Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi

Okay, Yeşim; GÜNÖZ, Aslı

Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi

FATMA YEŞİM OKAY, (Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Ankara, Türkiye)

Aslı GÜNÖZ (Yozgat Tarım İl Müdürlüğü, Yozgat, Türkiye)

Tarım Bilimleri Dergisi

5 0

Yıl: 2009 Cilt: 15 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 119 - 126 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi

Öz:

Araştırmada, günümüzde sadece Ankara – Gölbaşı‟nda sınırlı bir alanda yetişmekte olan endemik bitki Centaure tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmeleri üzerine, suda (12 saat ve 24 saat) ve $GA_3$ çözeltisinde (10 ppm ve 100 ppm‟lik çözeltilerde 24 saat) bekletme uygulamalarının ve tohum çimlenme ortamındaki farklı pH derecelerinin (6.5 pH, 7.5 pH ve 8.5 pH) etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. $GA_3$ çözeltisinde bekletilen tohumlarda çimlenme oranları yüksek, çimlenme süreleri ise kısa bulunmuştur. pH seviyesinin artması, tohum çimlenmesi üzerinde olumsuz etki yapmış ve en düşük çimlenme pH 8.5‟da belirlenmiştir.

Anahtar Kelime: giberellik asit tohum çimlenmesi soyu tükenmekte olan türler Centaurea tchihatcheffii Ankara Gölbaşı (Ankara) sıvıya daldırma endemik bitkiler Türkiye endemik türler

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Genetik ve Kalıtım Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

The effects of some applications on seed germination of endemic Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. in Gölbaşı province

Öz:

The research aims to investigate the effects of soaking in water (12 hours and 24 hours), in $GA_3$ solution (10 ppm and 100 ppm concentrations for 24 hours) and of different pH (6.5 pH, 7.5 pH and 8.5 pH) of seed germination medium on seed germination of endemic plant Centaure tchihatcheffii Fisch. et Mey. growing nowadays only in a limited environment around Ankara – Gölbaşı. Seed germination rate of seeds at $GA_3$ solution were higher and seed germination time were shorter. An increase in pH level had negative effects on seed germination with lowest at pH 8.5.

Anahtar Kelime: Golbasi (Ankara) soaking endemic plants Turkey endemic species gibberellic acid seed germination endangered species Centaurea tchihatcheffii Ankara

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Genetik ve Kalıtım Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ağaoğlu, Y.S., H. Çelik, M. Çelik, Y. Fidan, Y. Gülşen, A. Günay, N. Halloran, A. İ. Köksal ve R. Yanmaz. 1997. Genel Bahçe Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları no:4, 369 s.
Anonim 2009.http://www.tarmmerkezi.com/yazar_kose.php? hid=14109. Erişim tarihi: 08. 06. 2009
Anonymous 2009. http://www.umbc.edu/upwardbound-mathscience/seed_germination.htm. Erişim tarihi: 08. 06. 2009
Arif, R., E. Küpeli and F. Ergun. 2004. The biological activity of Centaurea L. species. G.U. Journal of Science 17 (4): 149-164.
Baskın J. M. and C. C. Baskın. 1988. Role of temperature in regulating the timing of germination in Portulaca oleracea. Canadian Journal of Botany 66: 563-567.
Boşgelmez, A., İ.İ. Boşgelmez, A.E. Savcı, A. Aldemir, H. Gürpınar, B. Mutlu, S. Topaloğlu, M. Ege ve N. Çiçek. 2005. Ankara-Gölbaşı ve Centaurea Tchihatcheffii. 2. Bölüm, 131-178. Editör: A. Boşgelmez, Centaurea Tchihatcheffii, Ankara-Gölbaşı Sevgi Çiçeği. Bizim Büro Basımevi, Ankara.
Cardemil, L. and A. Rainero. 1982. Changes of Araucaria araucana seed reserves during germination and earty seedling. Canadian Journal of Botany 60: 1629-1639.
Chauhan, B. S. and D. E. Johnson. 2009 a. Germination, emergence and dormancy of Mimosa pudica. Weed Biology and Management 9: 38-45.
Chauhan B. S. and D. E. Johnson 2009 b. Seed germination and seedling emergence of Synedrella (Synedrella nodiflora) in a tropical environment. Weed Science 57 (1): 36-42.
Chen, G. Q., S. L. Guo and Q. S. Huang. 2009. Invasiveness evaluation of fireweed (Crassocephalum crepidioides) based on its seed germination features. Weed Biology and Management 9: 123-128.
Cuenca, S., J.B. Amo-Marco and R. Parra. 1998. Micropropagation from inflorescence stems of the Spanish endemic plant Centaurea paui Loscos ex. Willk. (Compositae). Plant Cell Reports 18: 674-679.
Cuenca, S. and J.B. Amo-Marco. 2000. In vitro propagation of Centaurea spachii Schultz Bip. ex Willk. from inflorescence stems. Plant Growth Regulation 30: 99-103.
Çakaroğulları, D. 2005. The Population Biology of A Narrow Endemic, Centaurea tchihatcheffii Fısch. & Mey. (Compositae), In Ankara, Turkey. The Graduate School Of Natural And Applied Sciences Of The Middle East Technical University. The Degree of Master of Science In Biology.
Çakırlar, H., N. Çiçek, S. Topaloğlu ve B. Bursalı. 2005 a. Ankara Gölbaşı‟nda yetişen endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. ve aynı bölgede yer alan Centaurea depressa Bıeb.‟in anatomik özellikleri. 4. Bölüm, 259-278. Editör: A. Boşgelmez, Centaurea Tchihatcheffii, Ankara-Gölbaşı Sevgi Çiçeği. Bizim Büro Basımevi, Ankara.
Çakırlar, H., N. Çiçek ve A. Doğru. 2005 b. Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey.‟in çimlenme fizyolojisi. 7. Bölüm, 309-324. Editör: A. Boşgelmez, Centaurea Tchihatcheffii, Ankara-Gölbaşı Sevgi Çiçeği. Bizim Büro Basımevi, Ankara.
Çakırlar, H., N. Çiçek ve A. Doğru. 2006. Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. (Gölbaşı Sevgi Çiçeği)‟nin anatomik ve çimlenme özellikleri. 545-567. Editör: A. Boşgelmez, Gölbaşı Mogan Gölü, Andezit Taşı, Centaurea Tchihatcheffii. Bizim Büro Basımevi, Ankara.
Çelik, S., İ. Uysal and Y. Menemen. 2007. Polen studies on some Turkish endemic species of Centaurea L. (Asteracea). European Journal of Scientific Research 19 (1): 144-149.
Çinkılıç, H. 2008. Farklı organik ve inorganik ortamlarda hıyar fidesi üretimi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 5 (2): 151-158.
Demir, İ. and R.H. Ellis. 1992. Changes in seed quality during seed development and maturation in tomato. Seed Science Research 2: 81-87.
Doğan, C. 2005. Ankara Gölbaşı‟nda yetişen endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. ve aynı alanda yayılış gösteren diğer Centaurea L. türlerinin polen morfolojisi. 5. Bölüm 279-294. Editör: A. Boşgelmez, Centaurea Tchihatcheffii, Ankara-Gölbaşı Sevgi Çiçeği. Bizim Büro Basımevi, Ankara.
Ekim, T., M. Koyuncu, M. Vural, H. Duman, Z. Aytaç ve N. Adıgüzel. 2000. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler) (Red Data Book of Turkish Plants) (Pteridophyta and Spermatophyta). Türkiye Tabiatını Koruma Derneği ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayını, Ankara, 246 s.
Erik, S., B. Mutlu, S. Topaloğlu, B. Tarıkahya ve A. Aldemir. 2005. Centaurea tchihatcheffii‟nin tarihçesi, Türkiye florasındaki yeri, yayılış alanları, taksonomik özellikleri ve diğer bitkiler ile olan birlikteliği. 3. Bölüm 179-258. Editör: A. Boşgelmez, Centaurea Tchihatcheffii, Ankara-Gölbaşı Sevgi Çiçeği. Bizim Büro Basımevi, Ankara.
Ghorbani, R., W. Seel and C. Leifert 1999. Effects of environmental factors on germination and emergence of Amaranthus retroflexus. Weed Science 47: 505-510.
Gömürgen, A.N. 2005. Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. (Asteraceae, Cardueae)‟nin karyotip analizi. 6. Bölüm 295-308. Editör: A. Boşgelmez, Centaurea Tchihatcheffii, Ankara-Gölbaşı Sevgi Çiçeği. Bizim Büro Basımevi, Ankara.
Güneş, T. 2000 a. Arctium minus (Hill.) Bernh. tohum çimlenmesi sırasında depo maddelerin mobilizasyonu. G.Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 1 (1): 31-37.
Güneş, T. 2000 b. Arctium minus (Hill.) Bernh. tohumlarında gibberellik asit uygulamasının çimlenme ve α-amilaz enzim aktivitesi üzerine etkisi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 13 (3): 589-597
Güneş, A., M. Alpaslan ve A. İnal. 2000. Bitki Besleme ve Gübreleme. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 1514, Ders Kitabı: 467, 576 s.
Günöz, A. 2008. Gölbaşı‟na Endemik Centaurea tchihatcheffii Fish.&Mey. (Sevgi Çiçeği) Tohumlarının Çimlenmesi Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 89 s.
Haisheng, H., W. Wenjie, Z. Hong, Z. Yuangang, Z. Zhonghua, G. Yu, X. Huinan and Y. Xingyang. 2008. Influences of addition of different krilium in saline-sodic soil on the seed germination and growth of cabbage. Acta Ecologica Sinica 28 (11): 5338-5346.
IUCN, 2001. Red List Categories: Version 3.1. Prepared by ICUN Species Survival Commission, ICUN, Gland Switzerland and Cambridge, UK.
Kaya, Z. ve Y. Genç. 2002. Endemik Centaurea tchihatcheffii üzerinde morfolojik, anatomik ve palinolojik araştırmalar, II. Ulusal Ormancılık Kongresi. cilt 2, 581-588.
Koger, C. H., K. N. Reddy and D. H. Poston. 2004. Factors affecting seed germination, seedling emergence, and survival of texasweed (Caperonia palustris). Weed Science 52 (6):989-995.
Korkmaz, A. ve H. S. Şendemirci. 2007. Farklı asit reaksiyondaki topraklarda yetiştirilen ayçiçeği bitkisinde bor noksanlığına kireçlemenin etkisi. OMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 22 (2): 179-192.
Martinkova, Z., A. Honek and S. Pekart. 2009. Seed availability and gap size influence seedling emergence of dandelion (Taraxacum officinale) in grasslands. Grass and Forage Science 64: 160-168.
Özcan, H., O. Dengiz, O. Başkan, A. Güntürk, A. Boşgelmez ve A. Aldemir. 2005. Centaurea tchihatcheffii‟nin yetiştiği toprakların özellikleri ve bitkinin besin maddesi içerikleri. 9. Bölüm 363-406. Editör: A. Boşgelmez, Centaurea Tchihatcheffii, Ankara-Gölbaşı Sevgi Çiçeği. Bizim Büro Basımevi, Ankara.
Özel, Ç.A. 2002. Centaurea tchihatcheffii‟nin İn Vitro Çoğaltımı. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 69 s.
Özen, H. Ç. ve A. Onay. 1999. Bitki Büyüme ve Gelişme Fizyolojisi. Dicle Üniversitesi Basımevi, 167 s.
Perica, M. 2003. In vitro propagation of Centaurea rupestris L. Acta Biologica Cracoviensia Series Botanica 45 (2): 127-130.
Schütz, W. 1997. Primary dormancy and annual dormancy cycles in seeds of six temperate wetland sedges. Aquatic Botany 59: 75-85.
Shikh, K. and S. Tokur. 1978. Seed germination, root nodulation and growth of chickpea (Cicer arietinum L. subsp. arieticeps) at different levels of soil pH. Biologia 24 (2): 399-407.
Taiz, L. and E. Zeiger. 1998. Plant Physiology. Sinauer Associates, Inc., Publishers, Sunderland, 792 p.
Tıpırdamaz, R., D. Özkum, N. Özbek ve Ş. Ellialtıoğlu, 2006. Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey.‟in doku kültürü yoluyla üretimi üzerinde araştırmalar. 569-579. Editör: A. Boşgelmez, Gölbaşı Mogan Gölü, Andezit Taşı, Centaurea Tchihatcheffii. Bizim Büro Basımevi, Ankara.
Ünal, O., M. Gökçeoğlu ve Ş. F. Topçuoğlu. 2004. Antalya endemiği Origanum türlerinin tohum çimlenmesi ve çelikle çoğaltılması üzerinde araştırmalar. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 17 (2): 135-147.
Vural, M. ve N. Adıgüzel. 2001. Yanardönerler ağaçlara karşı. Yeşil Atlas, 4, 125.
Wagenitz, G. 1975. Centaurea L. In: Davis, P.H. (Ed.): Flora of Turkey and the East Aegean Islands 5: 465-585.
Wang, J., J. Ferrell, G. MacDonald, and B. Sellers. 2009. Factors affecting seed germination of cadillo (Urena lobata). Weed Science 57 (1): 31-35.
Wurzburger, J. and Y. Lehsem. 1974. The role of gibberellin and the hulls in the control of germination in Aegilos kotshyi caryopses. Canadian Journal of Botany 52: 1597-1601.

APA	Okay Y, GÜNÖZ A (2009). Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi. , 119 - 126.
Chicago	Okay Yeşim,GÜNÖZ Aslı Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi. (2009): 119 - 126.
MLA	Okay Yeşim,GÜNÖZ Aslı Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi. , 2009, ss.119 - 126.
AMA	Okay Y,GÜNÖZ A Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi. . 2009; 119 - 126.
Vancouver	Okay Y,GÜNÖZ A Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi. . 2009; 119 - 126.
IEEE	Okay Y,GÜNÖZ A "Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi." , ss.119 - 126, 2009.
ISNAD	Okay, Yeşim - GÜNÖZ, Aslı. "Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi". (2009), 119-126.

APA	Okay Y, GÜNÖZ A (2009). Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 15(2), 119 - 126.
Chicago	Okay Yeşim,GÜNÖZ Aslı Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi 15, no.2 (2009): 119 - 126.
MLA	Okay Yeşim,GÜNÖZ Aslı Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, vol.15, no.2, 2009, ss.119 - 126.
AMA	Okay Y,GÜNÖZ A Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi. 2009; 15(2): 119 - 126.
Vancouver	Okay Y,GÜNÖZ A Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi. 2009; 15(2): 119 - 126.
IEEE	Okay Y,GÜNÖZ A "Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi." Tarım Bilimleri Dergisi, 15, ss.119 - 126, 2009.
ISNAD	Okay, Yeşim - GÜNÖZ, Aslı. "Gölbaşı’na endemik Centaurea tchihatcheffii Fisch. et Mey. tohumlarının çimlenmesi üzerine bazı uygulamaların etkisi". Tarım Bilimleri Dergisi 15/2 (2009), 119-126.