Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi

Raşit AVCI, (Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Anabilim Dalı, Adana, Türkiye)
Songül GÜÇRAY SONAY (Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Anabilim Dalı, Adana, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
56 0
Yıl: 2010 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 45 - 76 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi

Öz:
Bu araştırmanın amacı, şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerini aile işlevleri, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelemek ve ailelerde psikolojik problemler, alkol kullanımı ve suça yönelik davranışların görülme sıklığını karşılaştırmaktır. Araştırmanın örneklemi 14-18 yaşları arasında şiddet davranışı gösteren ergenlerin aileleriyle (n=54) bu tip olaylara karışmamış ergenlerin ailelerinden (n=54) oluşturulmuştur. Çalışmada aile bireylerinin öfke düzeylerini ve öfke ifade tarzlarını incelemek amacı ile “Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarz Ölçeği (SÖÖTÖ)” ve ergenlerin ailelerinin aile işlevlerini incelemek amacı ile “Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ)” kullanılmıştır. Aile bireylerinin alkol kullanımı, psikolojik probleme sahip olmaları ve suç işleme davranışları gibi aile bireylerine ilişkin problemler ile ilgili veriler araştırmacı tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu” ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda, şiddet davranışı gösteren ergen ailelerinin problem çözme, ile tişim, duygusal tepki verebilme, ailedeki roller, davranış kontrolü, gereken ilgiyi gösterebilme ve genel aile işlevlerinde karşılaştırma grubunda y er alan ailelere göre yetersiz oldukları gözlenmiştir. Öfke düzeyleri açısından incelendiğinde, şiddet davranışı gösteren ergenlerin ailelerinin “sürekli öfke”, “içe yönelik öfke” ve “dışa yönelik öfke” düzeylerinin, karşılaştırma grubunda yer alan ergenlerin ailelerine göre anlamlı bir şekilde daha yüksek olduğu saptanmıştır. Şiddet davranışı göstermeyen ergenlerin aile üyelerinin öfkelerini daha iyi kontrol ettikleri görülmüştür. Ayrıca şiddet davranışı gösteren ergenlerin aile üyelerinin daha fazla psikolojik probleme sahip oldukları, alkol kullandıkları ve suç işleme davranışında bulundukları saptanmıştır.
Anahtar Kelime: aile işlevleri psikolojik etkiler şiddet göstermeyen ergenler ergenler psikolojik sorunlar ergenlik aile içi ilişkiler şiddet öfke ifade tarzları öfke ve öfke ifade tarz ölçeği(söötö) öfke aile değerlendirme ölçeği(adö)

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

An investigation of violent and nonviolent adolescents' family functioning, problems concerning family members, anger and anger expression

Öz:
Th e purpose of this study is to (a) investigate the families of violent and nonviolent adolescents in terms of family functioning, trait anger and anger expression, and (b) compare incidence of psychological problems, alcohol usage and delinquent behaviors. Th e sample consisted of families of both violent (n=54) and nonviolent adolescents (n=54) whose age range was between 14 and 18 years. In order to investigate the anger levels and anger expressions the State-Trait Anger Scale (STAS) was used. Additionally, the McMaster Family Assessment Device (FAD) was used to investigate families’ functions. Th e data about the problems concerning family members such as alcohol use of family members, having psychological problems and criminal behaviors were collected via ‘Personal Information Form’ prepared by the researcher. In accordance with the purpose of the study, data were analyzed with “t” test and chi-square test. Results showed that families of violent adolescents had more deficits and confl icts in problem-solving, communication, role assignment, aff ective responsiveness, aff ective involvement, behavior control and general functioning when compared to the families of nonviolent adolescents. When analyzed in terms of anger, families of violent adolescents scored significantly higher on “trait anger”, “anger-in” and “anger-out” when compared to the families of nonviolent adolescents. Families of nonviolent adolescents had more “anger control” than the other group. Families in the violent group reported more problem behaviors, more use of alcohol and more delinquent behaviors than control group.
Anahtar Kelime: violence anger expression styles state-trait anger scale(stas) anger family assessment device(fad) family functions psychological effects nonviolent adolescents adolescents psychological problems adolescence family relationships

