Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri

Sarısoy, Gökhan; PAZVANTOĞLU, Ozan; ŞAHİN, Ahmet Rifat; BÖKE, Ömer; Kesebir, Sermin; AKBAŞ, Seher; KARABEKİROĞLU, KORAY MEHMET ZEYNEL

Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri

Seher AKBAŞ, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Sermin KESEBİR, (SB Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul, Türkiye)

Ömer BÖKE, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

KORAY MEHMET ZEYNEL KARABEKİROĞLU, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Gökhan SARISOY, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Ozan PAZVANTOĞLU, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Ahmet Rifat ŞAHİN (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Anadolu Psikiyatri Dergisi

1 0

Yıl: 2010 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 9 - 17 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri

Öz:

Amaç: Bu çalışmanın amacı hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu (MDB) ergenler arasında mizaç özelliklerinin değişiklik gösterip göstermediğinin araştırılmasıdır. İkinci olarak özkıyım girişimiyle başvurusu olan ve olmayan MDB’li çocuk ve ergenlerin annelerinde mizaç özelliklerinin incelenmesidir. Yöntem: Çalışmaya katılmayı kabul eden MDB tanılı 9-18 yaşları arasındaki 114 çocuk ve ergen ile anneleri değerlendirilmiştir. Mizaç özelliklerini araştırmak üzere 16-18 yaşları arasındaki ergenlere ve annelerine Memphis, Pisa, Paris ve San Diego Mizaç Değerlendirme Anketi’nin Türkçe formu uygulanmıştır. Başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan MDB’li çocuk ve ergenler ile anneleri klinik özellikler yönünden değerlendirilmiştir. Bulgular: Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan (s=29) ve olmayan (s=17) MDB’li ergenlerde depresif, siklotimik, hipertimik ve sinirli (irritabl) mizaç puanları benzerdir. Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan MDB’li ergenlerde endişeli mizaç puanları diğer ergenlerden anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (p=0.04). MDB’li özkıyım girişiminde bulunan çocuk ve ergenlerin annelerinin (s=31) irritabl mizaç (p=0.002), MDB’li olup özkıyım girişiminde bulunmayan çocuk ve ergenlerin annelerinde (s=48) hipertimik (p=0.02) mizaç puanları anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Sonuç: Bu çalışmadan elde edilen bulgular MDB’li ergenlerdeki farklı mizaç özelliklerinin özkıyım davranışı yönünden klinik etkisinin ve öneminin olduğunu ileri sürmektedir. MDB’li çocuk ve ergenlerin annelerin mizaç özelliklerinin de özkıyım girişimi yönünden önemi vardır.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Temperament of depressive adolescents and mothers who were referred to hospital with or without suicide attempt

Öz:

Objectives: In this study, in adolescents with major depressive disorder, we aimed to investigate temperamental differences between adolescents who were referred with or without suicide attempt. In addition, we explored affective temperament differences in mothers of children and adolescents with or without suicide attempt. Methods: The 9-18 year-old children and adolescents (n=114) with major depressive disorder and their mothers who accepted to participate were assigned to the study. To explore temperamental features, the 16-18 year-old adolescents and mothers completed the Temperament Evaluation of Memphis, Pisa, Paris and San Diego Autoquestionnaire (TEMPS-A). Adolescents and mothers were assessed to several cilinical features. Results: The adolescents’ -with (n=29) or without (n=17) suicide attempt- depressive, cyclothmic, hyperthmic, and irritable temperament scores were similar. Compared to the non-suicidal adolescents with major depressive disorder, suicidal adolescents with major depressive disorder exhibited higher anxious (p=0.04) temperament scores. Mothers of suicidal children have irritable temperament (p=0.002), and mothers of non-suicidal children have hyperthymic termperament more (p=0.02). Conclusion: These findings suggest that several affective tempera-ment dimensions in the adolescents have a clinical impact on the appearence of suicide attempt. In addition, maternal temperament is also associated with suicide attempt in depressive children and adolescents.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Pelkonen M, Marttunen M. Child and adolescent suicide: epidemiology, risk factors, and approaches to prevention. Paediatr Drugs 2003; 5:243-265.
2. Sayil I, Berksun OE, Palabiyikoglu R, Oral A, Haran S, Guney S, et al. Attempted suicides in Ankara in 1995. Crisis 1995; 19:47-48.
3. Bhatia SK, Bhatia SC. Childhood and adolescent depression. Am Fam Physician 2007; 75:73-80.
4. Fleming TM, Merry SN, Robinson EM, Denny SJ, Watson PD. Self-reported suicide attempts and associated risk and protective factors among secondary school students in New Zealand. Aust N Z J Psychiatry 2007; 41:213-221.
5. Rihmer Z. Suicid risk in mood disorders. Curr Opin Psychiatry 2007; 20:17-22.
6. Goodwin FK, Jamison KR. Manic-depressive Illness. Oxford University Press, New York. 1990.
7. Akiskal HS, Pinto O. Soft bipolar spectrum: footnotes to Kraepelin on the interface of hypomania, temperament and depression. A Marneros, J Angst (Eds.), Bipolar Disorders: 100 Years After Manic-depressive Insanity. Dordrecht, Kluwer, 2000, p.37-62.
8. Akiskal HS, Mallya G. Criteria for the soft bipolar spectrum: treatment implications. Psychopharmacol Bull 1987; 23:68-73.
9. Eysenck, HJ. The Biological Basis of Personality. Springfield, IL, Charles C Thomas, 1967, p.111.
10. Plomin R. Temperament: Early Developing Personality Traits. Hillsdale, NJ, Erlbaum, 1984, p.111.
11. Cloninger CR, Svrakic DM, Przybeck TR. A psychobiological model of temperament and character. Arch Gen Psychiatry 1993; 30:975-990.
12. Oqendo MA, Galfalvy H, Russo S, Ellis SP, Grunebaum MF, Burke A, et al. Prospective study of clinical predictors of suicidal acts after a major depressive episode in patients with major depressive disorder or bipolar disorder. Am J Psychiatry 2004; 161:1433-1441.
13. Rihmer A, Rozsa S, Rihmer Z, Gonda X, Akiskal KK, Akiskal HS. Affective temperaments, as measured by TEMPS-A, among nonviolent suicide attempters. J Affect Disord 2009; 116:18-22.
14. Zouk H, Tousignant M, Seguin M, Lesage A, Turecki G. Characterization of impulsivity in suicide completers: clinical, behavioral and psychosocial dimensions. J Affect Disord 2006; 92:195-204.
15. Stankovic Z, Saula-Marojevic B, Potrebic A. Personality profile of depressive patients with a history of suicide attempts. Psychiatr Danub 2006; 18:159-168.
16. Pendse B, Westrin A, Engstrom G. Temperamental traits in seasonal affective disorder, suicide attempters with non-seasonal major depression and healthy controls. J Affect Disord 1999; 54:55-65.
17. Farmer A, Mahmood A, Redman K, Haris T, Sadler S, McGuffin P. A sib-pair study of the temperament and character inventory scales in major depression. Arch Gen Psychiatry 2003; 60:490-496.
18. Engström G, Alling C, Gustavsson P, Oreland L, Träskman-Bendz L. Clinical characteristics and biological parameters in temperamental clusters of suicide attempters. J Affect Disord 1997; 44:45-55.
19. Fergusson DM, Woodward LJ, Horwood LJ. Risk factors and life processes associated with the onset of suicidal behaviour during adolescence and early adulthood. Psychol Med 2000; 30:23-39.
20. van Heeringen C, Audenaert K, Van Laere K, Dumont F, Slegers G, Mertens J, et al. Prefrontal 5-HT2a receptor binding index, hopelessness and personality characteristics in attempted suicide. J Affect Disord 2003; 74:149-158.
21. Conner KR, Meldrum S, Wieczorek WF, Duberstein PR, Welte JW. The association of irritability and impulsivity with suicidal ideation among 15- to 20-year-old males. Suicide Life Threat Behav 2004; 34:363-373.
22. Mufson L, Nomura Y, Warner V. The relationship between parental diagnosis, offspring temperament and offspring psychopathology: a longitudinal analysis. J Affect Disord 2002; 71:61-69.
23. De Clercq B, Van Leeuwen K, De Fruyt F, Van Hiel A, Mervielde I. Maladaptive personality traits and psychopathology in childhood and adolescence: the moderating effect of parenting. J Pers 2008; 76:357-383.
24. Gross HE, Shaw DS, Burwell RA, Nagin DS. Transactional processes in child disruptive behavior and maternal depression: a longitudinal study from early childhood to adolescence. Dev Psychopathol 2009; 21:139-156.
25. Ge X, Natsuaki MN, Neiderhiser JM, Reiss D. The longitudinal effects of stressful life events on adolescent depression are buffered by parentchild closeness. Dev Psychopathol 2009; 21:621-635.
26. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Fourth ed., Text Revised, Washington, DC, American Psychiatric Association, 2000.
27. First MB, Spitzer RL, Gibbon M, Williams JBW. Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis I Disorders (SCID-I), Clinical Version, 1997.
28. Özkürkçügil A, Aydemir Ö, Yıldız M, Danacı E, Köroğlu E. DSM-IV eksen I bozuklukları için yapılandırılmış klinik görüşmenin Türkçe’ye uyarlanması ve güvenilirlik çalışması. İlaç ve Tedavi Dergisi 1999; 12:233-236.
29. Akiskal HS. The temperamental foundations of affective disorders. Interpersonal origin and course of affective disorders. C Mund (Ed.), London, Gaskell, Royal College of Psychiatrists, 1996, p.3-30.
30. Vahip S, Kesebir S, Alkan M, Yazici O, Akiskal KK, Akiskal HS. Affective temperaments in clinically-well subjects in Turkey: initial psychometric data on the TEMPS-A. J Affect Disord 2005; 85: 113-125.
31. Evans E, Hawton K, Rodham K, Deeks J. The prevalence of suicidal phenomena in adolescents: a systematic review of population-based studies. Suicide Life Threat Behav 2005; 35:239-250.
32. Beautrais AL. Suicide and serious suicide attempts in youth: a multiple-group comparison study. Am J Psychiatry 2003; 160:1093-1099.
33. Liu X, Gentzler AL, Tepper P, Kiss E, Kothencné VO, Tamás Z, et al. Clinical features of depressed children and adolescents with warious forms of suicidality. J Clin Psychiatry 2006; 67:1442-1450.
34. Tuisku V, Pelkonen M, Karlsson L, Kiviruusu O, Holi M, Ruuttu T, et al. Suicidal ideation, deliberate self-harm behaviour and suicide attempts among adolescent outpatients with depressive mood disorders and comorbid axis I disorders. Eur Child Adolesc Psychiatry 2006; 15:199-206.
35. Brezo J, Paris J, Turecki G. Personality traits as correlates of suicidal ideation, suicide attempts, and suicide completions: a systematic review. Acta Psychiatr Scand 2006; 113:180-206.
36. Fergusson DM, Beautrais AL, Horwood LJ. Vulnerability and resiliency to suicidal behaviours in young people. Psychol Med 2003; 33:61-73.
37. Kesebir S, Vahip S, Akdeniz F, Yüncü Z, Alkan M, Akiskal H. Affective temperaments as measured by TEMPS-A in patients with bipolar I disorders and their first degree relatives: a controlled study. J Affect Disord 2005; 85:127-133.
38. Kesebir S, Vahip S, Akdeniz F, Yüncü Z. The relationship of affective temperament and clinical features in bipolar disorder. Turkish Journal of Psychiatry 2005; 16:164-169.
39. Klimes-Dougan B. Screening for suicidal ideation in children and adolescents: methodological considerations. J Adolesc 1998; 21:435-444.

