEEE | ERES B,BAHÇE KAYA S "Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000." , ss.97 - 118, 2009. |
| ISNAD | ERES, Benan - BAHÇE KAYA, Seçil. "Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000". (2009), 97-118. |
| APA | ERES B, BAHÇE KAYA S (2009). Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(2), 97 - 118. |
| Chicago | ERES Benan,BAHÇE KAYA Seçil Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 64, no.2 (2009): 97 - 118. |
| MLA | ERES Benan,BAHÇE KAYA Seçil Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, vol.64, no.2, 2009, ss.97 - 118. |
| AMA | ERES B,BAHÇE KAYA S Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 2009; 64(2): 97 - 118. |
| Vancouver | ERES B,BAHÇE KAYA S Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 2009; 64(2): 97 - 118. |
| IEEE | ERES B,BAHÇE KAYA S "Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000." Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64, ss.97 - 118, 2009. |
| ISNAD | ERES, Benan - BAHÇE KAYA, Seçil. "Türkiye'de kârlılık yönelimi: İmalat sanayii 1980-2000". Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 64/2 (2009), 97-118. |