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Alikasifoğlu, M., Ercan, O., Erginöz, E., Uysal, Ö., Kaymak & Deniz, A. (2004). Violent behavior among Turkish high school students and correlate of physical fi ghting. European Journal of Public Health, 14(2), 173.
  • American Counseling Association, (1996). Understanding preventing aggressive responses in youth. Excerpted From Elementary School Guidance & Counseling, 30, 194-203.
  • Amodei, N. & Scott, A. A. (2002). Psychologists’ contribution to the prevention of youth violence. Th e Social Science Journal, 39, 511-526.
  • Aspy, C., Oman, R. F., Vesely, S. K., McLeroy, K, Rodine, S., & Marshall L. (2004). Adolescent violence: Th e protective eff ects of youth assets. Journal of Counseling & Development, 82(3), 268-276.
  • Bahçivan-Saydam, R. & Gençöz, T. (2005). Aile ilişkileri, ebeveyn çocuk yetiştirme tutumu ve kendilik değerinin gençler tarafından belirtilen davranış problemleri ile olan ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55), 61–74.
  • Balkaya, F. (2001). Çok boyutlu öfke envanterinin geliştirilmesi ve bazı semptom gruplarındaki etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Boulter, L. (2004). Family-school connection and school violence prevention. The Negro Educational Review, 55(1), 27-40.
  • Brengden, M., Vitaro, F., Tremblay, R., & Wanner, B. (2002). Parent and peer effects on delinquency-related violence and dating violence: A test of two mediational models. Social Development, 11(2), 225-244.
  • Bulut, I. (1990). Aile değerlendirme ölçeği el kitabı. Ankara: Özgüzeliş Matbaası.
  • Cole, E. (1995). Responding to school violence: Understanding today for tomorrow. Canadian Journal of School Psychology, 11(2), 108-116.
  • Corvo, K., & Williams, K. (2000). Substance abuse, parenting styles, and aggression: An exploratory study of weapon carrying students. Journal of Alcohol & Drug Education, 46(1), 1-13.
  • Çeçen, R. (2006). Okulda yabancılaşma: Ortaöğretim öğrencilerinin cinsiyet, sosyoekonomik düzey ve öfke ifadeleri düzeyleri açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(3), 701-726.
  • Dahlenberg, D. L. (1998). Youth violence in the united states major trends, risk factors, and prevention approaches. American Journal of Preventive Medicine, 1484, 259-272.
  • Dahlenberg, L. L., & Potter, L. (2001). Youth violence developmental pathways and prevention challenges. American Journal of Preventive Medicine, 20(1), 3-14.
  • Dishion, T. J., McCord, J., & Poulin, F. (1999). When interventions harm: Peer groups and problem behaviors. American Psychol ogist, 54, 755-764.
  • Doğan, S. (2001). Farklı sosyo-ekonomik düzeylere mensup ergenlik çağındaki kız ve erkeklerin saldırgan davranışlarıyla ana-baba tutumları arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmit.
  • Donna, E. H., Sheila, I. C., Xiaoming, L. I., & Weihua, H. (1999). Parent-youth concordance regarding violence exposure: Relationship to youth psychosocial functioning. Journal of Adolescent Health, 25, 396-406.
  • Dusenbury, L., Falco, M., & Lake, A. (1997). Nine critical elements of promising violence prevention programs. Th e Journal of School Health, 67, 409-414.
  • Epstein, K., Baldwin, L. M., & Bishop, D. S. (1983). Th e McMaster family assessment device. Journal of Marital and Family Th erapy, 9(2), 171-180.
  • Esen, K. B. & Çelikkaleli, Ö. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal yetkinlik düzeyleri ile sürekli öfke ve öfke ifade biçimlerinin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 37-49.
  • Flannery, L. T. (2000). Preventing youth violence: A CISM pre-incident approach. Journal of Emergency Mental Health, 2(3), 167-170.
  • Fryxell, D. (2000). Personal, social and family characteristics of angry students. Professional School Counseling, 4(2), 86-95.
  • Furlong, M. J., & Smith D. C. (1998). Raging rick to tranquil tom: An empirically based multidimensional anger typology for adolescent males. Psychology in the Schools, 35(3), 229-245.
  • Garbarino, J. (1999). Lost boys: Why our sons turn violent and how we can save them. New York: Anchor books.