APA	AKBAŞ S, Kesebir S, BÖKE Ö, KARABEKİROĞLU K, Sarısoy G, PAZVANTOĞLU O, ŞAHİN A (2010). Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri. , 9 - 17.
Chicago	AKBAŞ Seher,Kesebir Sermin,BÖKE Ömer,KARABEKİROĞLU KORAY MEHMET ZEYNEL,Sarısoy Gökhan,PAZVANTOĞLU Ozan,ŞAHİN Ahmet Rifat Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri. (2010): 9 - 17.
MLA	AKBAŞ Seher,Kesebir Sermin,BÖKE Ömer,KARABEKİROĞLU KORAY MEHMET ZEYNEL,Sarısoy Gökhan,PAZVANTOĞLU Ozan,ŞAHİN Ahmet Rifat Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri. , 2010, ss.9 - 17.
AMA	AKBAŞ S,Kesebir S,BÖKE Ö,KARABEKİROĞLU K,Sarısoy G,PAZVANTOĞLU O,ŞAHİN A Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri. . 2010; 9 - 17.
Vancouver	AKBAŞ S,Kesebir S,BÖKE Ö,KARABEKİROĞLU K,Sarısoy G,PAZVANTOĞLU O,ŞAHİN A Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri. . 2010; 9 - 17.
IEEE	AKBAŞ S,Kesebir S,BÖKE Ö,KARABEKİROĞLU K,Sarısoy G,PAZVANTOĞLU O,ŞAHİN A "Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri." , ss.9 - 17, 2010.
ISNAD	AKBAŞ, Seher vd. "Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri". (2010), 9-17.

APA	AKBAŞ S, Kesebir S, BÖKE Ö, KARABEKİROĞLU K, Sarısoy G, PAZVANTOĞLU O, ŞAHİN A (2010). Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(1), 9 - 17.
Chicago	AKBAŞ Seher,Kesebir Sermin,BÖKE Ömer,KARABEKİROĞLU KORAY MEHMET ZEYNEL,Sarısoy Gökhan,PAZVANTOĞLU Ozan,ŞAHİN Ahmet Rifat Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi 11, no.1 (2010): 9 - 17.
MLA	AKBAŞ Seher,Kesebir Sermin,BÖKE Ömer,KARABEKİROĞLU KORAY MEHMET ZEYNEL,Sarısoy Gökhan,PAZVANTOĞLU Ozan,ŞAHİN Ahmet Rifat Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, vol.11, no.1, 2010, ss.9 - 17.
AMA	AKBAŞ S,Kesebir S,BÖKE Ö,KARABEKİROĞLU K,Sarısoy G,PAZVANTOĞLU O,ŞAHİN A Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2010; 11(1): 9 - 17.
Vancouver	AKBAŞ S,Kesebir S,BÖKE Ö,KARABEKİROĞLU K,Sarısoy G,PAZVANTOĞLU O,ŞAHİN A Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2010; 11(1): 9 - 17.
IEEE	AKBAŞ S,Kesebir S,BÖKE Ö,KARABEKİROĞLU K,Sarısoy G,PAZVANTOĞLU O,ŞAHİN A "Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, ss.9 - 17, 2010.
ISNAD	AKBAŞ, Seher vd. "Hastaneye başvurusu özkıyım girişimiyle olan ve olmayan majör depresif bozukluklu ergenlerin ve annelerinin mizaç özellikleri". Anadolu Psikiyatri Dergisi 11/1 (2010), 9-17.