Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması

Kaya, Mehmet Demir; ASLAN, DILEK

Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması

Mehmet KAYA, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Dilek ASLAN (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Erciyes Tıp Dergisi

12 3

Yıl: 2009 Cilt: 31 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 135 - 143 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması

Öz:

Amaç: Bu araştırmada; programlı bir eğitim ile ilköğretim öğrencileri arasında “doğru” el yıkama davranışının artırılması amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntemler: Araştırma Kasım 2006 tarihinde Yeşiltepe Sağlık Ocağı bölgesinde bulunan bir ilköğretim okulunun 6., 7. ve 8. sınıflarında öğrenim gören 212 öğrenci arasında yapılmıştır. Müdahale tipindeki bu araştırmaya 184 öğrenci katılmıştır (katılma yüzdesi %86,7). Öğrenciler müdahale ve kontrol gruplarına ayrılmış ve müdahale yöntemi olarak “önce-sonra” eğitim yöntemi kullanılmıştır. Bu değerlendirmeler yapılırken 10 basamaklı “kontrol listeleri”nden yararlanılmıştır. Araştırmada kullanılan değişkenler arasındaki ilişki ki-kare ve McNemar testi ile değerlendirilmiştir.Bulgular: Araştırma kapsamındaki müdahale ve kontrol grubundaki öğrenciler arasında yaş, cinsiyet, kardeşi olma durumu, aile tipi ve anne baba öğrenim durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı. El yıkama kontrol listesinin kullanıldığı eğitim sonucunda müdahale grubundaki öğrenciler el yıkama becerisinin 10 adımının 5'ini kontrol grubundaki öğrencilere göre daha yüksek sıklıkta doğru uyguladılar. Müdahaleden önce müdahale ve kontrol gruplarının bu basamakları doğru yapma sıklıkları arasında anlamlı bir farklılık yokken, müdahaleden sonra müdahale grubunun doğru yapma sıklığının kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu ve bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edildi.Sonuç: Öğrencilerin el yıkama becerilerinin verilen beceri eğitimiyle arttığı görülmektedir. El yıkama gibi davranışların öğrenilmesinde beceri eğitimlerinin yapılması gereklidir.

Anahtar Kelime: Ergen Ankara El yıkama Hijyen Çocuk Anketler

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Hemşirelik

An intervention study on “handwashing” among secondary school students in Ankara

Öz:

Purpose: In this study, it was aimed to improve the hand washing behaviors of a group of secondary school students.Material and Methods: The study group comprised of 212 secondary school students (6th, 7th and 8th grades) in the catchment area of Yeşiltepe Health Care Center in November 2006. Onehundredand eightyfour students participated in this study (participation rate= 86.7%). The students were divided into “intervention” and “control” groups. A checklist including 10 steps was used to evaluate the hand washing behaviors of the students. “Before and after” assessment was applied for analyzing the success of the intervention. McNemar and chi square tests were used for data analysis.Results: There was no statistically significant difference between the age, gender, having sibling, family type, education status of parents between intervention and control groups. Students in the intervention group did five out of 10 steps in the check list successfully compared to the students in the control group. There was no statistically significant difference between control and intervention groups in terms of hand washing steps before the training whereas the groups differed after the training.Conclusion: The students' hand washing skills were increased. Skill-based training methods are recommended to be used for teaching.