  • Gorman-Smith, D., Tolan, P., Zelli, A., & Huesman R. L. (1996). Th e relation of family functioning violence among inner-city minority youths. Journal of Family Psychology, 10(2), 115-129.
  • Gorman-Smith, D., Tolan, P. H., Loehar, R., & Henry, D. B. (1998). Relation of family problems to patterns of delinquent involvement among urban youth. Journal of Abnormal Child Psychology, 26, 319-333.
  • Gorman-Smith, D., Tolan, P., & Henry, B. D. (2000). A developmental-ecological model of the relation of family functioning to patterns of delinquency. Journal of Quantitative Criminology, 16(2), 169-198.
  • Gorman-Smith, D., Henry, B. D. & Tolan, P. D., (2004). Exposure to community violence and violence perpetration: Th e protective eff ects of family functioning. Journal Clinical Child and Adolescent Psychology, 33(3), 439-449.
  • Gümüş, T. (2000). Kendini kabul düzeyleri farklı genel lise öğrencilerinin bazı değişkenlere göre saldırganlık düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Henry, D. B., Tolan, P. H., & Gorman-Smith, D. (2001). Longitudinal family and peer group eff ects on violence nonviolent delinquency. Journal of Clinical Child Psychology, 30(2), 172-186.
  • Hollenhorst, P. S. (1998). What we know about anger management programs in correlations? Federal Probation, 62(2), 5 2-64.
  • İnanç, B. Y., Bilgin, M. & Atıcı, M. K. (2004) Gelişim psikolojisi: Çocuk ve ergen gelişimi. Adana: Nobel Kitabevi.
  • Karabıyık, Ç. (2003). Üniversite öğrencilerinde saldırganlığı yordayan bazı değişkenler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Karataş, B. Z. (2002). Anne baba saldırganlığı ile lise öğrencilerinin saldırganlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Adana.
  • Kashani, J. H., & Confield, L. A. (1995). Psychiatric inpatient children’s family perceptions and anger expression. Jour nal of Emotional and Behavioral Disorders, 3(1), 13-18.
  • Kepenkçi, Y. & Çınkır, Ş. (2005). Bullying among Turkish high school students. Child Abuse & Neglect, 1717, 1-12.
  • Kocatürk, R. (1982). Saldırganlık güdüsünün spor ve eğitim alanında meslek seçimine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bölümü, Ankara.
  • Kolko, D. J. (1996). Clinical monitoring of treatment course in child physical abuse: Psychometric characteristics and treatment comparisons. Child Abuse Neglect, 20, 23- 43.
  • Kolko, J. D., Oommen K. M., & Paul A. P. (2002). Negative aff ect and parental aggression in child physical abuse. Child Abuse & Neglect, 26, 407-424.
  • Lerner, R. M. (1995). American’s youth in crisis: Challenges and options for programs and policies. Th ousand Oaks, CA, US: Sage Publication.
  • McKay, M., Fanning, P., Paleg , K., & Landis, D. (1996). When anger hurts your kids: A parents guide. Oakland: New Harbinger Publications.
  • Masalcı, A. D. (2000). Aile içi etkileşimlerle çocuğun saldırganlık düzeyi ve uygu davranışının karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Mayer, G. R. (2001). Antisocial behavior: Its causes and prevention within our schools. Education and Treatment of Children, 24(4), 414-429.
  • Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2003). İntihar eden ve intihar girişiminde bulunan ve adli kayıtlı suçu olan gençlerin sosyodemografik özellikleri. Araştırma Raporu.
  • Miller, J., Martin, I., & Schamess, G. (2003). School Violence and Children In Crisis. USA: Love Publishing Company.
  • Moeller, T. G. (2001). Youth aggression and violence: A psychologic al approach. Mahwah, NJ, USA: Lawrence Erlbaum Associates,.
  • Özer, A. K. ( 1994). Sürekli öfke ve öfke ifade tarzı ölçekleri ön çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 26-35.
  • Page, R. M., & Page, S. T. (2003). Fostering emotional well-being in the classroom. London: Jones and Bartlett Publishers.
  • Patterson, G. H., & Stouthamer-Loeber, M. (1984). Th e correlation of family management practices and delinquency. Child Development, 55, 1299-1307.
  • Peterson, G. R., Capaldi, D., & Bank, L. (1991). An early starter model for predicting delinquency. New Jersey: Hillsdale, Lawrence Erlbaum.
  • Peterson, L. P., Ewigman, B., & Vandiver, T. (1994). Role of parental anger lowincome women: Discipline strategy, perceptions of behavior problem, and the need for control. Journal of Clinical Child Psychology, 23, 435-443.
