Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi

UĞURLU SAKALLI, Nuray; IŞIK, Ruşen

Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi

Ruşen IŞIK, (Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Nuray UĞURLU SAKALLI (Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye)

Türk Psikoloji Yazıları

26 3

Yıl: 2009 Cilt: 12 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 16 - 27 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi

Öz:

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de kadının namusuna ve namus uğruna kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumları ölçebilecek iki ayrı ölçme aracı geliştirmektir: Namusa ilişkin Tutumlar Ölçeği (NTÖ) ve Namus adına Kadına Uygulanan Şiddete yönelik Tutumlar Ölçeği (NKUŞTÖ). Bu araştırmaya 180 kadın ve 166 erkek olmak üzere toplam 351 Ankara Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi lisans öğrencileri katılmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 21.30 (S = 2.36) yıl olarak bulunmuştur. Çalışmanın amacına uygun olarak namus konusunda yapılan çalışmalar ve özellikle Türkiye’deki Namus Cinayetlerinin Dinamikleri adlı Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı raporundan yararlanılarak her iki ölçek için madde havuzları oluşturulmuştur. Ölçeklerin geçerliklerini test etmek için faktör analizi, madde-toplam korelasyonları ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ayrıca, cinsiyet değişkeni açısından gruplar arası ayrışma analizi yapılmıştır. Bu analizler sonucunda hem NTÖ’nün hem de NKUŞTÖ’nün yeterli düzeyde geçerliğe sahip olduğu bulunmuştur. Güvenirlik için ise, iç tutarlık katsayısı hesaplanmıştır. NTÖ’nün iç tutarlık güvenirlik katsayısı. 94 değerinde iken, NKUŞTÖ’nün iç tutarlık katsayısı. 91 değerinde bulunmuştur. Sonuç olarak, yeni geliştirilen her iki ölçeğinde öğrenci örnekleminde namusun algılanışını ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumları ölçebilecek geçerlik ve güvenirliğe sahip olduğu gösterilmiştir.

Anahtar Kelime: sosyal psikoloji geçerlik üniversite öğrencileri güvenirlik kadınlar namus cinayeti şiddet tutum ölçeği onur

Konular: Psikoloji

The development of attitudes toward honor scale and attitudes toward violence against women for protecting honor scale with a student sample

Öz:

The purpose of the present study was to develop two separate assessment devices to measure attitudes toward women honor and attitudes toward violence that women are exposed to in the name of protecting honor in Turkey: Attitudes toward Honor Scale (AHS) and Attitudes toward Violence against Women for Protecting Honor Scale (AVWPHS). 180 female and 166 male undergraduate students from Ankara University, Gazi University and Middle East Technical University participated in the study. The mean age of the participants was 21.30 (SD = 2.36). In accordance with the aim of the study, two item pools were formed making use of the studies conducted on the concept of honor and especially the report of United Nations Development Program named The Dynamics of Honor Killings in Turkey. In order to test the validity of the scales factor analysis, item-total correlation and confirmatory factor analysis were performed. It was found that both AHS and AVWPHS had acceptable validity. For reliability, Cronbach Alphas were computed. Whereas Cronbach Alpha for AHS was .94, it was .91 for AVWPHS. As a conclusion, it was shown that both of the newly developed scales had acceptable validity and reliability levels to measure understanding of honor and attitudes toward violence against women for protecting honor among student

Anahtar Kelime: violence attitude scale honour social psychology validity university students reliability women honour killing

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Arın, C. (2001). Femicide in the name of honor in Turkey. Violence Against Women, 7(7), 821-825.
Ergil, D. (1980). Türkiye'de terör ve şiddet. Ankara: Turhan Kitabevi.
Erkmen, H., Dilbaz, N., Seber, G., Kaptanoğlu, C. ve Tekin, D. (1990). Sexual attitudes of Turkish university students. Journal of Sex Education and Therapy, 16, 251-261.
Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
George, D. ve Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. 11.0update(4. Baskı). Boston: Allyn & Bacon.
Hasan, M. (2003). The politics of honor: Patriarchy, the state and the murder of women in the name of family honor. N. Hannah, (Ed.), Israeli family and community: Women s time içinde (1-36). London: Valentine Mitchell.
Kline, P. (2000). Handbook of psychological testing (2. baskı). London: Routledge.
Kandemir, A. (2000). Treatment of women in law: Honor crimes. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Middle East Technical University, Ankara-Turkey.
Koçtürk, T. (1992). A matter of honor: Experience of Turkish women immigrants. London: Atlantic Highlands.
Likert, R. (1932). The method of constructing an attitude scale. M. Fishbein, (Ed.), Reading in attitude theory and measurement. New York: John Willey & Sons, Inc.
Okyay, G. (2007). Women victimization: In the case of family honor in Turkey. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara-Türkiye.
Pallant, J. (2006). SPSS survival manual {2. baskı). Buckingham, UK: Open University.
Pina-Cabral., J. (1989). The Mediterranean as a category of regional comparison: A critical view. Current Anthropology, 30(3), 399-406.
Sakallı, N. (2001). Beliefs about wife beating among Turkish college students: The effects of patriarchy, sexism, and sex differences. Sex Roles, 44, 599-610.
Sakallı-Uğurlu, N. ve Glick, P. (2003) Ambivalent sexism and attitudes toward women who engage in premarital sex in Turkey. Journal of Sex Research, 40(3), 296-302.
Sakallı-Uğurlu, N. ve Ulu, S. (2003). Evlilikte kadına yönelik şiddete ilişkin tutumlar: Çelişik duygulu cinsiyetçilik, yaş, eğitim ve gelir düzeyinin etkileri. Türk Psikoloji Yazılan, 6, 53-65.
Sakallı, N., Karakurt, G. ve Uğurlu, O. (2001). Evlilik öncesi yaşanan cinsel ilişkiye ve kadınların evlilik öncesi cinsel ilişkide bulunmasına karşı tutumlar. Tecrübi Psikoloji Çalışmaları, 22, 15-29.
Sev'er, A. ve Yurdakul, G. (2001). Culture of honor, culture of change: A feminist analysis of honor killings in Turkey. Violence Against Women, 7(9), 964-998.
Sir, A. (2005). Namus cinayetleri anketi. Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı.
Tezbaşaran, A. A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
Tezcan, M. (1999). Ülkemizde aile içi töre ya da namus cinayetleri. TC. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü içinde (21-27). Ankara: TC. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü.
Ulu, S. ve Uğurlu, O. (1999). ODTÜ öğrencilerinin ilk cinsel ilişkileri: Betimsel bir çalışma. Katarsis, 1, 8-9.
UNDP (2005). Türkiye 'deki namus cinayetlerinin dinamikleri. Population Association, UNFPA.
UNFPA için referans: http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_ no=5101
Vargün, B. (2002). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi ve Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi öğrencileri arasında bir kültür değeri olarak bekaret kavramının sosyal antropolojik açıdan incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara-Türkiye.

APA	IŞIK R, UĞURLU SAKALLI N (2009). Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi. , 16 - 27.
Chicago	IŞIK Ruşen,UĞURLU SAKALLI Nuray Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi. (2009): 16 - 27.
MLA	IŞIK Ruşen,UĞURLU SAKALLI Nuray Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi. , 2009, ss.16 - 27.
AMA	IŞIK R,UĞURLU SAKALLI N Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi. . 2009; 16 - 27.
Vancouver	IŞIK R,UĞURLU SAKALLI N Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi. . 2009; 16 - 27.
IEEE	IŞIK R,UĞURLU SAKALLI N "Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi." , ss.16 - 27, 2009.
ISNAD	IŞIK, Ruşen - UĞURLU SAKALLI, Nuray. "Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi". (2009), 16-27.

APA	IŞIK R, UĞURLU SAKALLI N (2009). Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları, 12(24), 16 - 27.
Chicago	IŞIK Ruşen,UĞURLU SAKALLI Nuray Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları 12, no.24 (2009): 16 - 27.
MLA	IŞIK Ruşen,UĞURLU SAKALLI Nuray Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları, vol.12, no.24, 2009, ss.16 - 27.
AMA	IŞIK R,UĞURLU SAKALLI N Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları. 2009; 12(24): 16 - 27.
Vancouver	IŞIK R,UĞURLU SAKALLI N Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları. 2009; 12(24): 16 - 27.
IEEE	IŞIK R,UĞURLU SAKALLI N "Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi." Türk Psikoloji Yazıları, 12, ss.16 - 27, 2009.
ISNAD	IŞIK, Ruşen - UĞURLU SAKALLI, Nuray. "Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi". Türk Psikoloji Yazıları 12/24 (2009), 16-27.