Anahtar Kelime: Handwashing Hygiene Child Questionnaires Adolescent Ankara

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1) Akın L, Özcebe H, Güler Ç. Kişisel Hijyen. Editörler: Akın L, Özcebe H, Haznedaroğlu D, Özbaş S, Serim H. İçinde: Adölesan Sağlığı ve Gelişimi Eğitici Eğitimi Rehberi Kitabı. Ankara; SB AÇSAP Genel Müdürlüğü Yayını: 2001. s.105-122.
2) Luby SP, Agboatwalla M, Feikin DR, et al. Effect of handwashing on child health : a randomised controlled trial. Lancet 2005; 366:225-233.
3) Curtis V, Cairncross S. Effect of washing hands with soap on diarrhoea risk in the community: a systematic review. Lancet Infect Dis 2003; 3:275-281.
4) Temel F, Akın L, Vaizoglu SA, ve ark. Altındağ ilçesindeki bir ilköğretim okulunda suyun ve tuvalet, musluk ve kapı kollarının sürüntü örneklerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2006; 48:70-74.
5) Aslan D, Mermerkaya MU, Kaya FE, ve ark. Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda yapılmış olan bir müdahale çalışması. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi 2006; 26:157-162.
6) Balcı E, Horoz D, Gün İ, Öztürk Y. Temizlik işinde çalışan kişilerin temizlik ve sağlık davranışlarının değerlendirilmesi. Erciyes Tıp Dergisi 2005; 27:158-166.
7) Çan G, Topbaş M, Kapucu M. Trabzon'da iki farklı yerleşim yerindeki ilköğretim öğrencilerinin kişisel hijyen alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2004; 3:170-177.
8) Çetinkaya S, Arslan S, Nur N, Demir ÖF, Özdemir L, Sümer H. Sivas il merkezi'nde sosyoekonomik düzeyi farklı üç ilköğretim okulu öğrencilerinde kişisel hijyen alışkanlıkları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2005; 14:229-236
9) İdil A Erçevik HE. Sosyoekonomik düzeyi farklı iki ilköğretim okulunda barsak parazitleri prevalansı ve buna etki eden faktörler. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi 2002; 22:113-118.
10) Kaya M, Büyükşerbetçi M, Meriç MB, ve ark. Ankara'da bir lisenin 9. ve 10. sınıf öğrencilerinin kişisel hijyen konusunda davranışlarının belirlenmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2006; 15:179-183.
11) Güleç M, Topbaş M, Kır T, Hadse M. Ankara'da sosyoekonomik düzeyi farklı iki yerleşim yerindeki iki ilköğretim okulunda seçilen öğrencilerde el yıkama alışkanlıkları. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 2000; 57:71-76.
12) Tekbaş ÖF, Vaizoğlu SA, Oğur R, Güler Ç. Küresel ısınma, iklim değişikliği ve sağlık etkileri. (03.03.2008)
13) Şahin MM, Vural S, Vurallı D, Yüksel S, Yıldız F, Aslan D. 6-14 Yaş Grubu Çocuklarda El Yıkama ile İlgili Bir Müdahale Çalışması. TAF Prev Med Bull 2008; 7(1): 65-70
14) Ejemot RI, Ehiri JE, Meremikwu MM, Critchley JA. Hand washing for preventing diarrhoea. Cochrane Database of Syst Rev 2004; 1: CD002848.
15) Black RE, Dykes AC, Anderson KE, et al. Handwashing to prevent diarrhea in day-care centers. Am J Epidemiol 1981; 113:445–451.
16) Butz AM, Larson E, Fosarelli P, Yolken R. Occurrence of infectious symptoms in children in day care homes. Am J Infect Control 1990; 18:347–353.
17) Roberts L, Jorm L, Patel M, Smith W, Douglas RM, McGilchrist C. Effect of infection control measures on the frequency of diarrheal episodes in child care: a randomized controlled trial. Pediatrics 2000; 105: 743–746.
18) Stanton BF, Clemens JD. An educational intervention for altering water-sanitation behaviors to reduce childhood diarrhea in urban Bangladesh. II. A randomized trial to assess the impact of the intervention on hygienic behaviors and rates of diarrhea. Am J Epidemiol 1987; 125:292–301.
19) Chen YC, Chiang LC. Effectiveness of hand-washing teaching programs for families of children in paediatric intensive care units. J Clin Nurs 2007; 16:1173-1179.
20) Caniza MA, Maron G, Moore EJ, Quintana Y, Liu T. Effective hand hygiene education with the use of flipcharts in a hospital in El Salvador. J Hosp Infect 2007; 65:58-64.

APA	Kaya M, ASLAN D (2009). Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması. , 135 - 143.
Chicago	Kaya Mehmet Demir,ASLAN DILEK Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması. (2009): 135 - 143.
MLA	Kaya Mehmet Demir,ASLAN DILEK Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması. , 2009, ss.135 - 143.
AMA	Kaya M,ASLAN D Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması. . 2009; 135 - 143.
Vancouver	Kaya M,ASLAN D Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması. . 2009; 135 - 143.
IEEE	Kaya M,ASLAN D "Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması." , ss.135 - 143, 2009.
ISNAD	Kaya, Mehmet Demir - ASLAN, DILEK. "Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması". (2009), 135-143.

APA	Kaya M, ASLAN D (2009). Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması. Erciyes Tıp Dergisi, 31(2), 135 - 143.
Chicago	Kaya Mehmet Demir,ASLAN DILEK Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması. Erciyes Tıp Dergisi 31, no.2 (2009): 135 - 143.
MLA	Kaya Mehmet Demir,ASLAN DILEK Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması. Erciyes Tıp Dergisi, vol.31, no.2, 2009, ss.135 - 143.
AMA	Kaya M,ASLAN D Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması. Erciyes Tıp Dergisi. 2009; 31(2): 135 - 143.
Vancouver	Kaya M,ASLAN D Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması. Erciyes Tıp Dergisi. 2009; 31(2): 135 - 143.
IEEE	Kaya M,ASLAN D "Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması." Erciyes Tıp Dergisi, 31, ss.135 - 143, 2009.
ISNAD	Kaya, Mehmet Demir - ASLAN, DILEK. "Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması". Erciyes Tıp Dergisi 31/2 (2009), 135-143.