  • Reid, J. B., Patterson, G. R., & Snyder, J. (2002). Antisocial behavior in children and adolescent. Washington DC: American Psychological Association.
  • Richman, J. M., & Fraser, M. W. (2001). Th e context of youth violence resilience, risk and protection. London: Praeger Publishers.
  • Riner, M. E., & Saywell, R. M. (2002). Development of social ecology model of adolescent interpersonal violence prevention. Journal of School Health, 72(2), 65-71.
  • Rodriguez, C. M., & Green, A. J. (1997). Parenting s tress and anger expression as predictors of child abuse potential. Child Abuse Neglect, 21, 367-377.
  • Rosenberg, M. L., Powell, K. L., & Hammond, R. (1997). Applying science to violence prevention. Journal of American Medical Association, 277(20), 1641-1642.
  • Spielberger, C. D. (1988). State-Trait anger expression inventory: Research edition. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
  • Sutton, S. E., Cowen, E. L., & Crean H. F. (1999). Pathways to aggression in young, highly stressed urban child. Child Study Journal, 29(1), 49-67.
  • Sümer, N. & Güngör, D. (1999) Çocuk yetiştirme stillerinin bağlanma stilleri, benlik değerlendirmeleri ve yakın ilişkiler üzerindeki etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 14(44), 35-38.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2007). Türkiye’de ortaöğretime devam eden öğrencilerde ve ceza ve infaz kurumlarında ulunan tutuklu ve hükümlü çocuklarda şiddet ve bunu etkileyen etkenlerin saptanması. Araştırma Raporu.
  • Tolan, P . (2001). Youth violence and its prevention in the United States: An overview of current knowledge. Injury Control and Safety Promotion, 8(1), 1-12.
  • Tolan, P. H., Gorman-Smith, D., Huesmann, L. R., & Zelli, A. (1997). Assessment of family relationship characteristics: A measure to explain risk for antisocial behavior and depression among urban youth. Psychological Assessment, 9, 212-223.
  • U.S. Department of Education. (2007). Crime, violence, discipline, and safety in U. S. public schools. Findings from the school survey on crime and safety: 2005-06. Retrieved September 27, 2007, from http://nces.ed.gov/pubsearch/pubsinfo. asp?pubid=2007361.
  • Wike, T. L., & Fraser, M. W. (2009). School shootings: Making sense of the senseless. Aggression and Violent Behavior, 14, 162-169.
  • Yell, M. L., & Rozaski, M. E. (2000). Searching for safe school: Legal issues in the prevention of school violence. Journal of Emotional Behavioral Disorders, 8(3), 187-196.
APA AVCI R, GÜÇRAY SONAY S (2010). Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. , 45 - 76.
Chicago AVCI RAŞİT,GÜÇRAY SONAY Songül Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. (2010): 45 - 76.
MLA AVCI RAŞİT,GÜÇRAY SONAY Songül Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. , 2010, ss.45 - 76.
AMA AVCI R,GÜÇRAY SONAY S Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. . 2010; 45 - 76.
Vancouver AVCI R,GÜÇRAY SONAY S Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. . 2010; 45 - 76.
IEEE AVCI R,GÜÇRAY SONAY S "Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi." , ss.45 - 76, 2010.
ISNAD AVCI, RAŞİT - GÜÇRAY SONAY, Songül. "Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi". (2010), 45-76.
APA AVCI R, GÜÇRAY SONAY S (2010). Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(1), 45 - 76.
Chicago AVCI RAŞİT,GÜÇRAY SONAY Songül Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 10, no.1 (2010): 45 - 76.
MLA AVCI RAŞİT,GÜÇRAY SONAY Songül Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.10, no.1, 2010, ss.45 - 76.
AMA AVCI R,GÜÇRAY SONAY S Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2010; 10(1): 45 - 76.
Vancouver AVCI R,GÜÇRAY SONAY S Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2010; 10(1): 45 - 76.
IEEE AVCI R,GÜÇRAY SONAY S "Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10, ss.45 - 76, 2010.
ISNAD AVCI, RAŞİT - GÜÇRAY SONAY, Songül. "Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, aile bireylerine ilişkin problemler, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 10/1 (2010), 45-76.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 15:29

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları